Λουκρήτιος

Ο Τίτος Λουκρήτιος Κάρος (λατινικά: Titus Lucretius Carus, 94 π.Χ. - 15 Οκτωβρίου 55 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος ποιητής και φιλόσοφος. Το μόνο γνωστό του έργο είναι το εκτενές φιλοσοφικό ποίημα De rerum natura ("Περί της φύσεως των πραγμάτων"), 7.415 στίχων με επικούρεια θεματολογία. Παρότι η άνθιση του λατινικού εξάμετρου συνήθως αποδίδεται στον Βιργίλιο, είναι αναμφισβήτητη η επίδραση του De Rerum Natura στον τελευταίο και σε άλλους, μεταγενέστερους ποιητές. Είναι επίσης σημαντικό για το ρόλο που έπαιξε στη μετάδοση των ελληνικών φιλοσοφικών ιδεών και στην εκλέπτυνση της λατινικής γλώσσας.

Λουκρήτιος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη μητρική γλώσσα	T.Lucretius Carus (Λατινικά)
Γέννηση	94 π.Χ. Πομπηία
Θάνατος	55 π.Χ. Ρώμη
Αιτία θανάτου	απώλεια αίματος
Συνθήκες θανάτου	αυτοκτονία
Χώρα πολιτογράφησης	Αρχαία Ρώμη
Θρησκεία	αθεϊσμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	λατινική γλώσσα
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	ποιητής φιλόσοφος συγγραφέας
Οικογένεια
Σύζυγος	Lucilia
Σχετικά πολυμέσα

Η διάσωση όλων των κειμένων του ποιήματος είναι αξιοσημείωτο γεγονός, δεδομένης της εχθρότητας της χριστιανικής Εκκλησίας, η οποία και ήταν το μόνο μέσο μετάδοσης για λατινικά κείμενα σχετικά με τον Λουκρήτιο και τον Επίκουρο. Παρά ταύτα, τα διασωθέντα κείμενα είναι συνήθως παραποιημένα και έχουν γίνει επίπονες προσπάθειες για την αποκατάστασή τους.

Έργο

De rerum natura, 1570

Ο στόχος του έργου ήταν να απαλλάξει το νου των ανθρώπων από την προκατάληψη και το φόβο του θανάτου. Για να το πετύχει αυτό αναπτύσσει διεξοδικά τις θέσεις του Επίκουρου, τον οποίον και αποθεώνει. Ο Λουκρήτιος εκφράζει σε προσεγμένα κλασικά λατινικά τις επικούρειες απόψεις του για τη μεταφυσική, την υλιστική ατομική θεωρία και, γενικότερα, την υπεροχή των φυσικών φαινομένων ως κεντρικής ερμηνείας της λειτουργίας του κόσμου. Ο Λουκρήτιος αντιπαθούσε και έβλεπε ως αβάσιμη τη δεισιδαιμονία καθώς δεν πίστευε ότι το Σύμπαν κυβερνάται από θεϊκές παρεμβάσεις ή υπερφυσικές δυνάμεις, όπως θεωρούσε η πλειονότητα των ανθρώπων του καιρού του. Ο θάνατος για τον Λουκρήτιο δεν ήταν εγγενώς ούτε καλός ούτε κακός, μόνο μία απόλυτη παύση της ύπαρξης, και ο φόβος του θανάτου δεν ήταν παρά μία προβολή επίγειων, καθημερινών φόβων.

Αποσπάσματα

"Ω, εσύ (*) που πρώτος μπόρεσες από το τόσο σκότος

να βγάλεις τέτοια ξάστερη φεγγοβολή, της ζήσης την ευτυχία φωτίζοντας, του γένους των Ελλήνων στολίδι, εσένα ακολουθώ και τα πατήματά μου

τώρα πιθώνω σταθερά στα χνάρια των ποδιών σου".

ΛΟΥΚΡΗΤΙΟΣ "Περί της φύσεως των πραγμάτων", απόδοση στα σύγχρονα ελληνικά, Κωνσταντίνος Θεοτόκης

(*) εννοεί τον φιλόσοφο Επίκουρο

Βιβλιογραφία

• Λουκρήτιος, Για την φύση των πραγμάτων (De Rerum Natura). Εκδόσεις Θύραθεν, ISBN 9789608097933
• Φίλη, Χριστίνα, «Μερικές σύγχρονες θεωρήσεις στο De Rerum Natura του Λουκρήτιου», Φιλοσοφία 19-20 (1989-1990), 377-395.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Project Gutenberg e-text του De Rerum Natura On The Nature Of Things
• Γεώργιος Γρατσιάτος, «Ο Λουκρήτιος»
• Λουκρήτιος, «Για την φύση των πραγμάτων»