Μαρία Κλημεντίνη Σομπιέσκα
Η Μαρία Κλημεντίνη Σομπιέσκα (πολωνικά: Maria Klementyna Sobieska,[7]18 Ιουλίου 1702 – 18 Ιανουαρίου 1735) ήταν τιμητική βασίλισσα της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας από γάμο της με τον Ιάκωβο Φραγκίσκο Εδουάρδο Στιούαρτ, έναν Ιακωβίτη διεκδικητή του βρετανικού θρόνου. Ήταν εγγονή του Πολωνού βασιλιά Ιωάννη Γ΄ Σομπιέσκι και μητέρα του Κάρολου Εδουάρδου Στιούαρτ και του Ερρίκου Βενέδικτου Στιούαρτ.
| Μαρία Κλημεντίνη Σομπιέσκα | |
|---|---|
_(ca._1735)_-_Google_Art_Project.jpg) | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Maria Klementyna Sobieska (Πολωνικά) |
| Γέννηση | 18 Ιουλίου 1702[1] Οουάβα[2] |
| Θάνατος | 18 Ιανουαρίου 1735[1][3][4] Παλάτσο Μούτι ή Ρώμη[2] |
| Τόπος ταφής | Σπήλαιο του Βατικανού |
| Χώρα πολιτογράφησης | Πολωνική-Λιθουανική Κοινοπολιτεία |
| Θρησκεία | Καθολικισμός |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Πολιτική τοποθέτηση | |
| Πολιτική ιδεολογία | Ιακωβιτισμός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Ιάκωβος Φραγκίσκος Εδουάρδος Στιούαρτ (από 1719)[5][6] |
| Τέκνα | Κάρολος Εδουάρδος Στιούαρτ[5] Ερρίκος Βενέδικτος Στιούαρτ[5] |
| Γονείς | Ιάκωβος Λουδοβίκος Σομπιέσκι[5] και Χέντβιχ Ελισάβετ του Παλατινάτου-Νόιμπουργκ[5] |
| Αδέλφια | Maria Kasimira Sobieski Μάρια Καρολίνα Σομπιέσκα |
| Οικογένεια | Oίκος Σομπιέσκι |
| Θυρεός | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Βιογραφία Επεξεργασία
Νεότερα χρόνια Επεξεργασία
Γεννήθηκε στις 18 Ιουλίου 1702 στο Όχαλου (μετέπειτα Οουάβα) της Σιλεσίας, τότε μέρος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και τώρα στην Πολωνία. Γονείς της ήταν ο Ιάκωβος Λουδοβίκος Σομπιέσκι (1667 - 1737), ο πρωτότοκος γιος του Ιωάννη Γ΄, και η Εδβίγη Ελισάβετ του Παλατινάτου-Νόιμπουργκ (1673 - 1722). Η μεγαλύτερη αδερφή της, Μαρία Καρολίνα Σομπιέσκα, ήταν η Δούκισσα του Μπουγιόν από γάμο.
_-_The_Solemnisation_of_the_Marriage_of_Prince_James_Francis_Edward_Stuart_and_Princess_Maria_Clementin_-_PG_2415_-_National_Galleries_of_Scotland.jpg)
Γάμος Επεξεργασία
Όντας μια από τις πλουσιότερες κληρονόμους της Ευρώπης, η οποία κληρονόμησε τεράστιες περιουσίες στην Πολωνία από τον παππού της από τον πατέρα της, ήταν αρραβωνιασμένη με τον Ιάκωβο Φραγκίσκο Εδουάρδο Στιούαρτ. Ο Γεώργιος Α΄ της Μεγάλης Βρετανίας ήταν αντίθετος στον γάμο επειδή φοβόταν ότι η ένωση θα μπορούσε να δημιουργήσει κληρονόμους της διεκδίκησης του Ιάκωβου Φραγκίσκου Εδουάρδου στους θρόνους του. Για να τον κατευνάσει, ο Κάρολος ΣΤ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (ο πρώτος ξάδερφος της Μαρίας Κλημεντίνης) έβαλε να τη συλλάβουν ενώ πήγαινε στην Ιταλία για να παντρευτεί τον Ιάκωβο Φραγκίσκο Εδουάρδο. Ήταν περιορισμένη στο Κάστρο του Ίννσμπρουκ, αλλά τελικά οι φρουροί εξαπατήθηκαν και, με τη βοήθεια του Τσαρλς Ουόγκαν, η Μαρία Κλημεντίνη δραπέτευσε στη Μπολόνια, όπου, για ασφάλεια από περαιτέρω εισβολές, παντρεύτηκε με πληρεξούσιο τον Ιάκωβο, ο οποίος βρισκόταν στην Ισπανία εκείνη την εποχή.[8][9] Ο πατέρας της Μαρίας Κλημεντίνης, Ιάκωβος Λουδοβίκος Σομπιέσκι, ενέκρινε τη φυγή της, δηλώνοντας ότι, καθώς αρραβωνιάστηκε με τον Ιάκωβο Φραγκίσκο Εδουάρδο, θα έπρεπε να «ακολουθήσει την τύχη και τον σκοπό του».
Η Μαρία Κλημεντίνη και ο Ιάκωβος Φραγκίσκος Εδουάρδος παντρεύτηκαν επίσημα στις 3 Σεπτεμβρίου 1719 στο παρεκκλήσι του επισκοπικού παλατιού του Μοντεφιασκόνε της Ιταλίας, στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Μαργαρίτας.[10] Μετά το γάμο τους, ο Ιάκωβος και η Μαρία Κλημεντίνη προσκλήθηκαν να μείνουν στη Ρώμη μετά από ειδικό αίτημα του Πάπα Κλήμη ΙΑ΄, ο οποίος τους αναγνώρισε ως βασιλιά και βασίλισσα της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας.
Επίτιμη βασίλισσα Επεξεργασία
Ο Πάπας τους παρείχε μια παπική φρουρά στρατευμάτων και τους έδωσε το Παλάτσο Μούτι στην Πλατεία Αγίων Αποστόλων στη Ρώμη για να ζήσουν, καθώς και μια εξοχική βίλλα στο Αλμπάνο Λατσιάλε. Η Καθολική Εκκλησία τους παρείχε επίσης ετήσιο επίδομα 12.000 κορωνών από το παπικό ταμείο. Οι πάπες Κλήμης ΙΑ΄ και Ιννοκέντιος ΙΓ΄ θεωρούσαν τον Ιάκωβο και τη Μαρία Κλημεντίνης, αμφότερους Καθολικούς, τον νόμιμο βασιλιά και βασίλισσα της Αγγλίας, της Σκωτίας και της Ιρλανδίας.
Η έγγαμη ζωή του Ιακώβου και της Μαρίας Κλημεντίνης αποδείχθηκε ταραχώδης και δυστυχισμένη. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Ιάκωβος αρχικά είχε ευνοϊκή εντύπωση για εκείνη λόγω της ομορφιάς της, ενώ εκείνη τον αντιπαθούσε λόγω της απουσίας του, καθώς και της παθητικής του φύσης.[11] Έγινε φίλη με την γκουβερνάντα του γιου της, την κυρία Σέλντον, η οποία έγινε η έμπιστη και η αγαπημένη της.[11] Από την άλλη πλευρά, δεν της άρεσε η επιρροή του αγαπημένου του Ιάκωβου, Τζον Χέυ του Κρόμλιξ και της συζύγου του, Μάρτζορι, και σύμφωνα με πληροφορίες, υποπτευόταν ότι ο Ιάκωβος είχε σχέση με τη Μάρτζορι Χέυ.[11]
Το 1725, αμέσως μετά τη γέννηση του δεύτερου παιδιού τους, ο Ιάκωβος απέλυσε τον Σέλντον και διόρισε τον Τζέημς Μάρρεϋ ως κηδεμόνα των γιων τους παρά την επιθυμία της Μαρίας Κλημεντίνης.[11] Τον παράτησε και πήγε να ζήσει στο μοναστήρι της Αγίας Καικιλίας στη Ρώμη με τον αγαπημένο της Σέλντον και την υπόλοιπη προσωπική της ακολουθία. Κατηγόρησε τον σύζυγό της για μοιχεία, ενώ εκείνος είπε ότι ήταν αμαρτία να εγκαταλείψει αυτόν και τα παιδιά της. Μετά τη συμβουλή του Καρδινάλιου Αλμπερόνι, ο οποίος ισχυρίστηκε ότι ήταν η μόνη της ευκαιρία να κερδίσει υποστήριξη ενάντια στον σύζυγό της, η Μαρία Κλημεντίνη ισχυρίστηκε ότι ο Ιάκωβος ήθελε να δώσει στον γιο του προτεσταντική εκπαίδευση.[11] Αυτός ο ισχυρισμός της εξασφάλισε την υποστήριξη του Πάπα καθώς και του Βασιλείου της Ισπανίας ενάντια στον Ιάκωβο και τη συμπάθεια του κοινού όταν απαίτησε από τον Ιάκωβο να απομακρύνει τον Δούκα του Ντάνμπαρ και τους Χέυ από την αυλή του και να επαναφέρει τον Σέλντον στη θέση της.[11] Τον Απρίλιο του 1726, ο Ιάκωβος έδωσε στους γιους της την άδεια να την επισκεφτούν. Η όλη υπόθεση θεωρήθηκε ως σκάνδαλο στην Ευρώπη και αναφέρθηκε από αντι-Ιακωβιτικούς πράκτορες στη Ρώμη.[11] Τον Μάιο του 1727, με τη μεσολάβηση του δούκα της Λιρίας, ο Ιάκωβος απομάκρυνε το ζεύγος Χέι από την αυλή του και τον Ιανουάριο του 1728, η Μαρία Κλημεντίνη και ο Ιάκωβος συμφιλιώθηκαν στη Μπολόνια.[11]
Στην πράξη, ωστόσο, η Μαρία Κλημεντίνη και ο Ιάκωβος έζησαν το υπόλοιπο του γάμου τους χωριστά: ο Ιάκωβος προτίμησε να διαμένει στο Αλμπάνο, ενώ η Μαρία Κλημεντίνη έζησε στο Παλάτσο Μούτι στη Ρώμη.[11] Ήταν επιρρεπής στην κατάθλιψη, περνώντας μεγάλο μέρος του χρόνου της προσευχόμενη και υποταγμένη σε θρησκευτικές νηστείες και άλλες καθολικές ασκητικές τελετουργίες, κάτι που πιστεύεται ότι έπαιξε ρόλο στο γεγονός ότι δεν συνέλαβε ποτέ ξανά.[11] Οι σεξουαλικές της σχέσεις με τον Ιάκωβο σύντομα διακόπηκαν, σπάνια δειπνούσαν μαζί, και παρόλο που συμφιλιώθηκαν επίσημα, εκείνη προτιμούσε να τον αποφεύγει έξω από επίσημες περιστάσεις.[11] Η Μαρία Κλημεντίνη πραγματοποίησε τις τελετουργικές λειτουργίες που είχε ως Ιακωβίτισα βασίλισσα: τον Ιούνιο του 1729, για παράδειγμα, έδωσε ακροατήριο για τον Μοντεσκιέ.[11] Η αγαπημένη της Κυρία Σέλντον δεν διέμενε επίσημα στο δικαστήριο των Ιακωβιτών, αλλά της παρείχε μια κατοικία κοντά της και την κράτησε ως έμπιστη.[11] Η σχέση της με τον μικρότερο γιο της δεν ήταν στενή, καθώς ήταν ο αγαπημένος του πατέρα του, αλλά ήταν κοντά στον μεγαλύτερο γιο τους, Κάρολο, ο οποίος ήταν ο αγαπημένος της μητέρας του: κατά τη διάρκεια μιας ασθένειας του Καρόλου το 1732, για παράδειγμα, η Μαρία Κλημεντίνη τον φρόντιζε παρά το γεγονός ότι αρρώστησε στο Αλμπάνο και αναγκάστηκε έτσι να συναντήσει τον Ιάκωβο.[11]
Θάνατος Επεξεργασία
Η υγεία της εξασθενούσε από τον ασκητικό τρόπο ζωής της και χειροτέρευε όσο περνούσαν τα χρόνια.[11] Η Μαρία Κλημεντίνη πέθανε σε νεαρή ηλικία, 32 ετών, στις 18 Ιανουαρίου 1735. Ο ιατρός της ονόμασε την αιτία θανάτου ως «σκορβουτική νόσο», πιο γνωστή ως σκορβούτο.[12] Τάφηκε με πλήρεις βασιλικές τιμές στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου στη Ρώμη. Ο Πάπας Κλήμης ΙΒ΄ διέταξε να της κάνουν κρατική ταφή. Ο Πάπας Βενέδικτος ΙΔ΄ ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Φιλίππο Μπαριτζόνι να σχεδιάσει ένα μνημείο για τη μνήμη της, ο Πιέτρο Μπράτσι σμίλεψε ένα άγαλμα για αυτό και ανεγέρθηκε το 1742 στη Βασιλική.
Απόγονοι Επεξεργασία
Η Μαρία Κλημεντίνη και ο Ιάκωβος Φραγκίσκος Εδουάρδος είχαν δύο γιους:
- Κάρολος Εδουάρδος Στιούαρτ (1720 – 1788). Παντρεύτηκε τη Λουίζα του Στόλμπεργκ-Γκέντερν και δεν απέκτησαν απογόνους. Είχε σχέση με την ξαδέρφη του, Μαρί Λουίζ ντε Λα Τουρ ντ'Ωβέρν, με την οποία δεν απέκτησαν παιδιά. Είχε παιδιά με την ερωμένη του, Κλέμενταϊν Ουόκινσω.
- Ερρίκος Βενέδικτος Στιούαρτ (1725 – 1807), αργότερα γνωστός ως ο Καρδινάλιος Δούκας της Υόρκης. Δεν παντρεύτηκε ποτέ.
Καταγωγή Επεξεργασία
| 8. Ιάκωβος Σομπιέσκι | ||||||||||||||||
| 4. Γιαν Γ΄ Σομπιέσκι | ||||||||||||||||
| 9. Θεοφίλα Σοφία Σομπιέσκα | ||||||||||||||||
| 2. Ιάκωβος Λουδοβίκος Σομπιέσκι | ||||||||||||||||
| 10. Ερρίκος Αλβέρτος ντε Λα Γκρανζ ντ'Αρκιάν | ||||||||||||||||
| 5. Μαρία Καζιμίρα Λουίζα ντε Λα Γκρανζ ντ'Αρκιάν | ||||||||||||||||
| 11. Φρανσουάζ ντε Λα Σατρ | ||||||||||||||||
| 1. Μαρία Κλημεντίνη Σομπιέσκα | ||||||||||||||||
| 12. Βόλφγκανγκ Γουλιέλμος του Νόιμπουργκ | ||||||||||||||||
| 6. Φίλιππος Γουλιέλμος του Παλατινάτου | ||||||||||||||||
| 13. Μαγδαληνή της Βαυαρίας | ||||||||||||||||
| 3. Χέντβιχ Ελισάβετ του Παλατινάτου-Νόιμπουργκ | ||||||||||||||||
| 14. Γεώργιος Β΄ της Έσσης-Ντάρμστατ | ||||||||||||||||
| 7. Ελισάβετ Αμαλία της Έσσης-Ντάρμστατ | ||||||||||||||||
| 15. Σοφία Ελεονώρα της Σαξονίας | ||||||||||||||||
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6352sxv. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 dw.4612.
- ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10137.htm#i101366. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003. I00002949.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 «Kindred Britain»
- ↑ p10137.htm#i101366. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ Sobieska is the proper spelling of her last name, for she was female. However, English language literature commonly uses the spelling Sobieski, which is appropriate for a male member of the family.
- ↑ Aronson, Theo (1979). Kings over the Water: The Saga of the Stuart Pretenders. Thistle Publishing. σελίδες 182–187. ISBN 978-1910198070.
- ↑ Maher, Richard. «The Rescue & Escape of Princess Maria Clementina Sobieska (recording of lecture)». History Hub. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020.
- ↑ «Maria Clementina Sobieska». Ανακτήθηκε στις 3 Ιουνίου 2020.
- ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 11,13 11,14 Frank McLynn: Bonnie Prince Charlie: Charles Edward Stuart
- ↑ Kybett, Susan M. (1988). Bonnie Prince Charlie: A Biography of Charles Edward Stuart. London: Unwin Hyman. σελ. 40. ISBN 978-0044403876.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Γάμος της Μαρίας Κλημεντίνης Σομπιέσκα στο Μουσείο του Παλατιού του Βιλάνουφ
- Gaetano Platania, Angielskie małżeństwo ;arii Klementyny Sobieskiej, στο "Sobótka", 2, 1980, σελ. 401–410.
- Gaetano Platania, Morte di Maria Clementina Sobieska Stuart: il caso di Michele Marieschi progettista di apparati funebr i, στο ARTE/Documento. Rivista di Storia e tutela dei Beni Culturali, 4, 1990, σελ. 164–173.
- Gaetano Platania, La politica europea e il matrimonio inglese di una principessa polacca: Maria Clementina Sobieska, Accademia Polacca delle Scienze-Biblioteca e Centro Studi a Roma, Manziana (Roma), Vecchiarelli editore, 1993.
- Gaetano Platania, Viaggio a Roma sede d'esilio. Sovrane alla conquista di Roma: secoli XVII-XVII I, Istituto Nazionale di Studi Romani, Roma 2002, σελ. 99–118.