Μονή Νάξου

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 37°04′55″N 25°29′50″E / 37.081852°N 25.497322°E / 37.081852; 25.497322

Η Μονή είναι χωριό της κεντρικής ορεινής Νάξου σε υψόμετρο 450-470 μέτρων, με 216 κατοίκους (απογραφή 2011).[1] Διοικητικά υπάγεται στο δήμο Νάξου και Μικρών Κυκλάδων της Περιφερειακής Ενότητας Νάξου της Περιφέρειας Ν. Αιγαίου (κατά το Σχέδιο Καλλικράτης).

Μονή
Το χωριό Μονή Νάξου όπως φαίνεται από το Χαλκί
Μονή is located in Greece
Μονή
Μονή
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΝοτίου Αιγαίου
Περιφερειακή ΕνότηταΝάξου
ΔήμοςΝάξου & Μικρών Κυκλάδων
Δημοτική ΕνότηταΔρυμαλίας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΝησιά Αιγαίου Πελάγους
ΝομόςΚυκλάδων
Υψόμετρο450-470
Πληροφορίες
ΠολιούχοςΑγία Φωτεινή
Ονομασία κατοίκωνΜονιάτης - Μονιάτισσα
Ταχ. κώδικας84300
Τηλ. κωδικός22850

Παλαιότερα ανήκε στην άλλοτε επαρχία Νάξου του νομού Κυκλάδων. Από το 1999 έως το 2010 σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας αποτελούσε έδρα κοινότητας του δήμου Δρυμαλίας. Από 1 Ιανουαρίου 2011 αποτελεί ιδία έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας, της δημοτικής ενότητας Δρυμαλίας, του Δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων.
Βρίσκεται στο κέντρο του Νησιού, ανατολικά του χωριού Κυνίδαρος, δυτικά της Απειράνθου, νότια της Κεραμωτής και βόρεια της Τραγαίας, κτισμένη σε πλαγιά και σε υψόμετρο περίπου 600 μ., με απεριόριστη θέα προς στο λεκανοπέδιο της Τραγαίας.

Αριστερά της Μονής, ανεβαίνοντας από Χαλκί, είναι το βουνό «Προφήτης Ηλίας» και δεξιά το βουνό «Φανάρι». Το όνομα του χωριού προέρχεται από το Βυζαντινό μοναστήρι που υπάρχει στη περιοχή και τώρα βυζαντινή εκκλησία της Παναγιάς της «Δροσιανής». Το μοναστήρι της Παναγίας της Δροσιανής, ενώ ήταν γνωστό από τα πολύ παλιά χρόνια, αναδείχτηκε από τις αρχαιολογικές εργασίες που έγιναν και κράτησαν αρκετα χρόνια, την δεκαετία του 1970. Είναι Βυζαντινού ρυθμού και χρονολογείται τον 4ο με 6ο αιώνα. Στο χωριό υπάρχει και αξίζει να το επισκεφθεί ο επισκέπτης, το "πηγάδι" όπου διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση τα κοινοτικά πλυντήρια. Υφίσταται δημοτικό σχολείο και ο ιερός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στην Αγία Φωτεινή. Οι κάτοικοι του χωριού ονομάζονται «Μονιάτες και Μονιάτισσες» και ανέρχονται περίπου σε 300, ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες αυξάνονται κατά πολύ με τους παραθεριστές.

Οι Μονιάτες ήταν από τους καλύτερους «Μαστόρους» κατεργασίας πέτρας και λόγω του εύφορου εδάφους και των πολλών νερών της περιοχής καλιεργούν στους μπαξέδες, (τα αποκαλούμενα «μεσονήσια», επειδή βρίσκονται στο μέσο του νησιού) τα καλύτερα ζαρζαβατικά του νησιού. Οι Μονιάτισσες είναι οι καλύτερες υφάντρες αργαλειού και στο χωριό υπάρχει και λειτουργεί ο σύλλογος υφαντριών Μονής Νάξου. Τα αγροτικά προϊόντα που παράγονται είναι εξαιρετικής ποιότητας (πατάτες, ντομάτες, λάδι, χορταρικά κ.α) όπως επίσης και τα κτηνοτροφικά προϊόντα (τυρί και κρέας).

Η Μονή βρίσκεται στον κύριο οδικό άξονα Νάξος (Χώρα) - Χαλκί - Μονή - Σταυρός - Κόρωνος - Σκαδό - Κωμιακή - Απόλλωνας.

Έχει χαρακτηριστεί από το 1988 παραδοσιακός οικισμός.[2][3]

Πληθυσμιακή εξέλιξη Επεξεργασία

Έτος 1835 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 146 290 343 379 431 429 443 497 426 365 296 260 215 207 216
Πηγές [4] [5] [6] [7] [8] [9] [10] [11] [12] [13] [14] [15] [16] [17] [1]

Διοικητικές μεταβολές Επεξεργασία

  • Το 1835, ο οικισμός ονομάζεται Μονή έχει 146 κατοίκους (45 οικογένειες) και προσαρτάται στον νεοϊδρυθέντα Δήμο Τραγαίας της επαρχίας Νάξου, με έδρα τον οικισμό του Χαλκείου.[18][19]
  • Το 1912, αποφασίζεται οι οικισμοί που έχουν πάνω από 300 κατοίκους και σχολείο στοιχειώδους εκπαίδευσης, να αποτελέσουν αυτοτελείς κοινότητες. Οπότε ο οικισμός της Μονής αποσπάται από το δήμο Τραγαίας, ο οποίος καταργείται και ορίζεται η κοινότητας Μονής με έδρα τη Μονή.[20]
  • Το 1997, με την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας (νόμος 2539/97), η κοινότητα Μονής καταργείται και ο οικισμός Μονή προσαρτάται στο νεοσύστατο δήμο Δρυμαλίας με έδρα τον οικισμό Χαλκείο.[21] Συγκεκριμένα, με το πρόγραμμα Καποδίστριας υπαγόταν στο Δημοτικό Διαμέρισμα Μονής, του Δήμου Δρυμαλίας, του νομού Κυκλάδων, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Νήσων Αιγαίου Πελάγους.[17]
  • Το 2010, με την εφαρμογή του προγραμματος Καλλικράτης (νόμος 3852/2010), καταργείται ο δήμος Δρυμαλίας και η Μονή προσαρτάται στο νεοσύστατο δήμο Νάξου & Μικρών Κυκλάδων.[22]

Σήμερα, μετά τη τελευταία μεταβολή του 2010 (πρόγραμμα Καλλικράτης), αποτελεί μαζί με τον οικισμό Σίφωνες ( που όμως δεν έχει μόνιμους κατοίκους από το 1981 ) την Τοπική Κοινότητα Μονής ( 216 κ.). Η τ.κ. Μονής υπάγεται στη δημοτική ενότητα Δρυμαλίας, του δήμου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων, της περιφερειακής ενότητας Νάξου (του πρώην νομού Κυκλάδων), στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου.[1]

Συλλογή φωτογραφιών Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10849 (σελ. 375 του pdf), και σε μορφή Excel «Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού-Απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2017-11-24 στο Wayback Machine.» στην ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 24/11/2017, Ανακτήθηκε 09/01/2018
  2. «ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΝΑΞΟY» από old.domiki.gr. [https://web.archive.org/web/20180901163223/http://old.domiki.gr/oikismoi/naxos.htm Αρχειοθετήθηκε 01/09/2018. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  3. «ΦΕΚ-504Δ-14/06/1988» από αναζήτηση ΦΕΚ. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  4. ΦΕΚ Α4/1835 σελ. 31 και 38 (σελ. 3 και 10 του pdf). Δημοσιεύθηκε 26 Φεβρ.1835. Αρχειοθετήθηκε 08/03/2018. Ανακτήθηκε 27/02/2018 από «[http://www.et.gr/index.php/anazitisi-fek Αναζήτηση ΦΕΚ Αρχειοθετήθηκε 2018-03-12 στο Wayback Machine
  5. «Πληθυσμός 1879», Μέρος τρίτον σελ. 97 (σελ. 182 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 25/04/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  6. «Πληθυσμός: απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889», σελ. 110 (σελ. 133 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  7. «Στατιστικά αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896», σελ. 125 (σελ. 232 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  8. «Στατιστικά αποτελέσματα της γενικής απογραφής του πληθυσμού κατά την 27 Οκτωβρίου 1907», σελ. 409 (σελ. 412 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  9. «Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την απογραφή της 19 Δεκεμβρίου 1920», σελ. 183 (σελ. 204 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 07/06/2015, Ανακτήθηκε 08/01/2018
  10. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 15-16 Μαϊου 1928», σελ. 216 (σελ. 236 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 04/03/2016, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  11. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940», σελ. 244 (σελ. 268 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 25/04/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  12. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογαφήν της 7ης Απριλίου 1951», σελ. 121 (σελ. 121 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 04/03/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  13. «Αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 19ης Μαρτίου 1961», Πίνακας 1, σελ. 276 (σελ. 346 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 06/03/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018
  14. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971», σελ. 115 (pdf σελ. 115), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 24/10/2014, Ανακτήθηκε 8/1/2018
  15. «Αποτελέσματα απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 5ης Απριλίου 1981», σελ. 449 (σελ. 449 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 8/1/2018. Ανακτήθηκε 8/1/2018
  16. «Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991 κατά νομούς, επαρχίες, δήμους, κοινότητες και οικισμούς», σελ. 149 (σελ. 151 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 20/08/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018
  17. 17,0 17,1 «Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης Μαρτίου 2001», σελ. 269 (σελ. 271 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ, Αρχειοθετήθηκε 29/07/2017, Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  18. ΦΕΚ Α4/1835 σελ. 31 και 38 (σελ. 3 και 10 του pdf) από ΕΕΤΑΑ. Δημοσιεύθηκε 26 Φεβρ.1835. [https://web.archive.org/web/20180308214519/https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1835/fek_4a_1835.pdf Αρχειοθετήθηκε 08/03/2018. Ανακτήθηκε 27/02/2018.
  19. «1835 σχηματισμός Δήμων Νάξου»από orinosaxotis.blogspot.gr. Δημοσιεύθηκε 02/01/2015. [https://web.archive.org/web/20180309020155/https://orinosaxotis.blogspot.gr/2015/01/1835.html?view=classic#!https://orinosaxotis.blogspot.com/2015/01/1835.html Αρχειοθετήθηκε 09/03/2018. Ανακτήθηκε 09/03/2018.
  20. «ΦΕΚ 261Α 31/8/1912» σελ. 1514 (σελ. 2 του pdf), από ΕΕΤΑΑ. [https://web.archive.org/web/20120616152730/https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1912/fek_261a_1912.pdf Αρχειοθετήθηκε 16/06/2012. Ανακτήθηκε 27/02/2018.
  21. «ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997»σελ. 8815 (σελ. 27 του pdf ), από ΕΕΤΑΑ. [https://web.archive.org/web/20170330013622/https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/1997/fek_244a_1997.pdf Αρχειοθετήθηκε 30/03/2017. Ανακτήθηκε 27/02/2018.
  22. «ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010»σελ. 1791 (σελ. 7 του pdf ), από ΕΕΤΑΑ. [https://web.archive.org/web/20180227062508/https://www.eetaa.gr/metaboles/fek/2010/fek_87a_2010.pdf Αρχειοθετήθηκε 27/02/2018. Ανακτήθηκε 27/02/2018.