Ναυμαχία για τη Λίμνη Τανγκανίκα

Η Ναυμαχία για τη Λίμνη Τανγκανίκα (Αγγλικά: Battle for Lake Tanganyika), ήταν μια σειρά ναυτικών συμπλοκών, οι οποίες έλαβαν χώρα μεταξύ του Βασιλικού Ναυτικού (Royal Navy), της Force Publique (FP)[Σημ. 1] και του Ναυτικού της Γερμανικής Αυτοκρατορίας (Kaiserliche Marine) μεταξύ Δεκεμβρίου 1915 και Ιουλίου 1916, κατά την Εκστρατεία Ανατολικής Αφρικής (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος). Ο στόχος ήταν, ο ασφαλής έλεγχος της στρατηγικά σημαντικής Λίμνης Τανγκανίκας, που κυριαρχούσαν από την αρχή του πολέμου με Γερμανικές ναυτικές μονάδες. Οι Βρετανικές δυνάμεις — αποτελούμενες από δυο ακάτους ονόματι HMS Mimi και HMS Toutou — ήσαν υπό τις διαταγές του εκκεντρικού Πλωτάρχη (Lieutenant-Commander)[Σημ. 2] Geoffrey Spicer-Simson. Οι άκατοι είχαν μεταφερθεί ατμοπλοϊκώς στη Νότιο Αφρική και από εκεί σιδηροδρομικώς, με ποταμόπλοια και συρόμενες δια μέσου της Αφρικανικής ζούγκλας, στη λίμνη.

Ναυμαχία για τη Λίμνη Τανγκανίκα
(Battle for Lake Tanganyika)
Εκστρατεία Ανατολικής Αφρικής (Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος)
Η Λίμνη Τανγκανίκα, διεκδικήθηκε από τη Βρετανία, το Βέλγιο και τη Γερμανία.
Χρονολογία26 Δεκεμβρίου 1915 – Ιούλιος 1916
ΤόποςΛίμνη Τανγκανίκα, Αφρική
6°30′00″S 29°50′00″E / 6.5000°S 29.8333°E / -6.5000; 29.8333
ΈκβασηΝίκη των Συμμάχων
Αντιμαχόμενοι
Ηγετικά πρόσωπα
Geoffrey Spicer-Simson
Georges Moulaert
Gustav Zimmer
Δυνάμεις
Βρετανοί:
2 ατμόπλοια
3 ένοπλα σκάφη
Βέλγοι:
1 ατμόπλοιο
1 ένοπλο σκάφος
1 ένοπλη φορτηγίδα
1 φαλαινοθηρικό
4 αεροσκάφη (τύπου Short Type 827)
άγνωστα παράκτια πολυβολεία
2 ατμόπλοια
1 φεριμπότ
άγνωστος αριθμός ντάουζ
1 οχυρό
άγνωστος αριθμός παράκτιων πολυβολείων
Απώλειες
Βρετανοί:
Ουδεμία ανθρώπινη απώλεια
1 ένοπλο σκάφος κατεστραμμένο
Βέλγοι:
1 ατμόπλοιο βυθισμένο
~12 νεκροί
2 τραυματίες
32 συλληφθέντες
1 ατμόπλοιο βυθισμένο
1 φέριμποτ βυθισμένο
1 ατμόπλοιο αιχμαλωτισμένο
  • Το βυθισμένο Βελγικό ατμόπλοιο "Alexandre del Commune", ανελκύστηκε αργότερα και εκχωρήθηκε στον Βρετανικό στολίσκο ως HMS Vengeur.
  • Το Γερμανικό ατμόπλοιο Κινγκάνι (Kingani) καταλήφθηκε και εκχωρήθηκε στον Βρετανικό στολίσκο ως HMS Fifi.

Σε δυο μικρές συμπλοκές, οι άκατοι επιτέθηκαν και νίκησαν δύο από τους Γερμανούς αντιπάλους των. Στην πρώτη σύγκρουση, στις 26 Δεκεμβρίου 1915, το Kingani πλήγηκε και καταλήφθηκε, οπότε εν συνεχεία, μετονομάστηκε σε HMS Fifi. Στη δεύτερη, ένας μικρός στολίσκος κατέλαβε και βύθισε το ατμόπλοιο Hedwig von Wissmann. Οι Γερμανοί διατηρούσαν στη λίμνη, ένα τρίτο μεγάλο και βαριά οπλισμένο σκάφος, το Graf von Götzen· το σκάφος αυτό δέχθηκε επίθεση χωρίς οριστικό αποτέλεσμα από τα Βελγικά αεροσκάφη και στη συνέχεια αυτοβυθίστηκε εσκεμμένα από τους Γερμανούς. Οι εξελίξεις στη χερσαία σύγκρουση, ανάγκασαν τους Γερμανούς να αποσυρθούν από τη λίμνη και έτσι, ο έλεγχος της επιφάνειας της λίμνης Τανγκανίκα πέρασε στους Βρετανούς και τους Βέλγους.

Ιστορικό Επεξεργασία

Στρατηγική κατάσταση Επεξεργασία

Η Λίμνη Τανγκανίκα κείται στη δυτική της πλευρά, στο τότε Βελγικό Κονγκό και στην ανατολική της πλευρά, στην τότε Γερμανική Ανατολική Αφρική. Με την έναρξη του πολέμου, οι Γερμανοί είχαν δυο πολεμικά πλοία στη Λίμνη Τανγκανίκα: το 60 t (59 long tons· 66 short tons) Hedwig von Wissmann[Σημ. 3] και το 45 t (44 long tons· 50 short tons) Kingani.[1][2] Το Hedwig von Wissmann εξοπλίστηκε πολύ σύντομα με τέσσερα πυροβόλα τύπου πομ-πομ[Σημ. 4] τα οποία είχαν ληφθεί από το αυτοβυθισμένο τοπογραφικό πλοίο[Σημ. 5] Möwe και κατέπλευσαν προς τον λιμένα της Λουκούγκα (Lukuga) στη Βελγική πλευρά της λίμνης, όπου στις 22 Αυγούστου επιτέθηκε στο Βελγικό ατμόπλοιο Alexandre Del Commune, βυθίζοντάς το μετά από δύο πρόσθετες επιδρομές.[1]

Αυτό έδωσε στους Γερμανούς αδιαμφισβήτητη υπεροχή στη λίμνη, με τη θέση τους να ενισχύεται ακόμη περισσότερο με τη βύθιση του Βρετανικού ατμόπλοιου Cecil Rhodes, που ανήκε στην Επιχείρηση Αφρικανικών Λιμνών (African Lakes Corporation) σε μία επιδρομή το Νοέμβριο του 1914.[3] Οι Γερμανοί χρησιμοποίησαν τον έλεγχό τους επί της λίμνης, προκειμένου να εξαπολύσουν μία επίθεση στη Βόρεια Ροδεσία, της οποίας ηγείτο ο Υποστράτηγος Κουρτ Βάλε. Αυτή απωθήθηκε, οπότε οι πρόσθετες επιδρομές στη Βελγική επικράτεια καθώς και οι βομβαρδισμοί στη Λουκούγκα, έπεισαν τους Βέλγους να ενισχύσουν τους Βρετανούς.[4]

Παρά το εγχείρημα αυτό, οι Βέλγοι ή οι Βρετανοί δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα που θα προκαλούσε τους Γερμανούς. Οι Βέλγοι είχαν τα εξαρτήματα για ένα μεγάλο ατμόπλοιο, το Baron Dhanis, το οποίο αν μπορούσε να συναρμολογηθεί, θα ήταν αρκετά μεγαλύτερο από οποιοδήποτε από τα δύο είτε το Kingani είτε το Hedwig von Wissmann, αλλά δεν τολμούσαν να αρχίσουν την κατασκευή του, όσο οι Γερμανοί περιπολούσαν την λίμνη, φοβούμενοι ότι θα καταστρεφόταν πριν ακόμα καν καθελκυστεί.[5] Οι Βρετανοί είχαν στείλει δύο πυροβόλα των 12 λιβρών για να το εξοπλίσουν, αλλά με μικρή προοπτική να κατορθώσουν την καθέλκυσή του, αντ' αυτού οι Βέλγοι τα χρησιμοποίησαν σε παραλίμνια πυροβολεία για την υπεράσπιση της Λουκούγκα (Lukuga).[6]

Ο έλεγχος των Γερμανών επί της λίμνης ήταν σημαντικός για ολόκληρη της εκστρατεία στο θέατρο της κεντρικής Αφρικής. Ενώ οι Βρετανοί μπορούσαν να συναθροίσουν στρατεύματα νοτίως της λίμνης και οι Βέλγοι είχαν δυνάμεις στα βόρειά της, ουδείς ηδύνατο να επιτεθεί στην Γερμανική Ανατολική Αφρική και να διακινδυνεύσει ότι οι Γερμανοί δεν θα χρησιμοποιούσαν τα πλοία τους για τη μεταφορά στρατευμάτων, διασχίζοντας τη λίμνη και χρησιμοποιώντας τα για την διακοπή των γραμμών εφοδιασμού και επικοινωνίας.[2]

Το σχέδιο του Λη (Lee) Επεξεργασία

Στις 21 Απριλίου 1915, ο Τζον Ρ. Λη (John R. Lee)—ένας κυνηγός μεγάλων αγρίων θηρίων (big game hunter)[Σημ. 6] και βετεράνος του Δεύτερου Πολέμου των Μπόερ (Second Boer War)—έφθασαν στο Ναυαρχείο για να συναντήσουν το Ναύαρχο Σερ Henry Jackson.[7] Ο Λη βρισκόταν στην Ανατολική Αφρική και είχε προσωπικά δει τα Γερμανικά σκάφη στην Λίμνη Τανγκανίκα. Είχε μάλιστα μεταφέρει τα νέα πως οι Γερμανοί προετοιμάζονταν να καθελκύσουν ένα νέο πλοίο από τον οχυρωμένο λιμένα τους στην Κιγκόμα.[Σημ. 7][Σημ. 8][8] Με μήκος τα 220 ft (67 μ) και εκτόπισμα τους 1,600 t (1,575 long tons), θα ηδύνατο να εδραιώσει τον Γερμανικό έλεγχο επί της λίμνης και θα επέτρεπε σε 800-900 άνδρες να μεταφέρονται ταχύτατα σε οποιοδήποτε σημείο των ακτών της λίμνης, προκειμένου να επιδράμουν εντός της περιοχής των συμμάχων.[9]

Για την αντιμετώπιση αυτής της απειλής, ο Λη πρότεινε να μεταφερθούν στην Αφρική, μηχανοκίνητες κανονιοφόροι και να μεταφερθούν προς τη λίμνη από το εσωτερικό.[7] Θα μπορούσαν να είναι μικρές, εξαιρετικά ευέλικτες και —αν οπλίζονταν με κάποιο πυροβόλο με εμβέλεια τα 6,400 μ (7,000 yd)— θα μπορούσαν και να ξεπερνούν αλλά και να υπερισχύσουν σε οπλισμό τα μεγαλύτερα Γερμανικά πλοία.[10] Χρησιμοποιώντας μικρά σκάφη που θα μπορούσαν να μεταφερθούν ακέραια, σήμαινε ότι θα μπορούσαν να καθελκυστούν στη λίμνη άμεσα, εξαλείφοντας την πιθανότητα να εντοπιστούν και να καταστραφούν καθόσον συναρμολογούνται.[11] Ο Σερ Henry Jackson περιεργάστηκε το σχέδιο και το ενέκρινε με τα παρακάτω λόγια «Είναι τόσο στο καθήκον αλλά και στην παράδοση του Βασιλικού Ναυτικού να συμπλέκεται με τον εχθρό οπουδήποτε υπάρχουν ύδατα τα οποία επιτρέπουν σε ένα πλοίο να επιπλέει.» ("It is both the duty and the tradition of the Royal Navy to engage the enemy wherever there is water to float a ship".).[5][12] Ο Jackson μεταβίβασε την αποστολή της περάτωσης των λεπτομερειών της επιχείρησης στο βοηθό του, Ναύαρχο David Gamble. Ο Gamble διόρισε τον Λη ως δεύτερο τη τάξει στην επιχείρηση και τοποθέτησε ως επί κεφαλής τον Πλωτάρχη Geoffrey Spicer-Simson.[2][10][12]

Ο Spicer-Simson όπως περιγράφηκε από τον Giles Foden ήταν «ένας άνδρας που είχε περάσει από στρατοδικεία έχοντας καταστρέψει τα ίδια του τα σκάφη, ένας χρόνιος ψεύτης και κάποιος που φορούσε φούστες».[13] Είχε φτάσει στο βαθμό του Πλωτάρχη (lieutenant-commander) αλλά δεν είχε προοδεύσει περισσότερο λόγω των πολλών λαθών και καταστροφών, που τον άφησαν σε ένα μικρό γραφείο στο Ναυαρχείο, όπου του ανατέθηκε να βοηθά στη διαδικασία μεταφοράς των ναυτών του εμπορικού ναυτικού στο ναυτικό (βασιλικό-πολεμικό). Το 1905, είχε βρει μια ιδέα να δέσει ένα σύρμα μεταξύ δύο αντιτορπιλικών ώστε να σαρώνει τα περισκόπια και σχεδόν βύθισε ένα υποβρύχιο.[14] Προσάραξε ένα άλλο πλοίο καθώς δοκίμαζε τα αμυντικά συστήματα του Λιμένος του Πόρτσμουθ και αργότερα συγκρούστηκε και βύθισε ένα μικρό σκάφος, σκοτώνοντας έναν άνδρα.[14] Με το ξέσπασμα του πολέμου, διοικούσε το HMS Niger και ένα μικρό στολίσκο στο Ramsgate.[Σημ. 9] Βγήκε στην ξηρά προκειμένου να περιποιηθεί κάποιους επισκέπτες του σε ένα κοντινό ξενοδοχείο, από τα παράθυρα του οποίου είδε το Niger να τορπιλίζεται και να βυθίζεται.[12][14] Ωστόσο, είχε διοικήσει ένα ερευνητικό σκάφος στον Ποταμό Γκάμπια (Gambia River) και, λόγω της έλλειψης αξιωματικών, επιλέχθηκε να αναλάβει τη διοίκηση.[12] Ο Λη βγήκε προκειμένου να προετοιμάσει την πορεία εντός της Αφρικής, ενώ ο Spicer-Simson συγκέντρωσε 27 άνδρες και δύο μηχανοκίνητα σκάφη τα οποία είχαν κατασκευαστεί από την εταιρεία John I. Thornycroft & Company για την εκπλήρωση προπολεμικής παραγγελίας προς την Ελληνική κυβέρνηση.[2][15]

Το ταξίδι των Mimi και Toutou Επεξεργασία

 
Χάρτης της Γερμανικής Ανατολικής Αφρικής με τη Λίμνη Τανγκανίκα στο απώτερο αριστερό άκρο.

Η Βρετανική ναυτική δύναμη αποτελείτο από δύο μηχανοκίνητα σκάφη μήκους 12 μ (40 πόδια) έκαστο. Ο Spicer-Simson πρότεινε να ονομαστούν αντίστοιχα Γάτα και Σκύλος. αλλά αυτές οι ονομασίες απορρίφθηκαν από τη Ναυαρχία.[15] Τότε ο Spicer-Simson πρότεινε εναλλακτικά το Mimi και Toutou, τα οποία και έγιναν αποδεκτά. Όπως μεταγενέστερα εξήγησε, αυτά στα Γαλλικά αντίστοιχα, σήμαιναν "Νιαούρισμα" και "Γαύγισμα".[12][16] Τα πληρώματά τους είχαν επανδρωθεί από γνωριμίες του Spicer-Simson, ή από τις τάξεις στην εφεδρεία του Βασιλικού Ναυτικού. Ο Spicer-Simson πρότεινε αρκετές βελτιώσεις στο αρχικό σχέδιο· έγιναν προκειμένου να βελτιωθεί η ταχύτητά τους, τοποθετήθηκαν επίσης πυροβόλα Μάξιμ καθώς και ένα πυροβόλο Hotchkiss των τριών λιβρών, αν και το πυροβόλο Hotchkiss μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μόνο από γονατιστή θέση, προστέθηκαν επίσης και επιπλέον χαλύβδινες επενδύσεις στα ντεπόζιτα καυσίμων.[16] Τα σκάφη ελέγχθηκαν στον ποταμό Τάμεση στις 8 Ιουνίου όπου έγιναν οι διαρρυθμίσεις στο Mimi να πυροβολήσει δοκιμαστικά από το πυροβόλο της των τριών λιβρών. Το βλήμα βρήκε το στόχο του, αλλά τόσο το πυροβόλο όσο και ο πυροβολητής του εκσφενδονίστηκαν στον ποταμό, καθώς το πυροβόλο δεν είχε βιδωθεί σωστά στο κατάστρωμα.[17] Στις 15 Ιουνίου, τα σκάφη φορτώθηκαν επί του SS Llanstephen Castle, μαζί με ειδικά ρυμουλκούμενα αμαξίδια και βάσεις στήριξης για να τα επιτρέψουν να μεταφερθούν σιδηροδρομικά ή χερσαία, καθώς και ο εκστρατευτικός τους εξοπλισμός και οι προμήθειές τους.[18] Μόλις έφτασαν στη Νότια Αφρική, θα έπρεπε να μεταφερθούν πάνω από 3.000 μίλια (4.800 χλμ.) στην ενδοχώρα, συμπεριλαμβανομένης της διάβασης μιας οροσειράς ύψους 1.800 μέτρων (5.900 πόδια).[7] Εντωμεταξύ στη Λίμνη Τανγκανίκα, καθελκύστηκε στις 8 Ιουνίου το Graf von Götzen.[19]

Το πρώτο σκέλος των 16.000 χλμ. (10.000 μιλίων) ταξιδιού των Mimi και Toutou είχε πραγματοποιηθεί μετά από 17 ημέρες στη θάλασσα και την άφιξή τους στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδος. Από το Κέιπ Τάουν, τα σκάφη και οι άνδρες στην εκστρατεία, ταξίδεψαν σιδηροδρομικά βορείως, μέσω του Μπουλαουάϊο (Bulawayo) στο Ελιζαμπετβίλ (το σημερινό Λουμπουμπάσι) όπου και αφίχθηκαν στις 26 Ιουλίου.[20][21] Αφού ταξίδευσαν στο συγκοινωνιακό κόμβο του Fungurume, αποβιβάστηκαν και σύροντας για 235 χλμ. (146 μίλια) μέσα στην ύπαιθρο με τη βοήθεια βοδιών και ατμοκίνητων τρακτέρ έως την αρχή των σιδηροδρομικών γραμμών από τη Σανκισία (Sankisia) έως τη Μπουκάμα (Bukama).[22][23] Στη Μπουκάμα ξεφορτώθηκαν τα σκάφη, άδειασαν τα αμπάρια και προετοιμάστηκαν για το ταξίδι στον Ποταμό Λουαλάμπα (Lualaba River), όπου, παρά το γεγονός ότι αρκετές φορές προσάραξαν και υποχρεώθηκαν να μεταφερθούν με ένα βελγικό ατμοκίνητο ποταμόπλοιο, ολοκλήρωσαν το ταξίδι τους αφού έπλευσαν μέσω της Λίμνης Κισάλε (Lake Kisale) και στις 22 Οκτωβρίου, έφτασαν στο Καμπάλο (Kabalo).[24][25] Από εκεί ένας μικρός σιδηρόδρομος τους μετέφερε λίγο πριν από το Βελγικό λιμένα της Λουκούγκα (Lukuga), στις όχθες της Λίμνης Τανγκανίκα.[24] Εδώ ο Spicer-Simson συναντήθηκε με το Βέλγο στρατιωτικό διοικητή Commandant Stinghlamber και το ναυτικό διοικητή Commandant Goor, όπου και έγιναν οι προετοιμασίες για την καθέλκυση των Mimi και Toutou, για την αναζήτηση των Γερμανών.[26]

Βελγικές και Γερμανικές προετοιμασίες Επεξεργασία

Οι Γερμανοί είχαν κάνει χρήση της απώλειας του πλοίου επιτήρησης Möwe, με τη λήψη ορισμένων ατόμων από το πλήρωμά του καθώς και ανδρών από τα πλοία του εμπορικού ναυτικού από την Deutsche Ost-Afrika Linie και χρησιμοποιώντας τους στην επάνδρωση των πλοίων των.[27] Η θέση των Γερμανών ισχυροποιήθηκε περαιτέρω, μετά από την απώλεια του καταδρομικού SMS Königsberg[Σημ. 10] στον Ποταμό Ρουφίτζι, τον Ιούλιο του 1915. Πυροβόλα από το Königsberg έφθασαν στην Γερμανική βάση στη Κιγκόμα και ο Γερμανός ναυτικός διοικητής στη λίμνη, Captain Gustav Zimmer, είχε ένα SK L/40 Schnelladekanone (λ.χ. ταχείας εκπυρσοκρότησης) πυροβόλο των 105 χιλιοστών (4,1 ιντσών) από το Königsberg τοποθετημένο επί του Götzen.[28] Επίσης, μέλη από το πλήρωμα του Königsberg ενώθηκαν με τις δυνάμεις του και ο Zimmer τοποθέτησε το πρώην μέλος πληρώματος Υποπλοίαρχο (Lieutenant) Job Rosenthal[Σημ. 11] ως κυβερνήτη του Kingani.[29] Ο Job Odebrecht τέθηκε ως κυβερνήτης του Hedwig, ενώ ο Zimmer κυβερνούσε προσωπικά το Götzen.[30]

 
Σχέδιο του ατμόπλοιου Hedwig von Wissmann.
 
Το Kingani που αργότερα μετονομάστηκε σε HMS Fifi.
 
Το Graf von Götzen.
 
Το Graf von Götzen με τη σημερινή του όψη ως MV Liemba.

απέναντι αυτής της επιβλητικής δύναμης, οι Βέλγοι κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν μόλις μία πετρελαιοκίνητη φορτιγίδα, εξοπλισμένη με δύο πυροβόλα, τα λεγόμενα Dix-Tonne, ένα μηχανοκίνητο σκάφος με το όνομα Netta και ένα φαλαινοθηρικό με εξωλέμβια μηχανή. Ο Goor ελπίζοντας να είχε θέσει σε λειτουργία το μη-συναρμολογημένο Baron Dhanis και το κήτος από το Alexandre del Commune, το οποίο είχε βυθιστεί νωρίτερα στον πόλεμο, από το Hedwig von Wissmann.[31] Ο Zimmer θα πρέπει να είχε πληροφορηθεί την πρόθεση των Βρετανών, να καθελκύσουν πλοία στη λίμνη, ήταν όμως προβληματισμένος πως το Baron Dhanis θα μπορούσε να συναρμολογηθεί και να καθελκυστεί.[32] Το 1,500 t (1,500 long tons) Baron Dhanis δεν ήταν απαραίτητα απειλή στο ελλιμενισμένο Götzen, αλλά, ήταν αποφασισμένος να διατηρήσει την ελευθερία των κινήσεών του επί της λίμνης.[28] Μη έχοντας χειροπιαστή πληροφόρηση έστειλε τον Rosenthal επάνω στο Kingani για να κατοπτεύσει τη Lukuga.[33]

 
Ο Spicer-Simson (όρθιος) επί του Βελγικού σκάφους Netta.
 
Παράκτια αμυντικά πολυβολεία του Albertville.[Σημ. 12]
 
Επανασυναρμολογώντας υδροπλάνο πλησίον των ακτών της Λίμνης Τανγκανίκα.[34]
 
Το Γερμανικό πλήρωμα επανδρώνει το SK L/40 — ναυτικό πυροβόλο των 10,5 εκατοστών του Graf Goetzen.

Οι Βέλγοι συναρμολόγησαν στη λίμνη υδροπλάνα, αποκτώντας έτσι τη δυνατότητα να παρατηρούν τις Γερμανικές θέσεις και να τις βομβαρδίζουν.[35]

Μάχη Επεξεργασία

Ο Rosenthal διερευνά Επεξεργασία

 
Το Baron Dhanis στη λίμνη, π. 1916.

Ο Υποπλοίαρχος Job Rosenthal, κυβερνήτης του Kingani, πραγματοποίησε αρκετές διαδρομές πέρα-δώθε και παρατήρησε εργασίες σε προχωρημένο στάδιο, στο νέο λιμένα του Kalemie, νοτίως της Lukuga, εκεί όπου ο Spicer-Simson σκόπευε να κάνει τη βάση του.[33][36] Μη έχοντας ακόμα λεπτομερείς πληροφορίες για τις κινήσεις του εχθρού, το Kingani επέστρεψε τα ξημερώματα της 1ης Δεκεμβρίου και αποπειράθηκε να πλησιάσει το λιμένα. Το σκάφος του Rosenthal εντοπίστηκε από τα παραλίμνια πολυβολεία και εκδιώχθηκε, αλλά την επόμενη νύχτα, επέστρεψε και ο ίδιος ο Rosenthal κολύμπησε έως τη Lukuga για να εξετάσει τους υπό κατασκευή ολισθιτήρες.[37] Ανακάλυψε επίσης και τα στρατόπεδα, όπου η Βρετανική σημαία αποκάλυπτε την παρουσία των Spicer-Simson και της εκστρατείας του. Ο Rosenthal κινήθηκε κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής και ανακάλυψε τόσο το Mimi όσο και το Toutou καθώς και τα αποσυναρμολογημένα εξαρτήματα του Baron Dhanis.[37] Συνειδητοποιώντας πως στην πραγματικότητα ήταν τα Βρετανικά σκάφη, επιχείρησε να επιστρέψει στο Kingani αλλά λόγω του σκότους, δεν κατόρθωσε να το εντοπίσει. Προσπάθησε να κρυφθεί, ελπίζοντας πως Kingani θα επέστρεφε κατά το σούρουπο, αλλά έγινε αντιληπτός από Βελγική περίπολο και αιχμαλωτίστηκε.[33][38] Όσο ήταν δέσμιος, κατόρθωσε να στείλει μήνυμα προς τον Zimmer, μαζί με μία μυστική προσθήκη, γραμμένη με ούρα, προειδοποιώντας τον για το τι είχε δει, αλλά το μήνυμα έφτασε στην Κιγκόμα μετά από αρκετούς μήνες.[33]

Τα Mimi και Toutou καθελκύονται Επεξεργασία

Οι ολισθητήρες στο Kalemie είχαν ετοιμαστεί περί τα μέσα Δεκεμβρίου και στις 22 Δεκεμβρίου καθελκύστηκε το Toutou στη Λίμνη Τανγκανίκα, ακολουθούμενο την επόμενη ημέρα από το Mimi.[2][39][40] Οι τελικές προπαρασκευές έγιναν στις 24 Δεκεμβρίου, συμπεριλαμβάνοντας τον εφοδιασμό τους με καύσιμα και τον εξοπλισμό των πυροβόλων, όπου κατόπιν, ακολούθησαν σύντομες δοκιμές. Στις 26 Δεκεμβρίου, το Kingani πλησίασε στο Kalemie. Ο διάδοχος του RosenthalΑνθυποπλοίαρχος (Sub-Lieutenant) Junge – είχε διαταγές να συλλέξει πληροφορίες αναφορικά με τις ναυτικές προετοιμασίες και στις 06:00 το πρωί – καθώς ο Spicer-Simson διεξήγαγε την πρωινή προσευχή – θεάθηκε μακριά από την ακτή.[39][41]

Το Kingani αιχμαλωτίζεται Επεξεργασία

 
Το Kingani στη Λίμνη Τανγκανίκα προ της καταλήψεώς του.

Όταν τους προσπέρασε το Kingani, τα Mimi και Toutou εξήλθαν του λιμένος. Αντιλαμβανόμενος να καταδιώκεται απροσδόκητα από δύο μηχανοκίνητα σκάφη τα οποία έφεραν το λευκή σημαία του Βασιλικού Ναυτικού, ο Junge διέταξε να αυξηθεί η ταχύτητα.[42][43] Τα 6-λιβρα πυροβόλα του Kingani είχαν τη δυνατότητα να πυροβολούν μόνο εμπρός, ωστόσο τα ταχύτερα και πιο επιδέξια μηχανοκίνητα σκάφη, κατόρθωσαν να καλύψουν την απόσταση και να αρχίσουν να βάλουν με τα 3 λιβρών πυροβόλα των, ενώ απέφευγαν τα πυρά των Γερμανών. Ύστερα από μια σύντομη κινητικότητα η οποία διήρκεσε 11 λεπτά, βλήθηκε το πυροβόλο του Kingani, με το βλήμα να διαπερνά το προστατευτικό του πυροβόλου σκοτώνοντας τον Junge και άλλους δύο υπαξιωματικούς, τους Penne και Schwarz.[44] Μετά από μερικές ακόμα βολές, ο αρχιμηχανικός του υπέστειλε τη σημαία και οι Βρετανοί το κατέλαβαν.[45][46] Ο Junge και τέσσερα μέλη του πληρώματος θάφτηκαν· στο Kingani επιτράπηκε να παραμείνει ως πυροβολητής, ένας Αφρικανός μέλος του πληρώματος και συνελήφθησαν ως αιχμάλωτοι πολέμου τρεις Γερμανοί και οκτώ Αφρικανοί.[47] Αφού μπαλώθηκε η οπή στα ύφαλα του Kingani, τέθηκε στην υπηρεσία ως HMS Fifi.[2][48][49] Ο Spicer-Simson εξήγησε πως το Fifi στα Γαλλικά σήμαινε "τιτίβισμα" και είχε προταθεί από τη σύζυγο Βέλγου αξιωματικού που είχε στο κλουβί της ένα μικρό πουλί.[49]

Το 6-λιβρών πυροβόλο μεταφέρθηκε στην πλώρη του, ενώ το ένα από τα 12-λιβρα πυροβόλα που είχε τοποθετηθεί στην ακτή, στερεώθηκε στις καμπύλες του.[50] Το Ναυαρχείο εντυπωσιάστηκε από τα επιτεύγματα της αποστολής, ο Spicer-Simson προήχθη ειδικώς σε διοικητή, από την ημερομηνία της δράσης και στάλθηκε μήνυμα το οποίο έγραφε "Η Αυτού Μεγαλειότης του Ο Βασιλεύς επιθυμεί να εκφράσει την εκτίμησή του για το θαυμάσιο έργο που πραγματοποίησε η πιο απομακρυσμένη αποστολή του"· το Αποικιακό Γραφείο (Colonial Office) εξέφρασε επίσης την επιδοκιμασία του.[50][51][52] Ο Zimmer δεν έστειλε αμέσως το Hedwig να διερευνήσει την εξαφάνιση του Kingani, πιθανώς επειδή ήταν πολύ απασχολημένος με τη μεταφορά στρατευμάτων και προμηθειών. Επίσης, η εποχή των καταιγίδων κατά τον Ιανουάριο, έκανε την πλοήγηση στη λίμνη. επικίνδυνη για σκάφη μικρότερα από το Götzen.

Το Hedwig βυθίζεται Επεξεργασία

Ήταν περί τα μέσα Ιανουαρίου όταν το Hedwig ήρθε στη Lukuga για να διερευνήσει την εξαφάνιση του Γερμανικού πλοίου.[50] Τώρα πλέον, είχε δοθεί στον Spicer-Simson το επιδιορθωμένο Βελγικό σκάφος Delcommune—και που τώρα είχε μετονομαστεί σε Vengeur—για να προστεθεί στο στολίσκο του.[53] Ο Odebrecht κατόπτευσε πλησίον της ακτής, διατηρώντας τη σχετική απόσταση από τα πυροβολεία της ακτής, όπου υποτίθεται ότι είχαν βυθίσει το Kingani, αλλά δεν διέκρινε κάτι αξιόλογο να αναφέρει. Διατάχθηκε να επιστρέψει στη Lukuga στις 8 Φεβρουαρίου και του ειπώθηκε να συναντηθεί την επομένη ημέρα με τον Zimmer επί του Götzen.[54] Το Hedwig εντοπίστηκε νωρίς το πρωί και οι δυνάμεις της αποστολής έπλευσαν προκειμένου να το αναχαιτίσουν. Ο συνδυασμός του Αγγλο-Βελγικού στολίσκου απαρτιζόταν από το Mimi, Fifi, Dix-Tonne και το φαλαινοθηρικό Toutou το οποίο όμως επειδή είχε υποστεί βλάβη, βρισκόταν ήδη σε επισκευή.[55][Σημ. 13] Ο Odebrecht εντόπισε τα σκάφη που πλησίαζαν, αλλά συνέχισε να προπορεύεται. Αρχικά τα εξέλαβε ως Βελγικά σκάφη, αλλά οι λευκές σημαίες αποκάλυπταν πως ήταν Βρετανικά. Συνέχισε να κατευθύνεται προς την ακτή, έως ότου στις 09:30 έκανε μια απότομη στροφή προς τον λιμένα, σε μια προσπάθεια να τους παρασύρει προς το Götzen ή έχοντας ξεγελαστεί από μια οπτική ψευδαίσθηση με το να νομίζει ότι τα σκάφη που πλησίαζαν ήταν μεγαλύτερα από ό,τι είχε αρχικά θεωρήσει.[56] Τα καταδιώκοντα σκάφη κυνηγούσαν το Hedwig, με το Fifi να ανοίγει πυρ με το 12-λιβρο καμπυλωτό του. Η αναπήδησή του, το έβγαλε από τις ράγες του, με αποτέλεσμα ο Odebrecht να εκμεταλλευτεί αυτή την κατάσταση και να απομακρυνθεί. Το Hedwig μπορούσε να αναπτύξει ταχύτητα 9 κόμβων (17 km/h ή 10 mph) ενώ το Fifi μόλις 8 κόμβους (15 km/h ή 9,2 mph), αλλά ενώ το Fifi έμεινε πίσω, το Mimi επιτάχυνε προσπερνώντας το, βάλλοντας κατά του υποχωρούντος Γερμανικού πλοιαρίου, με το 3-λιβρο κανόνι του.[45][57] Οι βολές αστόχησαν, αλλά ο πρυμναίος οπλισμός του Hedwig δεν είχε το βεληνεκές των όπλων του Mimi και ο Odebrecht αναγκάστηκε να γυρίσει και να προσπαθήσει να τον χτυπήσει με το 6-λιβρο της πλώρης του.[57] Τα δύο πλοιάρια περικύκλωναν για αρκετή ώρα το ένα το άλλο, μη κατορθώνοντας να πλήξουν το στόχο τους, έως ότου πλησίασε το Fifi. Ο Spicer-Simson, κυβερνήτης του Fifi, είχε απομείνει με μόλις τρία βλήματα για το 12-λιβρό του και διακινδύνευε να υπερτερήσει το Hedwig εάν κατόρθωνε να αντιπαραθέσει το 6-λιβρό του.[45] Αυτή τη στιγμή ένας κάλυκας είχε σφηνώσει στο πυροβόλο του Fifi και χρειάστηκαν 20 λεπτά για να τον απομακρύνουν, το Hedwig και πάλι απομακρύνθηκε, ψάχνοντας για το Götzen.[58] Με το προτελευταίο του βλήμα, το Fifi ξανά πυροβόλησε. Το βλήμα έπληξε τα ύφαλα του Hedwig, προκαλώντας πλημμύρα, ενώ μερικά λεπτά αργότερα, το τελευταίο της βλήμα, έπληξε το μηχανοστάσιο, με το λέβητά του να εκρήγνυται, σκοτώνοντας πέντε Αφρικανούς ναύτες και δύο Γερμανούς.[59] Καθώς οι πυρκαγιές είχαν αρχίσει να εξαπλώνονται επί του πληγέντος σκάφους, ο Odebrecht έδωσε την εντολή για την εγκατάλειψη του σκάφους και συνέδεσε τη γόμωση στα εκρηκτικά, προκειμένου να καταστρέψει το βυθιζόμενο πλοιάριο.[59] (Τρεις από τους νεκρούς, ήσαν ο μηχανικός και δύο θερμαστές στο λεβητοστάσιο· οι άλλοι ήσαν ο ανθυπασπιστής και τρεις ιθαγενείς). Από τους επιζώντες στο πλοίο, ένας Ευρωπαίος θερμαστής και ένας ιθαγενής ναύτης είχαν τραυματιστεί ελαφρά, όταν βλήθηκαν από τα πυροβόλα· δώδεκα Ευρωπαίοι, συμπεριλαμβανομένου του καπετάνιου και οκτώ ιθαγενών συνελήφθησαν από τους Βρετανούς.[60] Εκτός από τους είκοσι επιζώντες, οι Βρετανοί κατέλαβαν επίσης και μία τεράστια ναυτική σημαία, την πρώτη που καταλήφθηκε στον πόλεμο.[61]

Η βιαστική αναχώρηση του Götzen Επεξεργασία

 
Ο λιμήν της Κιγκόμα, π. 1914-1916.[62]

Ο στολίσκος επέστρεψε στη στεριά με τους αιχμαλώτους του και την αμέσως επόμενη ημέρα, εμφανίστηκε μακριά από την ακτή, το Götzen, πλέοντας αργά και αναζητώντας το αγνοούμενο Hedwig. Ευρισκόμενοι σε εγρήγορση, τα πληρώματα έσπευσαν να επανδρώσουν τα πλοία τους, αλλά ο Spicer-Simson δεν επέτρεψε την επίθεση.[63] Λίγο αργότερα, ο Spicer-Simson αναχώρησε από τη λίμνη προς το Stanleyville,[Σημ. 14] σε αναζήτηση πλοίου ώστε να αναμετρηθεί με το Götzen. Βρήκε ένα τέτοιο πλοίο το—St George, ένα ατσάλινο πλεούμενο το οποίο ανήκε στο Βρετανικό προξενείο στη Banana[Σημ. 15]—και το οποίο το αποσυναρμολόγησε, το έσυρε στη Λίμνη Τανγκανίκα και το επανασυναρμολόγησε.[64] Όταν τελικά επέστρεψε το Μάϊο, η Γερμανική θέση στη λίμνη είχε επιδεινωθεί περαιτέρω. Οι Βέλγοι ήσαν έτοιμοι να καταλάβουν την Κιγκόμα και μία Βρετανική δύναμη πίεζε βορειότερα προς το Μπίσμαρκσμπουργκ (Bismarckburg).[Σημ. 16] Η αποστολή ήταν να υποστηρίξει τις χερσαίες επιχειρήσεις από τη λίμνη και ο στολίσκος ο οποίος αποτελούνταν από το Mimi, το Toutou, το Fifi και το Vengeur, στις 5 Ιουνίου, έφθασε έξω από το Μπίσμαρκσμπουργκ. Βρίσκοντας ένα οχυρό να προστατεύει το λιμάνι, ο Spicer-Simson αποφάσισε να μην επιτεθεί και οπισθοχώρησε προς την Κιτούτα (Kituta).[εκκρεμεί παραπομπή]

 
Έλκοντας επιπλέων υδροπλάνο πλησίον της λίμνης, π. 1916.

Αυτό επέτρεψε στις Γερμανικές δυνάμεις να διαφύγουν με ένα στόλο από ντάουζ (dhows),[Σημ. 17] μια ενέργεια η οποία προκάλεσε την οργή του διοικητή του στρατού, Αντισυνταγματάρχη Murray.[58][65] Η ναυτική εκστρατευτική δύναμη παρέμεινε στο Μπίσμαρκσμπουργκ, όπου ο Spicer-Simson επιπλήχθηκε για να μάθει, ότι τα όπλα του φρουρίου ήταν στην πραγματικότητα, ξύλινα αντίγραφα.[65]

Εν τω μεταξύ, οι Βρετανοί είχαν εφοδιάσει τους Βέλγους με τέσσερα υδροπλάνα Short Type 827[Σημ. 18] ώστε να επιτεθούν στο Götzen στην Κιγκόμα. Έίχαν γίνει αρκετές βομβιστικές αποστολές, χωρίς όμως να γνωρίζουν ούτε οι Βρετανοί αλλά ούτε και οι Βέλγοι, ότι ο Ζίμερ (Zimmer) είχε διαταχθεί από τον διοικητή του—Πάουλ Έμιλ φον Λέτοβ-Φόρμπεκ—για να αφαιρέσει το μεγαλύτερο μέρος του εξοπλισμού του Götzen, συμπεριλαμβανομένου του αυτόματου πυροβόλου των 105 mm (4,1 in) το οποίο είχε αφαιρεθεί από το Königsberg και να τα στείλει ώστε να χρησιμοποιηθούν από το στρατό στο πεδίο.[66] Τα ξύλινα αντίγραφα τοποθετήθηκαν ώστε να διατηρήσουν την ψευδαίσθηση ενός βαριά οπλισμένου πλοίου. Η Κιγκόμα παραδόθηκε στις 28 Ιουλίου, στις δυνάμεις του Στρατηγού Charles Tombeur, κατά τη διάρκεια της Επίθεσης στην Ταμπόρα, αλλά το Götzen είχε ήδη φύγει. Οι Γερμανοί είχαν πλεύσει το πλοίο στα νότια του Κόλπου Κιγκόμα και αφού είχαν λιπάνει καλά τις μηχανές του, σε περίπτωση που θα χρειαζόταν να ξανά χρησιμοποιηθεί, το γέμισαν με άμμο και το βύθισαν προσεκτικά στις 26 Ιουλίου σε βάθος 20 m πλησίον του Κόλπου Κατάμπε (Katabe Bay [Βελγικός χαρακτηρισμός: Baie de l’éléphant· Βρετανικός χαρακτηρισμός: Bangwe Bay]) στην Τοποθεσία 04° 54' 05" S· 029° 36' 12" E.[67]

Επακόλουθο Επεξεργασία

 
Παράκτια αμυντικά πυροβόλα Krupp, που χρησιμοποιήθηκαν κατά τον πόλεμο (2016).

Ο Αγγλο-Βελγικός έλεγχος της Λίμνης Τανγκανίκα εξασφαλίστηκε περί τα μέσα του 1916, αν και ο πόλεμος στην Αφρική σύρθηκε για άλλα δύο έτη. Οι περισσότεροι από τους άνδρες της ναυτικής αποστολής επέστρεψαν στη Βρετανία, όπου ο Spicer-Simson τιμήθηκε με το μετάλλιο για το Διακεκριμένο Τάγμα Εξυπηρέτησης (Distinguished Service Order), όμως παράλληλα επιπλήχθηκε αυστηρότατα για ορισμένες ανταγωνιστικές συμπεριφορές του προς τους Βέλγους συμμάχους του και δεν του δόθηκε άλλη εντολή διοίκησης.[2][68] Από την πλευρά τους οι Βέλγοι τον διόρισαν Διοικητή του Τάγματος του Στέμματος (Commander of the Order of the Crown) και του απένειμαν τον Στρατιωτικό Σταυρό (Croix de guerre).[68] Τα κατορθώματα στη Λίμνη Τανγκανίκα, κέντρισαν τη φαντασία του κοινού και αποτυπώθηκαν από τον C. S. Forester, στο βιβλίο του The African Queen, που αργότερα (το 1951) έγινε η κινηματογραφική ταινία "Η Βασίλισσα της Αφρικής" (The African Queen), σε σκηνοθεσία του John Huston.[69] Μια βρετανική ναυτική δύναμη παρουσιάζεται στο βιβλίο, αποτελούμενη από δύο μηχανοκίνητα σκάφη τα οποία ονομάζονται HMS Amelia και HMS Matilda.[70] Το κληροδότημα της Ναυμαχίας για τη Λίμνη Τανγκανίκα συνεχίστηκε επίσης με την επιβίωση της νέμεσης του Spicer-Simson, το Graf von Götzen. Ανελκύστηκε από τους Βέλγους και ρυμουλκήθηκε στην Κιγκόμα, αλλά βυθίστηκε στα αγκυροβόλιά τους από μια καταιγίδα.[71] Ανελκύστηκε ξανά από τους Βρετανούς το 1921 υπό την εντολή τους για την Τανγκανίκα, όπου διαπιστώθηκε ότι διατηρήθηκε τόσο καλά από το γρασάρισμα που του είχε γίνει, ώστε χρειάστηκε ελάχιστη εργασία προκειμένου να επισκευαστεί. Επέστρεψε στην υπηρεσία στις 16 Μαΐου 1927, με την ονομασία Liemba και εξακολουθεί να εκτελεί δρομολόγια[Σημ. 19] τη Λίμνη Τανγκανίκα.[71]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Η Force Publique (Γαλλικά: [fɔʁs pyblik], Αγγλικά: Public Force, Γερμανικά: Openbare Weermacht) από το 1885 (όταν η περιοχή ήταν γνωστή ως το Ελεύθερο κράτος του Κονγκό), ήταν μια χωροφυλακή (gendarmerie) και στρατιωτική δύναμη στη σημερινή Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, κατά την περίοδο της Βελγικής αποικιακής κυριαρχίας (Βελγικό Κονγκό - 1908 έως 1960). Μετά την ανεξαρτησία, η FP επαναπροσδιορίστηκε ως Εθνικός Στρατός του Κονγκό ή ANC.
  2. Αξιωματικός στο Βασιλικό Ναυτικό ή στο Λιμενικό, που κατατάσσεται πάνω από τον υπολοχαγό και κάτω από τον διοικητή. Ο βαθμός Lieutenant-Commander μεταφράζεται κατά λέξη ως Υπολοχαγός-Διοικητής, ανήκει στους ανώτερους αξιωματικούς, πρώτος εκ των κάτω προς τα άνω και είναι αντίστοιχος του Ταγματάρχη του Στρατού Ξηράς και του Επισμηναγού της Πολεμικής Αεροπορίας. Στο ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό ή Λιμενικό, πρόκειται για τον βαθμό του Πλωτάρχη.
  3. Οι ισοτιμίες του τόνου είναι:
    α. Ο τόνος δηλ. 1 t = 1.000 kg = 1.000.000 g (Μετρικό Σύστημα, SI), αναφέρεται και ως metric ton
    β. 1 long ton = 1016,0469088 kg (Βρετανικό σύστημα μονάδων)
    γ. 1 short ton = 907,18474 kg (Αμερικανικό σύστημα μονάδων)
  4. Το πυροβόλο των 2 λιβρών, επισήμως προσδιοριζόμενο ως QF 2-pounder (το QF υποδηλώνει "γρήγορη πυροδότηση" Αγγλικά: "quick firing") και παγκοσμίως γνωστό ως πομ-πομ (pom-pom), ήταν Βρετανικό αυτόματο πυροβόλο των 40 χιλ. (1,6 in), που χρησιμοποιείτο ως αντιαεροπορικό όπλο από το Βασιλικό Ναυτικό.
  5. Στα ελληνικά ο αγγλικός όρος survey ship μεταφράζεται: είτε α. ερευνητικό πλοίο είτε β. τοπογραφικό πλοίο.
  6. Στην Αφρική, με την φράση κυνηγός μεγάλων αγρίων θηρίων (big game hunter), εννοούν τα εξής πέντε μεγάλα θηρία:
    * το λιοντάρι
    * τον αφρικανικό βούβαλο
    * τον ελέφαντα
    * τον ρινόκερο και
    * την λεοπάρδαλη.
  7. Ονομαζόταν Graf von Götzen, είχε ναυπηγηθεί στα ναυπηγεία του Werft Meyer στο Papenburg, αποσυναρμολογήθηκε και συσκευάστηκε εντός 5.000 κιβωτίων, εν συνεχεία, μεταφέρθηκε ακτοπλοϊκώς στο Νταρ ες Σαλάαμ. Από εκεί μεταφέρθηκε σιδηροδρομικώς στην Κιγκόμα και συναρμολογήθηκε κάτω από κάθε μυστικότητα.
  8. Ο Foden υποστηρίζει καθ'όλη τη διάρκεια, ότι το Ναυαρχείο δεν γνώριζε για την ύπαρξη του Götzen και πως η αποστολή ενημερώθηκε γι'αυτό, μόνο μετά την άφιξή της στη λίμνη. Η παρουσία του Kingani ήταν επίσης μια έκπληξη για αυτούς. Αντιθέτως, ο Paice ισχυρίζεται πως ο Λη γνώριζε για το Götzen από τον Φεβρουάριο, όταν πλησίαζαν στην ολοκλήρωση τους οι εργασίες συναρμολόγησής του (του Götzen) και πως ενημέρωσε γι'αυτό το Ναυαρχείο, όταν τους αναφέρθηκε τον Απρίλιο.
  9. Το Ramsgate είναι μια παραθαλάσσια πόλη στην περιοχή Thanet στο ανατολικό Κεντ της Αγγλίας.
  10. Τα αρχικά SMS, είναι η συντομογραφία του γερμανικού Seiner Majestät Schiff, το οποίο στα ελληνικά μεταφράζεται ως Πλοίο της Αυτού Μεγαλειότητος.
  11. Ο βαθμός του υποπλοίαρχου είναι ανώτερος του ανθυποπλοίαρχου και κατώτερος του πλωτάρχη. Επίσης, εκτός από το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό, ο βαθμός του υποπλοιάρχου ως ανώτερου αξιωματικού υφίσταται και στο Λιμενικό Σώμα − Ελληνική Ακτοφυλακή.
  12. Πρόκειται για τη σημερινή πόλη Kalemie στη Δημοκρατία του Κονγκό.
  13. Ο Paice καταγράφει πως ο Spicer-Simson είχε τα Mimi, Toutou, Fifi και «ένα βελγικό μηχανοκίνητο σκάφος γνωστό μόνο ως Vedette». Το Vedette είναι πιθανότατα το φαλαινοθηρικό με τον εξωλέμβιο κινητήρα, το οποίο ο Foden αναγνώρισε ότι χαρακτηρίστηκε από τον Commandant Goor ως το "la vedette (περιπολικό σκάφος)". Ο Foden σημειώνει πως το Toutou είχε καταστρέψει την πλώρη του σε κάποια πρόσκρουση με το λιμενοβραχίωνα και εν συνεχεία, πριν προλάβει να ανακτηθεί, βυθίστηκε σε μια καταιγίδα.[Παρ. Σημ. 1][Παρ. Σημ. 2][Παρ. Σημ. 3]
  14. Το Stanleyville, Βελγικό Κονγκό, είναι η προηγούμενη ονομασία του σημερινού Κισανγκάνι (Kisangani) στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό
  15. Η Μπανάνα (Banana) είναι ένα μικρό θαλάσσιο λιμάνι στο Kongo Central province της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό στην ακτή του Ατλαντικού Ωκεανού.
  16. Το Μπίσμαρκσμπουργκ (Bismarckburg) όπως λεγόταν στη Γερμανική Ανατολική Αφρική, είναι η σημερινή Κασάνγκα (Kasanga) και ανήκει στην Περιφέρεια Ρούκουα (Rukwa Region) της Τανζανία.
  17. Το dhow [προφέρεται: ντάου (dāw), πληθ.: ντάουζ (dhows), Αραβικά: داو], είναι η γενική ονομασία αριθμού παραδοσιακών ιστιοπλοϊκών σκαφών (καϊκιών), άνευ καρίνας, με έναν ή περισσότερους ιστούς. Συνήθως, με ένα τριγωνικό ιστίο πάνω σε μια μακρυά κυλινδρική δοκό υπό γωνία 45° προς τον κεντρικό ιστό, το οποίο χρησιμοποιείται στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας και του Ινδικού Ωκεανού. Οι απόψεις των ιστορικών διίστανται ως προς το αν το dhow εφευρέθηκε από τους Άραβες ή τους Ινδούς. Ταξιδεύουν με την βοήθεια των πανιών τους, δυο φορές το χρόνο, την εποχή που πνέουν οι μουσώνες και χρησιμοποιούνται κυρίως για τη μεταφορά βαριών ειδών, όπως φρούτα, πόσιμο νερό ή άλλων βαριών εμπορευμάτων, κατά μήκος των ακτών της Ανατολικής Αραβίας (Αραβικά κράτη του Περσικού Κόλπου), της Ανατολικής Αφρικής, την Υεμένη και την παράκτια Νότια Ασία (Πακιστάν, Ινδία, Μπαγκλαντές). Το πλήρωμά του αριθμεί από 12 έως και 30 άτομα, ανάλογα με το μέγεθός του.[Παρ. Σημ. 4][Παρ. Σημ. 5]
  18. Το Short Type 827 ήταν ένα βρετανικό διθέσιο αναγνωριστικό πλωτό αεροσκάφος της δεκαετίας του 1910. Ήταν επίσης γνωστό και ως Short Admiralty Type 827.
  19. Παγκοσμίως, πρόκειται για το παλαιότερο σκάφος που βρίσκεται ακόμα σε λειτουργία.

Παραπομπές Σημειώσεων Επεξεργασία

  1. Paice. Tip & Run. σελ. 150. 
  2. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 162. 
  3. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 223. 
  4. Briggs, Philip. «Dhows of the Swahili coast». Zanzibar Travel Guide. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2012. 
  5. «The History & construction of the dhow». Nabataea. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2012. 

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Paice. Tip & Run. σελ. 22. 
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 Spencer. Encyclopedia of World War I. σελ. 668. 
  3. Paice. Tip & Run. σελ. 98. 
  4. Paice. Tip & Run. σελίδες 32–3. 
  5. 5,0 5,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 22. 
  6. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 151. 
  7. 7,0 7,1 7,2 Kiester. An Incomplete History. σελ. 80. 
  8. Paice. Tip & Run. σελ. 99. 
  9. Paice. Tip & Run. σελίδες 99–100. 
  10. 10,0 10,1 Paice. Tip & Run. σελ. 100. 
  11. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 21. 
  12. 12,0 12,1 12,2 12,3 12,4 Kiester. An Incomplete History. σελ. 81. 
  13. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. Back cover. 
  14. 14,0 14,1 14,2 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 15. 
  15. 15,0 15,1 Paice. Tip & Run. σελ. 101. 
  16. 16,0 16,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 37. 
  17. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελίδες 38–9. 
  18. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 38. 
  19. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 77. 
  20. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 81. 
  21. Campbell. Sailormen All. σελ. 235. 
  22. Campbell. Sailormen All. σελ. 236. 
  23. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 128. 
  24. 24,0 24,1 Campbell. Sailormen All. σελ. 241. 
  25. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 150. 
  26. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 160. 
  27. Paice. Tip & Run. σελ. 145. 
  28. 28,0 28,1 Paice. Tip & Run. σελ. 146. 
  29. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 75. 
  30. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 76. 
  31. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 162. 
  32. Kiester. An Incomplete History. σελ. 83. 
  33. 33,0 33,1 33,2 33,3 Paice. Tip & Run. σελ. 147. 
  34. Στις αρχές Ιανουαρίου του 1916 το Anversville απέπλευσε από το Falmouth στην εκστρατεία του στο Βελγικό Κονγκό, έχοντας επιβιβάσει επ'αυτού, τέσσερα άοπλα και αποσυναρμολογούμενα υδροπλάνα μαζί με τέσσερεις πιλότους της πολεμικής αεροπορίας.
  35. Aimé Behaeghe First Pilot in Central Africa in Cross&Cocade 2008 Vol. 39, Nr. 1 Αρχειοθετήθηκε 3 March 2016 στο Wayback Machine. (PDF; 12.9 MB); The Times vom 16. Juni 1916, P. 8
  36. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 177. 
  37. 37,0 37,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 180. 
  38. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 181. 
  39. 39,0 39,1 Paice. Tip & Run. σελ. 148. 
  40. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελίδες 184–5. 
  41. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 192. 
  42. Campbell. Sailormen All. σελ. 242. 
  43. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 194. 
  44. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 195. 
  45. 45,0 45,1 45,2 Campbell. Sailormen All. σελ. 243. 
  46. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 197. 
  47. Foden
  48. Paice. Tip & Run. σελίδες 148–9. 
  49. 49,0 49,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 204. 
  50. 50,0 50,1 50,2 Paice. Tip & Run. σελ. 149. 
  51. No. 29427. 4 January 1916, σελ. 181. https://www.thegazette.co.uk/London/issue/29427/page/181 
  52. «RN Officer's Service Records—Simson, Geoffrey Basil Spicer». DocumentsOnline. The National Archives. 
  53. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 218. 
  54. Paice. Tip & Run. σελ. 150. 
  55. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελίδες 220–3. 
  56. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 221. 
  57. 57,0 57,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 223. 
  58. 58,0 58,1 Kiester. An Incomplete History. σελ. 85. 
  59. 59,0 59,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 225. 
  60. National Geographic October 1922 .pp.362-363
  61. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 226. 
  62. Hedwig von Wissmann in the back
  63. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 241. 
  64. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 245. 
  65. 65,0 65,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελίδες 252–5. 
  66. Paice. Tip & Run. σελ. 230. 
  67. Leconte: Les ancêtres de notre Force Navale. S. 331; Moulaert: La campagne du Tanganika. S. 119
  68. 68,0 68,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 258. 
  69. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 266. 
  70. Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 267. 
  71. 71,0 71,1 Foden. Mimi & Toutou Go Forth. σελ. 310. 

Βιβλιογραφικές πηγές Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία