Το Βέλγιο είναι μια συνταγματική και κληρονομική μοναρχία. Ο μονάρχης φέρει τον τίτλο του Βασιλιά των Βέλγων και αποτελεί τον αρχηγό του κράτους. Από την ανεξαρτησία του Βελγίου το 1830 έχουν υπάρξει επτά βασιλείς. Ο νυν μονάρχης, Φίλιππος, ανέβηκε στον θρόνο στις 21 Ιουλίου 2013, μετά την παραίτηση του πατέρα του.[1][2][3]

Ο θυρεός του Βασιλιά των Βέλγων

Δημιουργία

Επεξεργασία

Όταν το Βέλγιο απέκτησε την ανεξαρτησία του το 1830, η Εθνοσυνέλευση επέλεξε ως μορφή διακυβέρνησης τη συνταγματική μοναρχία. Η Εθνοσυνέλευση πραγματοποίησε ψηφοφορία επί του θέματος στις 22 Νοεμβρίου 1830, με αποτέλεσμα 174 ψήφους υπέρ της μοναρχίας και 13 κατά. Τον Φεβρουάριο του 1831 η Εθνοσυνέλευση πρότεινε για τον θρόνο τον Λουδοβίκο, Δούκα του Νεμούρ, και γιο του Γάλλου Βασιλιά Λουδοβίκου Φιλίππου, όμως οι διεθνείς συγκυρίες ανάγκασαν τον Λουδοβίκο Φίλιππο να αρνηθεί την τιμή αυτή για τον γιο του.[4]

Μετά από αυτήν την άρνηση, η Εθνοσυνέλευση διόρισε στις 25 Φεβρουαρίου 1831 τον Εράσμ Λουί Σουρλέ ντε Σοκί ως Αντιβασιλέα του Βελγίου. Ο Λεοπόλδος της Σαξονίας-Κοβούργου-Γκότα ορίστηκε τελικώς Βασιλιάς των Βέλγων από την Εθνοσυνέλευση και ορκίστηκε πίστη στο βελγικό σύνταγμα μπροστά στην Εκκλησία του Αγίου Ιακώβου του Κούντενμπεργκ των Βρυξελλών στις 21 Ιουλίου του ίδιου έτους.[5] Αυτή η ημέρα από τότε αποτελεί την Εθνική Εορτή για το Βέλγιο και τους πολίτες του.[6]

Κληρονομικό και συνταγματικό καθεστώς

Επεξεργασία

Το Βασίλειο του Βελγίου δεν αποτέλεσε ποτέ μία απόλυτη μοναρχία. Σε μια κληρονομική και συνταγματική μοναρχία, όπως συμβαίνει στο Βέλγιο, ο ρόλος και η λειτουργία του Βασιλιά καθορίζεται ρητά από το Σύνταγμα. Το βασιλικό αξίωμα του προορίζεται αποκλειστικά για τους άμεσους απογόνους του πρώτου Βασιλιά των Βέλγων, Λεοπόλδου Α΄.

Δεδομένου ότι ο μονάρχης δεσμεύεται από το Σύνταγμα (ανεξάρτητα από ιδεολογικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις, πολιτικές απόψεις και διαμάχες ή οικονομικά συμφέροντα), προορίζεται να ενεργεί ως διαιτητής και θεματοφύλακας της βελγικής εθνικής ενότητας και ανεξαρτησίας.[7] Οι μονάρχες του Βελγίου αναλαμβάνουν τα καθήκοντά τους έπειτα από τη δημόσια ορκωμοσία τους να τηρούν πιστά το Σύνταγμα.

Λεοπόλδος Α΄, Λεοπόλδος Β΄ και Αλβέρτος Α΄

Επεξεργασία

Ο Βασιλιάς Λεοπόλδος Α΄ καθόρισε την εξωτερική πολιτική της χώρας, όπως συνέβαινε στις μοναρχίες των «παλαιών καθεστώτων».[8] Κύριος στόχος του ήταν η διατήρηση της βελγικής ουδετερότητας, παρά τις πιέσεις από τις Μεγάλες Δυνάμεις, ειδικά κατά τον Κριμαϊκό Πόλεμο (1853-1856).[9][10]

 
Έφιππος αδριάντας του Βασιλιά Λεοπόλδου Β΄ στις Βρυξέλλες.

Ο γιος του Λεοπόλδου Α΄, Βασιλιάς Λεοπόλδος Β΄, έχει στιγματιστεί για την ίδρυση και την κεφαλαιοποίηση του Ελεύθερου Κράτους του Κονγκό, που το διαχειρίστηκε ως «προσωπικό φέουδο». Με τη δημοσιοποίηση των θηριωδιών που συνέβησαν στο Κονγκό, η βελγική κυβέρνηση ανέλαβε τη διακυβέρνησή του.[11][12][13]

Σε διάφορες περιπτώσεις ο Λεοπόλδος Β΄ εξέφρασε δημόσια τη διαφωνία του με την πολιτική που ακολουθούσε η κυβέρνηση της χώρας (όπως συνέβη το 1887 και το 1905 εναντίον του πρωθυπουργού Ωγκύστ Μπερνάρτ), ενώ κατηγορήθηκε για μη συμμόρφωση με το κοινοβουλευτικό σύστημα της χώρας.[14][15]

Ο Λεοπόλδος Β΄ απεβίωσε χωρίς να έχει αποκτήσει νόμιμους απογόνους. Έτσι, ο θρόνος πέρασε στον ανιψιό του Αλβέρτο, ο οποίος βασίλευσε από το 1909 μέχρι το 1934. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου περίπου το 90% του Βελγίου κατελήφθη από τα γερμανικά στρατεύματα, με αποτέλεσμα στη Συνθήκη των Βερσαλλιών να βρίσκεται ανάμεσα στους νικητές. Διατήρησε τον έλεγχο του Βελγικού Κονγκό και απέκτησε την εντολή διοίκησης της Ρουάντα-Ουρούντι. Το 1934, ο Αλβέρτος τραυματίστηκε θανάσιμα, υπό μυστηριώδεις συνθήκες, κατά τη διάρκεια μιας ορειβασίας.

Λεοπόλδος Γ΄ και Βαλδουίνος

Επεξεργασία

Ο Λεοπόλδος Γ΄ βασίλευσε από το 1934 έως το 1951. Κατά το ξέσπασμα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου προσπάθησε να διατηρήσει τη βελγική ουδετερότητα, αποτυγχάνοντας να αποτρέψει τη γερμανική εισβολή και κατοχή της χώρας τον Μάιο του 1940. Ο Λεοπόλδος απέρριψε τη συνεργασία με την κυβέρνηση που τοποθέτησε η Ναζιστική Γερμανία και αρνήθηκε να διοικήσει το Βέλγιο σύμφωνα με τις επιταγές της. Αντιθέτως, προσπάθησε να διεκδικήσει την εξουσία του ως μονάρχης και επικεφαλής της βελγικής κυβέρνησης, αν και αποτελούσε αιχμάλωτος των Γερμανών. Παρά την περιφρόνησή του προς τους Γερμανούς, η βελγική εξόριστη κυβέρνηση στο Λονδίνο υποστήριξε ότι ο βασιλιάς δεν εκπροσωπούσε τη νόμιμη βελγική κυβέρνηση και δεν ήταν σε θέση να βασιλέψει. Τον Ιούλιο του 1951 παραιτήθηκε από τον θρόνο υπέρ του γιου του Βαλδουίνου. Ο Βαλδουίνος παρέμεινε στον θρόνο μέχρι τον θάνατό του το 1993. Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του το Βέλγιο αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, ενώ το Βελγικό Κονγκό απέκτησε την ανεξαρτησία του. Το 1990 προκλήθηκε κρίση με την κυβέρνηση, όταν ο Βαλδουίνος αρνήθηκε να υπογράψει το νομοσχέδιο σχετικά με τις αμβλώσεις, που είχε προηγουμένως υπερψηφίσει το Κοινοβούλιο.

Κατάλογος Βασιλέων του Βελγίου

Επεξεργασία

Οι μονάρχες του Βελγίου ανήκαν αρχικά στον Οίκο της Σαξονίας-Κοβούργου και Γκότα. Το όνομα της δυναστείας άλλαξε από τον Αλβέρτο Α΄ το 1920 σε Οίκο του Βελγίου, ως αποτέλεσμα του αντιγερμανικού κλίματος.

Φραγκίσκος
Δούκας της Σαξονίας-
Κοβούργου-Σάαλφελντ
1750–1806
βασ.1800–1806
Αυγούστα
Ρόις

του Έμπερσντορφ
1757–1831
Καρλότα
της Ουαλίας
1796–1817
Λεοπόλδος Α΄
 
 
Βασιλιάς των Βέλγων
1790–1865
βασ.1831-1865

     
Λουίζα
της Ορλεάνης
1812–1850
Λουδοβίκος
Φίλιππος

1833–1834
Λεοπόλδος Β΄
Βασιλιάς των Βέλγων
1835–1909
βασ.1865-1909
 
 
Μαρία Ερριέττα
της Αυστρίας
1836–1902
Φίλιππος
Κόμης της Φλάνδρας
   
1837–1905
Μαρία
του Χοεντσόλερν-
Σιγκμαρίνγκεν
1845–1912
Καρλότα
του Μεξικό
1840–1927
Μαξιμιλιανός Α΄
Αυτοκράτορας του Μεξικό
1832–1867
βασ.1863–1867
Φίλιππος
της Σαξονίας-Κοβούργου
και Γκότα
1844–1921
Λουίζα
του Βελγίου
1858–1924
Λεοπόλδος
Δούκας της Βραβάντης
 
1859-1869
Ροδόλφος
Διάδοχος της Αυστρίας
1858–1889
Στεφανία
του Βελγίου
1864–1945
Αλβέρτος Α΄
Βασιλιάς των Βέλγων
1875–1934
βασ.1909-1934

   
   
  
Ελισάβετ
της Βαυαρίας
1876–1965
Βαλδουίνος
της Φλάνδρας

1869-1891
 
Άστριντ
της Σουηδίας
1905–1935
Λεοπόλδος Γ΄
Βασιλιάς των Βέλγων
1901–1983
βασ.1934-1951

 
 
Λίλιαν
Πριγκίπισσα του Ρέτι
1916–2002
Κάρολος
της Φλάνδρας

Αντιβασιλέας
1903–1983
βασ.1944–1950

   
Μαρία
Ιωσηφίνα

του Βελγίου
1906–2001
Ουμβέρτος Β΄
Βασιλιάς της Ιταλίας
1904–1983
βασ.1946
Ιωάννης
Μέγας Δούκας
του Λουξεμβούργου
1921–2019
βασ.1964–2000
Ιωσηφίνα
Καρλότα

του Βελγίου
1927–2005
Φαμπιόλα
δε Μόρα
ι Αραγόν
1928–2014
Βαλδουίνος
Βασιλιάς των Βέλγων
1930–1993
βασ.1951-1993

 
 
Αλβέρτος Β΄
 
Βασιλιάς των Βέλγων
1934–
βασ.1993–2013

 
 
Πάολα
Ρούφο της Καλαβρίας
1937-
Αλέξανδρος
του Βελγίου
1942–2009
Λέα
Βόλμαν
1951-
Μαρία
Χριστίνα

του Βελγίου
1951-
Μαρία
Εσμεράλδα

του Βελγίου
1956-
Ματθίλδη
ντ΄ Ουντεκέμ ντ΄ Ακόζ
1973-
Φίλιππος
Βασιλιάς των Βέλγων
1960–
βασ.2013–present

 
 
Άστριντ του Βελγίου
1962-
Αρχιδούκισσα της
Αυστρίας-Έστης

 
Λαυρέντιος
Αρχιδούκας της
Αυστρίας-Έστης
1955-
Λαυρέντιος
του Βελγίου
1963-

 
Κλαίρη
Κουμπς
1974-
Λουίζα
του Βελγίου
2004-

 
Νικολάς
του Βελγίου
2005-

 
Αιμερίκ
του Βελγίου
2005-

 
Ελισάβετ
Δούκισσα της Βραβάντης
2001-

 
Γαβριήλ
του Βελγίου
2003-

 
Εμμανουήλ
του Βελγίου
2005-

 
Ελεονώρα
του Βελγίου
2008-

 
Αμεδαίος
του Βελγίου

Αρχιδούκας της
Αυστρίας-Έστε
1986-

 
Μαρία
Λάουρα

Αρχιδούκισσα της
Αυστρίας-Έστε
1988-

 
Ιωακείμ
του Βελγίου

Αρχιδούκας της
Αυστρίας-Έστε
1991-

 
Λουίζα
Μαρία

Αρχιδούκισσα της
Αυστρίας-Έστε
1995-

 
Λετίσια
Μαρία

Αρχιδούκισσα της
Αυστρίας-Έστε
2003-

 


Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. https://www.monarchie.be/en/royal-family/history
  2. https://www.belgium.be/en/about_belgium/government/federal_authorities/king/role_monarchy
  3. https://www.monarchie.be/en/royal-family/the-king
  4. https://www.lachambre.be/kvvcr/pdf_sections/pri/fiche/en_07_00.pdf
  5. «History». Monarchy of Belgium. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2016. 
  6. https://www.vrt.be/vrtnws/en/2019/07/21/why-does-belgium-celebrate-its-national-day-on-21-july/
  7. «La Constitution Belge» [The Belgian Constitution] (PDF). Belgian Federal Parliament. Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 22 Μαρτίου 2016. 
  8. Van Kalken, Frans (1950). La Belgique contemporaine (1780-1949)  (στα Γαλλικά). Paris: Armand Colin. σελ. 43. ...dirigeant personnellement les Affaires étrangères, comme un souverain d'Ancien Régime, en discutant toutes les questions importantes avec ses ministres, ceux-ci n'ayant d'autorité que pour autant qu'ils étaient ministres du roi... 
  9. https://blogs.kent.ac.uk/munitions-of-the-mind/2018/12/17/belgian-neutrality-and-its-reinterpretation-ahead-of-the-first-world-war/
  10. https://www.journalbelgianhistory.be/fr/system/files/article_pdf/006_Anckaer_Jan_2014_4_reduit.pdf
  11. Forbath, Peter (1977). The River Congo: The Discovery, Exploration and Exploitation of the World's Most Dramatic Rivers . Harper & Row. σελ. 278. ISBN 978-0061224904. 
  12. Wertham, Frederic (1969). A Sign For Cain: An Exploration of Human Violence . Paperback Library. [Χρειάζεται σελίδα]
  13. Hochschild, Adam (1998). King Leopold's Ghost: A Story of Greed, Terror, and Heroism in Colonial Africa . Houghton Mifflin. ISBN 978-0618001903. King Leopold's Ghost: A Story of Greed, Terror, and Heroism in Colonial Africa. 
  14. Raymond Fusilier, Les monarchies parlementaires en Europe Editions ouvrières, Paris, 1960, p. 399.
  15. Yvon Gouet, De l'unité du cabinet parlementaire, Dalloz, 1930, p. 232, quoted by Raymond Fusilier, p. 400.