Λίνος Μπενάκης

Έλληνας ιστορικός της φιλοσοφίας

Ο Λίνος Γ. Μπενάκης (Κέρκυρα, 31 Ιανουαρίου 1928 - 12 Οκτωβρίου 2022) ήταν Έλληνας ιστορικός της φιλοσοφίας, καθηγητής πανεπιστημίου και ερευνητής. Σύζυγός του ήταν η νομικός, πολιτικός και ακαδημαϊκός Άννα Ψαρούδα-Μπενάκη.

Λίνος Μπενάκης
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση31  Ιανουαρίου 1928[1]
Κέρκυρα
Θάνατος12 Οκτωβρίου 2022 (94 ετών)
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςνέα ελληνική γλώσσα
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Κολωνίας (1957–1960)
Φιλοσοφική Σχολή Α.Π.Θ. (1946–1950)
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταδιδάσκων πανεπιστημίου
ιστορικός
συγγραφέας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΆννα Μπενάκη - Ψαρούδα (έως 2022)

Γεννήθηκε στην Κέρκυρα και έλαβε την εγκύκλιο παιδεία στο Α' Γυμνάσιο Αρρένων Θεσσαλονίκης. Στη συνέχεια φοίτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1946-1950) και με υποτροφία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας (1957-1960), όπου ανακηρύχτηκε αριστούχος διδάκτωρ φιλοσοφίας. Υπήρξε μαθητής των καθηγητών Ιωάννη Κακριδή, Στυλιανού Καψωμένου, Νίκου Ανδριώτη, Αγαπητού Τσοπανάκη, Χαράλαμπου Γιέρου, και Λίνου Πολίτη, ενώ στο Πανεπιστήμιο της Κολωνίας παρακολούθησε τα μαθήματα και σεμινάρια του ιστορικού της φιλοσοφίας Paul Wilpert, τον οποίο είχε και επόπτη της διατριβής του. Από την Ελλάδα επόπτης των σπουδών του ήταν ο Βασίλειος Τατάκης. Ακόμη έτυχε υποτροφίας από το Γερμανικό Ίδρυμα Υποτροφιών Αλεξάντερ φον Χούμπολτ, ενώ παρέμεινε τέσσερα χρόνια στην Πρέβεζα και στην Αθήνα ως καθηγητής Μέσης Εκπαίδευσης. Το θέμα της διατριβής του ήταν «Σπουδές στα Υπομνήματα του Μιχαήλ Ψελλού», από την οποία θα επηρεαστούν οι πρώτες δημοσιεύσεις του στα γερμανικά.

Ερευνητική δραστηριότητα - Πνευματική στάση

Επεξεργασία

Από το 1966 υπήρξε συνεργάτης του «Κέντρου Ερεύνης Ελληνικής Φιλοσοφίας της Ακαδημίας Αθηνών», του οποίου έγινε διευθυντής το 1971.[2] Εκεί είναι αρμόδιος για την έκδοση των τόμων της Επιστημονικής Επετηρίδας «Φιλοσοφία»,[3] όπου ο ίδιος δημοσιεύει σημαντικές μελέτες. Με την επετηρίδα αυτήν προωθήθηκε ο πρωτότυπος, δυναμικός και φιλοσοφικά επαρκής στοχασμός στην Ελλάδα.[4]. Στα πρώτα τεύχη της συναντήθηκε η Γενιά του '30, όπως ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος, Παναγιώτης Κανελλόπουλος και Κωνσταντίνος Τσάτσος, που συμμετέχουν στην εφορευτική επιτροπή του περιοδικού, με τη νέα γενιά των Ελλήνων φιλοσόφων της γενιάς του '60. Μία από τις μεταγενέστερες απόψεις του Λίνου Μπενάκη όσον αφορά την εποχή εκείνη, είναι ότι εάν η γενιά του ’30 είχε ολοκληρώσει την πορεία της, θα είχε τη δυνατότητα, λόγω των πολιτικών και κοινωνικών συνθηκών, αλλά και των διεθνών εξελίξεων, να προχωρήσει σε αναγέννηση της πραγματικής και επιστημονικής ζωής στην Ελλάδα [5]. Τα δημοσιεύματα του Λίνου Μπενάκη αφορούν όλη την περίοδο της Ελληνικής Φιλοσοφίας, τους Αρχαίους, Βυζαντινούς και Μετα-βυζαντινούς χρόνους. Στην δεκαετία του 70 συνεχίζει την ερευνητική δραστηριότητά του και καταρτίζει μία βιβλιογραφία των έργων που αφορούν στη βυζαντινή φιλοσοφία, η οποία προστίθεται στην έκδοση της ελληνικής μετάφρασης του έργου του Βασίλειου Τατάκη, «Η Βυζαντινή Φιλοσοφία», την επιμέλεια της οποίας είχε ο ίδιος.[6] Η ερευνητική δραστηριότητά του συνεχίζεται ακατάπαυστα έκτοτε. Από το 1983 ως Επιστημονικός Συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών ανέλαβε τη διεύθυνση της σειράς των κριτικών εκδόσεων των «Βυζαντινών Φιλοσόφων» και των «Βυζαντινών Σχολίων στον Αριστοτέλη», που εκδίδει η Ακαδημία Αθηνών υπό την αιγίδα της Διεθνούς Εκδόσεως Ακαδημιών. Σε αυτήν την τελευταία σειρά, κατά το 2009 εκδόθηκαν του ίδιου τα Σχόλια του Μιχαήλ Ψελλού στα Φυσικά του Αριστοτέλη, με εκτενή εισαγωγή στα γερμανικά, στερεότυπο αρχαίο κείμενο και εκτεταμένη βιβλιογραφία.

Το έργο του

Επεξεργασία

Συνέχιση και θεμελίωση της σπουδής της Βυζαντινής φιλοσοφίας

Επεξεργασία

Η επιρροή του Τατάκη και του Wilpert στο έργο του Λίνο Μπενάκη υπάρχει στην αφετηρία της διαδρομής του. Το αρχικό ενδιαφέρον για τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη και τη συνέχειά της στη βυζαντινή φιλοσοφία εξελίχτηκε σε προσπάθεια συνέχισης της σπουδής της βυζαντινής φιλοσοφίας, που οδήγησε στη θεμελίωση και κατάδειξη της αυτονομίας της ως επιστημονικού κλάδου. Μεγάλη έμφαση δόθηκε στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της, που συνδέονται με τις ιστορικές συνθήκες ανάπτυξής της, αλλά και με τη δυνατότητα συγκρότησης ενός διαχρονικού corpus γνώσης. Για την επίτευξη αυτού του έργου κρίθηκε απαραίτητη η δρομολόγηση της κριτικής έκδοσης και δημοσίευσης ανέκδοτων και άγνωστων κειμένων της βυζαντινής φιλοσοφίας. Έτσι υπό την εποπτεία του Λίνου Μπενάκη εργάστηκε μια πλειάδα ερευνητών για τη φιλολογική και φιλοσοφική ανάδειξη και παρουσίαση του έργου των Βυζαντινών φιλοσόφων, όπως είναι οι: Μιχαήλ Ψελλός, Νικόλαος Μεθώνης, Νικηφόρος Βλεμμύδης, Γεώργιος Παχυμέρης, Μανουήλ Ολόβωλος, Πρόχωρος Κυδώνης, Βαρλαάμ Καλαβρός, Θεοφάνης Νικαίας, Δημήτριος Κυδώνης, Πλήθων (Γεώργιος Γεμιστός). Παράλληλα προβλήθηκε το έργο των Βυζαντινών σχολιαστών του Αριστοτέλη, όπως των Αρέθα Καισαρείας, Μιχαήλ Ψελλού, Γεώργιου Παχυμέρη. Και οι δύο αυτές σειρές εκτός της κριτικής έκδοσης κειμένου, περιλαμβάνουν εισαγωγές και μετάφραση σε ευρωπαϊκές γλώσσες, με ερμηνευτικά και φιλοσοφικά σχόλια. Αποκαθίσταται έτσι σταδιακά ο ελλείπων κρίκος της ελληνικής φιλοσοφίας, όπως εμφανίστηκε στην περίοδο του Βυζαντίου, καθώς ρίχτηκε φως σε αγνοημένα έργα και μορφές της ελληνικής πνευματικότητας του παρελθόντος. Η μεγάλη συμβολή του Λίνου Μπενάκη στη θεμελίωση της σπουδής της βυζαντινής φιλοσοφίας περιστρέφεται γύρω από τρεις άξονες: α) την παρουσίαση του ερευνητικού status των θεμάτων προς εξέταση, β) την ανάλυση και ανάδειξη των θέσεων των Βυζαντινών φιλοσόφων, και γ) την ενδελεχή ιστορικο-φιλοσοφική προσέγγιση, που καταλήγει σε συνόψιση των αποτελεσμάτων της. Έτσι, αναδεικνύεται ο πρωτότυπος φιλοσοφικός στοχασμός, εντασσόμενος στο ευρύτερο πεδίο παραγωγής του. Με αυτόν τον τρόπο εισήχθη για πρώτη φορά η διακειμενικότητα στη μελέτη της βυζαντινής φιλοσοφίας, που στηρίζεται στο και στηρίζει το φιλοσοφικό πλαίσιο. Ωστόσο, δεν συγκροτείται μόνο ένα δίκτυο από αναφορές του ενός κειμένου σε άλλα, αλλά η δομική πραγματικότητα των Βυζαντινών κειμένων εντάσσεται σε μια μακράς διάρκειας ιστορική εξέλιξη. Έτσι καθίστανται εναργείς οι κοινοί τόποι και οι συμβάσεις που κρύβονται πίσω από την πρώτη ανάγνωση, και η ερμηνεία προχωρά στον φωτισμό όχι μόνο του νοήματος, αλλά και των σημειολογικών συνδηλώσεών του. Με άλλα λόγια, τίθενται οι βάσεις για την ανύψωση ενός στέρεου οικοδομήματος γνώσης, και προδιαγράφεται η μελλοντική πορεία του [7].

Ιστορικο-κριτική μέθοδος

Επεξεργασία

Η μέθοδος στην οποία στηρίχτηκε το έργο του Λίνου Μπενάκη χαρακτηρίστηκε ως ιστορικο-κριτική,[8] εφόσον συνδυάζει την αυστηρή φιλοσοφική τεκμηρίωση και επεξεργασία των πορισμάτων της έρευνας, με μία ιδιαίτερη ερμηνεία του εκάστοτε προβλήματος, που προέρχεται από την συνολική εποπτεία όχι μόνο του έργου κάθε συγγραφέα, αλλά και του πλέγματος θέσεων και στοχασμών σε άμεση ή έμμεση σχέση προς το ζητούμενο. Διανοίγεται τοιουτοτρόπως η προοπτική της αναδίφησης στο ιστορικό παρελθόν, το οποίο δεν καθίσταται απλώς προσιτό, αλλά τοποθετείται στην κατάλληλη απόσταση για να εξεταστεί όσο το δυνατόν πιο αντικειμενικά και ορθολογικά. Η ιστορικο-κριτική μέθοδος δεν χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά για την κριτική έκδοση ή επανέκδοση κειμένων, αλλά για την ανάδειξη της ιδιαιτερότητας που αποτέλεσε ο Βυζαντινός στοχασμός στη μακραίωνη φιλοσοφική παράδοση της Ελλάδας.

Ακαδημαϊκή διδασκαλία - Οργανισμοί - Συνέδρια - Βραβεία

Επεξεργασία

Κατά το 1984 ο Λίνος Μπενάκης δίδαξε στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον των Η.Π.Α., ενώ το 1987-88 ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (Ρέθυμνο), στο οποίο θα διδάξει και πάλι στην πρώτη δεκαετία του εικοστού πρώτου αιώνα. Επίσης, κατά την περίοδο 1990-1994 διετέλεσε αντιπρόεδρος του Ιονίου Πανεπιστημίου στην Κέρκυρα. Η προσφορά και η σπουδαιότητα του έργου του Λίνου Μπενάκη κέρδισε γρήγορα ευρεία αναγνώριση και αποδοχή από την επιστημονική κοινότητα.[9] Έτσι εκλέχτηκε μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της «Διεθνούς Εταιρείας για τη Σπουδή της Μεσαιωνικής Φιλοσοφίας» για δέκα χρόνια (1982-1992) και ορίστηκε πρόεδρος της «Επιτροπής Βυζαντινής Φιλοσοφίας» της ίδιας Εταιρείας. Από το 1983 ως συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών είναι υπεύθυνος για τη «Φιλοσοφική Βιβλιοθήκη του Κληροδοτήματος της Έλλης Λαμπρίδη»[10] Συμμετείχε σε πολλά επιστημονικά συμπόσια και συνέδρια, ενώ υπήρξε κύριος διοργανωτής αρκετών εξ αυτών. Σημαντικά υπήρξαν το Συμπόσιο με θέμα «Ο Νεοπλατωνισμός και η Μεσαιωνική Φιλοσοφία» τον Οκτώβριο του 1995 στην Κέρκυρα, όπως και το Συμπόσιο για τη βυζαντινή φιλοσοφία που διοργανώθηκε το 1997 επ’ ευκαιρία του εορτασμού της Θεσσαλονίκης ως πολιτιστικής πρωτεύουσας της Ευρώπης. Στις 13 Δεκεμβρίου 1995 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Επίτιμου Διδάκτορος του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, ενώ την ίδια χρονιά ίδρυσε την «Ομάδα Εργασίας για την Σπουδή της Βυζαντινής φιλοσοφίας στην Ελλάδα», η οποία συγκέντρωσε και οργάνωσε την έρευνα μελετητών από όλη την ελληνική επικράτεια. Είναι μέλος πολλών οργανώσεων, οργανισμών με επιστημονικό και ανθρωπιστικό ενδιαφέρον, και συμμετέχει στις Συντακτικές Επιτροπές διεθνών περιοδικών, όπως το «Medieval Philosophy and Theology»[11], «European Journal of Science and Theology»[12] κ.α. Σε ομιλία του [13] στην Ημερίδα της Ακαδημίας Αθηνών στις 7 Δεκεμβρίου του 2010 για τις «Πολιτιστικές ρίζες της Ευρώπης», με αφορμή το βιβλίο του Γάλλου καθηγητή Sylvain Gouguenheim, «Ο Αριστοτέλης στο Μον-Σαιν-Μισέλ. Οι Ελληνικές ρίζες της Χριστιανικής Ευρώπης», υποστήριξε τις θέσεις του συγγραφέα, οι οποίες έτυχαν αρνητικής κριτικής από «ισλαμόφιλους», και αναφέρθηκε στη συμβολή του ελληνικού Βυζαντίου στη διάδοση του Αριστοτελισμού στη Δύση [14].

Για το βιβλίο του «Προτρεπτικός επί φιλοσοφίαν του Ιαμβλίχου Χαλκιδέως» (εκδόσεις Ακαδημίας Αθηνών), τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Απόδοσης Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά (2013) [15]. Την βράβευση αυτή επέκρινε ο καθηγητής θεατρικών σπουδών του Πανεπιστημίου Πατρών, και υποψήφιος στην ίδια κατηγορία, Θεόδωρος Κ. Στεφανόπουλος χαρακτηρίζοντας το έργο προβληματικό καθώς και ότι βρίθει εξόφθαλμων παρανοήσων του αρχαίου κειμένου[16].

Η Εταιρεία Φίλων Παναγιώτη Κανελλόπουλου (ΕΦΠΚ) σε εκδήλωσή της στις 22 Φεβρουαρίου 2017 στην Αθηναϊκή Λέσχη ανακήρυξε τον πρώην πρόεδρό της Λίνο Μπενάκη Επίτιμο Πρόεδρο για να τιμήσει τη μακρόχρονη προσφορά του. Κεντρικός ομιλητής ήταν ο πρώην υπουργός και βουλευτής Β' Αθηνών Νίκος Δένδιας[17].

Στο Διεπιστημονικό Συνέδριο "Θεός, Κόσμος, Άνθρωπος στην Βυζαντινή Διανόηση. Αφιέρωμα στην Χιλιετία από Γεννήσεως του Μιχαήλ Ψελλού, Ύπάτου των Φιλοσόφων", που πραγματοποιήθηκε στις 7-8 Ιουνίου 2018 στη Φιλοσοφική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών υπό την Ευλογία του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κκ. Βαρθολομαίου και την αιγίδα της Κοσμητείας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών αποδόθηκε Τιμητική Διάκριση προς τον Λίνο Μπενάκη, ενώ περί της προσωπικότητάς του και του επιστημονικού έργου του ομίλησε ο καθηγητής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Πατρών Χρήστος Τερέζης. Ο τιμώμενος εκφώνησε ομιλία με θέμα "Σεμιναριακή εργασία: η διεθνής έρευνα για το έργο του Μιχαήλ Ψελλού". Στο συνέδριο συμμετείχαν ιδιαίτερα αξιόλογοι ακαδημαϊκοί και ερευνητές της ιστορίας της αρχαίας ελληνικής, βυζαντινής και νεώτερης φιλοσοφίας[18].

Απεβίωσε στις 12 Οκτωβρίου 2022 σε ηλικία 94 ετών [19]

Εργογραφία

Επεξεργασία

Τα βιβλία του Λίνου Μπενάκη είναι τα εξής:

  • Μεταβυζαντινή φιλοσοφία 17ος – 19ος αιώνας. Έρευνα στις πηγές, Παρουσία, Αθήνα 2001.
  • Βυζαντινή Φιλοσοφία. Κείμενα και Μελέτες, Παρουσία. Αθήνα 2002.
  • Αρχαία Ελληνική Φιλοσοφία. Ιστοριογραφικά και Ερευνητικά Δημοσιεύματα, Παρουσία, Αθήνα 2004.
  • Μνήμη Πέντε Φιλοσόφων. Μνήμη Ι.Ν.Θεοδωρακόπουλου, Π.Κ.Κανελλόπουλου, Κ.Δ.Τσάτσου, Ε.Π.Παπανούτσου, Β.Ν.Τατάκη. Κείμενα για τους πέντε φιλοσόφους Βιογραφικά Σημειώματα και Εξαντλητική Εργογραφία τους, Παρουσία, Αθήνα 2006.
  • Linos G. Benakis, Michael Psellos: Kommentar zur Physik des Aristoteles, Editio princeps. Einleitung, Text, Indices. Corpus Philosophorum Medii Aevi, Commentaria in Aristotelem Byzantina 5. Academy of Athens, Athens 2008.
  • Ιαμβλίχου Προτρεπτικός επί Φιλοσοφίαν. Όπου και ο Προτρεπτικός του Αριστοτέλους τα Πυθαγόρεια Συμβολικά Παραγγέλματα και ο Ανώνυμος Σοφιστής του 5ου Αιώνος. Εισαγωγή, αρχαίο κείμενο, νεοελληνική μετάφραση και ερμηνευτικές σημειώσεις, Ακαδημία Αθηνών, Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας, Αθήνα 2012.
  • Βυζαντινή Φιλοσοφία Β, Παρουσία, Αθήνα 2013.
  • Linos G. Benakis, Theodore of Smyrna: Epitome of Nature and Natural Principles According to the Ancients, Editio princeps. Introduction - Text - Indices. Corpus Philosophorum Medii Aevi, Βυζαντινοί Φιλόσοφοι - Philosophi Byzantini 12. Academy of Athens, Athens 2013.
  • Linos G. Benakis, Byzantine Philosophy - An Introductory Approach, Lambert Academic Publishing (LAP), Saarbrücken 2017.
  • Linos G. Benakis, Filosofia bizantina. Una visión introductoria, trad. Ana María Martín Vico - Ricardo Rodríguez-Parejo, Centro de Estudios Bizantinos, Neogriegos y Chipriotas, Granada 2020, 128 pp. ISBN 978-84-121502-0-9.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 catalogo.pusc.it/auth/7167.
  2. «Κέντρον Ερεύνης Ακαδημίας Αθηνών». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2011. 
  3. «Επετηρίς του Κέντρου Ερεύνης της Ελληνικής Φιλοσοφίας». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2011. 
  4. Γεωργία Αποστολοπούλου, «Έπαινος Λίνου Μπενάκη». Αναγόρευση Λίνου Γ. Μπενάκη σε επίτιμο Διδάκτορα Φιλοσοφίας του Τμήματος Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στις 13 Δεκ. 1995. Επίσημοι Λόγοι - Εργογραφία. Ανάτυπο από ΔΩΔΩΝΗ, τομ. ΚΕ, Μερος Τρίτο, Ιωάννινα 1996, 196.
  5. Βίντεο από εκδήλωση για τη φιλοσοφική σκέψη του Γιώργου Σαραντάρη στο Λεωνίδιο. Αρχείον Τσακωνίας και Μορφωτικός Σύλλογος Λεωνιδίου, Σάββατο 27 Σεπτεμβρίου 2014.
  6. Βασίλειος Τατάκης, Η Βυζαντινή φιλοσοφία. Μτφρ. Εύας Καλπουρτζή, Εποπτεία και Βιβλιογραφική Ενημέρωση Λίνου Μπενάκη, Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας, Αθήνα 1977. - Πρόλογος του Λίνου Μπενάκη στη ρωσική μετάφραση της Βυζαντινής Φιλοσοφίας του Βασίλη Τατάκη (Μάρτιος 2011).
  7. Christos Terezis, "Questioning … Linos Benakis", Bochumer Philosophisches Jahrbuch für Antike und Mittelalter, Volume 17, Issue 1, 2014, pp. 251–259.
  8. Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό, τόμος 6ος, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1987.
  9. Γεωργία Αποστολοπούλου, 1996, 197. Πρβλ. Γκεόργκι Καπρίεφ, «Η Σύγχρονη Έρευνα για τη Βυζαντινή Φιλοσοφία», Μτφρ. Κατελής Βίγκλας, Σύναξη. Τριμηνιαία Έκδοση Σπουδής στην Ορθοδοξία, τεύχ. 115, Ιούλιος – Σεπτέμβριος 2010, 50 – 60, και Michele Trizio, "Byzantine philosophy as a Contemporary Historiographical Project", Recherches de Théologie et Philosophie Médiévales, 74.1 (2007).
  10. «Ακαδημία Αθηνών, Φιλοσοφική Βιβλιοθήκη Έλλης Λαμπρίδη». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2011. 
  11. Medieval Philosophy and Theology. Board of Advisors.
  12. European Journal of Science and Theology. Editorial Advisory Board.
  13. «Ο Αριστοτέλης στη Δυτική Ευρώπη. Μία επίκαιρη συζήτηση» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2011. 
  14. «Βίντεο Αντίφωνο, Συνάντηση της Ακαδημίας Αθηνών με θέμα «Οι Πολιτιστικές ρίζες της Ευρώπης», 7 Δεκεμβρίου 2010». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 26 Δεκεμβρίου 2013. 
  15. «Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης»,Καθημερινή, 25 Απριλίου 2014.
  16. Κρατικά βραβεία και (αν)αξιοκρατία Αρχειοθετήθηκε 2014-10-08 στο Wayback Machine.,Bookjournal, τεύχος 46, 30 Σεπτεμβρίου 2014
  17. Συνεστίαση με τιμώμενο τον Λίνο Μπενάκη και ομιλητή των Νίκο Δένδια - www.gnomip.gr, Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου 2017[νεκρός σύνδεσμος]
  18. Διεθνής Επιστημονική Εταιρεία Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας: Πρόγραμμα ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ “ΘΕΟΣ, ΚΟΣΜΟΣ, ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΔΙΑΝΟΗΣΗ”.
  19. «Το αντίο του Δημάρχου Ερμιονίδας στον Λίνο Μπενάκη, σύζυγο της Άννας Ψαρούδα - Μπενάκη». Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2022.