Μαγνήτης

Μαγνήτης ονομάζεται κατά τη Φυσική οποιοδήποτε τεμάχιο υλικού ή σώμα, συνήθως μεταλλικό, που δημιουργεί μαγνητικό πεδίο στον περιβάλλοντα χώρο. Στην πράξη, το μαγνητικό πεδίο εντοπίζεται από την αλληλεπίδραση του μαγνήτη με άλλα σώματα, όπως τη δυνατότητα να έλκει μικρά τεμάχια σιδήρου ή να προσανατολίζεται παράλληλα με τις δυναμικές γραμμές του γήινου μαγνητικού πεδίου.

Ιστορία

Γενικά από την αρχαιότητα είχε παρατηρηθεί ότι το ορυκτό μαγνητίτης έχει την ιδιότητα αυτή: να έλκει μικρά τεμάχια σιδήρου. Το ορυκτό αυτό εντοπίζονταν σε μεγάλες ποσότητες στην αρχαία Μαγνησία στη Μικρά Ασία, απ΄ όπου και οι όροι "μαγνήτης" - "μαγνητισμός".

Εκτός όμως από τον σίδηρο και το κοβάλτιο, το νικέλιο και τα κράματα ή οξείδια αυτών έλκονται από τους μαγνήτες, και έτσι γίνονται και αυτά μαγνητικά σώματα.

Διάκριση μαγνητών

Οι μαγνήτες διακρίνονται σε φυσικούς και τεχνητούς καθώς και οι τεχνητοί επιμέρους σε μόνιμους και πρόσκαιρους ή παροδικούς. Οι μεν φυσικοί μαγνήτες αποτελούν τεμάχια του ορυκτού μαγνητίτη, των οποίων οι ιδιότητες ήταν γνωστές στους αρχαίους Έλληνες, ενώ αντίθετα οι τεχνητοί μαγνήτες είναι, επί του συνηθέστερου, χαλύβδινοι μαγνήτες που αποκτούν μαγνητικές ιδιότητες μετά από εξωτερική επίδραση. Στους τεχνητούς μαγνήτες περιλαμβάνονται και τα μαγνητικά κράματα. Οι τεχνητοί μαγνήτες κατασκευάζονται σε διάφορα σχήματα των οποίων συνηθέστερα είναι η μαγνητική βελόνα, η πρισματική ή κυλινδρική ράβδος, πετάλου αλόγου κ.λπ. που λαμβάνουν ονομασίες κατά τον εκάστοτε τύπο της μορφής τους. Τέλος μπορεί να εμφανιστεί μαγνητισμός και με τη διέλευση ηλεκτρικού ρεύματος μέσα από πηνίο· οι μεγάλοι μαγνήτες που λειτουργούν με αυτό τον τρόπο ονομάζονται ηλεκτρομαγνήτες.

Πειραματικές έρευνες

Η πειραματική έρευνα κατέδειξε πως οι μαγνητικές ιδιότητες των μαγνητών εκδηλώνονται εντονότερα στις άκρες τους μειούμενες προς το μέσον αυτών. Τα άκρα των μαγνητών όπου και οι εντονότερες εκδηλώσεις του μαγνητισμού ονομάζονται μαγνητικοί πόλοι ενώ το μέσον της μεταξύ των άκρων απόστασης χαρακτηρίζεται ουδέτερη ζώνη όπου οι μαγνητικές ιδιότητες σχεδόν μηδενίζονται. Επίσης κατά τα πειράματα που έγιναν με μαγνητικές βελόνες και πρισματικούς μαγνήτες καταδείχθηκε πως όταν αυτά αφεθούν ελεύθερα λαμβάνουν πάντα ορισμένη κατεύθυνση και στρέφουν τον ένα τους πόλο, πάντα τον ίδιο, προς τον Βόρειο Πόλο της Γης, και τον άλλον προς τον Νότιον. Ονομάσθηκε λοιπόν συμβατικά βόρειος πόλος του μαγνήτη εκείνος που στρέφεται κάθε φορά προς τον βόρειο γεωγραφικό πόλο της Γης σημειώνοντας αυτόν με το σύμβολο Ν, εκ του αρχικού της λέξης Nord, και νότιο πόλο του μαγνήτη τον στρεφόμενο προς το νότιο γεωγραφικό πόλο της Γης, σημειώνοντας αυτόν με το σύμβολο S εκ του αρχικού της λέξης Sud. Στους πρόσκαιρους μαγνήτες η μαγνητική ενέργεια φεύγει, μειώνεται στη μεγάλη επιφάνεια και επίσης μειώνεται όταν το μαγνητικό πεδίο είναι μακριά για πολύ ώρα. Σειρά επίσης πειραμάτων που πραγματοποίησε ο Κουλόμπ επί της μεταξύ των μαγνητών συμπεριφοράς κατέδειξαν ότι οι ομώνυμοι πόλοι απωθούνται και οι ετερώνυμοι πόλοι έλκονται. Δηλαδή ο βόρειος πόλος ενός μαγνήτη απωθεί τον όμοιό του άλλου μαγνήτη ενώ αντίθετα έλκει τον αρνητικό πόλο, του άλλου.

Δείτε επίσης

• Γήινος μαγνητισμός