Μοναστήρι της Γκομιόνιτσα
Συντεταγμένες: 44°43′48″N 16°54′36″E / 44.73000°N 16.91000°E
Το Μοναστήρι της Γκομιόνιτσα (σερβικά κυριλλικά: Манастир Гомионица, σερβικά λατινικά: Manastir Gomionica) είναι σερβικό ορθόδοξο μοναστήρι ευρισκόμενο σε απόσταση 42 χμ. ανατολικά της Μπάνια Λούκα, πρωτεύουσας της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας (Βοσνία και Ερζεγοβίνη), εντός του εδάφους του χωριού του Κμέτσανι, πλησίον του Μπρόνζανι Μάινταν. Ιδρυθέν, πιθανότατα, κατά την διάρκεια του 15ου αιώνα, είναι καταγεγραμμένο εντός του καταλόγου των εθνικών μνημείων της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης[1].
| Μοναστήρι της Γκομιόνιτσα | |
|---|---|
 | |
 | |
| Είδος | μοναστήρι |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 44°43′47″N 16°54′37″E |
| Θρήσκευμα | Σερβική Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Θρησκευτική υπαγωγή | Επαρχία της Μπάνια Λούκα |
| Διοικητική υπαγωγή | Κμέτσανι, Μπάνια Λούκα και Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας |
| Χώρα | Βοσνία και Ερζεγοβίνη |
| Προστασία | Εθνικό Μνημείο της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης |
| Ιστότοπος | |
| Επίσημος ιστότοπος | |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Η εκκλησία του μοναστηριού είναι αφιερωμένη στην Επίσκεψη της Παρθένου Μαρίας.
Ιστορία Επεξεργασία
Η ακριβής ημερομηνία της ίδρυσης του μοναστηριού και το όνομα του ιδρυτή του δεν είναι γνωστά με ακρίβεια. Σύμφωνα με ορισμένες λαϊκές παραδόσεις, η Γκομιόνιτσα ανεγέρθηκε έπειτα από δωρεά του Μεγάλου Ζουπάνο Στέφαν Νεμάνια και του Αγίου Σάββα (12ος-13ος αιώνας). Ωστόσο, σύμφωνα με άλλους, φέρεται να ιδρύθηκε από κάποια αυτοκράτειρα Μάρα, ενώ, σύμφωνα με άλλους, από την σουλτάνα Μάρα, κόρη του Δεσπότη της Σερβίας, Τζούρατζ Μπράνκοβιτς, και σύζυγο του σουλτάνου Μουράτ Β΄ ή, ακόμη, σύμφωνα με άλλους, από την Μάρα, κόρη του δεσπότη Γιόβαν. Στην πραγματικότητα, οι καταβολές του μοναστηριού φαίνεται πιθανότερο να ανάγονται στα τέλη του 15ου αιώνα[2], ολίγον καιρό προ της εισβολής των Οθωμανών στο Βασίλειο της Βοσνίας. Η πρώτη γραπτή αναφορά στη Γκομιόνιτσα καταγράφεται εντός εντός οθωμανικού ντεφτέρ (απογραφή) χρονολογούμενου από το 1540-1541. Στη συνέχεια, το μοναστήρι αναφέρεται εκ νέου το 1560 εντός επιστολής απευθυνόμενης από τον τοπικό πασά προς την Υψηλή Πύλη, όπου τονίζεται πως «ο ηγούμενος Άντριγιε ήταν ο επικεφαλής της μοναστικής κοινότητας του μοναστηριού του Ζάλουζιε, ακόμη γνωστού ως Γκομιόνιτσα, επί διάστημα εικοσιτεσσάρων ετών». Το μοναστήρι αναφέρεται εκ νέου το 1599, εντός σημειώματος το οποίο συνόδευε το χειρόγραφο του Τρίπτυχου του Αγίου Σάββα, το οποίο συνεγράφη στη Γκομιόνιτσα, ενώ, σήμερα, φυλάσσεται εντός της βιβλιοθήκης της Επαρχίας του Αράντ (στη Ρουμανία)[1].
Στα τέλη του 18ου αιώνα, κατά την διάρκεια του Μεγάλου Τουρκικού Πολέμου (1683-1699), οι μοναχοί της Γκομιόνιτσα υποχρεώθηκαν να εγκαταλείψουν το μοναστήρι, μεταφέροντας μαζί τους τα πλέον πολύτιμα κειμήλια του, βρίσκοντας προσωρινά καταφύγιο στο Μοναστήρι του Χόντος, στο Μπάνατ, πλησίον του Αράντ. Το 1738, κατά την διάρκεια του Αυστροτουρκικού Πολέμου του 1735-1739, οι μοναχοί κατέφυγαν στη Σλαβονία, στο Μοναστήρι της Πάκρα[1]. Κατά την διάρκεια του 18ου και του 19ου αιώνα, η εκκλησία του μοναστηριού ανακαινίσθηκε αρκετές φορές.
Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Βερολίνου (1878), η Αυστροουγγαρία έλαβε το δικαίωμα κατοχής της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης, ενώ ένα σχολείο ιδρύθηκε εντός του μοναστηριού το 1882. Το 1880, ο Γκερασίμ Κότσιν εκάρη μοναχός και έγινε ιερέας στη Γκομιόνιτσα, ενώ ο υιός του, ο μελλοντικός εγνωσμένης αξίας συγγραφέας Πέταρ Κότσιτς, μαθήτευσε εντός του συγκεκριμένου σχολείου[1].
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Γκομιόνιτσα κατέστη γυναικείο μοναστήρι[2].
Μοναστικό σύμπλεγμα Επεξεργασία
Το Μοναστήρι της Γκομιόνιτσα αποτελείται, σήμερα, από αριθμό κτιρίων: την εκκλησία της Επισκέψεως της Παρθένου Μαρίας, το παλαιό κονάκι, τμήμα του παλαιού τείχους, την παλαιά κρήνη εντός του κοιμητηρίου και το παλαιό κοιμητήριο του χωριού, πλησίον του μοναστικού συμπλέγματος.
Εκκλησία και τοιχογραφίες Επεξεργασία
Η εκκλησία, πιθανότατα ανεγερθείσα προ του 1560, αποτελείται από ένα μοναδικό κλίτος, με έναν νάρθηκα και μία ημικυκλική αψίδα, με ως επιστέγασμα έναν θόλο. Οι παλαιότερες τοιχογραφίες της εκκλησίας της Γκομιόνιτσα, οι οποίες ανακαλύφθηκαν εκ νέου κατά την διάρκεια εργασιών μελέτης που πραγματοποιήθηκαν την δεκαετία του 1980 και του 1990, παρουσιάζουν στιλιστικές ομοιότητες με εκείνες του Πατριαρχείου του Πετς, καθώς και εκείνες του νάρθηκα της εκκλησίας του Μοναστηριού της Γκρατσάνιτσα (στο Κόσοβο), ή, ακόμη, εκείνες των μοναστικών εκκλησιών της Λόβνιτσα, της Στουντένιτσα, της Μιλέσεβα και της Μπάνια στο Πρίμποϊ (στη Σερβία), οι οποίες στο σύνολό τους χρονολογούνται από τις δύο τελευταίες δεκαετίες του 16ου αιώνα[1].
Εικόνες και χειρόγραφα Επεξεργασία
Η Γκομιόνιτσα φιλοξενεί συλλογή εικόνων, μεταξύ άλλων χρονολογούμενων από τα τέλη του 17ου και τις αρχές του 18ου αιώνα, έργα καλλιτεχνών οι οποίοι δεν έχουν ταυτοποιηθεί. Εντός του μοναστηριού φυλάσσεται, επίσης, συλλογή χειρογράφων και θρησκευτικών βιβλίων[1].
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 (Αγγλικά) «Gomionica monastery». kons.gov.ba. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 (Σερβικά) «Manastir Gomionica». www.gomionica.org. Ιστοσελίδα του μοναστηριού. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2015.
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι Επεξεργασία
- (Σερβικά) Επίσημη ιστοσελίδα