Ο μπακαλιάρος (Merluccius merluccius, Μερλούκιος ο γνήσιος) είναι είδος ψαριού. Έχει λεπτό και επίμηκες σώμα. Απαντάται στο βορειοανατολικό μέρος του Ατλαντικού, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου και της Μαύρης θάλασσας. Το είδος είναι σημαντικό εμπορικό αλίευμα, καθώς υπολογίζεται ότι το 2011 αλιεύτηκαν 94.166 τόνοι μπακαλιάρου.[1] Ζει περίπου 13 χρονια.[εκκρεμεί παραπομπή]

Μπακαλιάρος

Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Ακτινοπτερύγιοι (Actinopterygii)
Τάξη: Γαδόμορφα (Gadiformes)
Οικογένεια: Μερλουκίδες (Merlucciidae)
Γένος: Μερλούκιος (Merluccius)
Είδος: M. merluccius
Διώνυμο
Merluccius merluccius
Λινναίος, 1758

Κατανομή.

Περιγραφή Επεξεργασία

Ο μπακαλιάρος κατά την ενηλικίωσή του έχει μήκος από 20 μέχρι 70 εκατοστά, αλλά μπορεί να φτάσει σε μήκος τα 140 εκατοστά και βάρος μέχρι τα 15 κιλά. Το σώμα του είναι σχετικά λεπτό και επίμηκες, με μεγάλο κεφάλι. Τα θωρακικά πτερύγια έχουν 10 με 15 ακτίνες. Έχει δύο ραχιαία πτερύγια, με το οπίσθιο να αποτελείται από 43 μέχρι 51 ακτίνες και να γίνεται κοίλο όσο το ψάρι αναπτύσσεται. Τα λέπια του είναι μικρά. Έχει χρώμα γκρι σαν το ατσάλι προς καφέ στη ράχη, φωτεινότερο στο πλάι και λευκή κοιλιά.[2] Λόγω του χρώματος της ράχης, οι Αρχαίοι Έλληνες αποκαλούσαν τους μπακαλιάρους όνους, δηλαδή γαϊδάρους.[3]

Κατανομή Επεξεργασία

Απαντάται στις ακτές του βορειοανατολικού Ατλαντικού, από τη Νορβηγία και την Ισλανδία μέχρι τη Μαυριτανία, συμπεριλαμβανομένης της Μεσογείου και της Μαύρης θάλασσας. Στη Μαύρη θάλασσα απαντάται μόνο στις νότιες ακτές. Το είδος χωρίζεται σε δύο ξεχωριστά υποείδη, ανάλογα με την κατανομή. Το υποείδος Merluccius merluccius smiridus βρίσκεται στη Μεσόγειο και το υποείδος Merlucciuc merluccius merluccius στον Ατλαντικό.[2]

Βιολογία Επεξεργασία

 
Μπακαλιάρος που κάθεται στο βυθό

Ζει συνήθως σε βάθος 30 με 370 μέτρων. Τα ενήλικα ψάρια κατά τη διάρκεια της ημέρας κάθονται στο βυθό, ενώ απομακρύνονται από αυτόν το βράδυ. Τα ενήλικα τρέφονται με άλλα ψάρια, όπως ρέγγες, σαρδέλες και άλλα μέλη των γαδόμορφων και καλαμάρια. Τα μικρά τρέφονται με καρκινοειδή. Η αναπαραγωγή λαμβάνει χώρα την άνοιξη και έχει μεγάλη διάρκεια. Λαμβάνει χώρα αργότερα για τα ψάρια που ζουν σε βορειότερα ύδατα. Στη Μεσόγειο γίνεται ενώ τα ψάρια κολυμπούν σε βάθος 100 με 300 μέτρων, ενώ στην Κέλτικη θάλασσα σε βάθος μικρότερο των 150 μέτρων. Το θηλυκό μπορεί να γεννήσει πάνω από 7 εκατομμύρια αυγά τη φορά. Μέχρι το τρίτο έτος της ζωής τους, τα μικρά ζουν σε λασπώδεις βυθούς και στη συνέχεια μετακινούνται κοντά στις ακτές. Τα αρσενικά ενηλικιώνονται στο πέμπτο και τα θηλυκά στο έβδομο έτος της ηλικίας τους. Τα ψάρια στη Μεσόγειο αναπτύσσονται με μικρότερη ταχύτητα. Έχουν αναφερθεί ψάρια που έχουν ζήσει πάνω από 20 χρόνια.[4]

Στην Ελλάδα όπως κάθε χρόνο, στη γιορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και της Εθνικής Επετείου της Ελληνικής Επανάστασης, την 25η Μαρτίου, τα ελληνικά νοικοκυριά προγραμματίζουν να καταναλώσουν, σύμφωνα με το έθιμο, το ιδιαιτέρως δημοφιλές ψάρι της ελληνικής κουζίνας, τον μπακαλιάρο (βακαλάος).

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Global Capture production for Merluccius merluccius». FAO. 2012. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2013. [νεκρός σύνδεσμος]
  2. 2,0 2,1 Cohen, D.M.; Inada.T.; Iwamoto, T.; Scialabba, N. (1990). Vol.10. Gadiform fishes of the world (Order Gadiformes). An annotated and illustrated catalogue of cods, hakes, grenadiers and other gadiform fishes known to date (PDF). Ρώμη: FAO. σελίδες 339–340. ISBN 92-5-102890-7. 
  3. «μπακαλιάρος, ο». Ψάρια του Αιγαίου. Homefood.gr. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2013. 
  4. «Merluccius merluccius (Linneaus, 1758)». Species Fact Sheets. FAO. Ανακτήθηκε στις 28 Απριλίου 2013.