Μεγκνάντ Σάχα
Ο Μεγκνάντ Σάχα (Megh Nad Saha, στα Μπενγκάλι:মেঘনাদ সাহা, 6 Οκτωβρίου 1893 – 16 Φεβρουαρίου 1956) ήταν Ινδός φυσικός του οποίου η θεωρητική έρευνα επί του θερμικού ιονισμού είχε μεγάλη σημασία στην Αστροφυσική.
| Μεγκνάντ Σάχα | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | মেঘনাদ সাহা (Βεγγαλικά) |
| Γέννηση | 6 Οκτωβρίου 1893[1][2][3] Ντάκα |
| Θάνατος | 16 Φεβρουαρίου 1956[4][1][2] ή 1956[5] Νέο Δελχί |
| Κατοικία | Πραγιαγκράτζ Καλκούτα Ντάκα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βρετανικές Ινδίες (έως 1947) Ινδία (από 1950) Dominion of India (1947–1950) |
| Θρησκεία | Ινδουισμός |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Αγγλικά[6] |
| Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Καλκούτας Πανεπιστήμιο Πρέζιντεσι στην Καλκούτα Κολέγιο της Ντάκα Hindu School University College of Science, Technology & Agriculture K. L. Jubilee High School & College |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | διδάσκων πανεπιστημίου αστροφυσικός φυσικός[7] αστρονόμος[8][9] πολιτικός |
| Εργοδότης | Πανεπιστήμιο της Καλκούτας |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Radha Rani Saha[10] |
| Τέκνα | Ajit Kumar Saha[10] |
| Γονείς | Jagannath Saha[10] και Bhubaneswari Devi[10] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Member of the 1st Lok Sabha (1952–1957, Calcutta North West Lok Sabha constituency) |
| Βραβεύσεις | Εταίρος της Βασιλικής Εταιρίας |
| Υπογραφή | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Σάχα γεννήθηκε στο χωριό Σαορατόλι (Shaoratoli) κοντά στην Ντάκα (στο σημερινό Μπανγκλαντές) και ήταν γιος του Jagannath Saha. Σπούδασε στο Κολέγιο της Ντάκα και αργότερα στο Presidency College της Καλκούτας. Συμφοιτητές του υπήρξαν οι Σατυέντρα Μπόουζ και J. N. Mukherjee. Ο Σάχα ήταν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Αλαχαμπάντ από το 1923 ως το 1938 και στη συνέχεια καθηγητής και κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Καλκούτας μέχρι τον θάνατό του.
Ο Σάχα επενόησε ένα όργανο για τη μέτρηση της πιέσεως του ηλιακού φωτός. Η μεγαλύτερη συμβολή του στην Επιστήμη ωστόσο είναι η γνωστή ως Εξίσωση Σάχα ή «Εξίσωση (θερμικού) ιονισμού Σάχα», την οποία ο ίδιος αρχικώς είχε ονομάσει «εξίσωση της αντιδράσεως - ισοβαρούς για τον ιονισμό», που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις σημαντικότερες εξισώσεις της Αστροφυσικής. Αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία για την ερμηνεία των αστρικών φασμάτων. Με γνωστή τη θερμοκρασία της επιφάνειας ενός αστέρα από την κατανομή μέλανος σώματος του φωτός του, η Εξίσωση Σάχα προσδιορίζει την κατάσταση ιονισμού των διάφορων στοιχείων της ύλης στον αστέρα.
Ο συμπατριώτης του Σάχα, φυσικός και συγγραφέας Τζαγιάντ Νάρλικαρ έγραψε:
- «Η εξίσωση ιονισμού του Μέγκναντ Σάχα (περ. 1920), που άνοιξε τον δρόμο για την Αστροφυσική των απλανών αστέρων, ήταν ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της ινδικής επιστήμης του εικοστού αιώνα και θα άξιζε ένα Βραβείο Νόμπελ» (The Scientific Edge, Penguin Books, 2003, σ. 127)
Ο ίδιος ο Σάχα έγραψε για τον εαυτό του:
- «Οι επιστήμονες κατηγορούνται συχνά ότι ζουν σε ένα «φιλντισένιο πύργο» και δεν ασχολούνται με τις πραγματικότητες της ζωής. Και πέρα από την επαφή μου με πολιτικά κινήματα στην εφηβεία μου, είχα ζήσει κι εγώ σε ένα τέτοιο πύργο ως το 1930. Αλλά η επιστήμη και η τεχνολογία σήμερα είναι εξίσου σημαντικές για τη διοίκηση μιας χώρας όσο ο νόμος και η τάξη. Γλίστρησα βαθμιαία στην πολιτική επειδή ήθελα να φανώ κάπως χρήσιμος για τη χώρα με τον δικό μου ταπεινό τρόπο.»[11]
Ο Σάχα έγινε μέλος της βρετανικής Βασιλικής Εταιρείας το 1927 και υπήρξε ο κυριότερος οργανωτής επιστημονικών εταιρειών όπως η ινδική «Εθνική Ακαδημία Επιστημών» (1930), η «Ινδική Φυσική Εταιρεία» (1934), το «Ινδικό Ινστιτούτο Επιστήμης» (1935) και η «Ινδική `Ενωση για την Καλλιέργεια της Επιστήμης» (1944). Συνδέεται εξάλλου με την ίδρυση του Τμήματος Φυσικής στο Πανεπιστήμιο του Αλαχαμπάντ και του (ομώνυμου σήμερα) Ινστιτούτου Πυρηνικής Φυσικής Σάχα, το 1943 στην Καλκούτα, ενώ ίδρυσε και το περιοδικό «Επιστήμη και Πολιτισμός» (Science and Culture), του οποίου ήταν αρχισυντάκτης μέχρι τον θάνατό του.
Ο Σάχα υπήρξε εκτός των άλλων ο κυριότερος αρχιτέκτονας του σχεδιασμού των έργων διαχειρίσεως των ποταμών της Ινδίας και επιμελήθηκε των αρχικών σχεδίων για τα έργα της κοιλάδας Damodar.
Σημειώσεις και παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) SNAC. w6pg6881. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Meghnad-N-Saha. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 Dalibor Brozović, Tomislav Ladan: «Hrvatska enciklopedija» (Κροατικά) Ινστιτούτο Λεξικογραφίας «Μίροσλαβ Κρλέζα». 1999. 53997.
- ↑ «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 2015.
- ↑ www
.biografiasyvidas .com /biografia /s /saha .htm. - ↑ «Identifiants et Référentiels» (Γαλλικά) Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. 162166834. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2020.
- ↑ www
.tandfonline .com /doi /pdf /10 .1080 /00033790050074156. - ↑ www
.astro .washington .edu /users /anamunn /Astro101 /RBSEU /stellar _spectroscopy _introduction .html. - ↑ www
.noao .edu /education /astrobits /files /Stellar-Spectroscopy-Abits .pdf. - ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Jibamitra Ganguly: «Meghnad Saha: His Science and Persona through Selected Letters and Writings (edition 978-81-939482-5-5)» Indian National Science Academy. 2019. ISBN-13 978-81-939482-5-5.
- ↑ «Meghnad Saha». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2008.