Ο Λεύκιος Αίλιος Καίσαρ (13 Ιανουαρίου 101 – 1 Ιανουαρίου 138) ήταν πατέρας τού Αυτοκράτορα Λεύκιου Βέρου. Το 136 υιοθετήθηκε από τον Αδριανό και ονομάστηκε διάδοχος του θρόνου. Όμως απεβίωσε πριν από τον Αδριανό και έτσι δεν έγινε ποτέ αυτοκράτορας. Μετά το τέλος τού Λεύκιου, αντικαταστάθηκε από τον Αντωνίνο Πίο, ο οποίος διαδέχθηκε τον Αδριανό την ίδια χρονιά.

Λεύκιος Αίλιος Καίσαρ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση13  Ιανουαρίου 101
Ρώμη
Θάνατος1  Ιανουαρίου 138
Ρώμη
Αιτία θανάτουφυματίωση
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚάστρο Σαν Άντζελο
Χώρα πολιτογράφησηςΑρχαία Ρώμη
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός
στρατιωτικός
Οικογένεια
ΣύζυγοςΑβιδία
ΤέκναΛεύκιος Βέρος
Κειονία Φαβία
Κειονία Πλαυτία
ΓονείςΛεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος και Αδριανός και Πλαυτία Φαβία
ΑδέλφιαΚειόνιος Σιλβανός
Μάρκος Βετουλήνος Σιβίκα Βάρβαρος (ετεροθαλής αδελφός από μητέρα)
Αβιδία Πλαυτία (ετεροθαλής αδελφή από μητέρα)
ΣυγγενείςΑδριανός (θετός γονέας)
ΟικογένειαΔυναστεία των Αντωνίνων
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΡωμαίος έπαρχος
Ύπατος στην αρχαία Ρώμη
Ρωμαίος συγκλητικός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ζωή και οικογένεια

Επεξεργασία
 
Δηνάριο τού Λεύκιου Αίλιου. Επιγρ.: L. AELIVS CAESAR.
 
Δηνάριο τού Αυτοκράτορα Λεύκιου Βέρου, γιου τού Λεύκιου Αίλιου. Επιγρ,: L. VERVS AVG. ARMENIACVS.

Ο Λεύκιος Αίλιος γεννήθηκε με το όνομα Λεύκιος Κειόνιος Κόμοδος ο μεσαίος (λατιν.: Lucius Ceionius Commodus) και έγινε Λεύκιος Αίλιος Καίσαρ (Lucius Aelius Caesar) μετά την υιοθεσία του ως κληρονόμου τού Αδριανού. Συχνά αναφέρεται μερικές φορές ως Λεύκιος Αίλιος Βέρος, αν και αυτό το όνομα δεν επιβεβαιώνεται εκτός της Ιστορίας των Αυγούστων, όπου πιθανότατα ήταν αρχικά το αποτέλεσμα ενός χειρόγραφου λάθους. Ο νεαρός Λεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος ήταν τού Κειόνιου γένους. Ο πατέρας του, ονόματι επίσης Λεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος ο πρεσβύτερος (ο συγγραφέας της Ιστορίας των Αυγούστων προσθέτει το cognomen Βέρος), ήταν ύπατος το 106 και ο εκ πατρός παππούς του, επίσης με το ίδιο όνομα, ήταν ύπατος το 78. Οι πατρικοί του πρόγονοι ήταν από την Ετρουρία και ήταν υπατικού βαθμού. Η μητέρα του εικάζεται, καθώς δεν αναφέρεται στις πηγές, ότι ήταν μία Ρωμαία που ονομαζόταν Πλαυτία. [1] Η Ιστορία των Αυγούστων αναφέρει, ότι ο εκ μητρός παππούς του και οι εκ μητρός πρόγονοί του ήταν υπατικού βαθμού.

Πριν από το 130, ο μεσαίος Λεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος νυμφεύτηκε την εξαδέλφη του Aβιδία, μία Ρωμαία ευγενή, που ήταν κόρη του συγκλητικού Γαΐου Αβιδίου Νιγρίνου. Η Aβιδία γέννησε στον Λεύκιο δύο γιους και δύο κόρες:

  • Λεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος ο νεότερος. Θα γίνει Λεύκιος Βέρος Καίσαρ και θα συγκυβερνούσε ως Ρωμαίος Αυτοκράτορας με τον Μάρκο Αυρήλιο από το 161 μέχρι το τέλος του το 169. Ο Λεύκιος Βέρος νυμφεύτηκε τη Λουκίλα, τη δεύτερη κόρη του Μάρκου Αυρήλιου και της Φαυστίνας της Νεότερης.
  • Γάιος Αβίδιος Κειόνιος Κόμμοδος, είναι γνωστός από μία επιγραφή που βρέθηκε στη Ρώμη.
  • Κειονία Φαβία, την εποχή της υιοθεσίας τού Μάρκου Αυρήλιου, αρραβωνιάστηκε, ως μέρος των όρων υιοθεσίας, μαζί του. Λίγο μετά την ανάληψη τού Αντωνίνου Πίου, ο Αντωνίνος ήρθε στον Αυρήλιο και τού ζήτησε να τερματίσει τον αρραβώνα με τη Φαβία, και να νυμφευτεί την κόρη του (τού Αντωνίνου) Φαυστίνα τη Νεότερη. Η Φαυστίνα αρχικά προοριζόταν από τον Αδριανό να παντρευτεί τον Λεύκιο Βέρο. Παντρεύτηκε τον Πλαύτιο Κουιντίλλο και ο γιος τους
    • Μάρκος Πλαύτιος Κουίντιλλος νυμφεύτηκε τη Φαδίλλα, κόρη τού Αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου.
  • Κειονία Πλαυτία, παντρεύτηκε τον Κόιντο Σερβίλιο Πούντενς.
    • Σεβιλλία Κειονία, παντρεύτηκε τον Ιούνιο Λικίνιο Βάλβο.
      • Ιούνιος Λικίνιος Βάλβος, νυμφεύτηκε την Αντωνία Γορδιάνα.

Κληρονόμος του Αδριανού

Επεξεργασία
 
Προτομή του Αδριανού, Μουσεία Καπιτωλίου.

Για πολύ καιρό ο Αυτοκράτορας Αδριανός θεωρούσε ως ανεπίσημο διάδοχό του τον σύζυγο της αδελφής του Παυλίνας Μίνορ, τον Λεύκιο Ιούλιο Ούρσο Σερβιανό. Καθώς όμως η βασιλεία τού Αδριανού πλησίαζε στο τέλος της, άλλαξε γνώμη. Αν και ο Αυτοκράτορας πίστευε σίγουρα ότι ο κουνιάδος του ήταν ικανός να κυβερνήσει ως αυτοκράτορας μετά το τέλος του, ο Σερβιανός, ήδη στα 90 του, ήταν σαφώς πολύ μεγάλος για τη θέση. Έτσι η προσοχή του Αδριανού στράφηκε στον εγγονό τού Σερβιανού, Λεύκιο Πεδάνιο Φούσκο Σαλινάτορα. Ο Αδριανός προώθησε τον μικρανιψιό του, τον Σαλινάτορα, τού έδωσε ιδιαίτερη ιδιότητα στην Αυλή του και τον περιποιήθηκε ως κληρονόμο του.

Ωστόσο στα τέλη τού 136, ο Αδριανός παραλίγο να αποβιώσει από αιμορραγία. Αναρρώνοντας στη βίλα του στο Τίβολι, αποφάσισε να αλλάξει γνώμη και επέλεξε τον Λεύκιο Κειόνιο Κόμμοδο ως νέον διάδοχό του, υιοθετώντας τον ως γιο του. [2] Η επιλογή έγινε invitis omnibus (ενάντια στις επιθυμίες όλων)[3]. Συγκεκριμένα, ο Σερβιανός και ο εγγονός του Σαλινάτωρ θύμωσαν πολύ με τον Αδριανό και θέλησαν να προσβάλλουν την υιοθεσία. Ακόμη και σήμερα, το σκεπτικό για την ξαφνική αλλαγή του Αδριανού είναι ακόμα ασαφές. [4] Είναι πιθανό ο Σαλινάτωρ να έφτασε στο σημείο να επιχειρήσει πραξικόπημα κατά τού Αδριανού, στο οποίο ενεπλάκη ο Σερβιανός. Προκειμένου να αποφευχθεί οποιαδήποτε πιθανή σύγκρουση στη διαδοχή, ο Αδριανός διέταξε τον θάνατο του Σαλινάτορα και του παππού αυτού Σερβιανού. [5]

Αν και ο Λεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος δεν είχε στρατιωτική εμπειρία, είχε υπηρετήσει ως συγκλητικός και είχε ισχυρές πολιτικές διασυνδέσεις, ωστόσο ήταν σε κακή υγεία. Ως μέρος της υιοθεσίας του, ο Λεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος πήρε το όνομα Λεύκιος Αίλιος Καίσαρ.

Το τέλος του

Επεξεργασία

Έπειτα από ένα έτος στάθμευσης στο σύνορο τού Δούναβη, ο Λεύκιος Αίλιος επέστρεψε στη Ρώμη για να κάνει μία προσφώνηση στη Σύγκλητο την πρώτη ημέρα τού 138. Ωστόσο τη νύχτα πριν την ομιλία, ασθένησε και απεβίωσε από αιμορραγία αργά την επόμενη ημέρα. Στις 24 Ιανουαρίου 138 ο Αδριανός επέλεξε τον Aυρήλιο Αντωνίνο (19 Σεπτεμβρίου 86 – 7 Μαρτίου 161) ως διάδοχό του.

Μετά από σκέψη μερικών ημερών, ο Αντωνίνος δέχτηκε· υιοθετήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου. Ως μέρος των όρων του Αδριανού, ο Αντωνίνος υιοθέτησε τόσο τον γιο τού Λεύκιου Αίλιου (που ονομαζόταν Λεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος ο νεότερος) όσο και τον μικρανιψιό της συζύγου τού Αδριανού, Μάρκο Αυρήλιο (26 Απριλίου 121 – 17 Μαρτίου 180). Ο Μάρκος Αυρήλιος έγινε Mάρκος Αίλιος Aυρήλιος Βέρος. Ο Λεύκιος Κειόνιος Κόμμοδος ο νεότερος έγινε Λεύκιος Αίλιος Αυρήλιος Κόμμοδος και μετά Λεύκιος Βέρος. Κατόπιν αιτήματος του Αδριανού, η κόρη του Αντωνίνου, η Φαυστίνα, αρραβωνιάστηκε τον Λεύκιο. [6]

Ο Μάρκος Αυρήλιος αργότερα συγκυβέρνησε με τον Λεύκιο Βέρο και έγιναν από κοινού Ρωμαίοι Αυτοκράτορες, έως ότου απεβίωσε ο Λεύκιος Βέρος το 169, μετά τον οποίο ο Μάρκος Αυρήλιος ήταν ο μοναδικός κυβερνήτης μέχρι το τέλος του το 180.

Στο έργο Ιστορία της Παρακμής και της Πτώσης της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ο Έντουαρντ Γκίμπον λέει για τη σύντομη περίοδο του Λεύκιου Aίλιου ως διαδόχου τού Αδριανού με αυτούς τους όρους:

Αφού περιέστρεψε στο μυαλό του αρκετούς άνδρες με εξαιρετική αξία, τους οποίους εκτιμούσε και μισούσε, [ο Αδριανός] υιοθέτησε τον Αίλιο Βέρο έναν ομοφυλόφιλο και ηδονικό ευγενή, του οποίου η ασυνήθιστη ομορφιά τού θύμιζε τον εραστή του Αντίνοο. Όμως, ενώ ο Αδριανός χαιρόταν με το δικό του χειροκρότημα και τις επευφημίες των στρατιωτών, των οποίων η συγκατάθεση είχε εξασφαλιστεί από μία τεράστιο δωρεά, ο νέος Καίσαρας παρασύρθηκε από τις αγκαλιές του σε έναν πρόωρο θάνατο. [7]

Οι κύριες πηγές για τη ζωή του Λεύκιου Αίλιου είναι αποσπασματικές και συχνά αναξιόπιστες. Η πιο σημαντική ομάδα πηγών, οι βίοι που περιέχονται στην Ιστορία των Αυγούστων, ισχυρίζονται ότι γράφτηκαν από μία ομάδα συγγραφέων στις αρχές του 4ου αι., αλλά στην πραγματικότητα είναι γραμμένοι από έναν μόνο συγγραφέα (αναφέρεται ως "ο βιογράφος") στα τέλη τού 4ου αι. (π. 395). [8]

Οι μεταγενέστερες βιογραφίες και οι βίοι συναυτοκρατόρων και σφετεριστών είναι ένα πλέγμα ψεμάτων και μυθοπλασίας, αλλά οι προηγούμενοι βίοι, που προέρχονται κυρίως από -τώρα χαμένες- προηγούμενες πηγές (Mάριος Μάξιμος ή Iγνότος), είναι πολύ πιο ακριβείς. [8] Για τον Λεύκιο Αίλιο, οι βίοι τού Αδριανού, τού Αντωνίνου Πίου, τού Μάρκου Αυρήλιου και τού Λεύκιου Βέρου είναι σε μεγάλο βαθμό αξιόπιστες, αλλά αυτή τού Αβίδιου Κάσιου, ακόμα και τού Λεύκιου Αίλιου, είναι γεμάτες μυθοπλασία. [9]

Κάποιες άλλες λογοτεχνικές πηγές παρέχουν συγκεκριμένες λεπτομέρειες: τα γραπτά τού ιατρού Γαληνού για τις συνήθειες της ελίτ των Αντωνίνων, οι λόγοι τού Αίλιου Αριστείδη για την κράση των καιρών και τα νομικά συντάγματα, που διατηρούνται στους Πανδέκτες (Digesta) και στον Ιουστινιάνειο Κώδικα (Codex Justinianus) για το νομικό έργο του Μάρκου Αυρήλιου. [10] Επιγραφές και νομισματικά ευρήματα συμπληρώνουν τις λογοτεχνικές πηγές. [11]

Σημειώσεις

Επεξεργασία

Όλες οι παραπομπές στην Historia Augusta αφορούν μεμονωμένους βίους και σημειώνονται με ένα " HA ". Οι παραπομπές στα έργα του Fronto παραπέμπουν στην έκδοση Loeb του CR Haines.

Βιβλιογραφικές αναφορές

Επεξεργασία
  1. Ronald Syme, "Antonine Relatives: Ceionii and Vettulani", Athenaeum, 35 (1957), pp. 306–315
  2. Birley, Marcus Aurelius, 41–42.
  3. HA Hadrian 23.10, qtd. in Birley, Marcus Aurelius, 42.
  4. Birley, Marcus Aurelius, 42. On the succession to Hadrian, see also: T.D. Barnes, "Hadrian and Lucius Verus", Journal of Roman Studies 57:1–2 (1967): 65–79; J. VanderLeest, "Hadrian, Lucius Verus, and the Arco di Portogallo", Phoenix 49:4 (1995): 319–30.
  5. Anthony Birley, Hadrian the Restless Emperor, pp. 291–292.
  6. Dio 69.21.1; HA Hadrian 24.1; HA Aelius 6.9; HA Antoninus Pius 4.6–7; Birley, Marcus Aurelius, 48–49.
  7. Gibbon, Edward, The History of the Decline and Fall of the Roman Empire, Vol.1, Ch. III, Part II.
  8. 8,0 8,1 Birley, Marcus Aurelius, 229–30. The thesis of single authorship was first proposed in H. Dessau's "Über Zeit und Persönlichkeit der Scriptoes Historiae Augustae" (in German), Hermes 24 (1889), 337ff.
  9. Birley, Marcus Aurelius, 230. On the HA Verus, see Barnes, 65–74.
  10. Birley, Marcus Aurelius, 227–28.
  11. Birley, Marcus Aurelius, 228.