Το Ναυτολόγιο είναι ένα από τα επίσημα ναυτιλιακά έγγραφα του υπό ελληνική σημαία πλοίου. Αποτελεί δημόσιο έγγραφο. Στη πραγματικότητα πρόκειται για βιβλίο που είναι διατιμημένο έντυπο του Ν.Α.Τ., στο οποίο και καταχωρούνται όλοι οι εργαζόμενοι στο πλοίο ναυτικοί, οι συμβάσεις εργασίας τους καθώς και η λύση αυτών. Η καταχώρηση αυτών αποσκοπεί στη κρατική εποπτεία επί των όρων των συμβάσεων, την προστασία του ναυτικού από παρένθεση παρανόμων όρων.

Διάκριση

Επεξεργασία

Τα ναυτολόγια των υπό ελληνική σημαία πλοίων, σύμφωνα με την υφιστάμενη νομοθεσίας διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:

  1. Ναυτολόγια Α΄ με τα οποία εφοδιάζονται ιστιοφόρα πλοία και πετρελαιοκίνητα, και
  2. Ναυτολόγια Β΄ με τα οποία εφοδιάζονται όλα τα ατμόπλοια και υπερωκεάνεια.

Όλα τα πλοία που εκτελούν πλόες μεταξύ λιμένων εσωτερικού εφοδιάζονται υποχρεωτικά με ναυτολόγιο, εκτός θαλαμηγών χωρητικότητας μικρότερης των 100 κόρων.

Το ναυτολόγιο εκδίδεται από την Λιμενική Αρχή από την οποία και εφοδιάζεται το κάθε υπόχρεο πλοίο. Αποτελεί δε, το επίσημο συμφωνητικό που αποδεικνύει, τη πρόσληψη, (ναυτολόγηση), το είδος της ναυτικής εργασίας, καθώς και τα εξ αυτών δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των επί του πλοίου ναυτικών.
Το Ναυτολόγιο εκδίδεται, είτε κατά τη πρώτη (αρχική) σύνθεση πληρώματος, είτε όταν αντικαθίσταται ο πλοίαρχος, ή τέλος όταν πρόκειται ν΄ ανανεωθεί προκειμένου να εκδοθεί νέο. Η ισχύς του διαρκεί 6 μήνες.

Το Ναυτολόγιο συντάσσεται εντός των χωρικών υδάτων από Αξιωματικό της Λιμενικής Αρχής του λιμένα κατάπλου καλούμενος "ναυτολόγος", εις δε το εξωτερικό από την αρμόδια ελληνική προξενική Αρχή. Αυτές οι Αρχές συμπληρώνουν και τις οποιεσδήποτε μεταβολές (ναυτολογήσεις, απολύσεις). Κάθε πλοίο υπό ελληνική σημαία μετά τον κατάπλου του και μέσα σε 24 ώρες υποχρεούται να φέρει θεωρημένο ναυτολόγιο μετά την προσκόμισή του στη Λιμενική Αρχή για έλεγχο και εξακρίβωση της σύνθεσης του πληρώματος.

Ιστορική αναδρομή

Επεξεργασία

Το Ναυτολόγιο καθιερώθηκε με το Β.Δ. 6/18-8-1834 "Περί ναυτολογίου των ελληνικών εμπορικών πλοίων", που ήταν ένα από τα πρώτα διατάγματα επί βασιλείας του Όθωνα. Κατά το διάταγμα εκείνο γράφονταν σε επίσημο βιβλίο οι "επί του πλοίου αξιωματικοί, ναύται, υπηρέται και επιβάται" και μάλιστα με πολλά στοιχεία, προφανώς για τη διακρίβωση της ταυτότητας που ακόμα δεν είχε καθιερωθεί, έτσι στο ναυτολόγιο εκείνο συμπληρώνονταν το όνομα, το πατρώνυμο, η μόνιμη διαμονή, η ηλικία, το ανάστημα, το χρώμα του προσώπου, των ματιών, των τριχών, ο λιμένας επιβίβασης, και για τους ναυτικούς και η συνθήκη εργασίας εκάστου με τον πλοίαρχο, που συνηθέστερα ήταν ο πλοιοκτήτης (καραβοκύρης).
Πολύ αργότερα με τον Ν. 3170/1955 "Περί Ν.Α.Τ." το ναυτολόγιο αποτέλεσε το κύριο αποδεικτικό έγγραφο που πιστοποιούσε την διάρκεια της ναυτικής εργασίας, από τη ναυτολόγηση μέχρι την απόλυση του ναυτικού, και κατ΄ επέκταση πιστοποιούσε και τον χρόνο της θαλάσσιας υπηρεσίας προκειμένου να προσμετριέται για επαγγελματική αναγνώριση. Έτσι σήμερα ο χαρακτήρας του ναυτολογίου είναι τριπλός, ως αποδεικτικό ασφάλισης (πρόνοια), χρόνου ναυτικής εργασίας (επαγγελματικά), αλλά και ως προστασία του ναυτικού από αυθαιρεσίες σύμβασης εργασίας, (ναυτεργατικά).

Αποδεικτικός χαρακτήρας

Επεξεργασία

Το ναυτολόγιο, σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο "Περί ΝΑΤ", μετά τη λήξη του "εκκαθαρίζεται και εξοφλείται" έναντι του ΝΑΤ από οφειλόμενες εισφορές του πλοιοκτήτη, το αυτό αν το πλοίο διαλυθεί, ή απολεσθεί, ή αποβάλλει την ελληνική σημαία για οποιοδήποτε λόγο. Σημειώνεται τέλος ότι η αποδεικτική δύναμη του ναυτολογίου είναι ιδιάζουσα βάσει των γενομένων σ΄ αυτό καταχωρήσεων και εκδιδομένων από Αρχής πιστοποιητικών καθόσον αφορά κυρίως τη σύμβαση ναυτολόγησης και τους όρους αυτής.

Η εγγραφή αυτή μπορεί να μην αποτελεί συστατικό τύπο, αποτελεί όμως σπουδαίο αποδεικτικό τύπο όχι όμως και αποκλειστικό. Πρόκειται για πράξη δημοσίου δικαίου και εκ του χαρακτήρα αυτού θεωρείται δημόσιο έγγραφο. Τυχόν ανακριβείς καταχωρήσεις, εγγραφές ή βεβαιώσεις εξ αυτών, μπορούν ν΄ αμφισβητηθούν μόνο ως πλαστές ή εικονικές που εκδικάζονται σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδκασία των εργατικών διαφορών κατά τον "Κ. Πολ.Δ."
Όσον αφορά τις σχέσεις με ΝΑΤ για κάθε παραπάνω αμφισβήτηση αποφαίνεται ο Υπουργός Ε.Ν. με γνώμη του Δ.Σ. που αφορούν βεβαίως τα δικαιώματα του ΝΑΤ.

Νομολογία

Επεξεργασία

Περί του ναυτολογίου ορίζει σχετικά το άρθρο 47 του Κ.Δ.Ν.Δ., καθώς και το άρθρο 49 του Κ.Ι.Ν.Δ. που ορίζει τον Πλοίαρχο ως υπεύθυνο για την καλή τήρησή του και την προσκόμισή του για θεώρηση. Τέλος ο Π.Π.Κ.Ε.Ν. (Ν.Δ.654/1970) δια του άρθρου 45 επιβάλλει πειθαρχικές κυρώσεις στον Πλοίαρχο που προσέλαβε ή απέλυσε μέλος του πληρώματος χωρίς να μεριμνήσει στην προσήκουσα εγγραφή περί αυτού στο ναυτολόγιο, ή προέβη σε εγγραφή ναυτικού μη επιβαίνοντα του πλοίου, ή παρέλειψε να ζητήσει από Λιμενική Αρχή την απόλυση ναυτικού μη επιβαίνοντα.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία