Μπελίσιμα

Ταινία του Λουκίνο Βισκόντι (1951)

Το Μπελίσιμα (ιταλ.: Bellissima) είναι ιταλική νεορεαλιστική ταινία παραγωγής του 1951 σε σκηνοθεσία Λουκίνο Βισκόντι και σενάριο των Βισκόντι, Φραντσέσκο Ρόσι και Σούσο Τέτσι ντ΄Αμίκο, βασισμένο σε μια ιστορία του Τσεζάρε Τσαβαντίνι. Πρωταγωνιστούν οι Άννα Μανιάνι, Γουόλτερ Κιάρι και Τίνα Απιτσέλα.

Μπελίσιμα
(Bellissima)
ΣκηνοθεσίαΛουκίνο Βισκόντι[1][2][3]
ΠαραγωγήSalvo D'Angelo
ΣενάριοΣούσο Κέκι Ντ' Αμίκο, Φραντσέσκο Ρόσι, Λουκίνο Βισκόντι και Τσέζαρε Ζαβατίνι
ΠρωταγωνιστέςΆννα Μανιάνι[4][2][5], Walter Chiari[4][2], Τίνα Απιτσέλα[4][2], Gastone Renzelli[4][2], Τέκλα Σκαράνο[4][2], Αρτούρο Μπραγκάλια[4][2], Λόλα Μπρατσίνι[4][2], Αμαλία Πελεγκρίνη[4], Νόρα Ρίτσι[4][2], Βιτορίνα Μπενβενούτι[4], Λίντα Σίνι[4][2], Γκιζέλα Μονάλντι[4][2], Αλεσάντρο Μπλαζέτι[4][2], Άντον Τζούλιο Μπραγκάλια, Φράνκο Φεράρα[4] και Λουίτζι Φιλίππο Ντ'Αμίκο[4]
ΜουσικήΦράνκο Μανίνο
ΦωτογραφίαΠιέρο Πορταλούπι
ΜοντάζΜάριο Σεραντρέι
ΕνδυματολόγοςΠιέρο Τόσι
Πρώτη προβολή28 Δεκεμβρίου 1951 (1951-12-28) (Μιλάνο)
Κυκλοφορία Ιούνιος 1952 (Φεστιβάλ Κινηματογράφου Βερολίνου)
Διάρκεια116 λεπτά
ΠροέλευσηΙταλία
ΓλώσσαΙταλικά

Πλοκή Επεξεργασία

 
Η Άννα Μανιάνι ως Μανταλένα Τσεκόνι και ο Γουόλτερ Κιάρι ως Αλμπέτρο Ανοβάτσι

Μια ραδιοφωνική ανακοίνωση κατά τη διάρκεια μιας συναυλίας αναφέρει ότι ο σκηνοθέτης Αλεσάντρο Μπλαζέτι αναζητά ένα κορίτσι στη Ρώμη για ένα πάρει μέρος σε μια ταινία. Αυτό φέρνει ένα πλήθος μητέρων στα στούντιο της Τσινετσιτά, συμπεριλαμβανομένης της Μανταλένα Τσεκόνι με τη μικρή της κόρη Μαρία, για την οποία η γυναίκα ονειρεύεται μια κοινωνική άνοδο, μέσω μιας καλλιτεχνικής καριέρας που είχε η ίδια επιδιώξει στα νιάτα της. Οι ελπίδες της μητέρας γίνονται συχνά αντικείμενο χλευασμού από τους γείτονες, αλλά κυρίως πηγές αυξανόμενων εντάσεων με τον σύζυγό της Σπάρτακο, από τον οποίο η Μανταλένα αρχικά κρατά κρυφές τις προθέσεις της.

Η Μανταλένα κάνει κάθε θυσία για να εγγυηθεί στην κόρη της τη βοήθεια, προσλαμβανόντας, έναν φωτογράφο, μια δασκάλα υποκριτικής και μια δασκάλα χορού και, παρά τις οικονομικές δυσκολίες της οικογένειας και την καθυστέρηση στην πληρωμή των δόσεων για το σπίτι. Η Μαρία, ντροπαλή και δύστροπη, δεν δείχνει ούτε ιδιαίτερο ταλέντο ούτε ενδιαφέρον για την ηθοποιία, ενώ ο πατέρας της, αφού το έμαθε, συγκρούεται με τη γυναίκα του γιατί θέλει μια ήρεμη παιδική ηλικία για την κόρη του όπως όλων των άλλων κοριτσιών.

Κατά τη διάρκεια μιας από τις οντισιόν στην Τσινετσιτά, η Μανταλένα προσεγγίζεται από έναν περιθωριακό συνεργάτη του Μπλαζέτι, τον Αλμπέτρο Ανοβάτσι, ο οποίος της καυχιέται ότι μπορεί να εγγυηθεί τις συστάσεις της για την κόρη του με αντάλλαγμα 50.000 λιρέτες. Η Μανταλένα, παραδομένη εντελώς από την ψευδαίσθησή της, μόνο αργότερα συνειδητοποιεί ότι ο Ανοβάτσι είναι στην πραγματικότητα ένας ωραίος απατεώνας όταν τον προσκαλεί στην οικογένεια της.

 
Έντονη έκφραση της Άννας Μανιάνι στη σκηνή που αρνείται την πρόταση των κινηματογραφιστών να υπογράψει συμβόλαιο για την κόρη της

Ωστόσο, όταν το παιδί καλείται σε οντισιόν, η Μανταλένα, κάνοντας χρήση της συμπάθειας που προκάλεσε σε μια νεαρή πρώην ηθοποιό που εργάζεται στο εργαστήριο μοντάζ, καταφέρνει να παρακολουθήσει κρυφά την προβολή, κατά την οποία το παιδί, αδέξιο και ντροπαλό, ξεσπά σε κλάματα απελπισμένα, προκαλώντας τα κοροϊδευτικά γέλια των συντελεστών. Μόνο τότε, η Μανταλένα συνειδητοποιεί τα λάθη της και καταλαβαίνει ότι έχει απαιτήσει από το παιδί πράγματα δεν ήθελε ή μπορούσε να κάνει, καθώς και ότι ξόδεψε μάταια τα χρήματα που χρειάζονταν για την οικογένεια και ότι έτσι επίσης δημιούργησε κρίση στην σχέση με τον άντρα της.

Αφού περιπλανήθηκε στην πόλη ταραγμένη για πολλή ώρα, επιστρέφοντας σπίτι βρίσκει απροσδόκητα τους βοηθούς του σκηνοθέτη να συζητούν ένα συμβόλαιο για το παιδί με τον σύζυγό της: με το θέμα της ταινίας στην πραγματικότητα να είναι για ένα αδέξιο και δύστροπο κορίτσι, που η Μαρία αποδείχθηκε κατάλληλη για το ρόλο. Όμως σε εκείνο το σημείο η Μανταλένα, συνειδητοποιώντας τις επικίνδυνες ψευδαισθήσεις που κρύβονται στον κυνικό κόσμο του κινηματογράφου, αρνείται να υπογράψει το συμβόλαιο, εγκαταλείποντας τα όνειρα της επιτυχίας για τη μικρή Μαρία και ξαναφτιάχνει την σχέση με τον άντρα της.

Διανομή ρόλων Επεξεργασία

  • Άννα Μανιάνι ως Μανταλένα Τσεκόνι
  • Γουόλτερ Κιάρι ως Αλμπέρτο Αννοβάτσι
  • Τίνα Απιτσέλα ως Μαρία Τσεκόνι
  • Γκαστόνε Ρεντσέλλι ως Σπάρτακο Τσεκόνι
  • Τέκλα Σκαράνο ως Τίλντε Σπερνατσόνι
  • Λόλα Μπρατσίνι ως σύζυγος του φωτογράφου
  • Αρτούρο Μπραγκάγκλια ως φωτογράφος
  • Νόρα Ρίτσι ως κορίτσι που γελά
  • Λίντα Σίνι ως Μιμέττα
  • Τερέζα Μπατάτζι ως μητέρα
  • Κοράντο Μαντόνι ως ραδιοφωνικός εκφωνητής.

Παραγωγή Επεξεργασία

 
Ο Κοράντο Μαντόνι σε μια σκηνή από την ταινία

Το σενάριο της ταινίας προέρχεται από μια ιστορία του Τσέζαρε Ζαβατίνι, την οποία είχε ξαναδουλέψει πολλές φορές. Σύμφωνα με τον Λίνο Μιτσίκε[6], υπάρχουν στην πραγματικότητα τρεις εκδοχές του θέματος (που ονομάζονται S1, S2 και S3), αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους, η οποία στη συνέχεια οδήγησε σε μια άλλη εκδοχή (την S4), που αποτέλεσε και την βάση του σεναρίου, στο οποίο ωστόσο ο Ζαβατίνι δεν είχε καμία συμμετοχή.[7]

Ο Βισκόντι επιβεβαιώνει επίσης ότι έχει κάνει πολλές αλλαγές στην ιστορία του Ζαβατίνι, μιλώντας επίσης για αξιοσημείωτες αλλαγές στη δομή της ταινίας και στους διαλόγους, σε αυτήν την περίπτωση επίσης χάρη στην Μανιάνι. Σε ένα άρθρο στην εφημερίδα Stampa Sera ​​αναφέρεται ότι η ιστορία προερχόταν από ένα γεγονός που πραγματικά συνέβη περίπου ενάμιση χρόνο νωρίτερα, όταν ο σκηνοθέτης Μπλαζέτι, ο οποίος έψαχνε για ένα κορίτσι για την ταινία του Prima comunione, έπρεπε να αντιμετωπίσει μια μητέρα που ήθελε να επιβάλει την κόρη του ως πρωταγωνίστρια, λέγοντας σε όλους ότι ήταν «όμορφη».

 
Ο Τσέζαρε Ζαβατίνι, συγγραφέας της αρχικής ιστορίας του Μπελίσιμα, η οποία στη συνέχεια αναθεωρήθηκε σε βάθος για την παραγωγή της ταινίας.

Ο Βισκόντι δεν είχε κάνει καμία ταινία για τρία χρόνια. Μετά την εμπορική αποτυχία της ταινίας του "Η γη τρέμει" - γράφει ο Αλεσάντρο Μπεντσιβένι [8]- η οποία, παρουσιάστηκε στη Βενετία, προσέλκυσε τις προσβολές του κοινού, ερεθισμένου από την αναπαράσταση της λαϊκής πραγματικότητας και ο Βισκόντι αντιμετώπισε δυσκολίες στην εκτέλεση άλλων έργων. Ο ίδιος ο σκηνοθέτης δήλωσε ποιες ήταν οι προθέσεις του και οι δυσκολίες που συνάντησε: Η επιλογή ενός θέματος και όχι ενός άλλου δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση του σκηνοθέτη. Χρειάζεται επίσης ένας οικονομικός συνδυασμός για να πραγματοποιηθεί. Καθώς έπρεπε να εγκαταλείψω το Cronache di poveri amanti και το La carrozza del Santissimo Sacramento, ο Σάλβο ντ' Άντζελο μου πρότεινε την ιστορία του Ζαβατίνι. Από καιρό ήθελα να κάνω μια ταινία με τη Μανιάνι και επειδή αυτήν ήταν η προβλεπόμενη πρωταγωνίστρια για το Μπελίσιμα, δέχτηκα. (…) Και με ενδιέφερε επίσης να μάθω τι σχέση θα γεννιόταν με την "ντίβα" Μανιάνι. Το αποτέλεσμα ήταν πολύ ευχάριστο.

Η γνωριμία των δύο καλλιτεχνών χρονολογείται από πολύ παλιά και είχε επίσης οδηγήσει την Μανιάνι να φιλοξενήσει τον Βισκόντι για λίγες μέρες, όταν καταζητήθηκε για αντιφασιστικές δραστηριότητες κατά τη γερμανική κατοχή της Ρώμης.[9]

 
Ο σκηνοθέτης Λουκίνο Βισκόντι και η Άννα Μανιάνι.

Τα γυρίσματα της ταινίας ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 1951 και συνεχίστηκαν μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου. Σε αντίθεση με άλλες περιπτώσεις - για παράδειγμα όταν γυρίστηκε την επόμενη χρονιά η Camicie rosse, όπου ο σκηνοθέτης Αλεσαντρίνι, πρώην σύζυγος της Μανιάνι, έφυγε από το πλατό λόγω των διαφωνιών μαζί της - οι σχέσεις της ηθοποιού με τον σκηνοθέτη ήταν καλές. Ο Φραντσέσκο Ρόσι θυμάται, ο οποίος είχε την πρώτη του κινηματογραφική εμπειρία εδώ ως βοηθός σκηνοθέτη: Ήταν δύο πολύ δυνατοί χαρακτήρες και ήταν υπέροχο να τους βλέπω να δουλεύουν. Χωρίς σκηνές, χωρίς καυγάδες. Ο Βισκόντι ήξερε ότι η Μανιάνι του έφερε την προσωπικότητά της, την ιδιοφυΐα της ως πρωταγωνίστρια. Η Μανιάνι εξέφρασε επίσης την εκτίμηση της για τον σκηνοθέτη[10]]:Παρά τα ελαττώματά του, τα πήγα καλά με τον Βισκόντι. Μου άφησε τα ηνία χαλαρά. Άλλωστε ήξερε ότι είναι ο μόνος τρόπος να με κάνει να δουλέψω. Οι συνταρακτικοί καβγάδες που σημάδεψαν τη συνεργασία της Άννας Μανιάνι με όλους τους σκηνοθέτες με τους οποίους συνεργάστηκε δεν υπήρξαν. [11]

Ο Τζιάνι Ροντολίνο [12] αναφέρει μια δήλωση του Βισκόντι, στην οποία ο σκηνοθέτης παραδέχεται: Το πραγματικό θέμα ήταν η Μανιάνι: Ήθελα να σκιαγραφήσω μαζί της το πορτρέτο μιας γυναίκας, μιας σύγχρονης μητέρας και νομίζω ότι τα κατάφερα πολύ καλά, γιατί η Μανιάνι μου δάνεισε το τεράστιο ταλέντο της, την προσωπικότητά της. Αυτό με ενδιέφερε και, σε μικρότερο βαθμό, το κινηματογραφικό περιβάλλον.

Βραβεία Επεξεργασία

  • Ιταλικό Εθνικό Συνδικάτο δημοσιογράφων του Κινηματογράφου

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.imdb.com/title/tt0043332/. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2016.
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 www.cinematografo.it/cinedatabase/film/bellissima/6408/. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2016.
  3. www.vodkaster.com/films/bellissima/4922. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2016.
  4. 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 www.imdb.com/title/tt0043332/fullcredits?ref_=tt_ql_1. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2016.
  5. www.filmaffinity.com/en/film258955.html. Ανακτήθηκε στις 9  Μαΐου 2016.
  6. Micciché, σελίδες 195-213.
  7. Zavattini, σελ. 169.
  8. Bencivenni, σελ. 23.
  9. Governi, σελ. 151.
  10. Hochkofler, σελ. 154.
  11. Rondolino, σελ. 152.
  12. Rondolino, σελ. 276.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Gundle, Stephen. Fame Amid the Ruins: Italian Film Stardom in the Age of Neorealism. Berghahn Books, 2019.
  • Rivista Cinema, in particolare i numeri 75 del 15 dicembre 1951, 78 del 15 gennaio 1952, 88 del 15 giugno 1952 e 96 del 15 ottobre 1952.
  • Ornella Levi (a cura di): Catalogo Bolaffi del cinema italiano. Bolaffi Edit. Torino, 1967.
  • Renzo Renzi: Visconti segreto. Laterza Edit. Roma - Bari, 1974 ISBN 88-420-4377-X
  • Gianni Rondolino: Storia del Cinema. UTET Edit. Torino, 1977.
  • Carlo Lizzani: Il cinema italiano. Editori Riuniti, Roma, 1979.
  • Giancarlo Governi: Nannarella. Bompiani Edit. Milano, 1981.
  • AA. VV.: Il cinema, grande storia illustrata. Istituto Geografico De Agostini Edit. Novara, 1981-85.
  • Gianni Rondolino: Visconti. UTET Edit. Torino, 1981 ISBN 88-02-03645-4
  • Patrizia Carrano: La Magnani: romanzo di una vita. Rizzoli Edit. Milano, 1982. ISBN 88-7180-512-7
  • Gian Piero Brunetta: Storia del cinema italiano. Vol. III - dal neorealismo al miracolo economico. Editori Riuniti, Roma, 1982 – 1993. ISBN 88-359-3787-6
  • Matilde Hochkofler: Anna Magnani. Gremese Edit. Roma, 1984 ISBN 88-7605-150-3
  • Roberto Chiti e Roberto Poppi: Dizionario del Cinema Italiano – volume II (1945-1959). Gremese Edit. Roma, 1991. ISBN 88-7605-548-7
  • Lino Micciché: Visconti ed il neorealismo. (Con un saggio dedicato a Bellissima). Marsilio Edit. Venezia (2ª ediz.), 1998. ISBN 88-317-6856-5
  • Alessandro Bencivenni: Luchino Visconti. Il Castoro Cinema edit. Milano, 1999. ISBN 88-8033-018-7
  • Paolo Mereghetti: Il Mereghetti 2000. Baldini & Castoldi Edit. Milano, 1999. ISBN 88-8089-718-7
  • Cesare Zavattini: Io. Una autobiografia. Einaudi Edit. Torino, 2002. ISBN 88-06-16157-1
  • AA. VV. Storia del Cinema Italiano volume VIII (1949-1953). Editori: Marsilio, Venezia, 2003 e Fondazione Scuola Nazionale Del Cinema, Roma, 2003. ISBN 88-317-8209-6 in particolare i capitoli:
  • Luciano De Giusti, Disseminazione dell'esperienza neorealistica, p. 14 e sgg.
  • Giorgio De Vincenti, I film sul cinema, p. 309 e sgg.
  • Lino Micciché, Luchino Visconti: congedo dal neorealismo, p. 446 e sgg.
  • Laura, Luisa e Morando Morandini: Il Morandini 2008. Zanichelli Edit. Bologna, 2007.
  • Pietro Cavallo, Viva l'Italia. Storia, cinema ed identità nazionale (1932-1962). Liguori Editore, Napoli, 2009 ISBN 978-88-207-4914-9
  • Costanzo Costantini: L'ultimo Visconti. SugarCo Edit. Milano, 1976.
  • Pio Baldelli: Luchino Visconti. Mazzotta Edit. Milano, 1982.
  • Veronica Pravadelli: Il cinema di Luchino Visconti. Biblioteca di Bianco e Nero, Roma, 2000.
  • Marianne Schneider e Lothar Schrimm (a cura di): Visconti. Scritti, film, star e immagini. Electa Mondadori Edit. Milano, 2008.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία