Μωρίς Μερλώ-Ποντύ

(Ανακατεύθυνση από Μωρίς Μερλώ-Ποντί)

Ο Μωρίς Μερλώ-Ποντύ ή Μορίς Μερλό-Ποντί[13][14][15] (γαλλικά: Maurice Merleau-Ponty, 14 Μαρτίου 1908 – 3 Μαΐου 1961) ήταν Γάλλος φαινομενολόγος, βαθύτατα επηρεασμένος από τους Καρλ Μαρξ, Έντμουντ Χούσερλ και Μάρτιν Χάιντεγκερ, ενώ συνδέθηκε στενά με τον Ζαν-Πολ Σαρτρ (ο οποίος αργότερα ισχυρίστηκε ότι "προσηλυτίστηκε" στον μαρξισμό από τον Μερλώ-Ποντύ) και τη Σιμόν ντε Μποβουάρ. Στον πυρήνα της φιλοσοφίας του Μερλώ-Ποντύ βρίσκεται ένα διαρκές όρισμα για τον θεμελιώδη ρόλο που παίζει η αντίληψη στην κατανόηση του κόσμου, όπως επίσης και στη διάδραση με αυτόν. Όπως και άλλοι φαινομενολόγοι, ο Μερλώ-Ποντύ εξέφρασε τις φιλοσοφικές του αναζητήσεις σε γραπτά κείμενα για την τέχνη, τη λογοτεχνία, τη γλωσσολογία, και την πολιτική· ωστόσο ο Μερλώ-Ποντύ ήταν ο μόνος σπουδαίος φαινομενολόγος του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα που ασχολήθηκε εκτενώς με τις επιστήμες, και ειδικότερα με την περιγραφική ψυχολογία.

Μωρίς Μερλώ-Ποντύ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Maurice Merleau-Ponty (Γαλλικά)
Γέννηση14  Μαρτίου 1908[1][2][3]
Ροσφόρ
Θάνατος3  Μαΐου 1961[1][2][4]
6ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού[5]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Περ-Λασαίζ
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[6][7]
Εκπαίδευσηδιδάκτωρ φιλοσοφίας
ΣπουδέςÉcole Normale Supérieure
Λύκειο Λουί-λε-Γκραν
Πανεπιστήμιο του Παρισιού
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφιλόσοφος[8]
καθηγητής πανεπιστημίου[9]
θεωρητικός της τέχνης[8]
aesthetician[8]
ΕργοδότηςΚολλέγιο της Γαλλίας (1952–1961)[9]
Πανεπιστήμιο του Παρισιού
Πανεπιστήμιο της Λυών[10][11]
Επηρεάστηκε απόΈντμουντ Χούσερλ[12]
Καρλ Μαρξ
Μάρτιν Χάιντεγκερ
Οικογένεια
ΣύζυγοςSuzanne Merleau-Ponty
ΤέκναMarianne Merleau-Ponty
ΓονείςBernard Merleau-Ponty
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιβλία του Μερλώ-Ποντύ Επεξεργασία

  • Ανθρωπισμός και τρομοκρατία (1947), μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης, Εξάντας, Αθήνα 1988. Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005.
  • Η αμφιβολία του Σεζάν. Το μάτι και το πνεύμα, εισαγ.-μτφρ. Αλέκα Μουρίκη, εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1991.
  • Η πρόζα του κόσμου, μτφρ. Φώτης Καλλίας, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1990.
  • Οι περιπέτειες της διαλεκτικής, μτφρ. Μπάμπης Λυκούδης, εκδόσεις Ύψιλον, Αθήνα 1984.
  • Προοίμιο στην “Φαινομενολογία της αντίληψης”, μτφρ. Φώτης Καλλίας, εκδόσεις Έρασμος, Αθήνα 1977.
  • Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005.
  • Φαινομενολογία της αντίληψης, μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδόσεις Νήσος, Αθήνα 2016.

Άρθρα του Μερλώ-Ποντύ Επεξεργασία

  • «Ανάγνωση του Μονταίν», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 333-359.
  • «Ανάγνωση του Μονταίνιου», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 325-346.
  • «Αποσπάσματα από την “Εισαγωγή στην Προέλευση της γεωμετρίας του Χούσερλ”», στο Έντμουντ Χούσερλ, Η προέλευση της γεωμετρίας, επιλογή κειμένων-εισαγ.μτφρ. σχόλια Παύλος Κόντος, Εκδόσεις Εκκρεμές, σειρά «Ευμενείς έλεγχοι», Αθήνα 2003, σσ. 163-183.
  • «Από τον Μως στον Κλωντ Λεβί-Στρως», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 163-186.
  • «Από τον Μως στον Κλωντ Λεβί-Στρως», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 181-202.
  • «Για τη φαινομενολογία της γλώσσας», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 135-155.
  • «Η πλάγια λαλιά και οι φωνές της σιωπής», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 63-133. 
  • «Η πλάγια λαλιά και οι φωνές της σιωπής», μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, στο συλλογικό τόμο Έννοιες της τέχνης τον 20ο αιώνα, επιστημ. επιμέλ.-εισαγωγή: Παναγιώτης Πούλος, Αθήνα 2006.
  • «Μεταφυσική και άνθρωπος» (από το Sens et non–sens), μτφρ. Ευγενία Νικολαϊδου, στο  Κων. Βουδούρης (επιμ.), Μεταφυσική, Αθήνα 1980, σσ. 309-327.
  • «Ο Αϊνστάιν και η κρίση του λόγου», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 321-332.
  • «Ο Αϊνστάιν και η κρίση του λόγου», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 315-324.
  • «Ο άνθρωπος και η αντιξοότητα», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 369-400.
  • «Ο αυτοδημιουργημένος Μπερξόν», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 295-314.
  • «Ο Μπερξόν εν τω γίγνεσθαι», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 301-321.
  • «Ο φιλόσοφος και η κοινωνιολογία», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 131-161.
  • «Ο φιλόσοφος και η κοινωνιολογία», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 157-180.
  • «Ο φιλόσοφος και η σκιά του», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 255-300.
  • «Ο φιλόσοφος και η σκιά του», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 259-293.
  • «Παντού και πουθενά», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 184-253.
  • «Παντού και πουθενά», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 203-258.
  • «Προοίμιο στην “Φαινομενολογία της αντίληψης”», στο Μ. Merleau–Ponty, Προοίμιο στην “Φαινομενολογία της αντίληψης”, μτφρ. ΦώτηςΚαλλίας, ΕκδόσειςΈρασμος, Αθήνα 1977, σσ. 19-47.
  • «Σημείωμα για τον Μακιαβέλι», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 361-388.
  • «Σημείωση για τον Μακιαβέλι», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 347-368.
  • «Το σώμα ως αντικείμενο και η μηχανιστική φυσιολογία», στο συλλογικό τόμο, Τα όρια του σώματος. Διεπιστημονικές προσεγγίσεις, επιμέλεια Δήμητρα Μακρυνιώτη, Εκδόσεις Νήσος, Αθήνα 2004.
  • «Φαινομενολογία της γλώσσας», στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Εγκώμιο της φιλοσοφίας και άλλα δοκίμια, εισαγ.-μτφρ. Κική Καψαμπέλη, εκδ. Εκκρεμές, Αθήνα 2005, σσ. 103-129.

Βιβλία για τον του Μερλώ-Ποντύ Επεξεργασία

  • Κωνσταντίνου, Χρήστος, Merleau–Ponty: «Πρέπει να λερώσουμε τα χέρια». Από τη μορφή στον ολισμό: Όψεις του οντολογικού προβλήματος στη φιλοσοφία του Μερλώ-Ποντύ, Σπανός-Βιβλιοφιλία, Αθήνα 2013.
  • Μπανάκου-Καραγκούνη, Χαρά, Διαστάσεις του ορατού. Η φιλοσοφία της τέχνης στο έργο του M.Merleau–Ponty, Έννοια, Αθήνα 2008.
  • Descombes, Vincent, Το ίδιο και το άλλο. 45 χρόνια γαλλικής φιλοσοφίας (1933-1978), μτφρ. Λένα Κασίμη, Praxis, Αθήνα 1984 [2. Η ανθρώπινη προέλευση της αλήθειας (Μερλώ-Ποντύ, σσ. 78-99].

Άρθρα για τον Μερλώ-Ποντύ Επεξεργασία

  • Δεληβογιατζής, Σωκράτης, «Σάρκα: Η αναίρεση του αναγωγισμού στον Merleau–Ponty», Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώ­ρηση, τόμ. 2, τχ. 4, Ιανουάριος 1985, σσ. 36-48.
  • Καραποστόλης, Βασίλης, «Στις ρίζες της κοινωνικής εμπειρίας: Schutzκαι Merleau–Ponty», στο Β. Καραποστόλης, Στις ρίζες της κοινωνικής εμπειρίας. Κείμενα κοινωνικής φιλοσοφίας, Αθήνα, εκδ. «Γνώση», 1987, σσ. 27-51. Πρώτη δημοσίευση στην Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, τ. 48, 1983, σσ. 75-93.
  • Μουρίκη, Αλέκα, «Επίμετρο. Μια φιλοσοφία της έκφρασης: επιστροφή στη λαλιά – επιστροφή στα ίδια τα πράγματα» στο Μ. Μερλώ-Ποντύ, Σημεία, μτφρ. Γιώργος Φαράκλας, επίμετρο Αλέκα Μουρίκη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 2005, σσ. 401-419.
  • «Merleau–Ponty και Husserl: Από την υπερβα­τική φαινομενολογία στη σκέψη του χιάσματος», Λεβιά­θαν, τχ. 6, 1990, σσ. 73-87.
  • Νικολαΐδου, Ευγενία, «Απόψεις της φιλοσοφίας του M. Merleau–Ponty σχετικές προς την οντολογία του», Κων. Βουδούρης (επιμ.), Μεταφυσική, Αθήνα 1980, σσ. 329-336.
  • Blanchot, Maurice, «Ο φιλοσοφικός λόγος» (1971), μτφρ. Μαρία Μυλωνά στο Μ. Merleau–Ponty, Προοίμιο στην “Φαινομενολογία της αντίληψης”, Εκδόσεις Έρασμος, Αθήνα 1977, σσ. 9-17.

Όλα τα παραπάνω βρίσκονται στον ιστότοπο Σύγχρονη γαλλική φιλοσοφία.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11886967j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Maurice-Merleau-Ponty. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/af/Merleau-Ponty%27s_grave.jpeg.
  5. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11886967j. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. CONOR.SI. 9436003.
  8. 8,0 8,1 8,2 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/26299. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  9. 9,0 9,1 list of professors at Collège de France. www.college-de-france.fr/media/chaires-et-professeurs/UPL3451746530003663772_LISTE_DES_PROFESSEURS.pdf.
  10. www.universalis.fr/encyclopedie/maurice-merleau-ponty/1-la-phenomenologie-et-la-science/. Ανακτήθηκε στις 4  Μαΐου 2022.
  11. www.liberation.fr/livres/1995/04/20/le-phenomene-merleau-ponty-la-nature_129706/. Ανακτήθηκε στις 4  Μαΐου 2022.
  12. www.liberation.fr/livres/1995/04/20/le-phenomene-merleau-ponty-la-nature_129706/.
  13. ««Ατίθασα» προβλήματα». Η Καθημερινή (στα greek). 15 Μαρτίου 2020. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2023. 
  14. «[ΒΙΒΛΙΟ] Maurice Merleau-Ponty ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ». netakias. 21 Ιανουαρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2023. 
  15. «Λογοτεχνια - Φιλοσοφία». Στύξ - Ανεξάρτητη Πολιτισμική και Πολιτική Εφημερίδα της Βόρειας Πελοποννήσου. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία