Ναός Αγίου Σπυρίδωνα (Κέρκυρα)

Συντεταγμένες: 39°37′50″N 19°55′13″E / 39.63056°N 19.92028°E / 39.63056; 19.92028

Ο ναός του Αγίου Σπυρίδωνα είναι ελληνορθόδοξη εκκλησία που βρίσκεται στην Κέρκυρα, Ελλάδα. Χτίστηκε τη δεκαετία του 1580. Στεγάζει τα λείψανα του Αγίου Σπυρίδωνα και βρίσκεται στην παλιά πόλη της Κέρκυρας. Είναι μονόχωρη βασιλική και το ύψους 40 μέτρων[2] καμπαναριό της είναι το ψηλότερο στα Επτάνησα.[3] Είναι η πιο γνωστή εκκλησία της Κέρκυρας.[3][4][5][6][7]

Ναός Αγίου Σπυρίδωνα στην Κέρκυρα
Χάρτης
Είδοςεκκλησία
Γεωγραφικές συντεταγμένες39°37′30″N 19°55′22″E
Θρησκευτική υπαγωγήΙερά Μητρόπολις Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων
ΤοποθεσίαΚέρκυρα
ΧώραΕλλάδα
Προστασίαδιατηρητέο κτήριο στην Ελλάδα[1]
Commons page Πολυμέσα

Ιστορία Επεξεργασία

 
Το τέμπλο
 
Το ζωγραφισμένο ταβάνι του Παναγιώτη Δοξαρά

Σύμφωνα με την παράδοση, το 1489, μετά την πτώση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, τα λείψανα του Αγίου Σπυρίδωνα και της Αγίας Θεοδώρας[8] μεταφέρθηκαν στην Κέρκυρα από την Κωνσταντινούπολη από τον Έλληνα μοναχό Γεώργιο Καλοχαιρέτη, ο οποίος ήταν επίσης πλούσιος, και παρέμειναν ιδιοκτησία της οικογένειάς του. Αργότερα, όταν η κόρη του Ασημία παντρεύτηκε έναν από τους γόνους της οικογένειας Βούλγαρη στην Κέρκυρα, της δόθηκε το λείψανο του αγίου ως μέρος της προίκας της.[4]

Στη συνέχεια, τα λείψανα του Αγίου Σπυρίδωνα στεγάστηκαν σε ιδιωτικό ναό της οικογένειας Βούλγαρη. Η εκκλησία του Βούλγαρη βρισκόταν στο προάστιο Σαν Ρόκκο της πόλης της Κέρκυρας αλλά χρειάστηκε να κατεδαφιστεί όταν οι Ενετοί έχτισαν τα εξωτερικά οχυρά της πόλης για να προστατεύσουν την κεντρικό φρούριο μετά την πρώτη μεγάλη πολιορκία της Κέρκυρας από τους Οθωμανούς το 1537. Στη δεκαετία του 1580, μετά την κατεδάφιση της ιδιωτικής εκκλησίας, τα λείψανα του αγίου μεταφέρθηκαν στη σημερινή τους θέση σε μια νέα εκκλησία που χτίστηκε εντός των οχυρώσεων της πόλης στην περιοχή Καμπιέλλο της παλιάς πόλης.[3][4] Το καμπαναριό της εκκλησίας έχει παρόμοιο σχεδιασμό με τη σύγχρονη ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου των Ελλήνων στη Βενετία.[3][6]

Εσωτερικό Επεξεργασία

Μέσα στην εκκλησία υπάρχει κρύπτη στα δεξιά του τέμπλου όπου φυλάσσονται τα λείψανα του Αγίου σε διπλή σαρκοφάγο. Η μεγαλύτερη από τις δύο εμπεριέχει τη μικρότερη και είναι ξύλινη με ασημένια επένδυση. Η μικρότερη σαρκοφάγος είναι καλυμμένη με κόκκινο βελούδο και έχει αφαιρούμενο πάτο για να διευκολύνει την αλλαγή των παντόφλων του αγίου.[4]

Η έλλειψη οποιουδήποτε υπόγειου θαλάμου για να στεγάσει τα λείψανα του αγίου ήταν σκόπιμη, με στόχο να είναι όσο το δυνατόν πιο προσβάσιμα. Στην κρύπτη κρέμονται από το ταβάνι 53 θυμιατήρια, 18 από τα οποία είναι χρυσά και τα υπόλοιπα από ασήμι.[4]

Η πρόσοψη του μαρμάρινου τέμπλου μοιάζει με την εξωτερική είσοδο μιας εκκλησίας σε στυλ μπαρόκ. Η οροφή της εκκλησίας χωρίζεται σε τμήματα που απεικονίζουν σκηνές από τη ζωή και τα θαύματα του Αγίου Σπυρίδωνα. Ο αρχικός ζωγράφος της οροφής της εκκλησίας ήταν ο Παναγιώτης Δοξαράς που φιλοτέχνησε τα έργα το 1727. Με το πέρασμα του χρόνου οι πίνακες του Δοξαρά σάπισαν και στη συνέχεια αντικαταστάθηκαν από αντίγραφα που φιλοτέχνησε ο Νικόλαος Ασπιώτης, μέλος της οικογένειας Ασπιώτη της Κέρκυρας.[4] Το μόνο ίχνος που έχει απομείνει από το έργο του Δοξαρά είναι το επίχρυσο περίγραμμα της αγιογραφίας.[6][7]

Οίκος Ρομανόφ Επεξεργασία

Πάνω από τη δυτική θύρα του νάρθηκα βρίσκεται το αυτοκρατορικό οικόσημο του Οίκου των Ρομανόφ ως υπενθύμιση ότι η εκκλησία ήταν υπό την ονομαστική προστασία της Ρωσίας την περίοδο 1807-1917.[7] Κοντά στον ίδιο χώρο ένας πίνακας απεικονίζει τον άγιο να αγγίζει το κεφάλι του Κωνστάντιου Β' θεραπεύοντας τον αυτοκράτορα.[7]

Ενετικά αφιερώματα Επεξεργασία

 
Άποψη του καμπαναριού.

Η Βενετική Γερουσία πρόσφερε ένα επιχρυσωμένο ασημένιο λυχνάρι που έφερε ανάγλυφα του Αγίου και του λιονταριού του Αγίου Μάρκου σε ανάμνηση των θαυμάτων του Αγίου κατά τη δεύτερη μεγάλη πολιορκία της Κέρκυρας το 1716. Το καντήλι κρέμεται στη δυτική γωνία του σηκού κοντά στο γυναικωνίτη. Η επιγραφή στο φωτιστικό έχει ως εξής:

OB SERVATAM CORCYRAM DIVO SPVRIDIONI TVTELARI SENATVS VENETVS ANNO MDCCXVI

Το οποίο μεταφράζεται ως: «Για τη Σωτηρία της Κέρκυρας, στον Πολιούχο Άγιο Σπυρίδωνα, η Γερουσία της Βενετίας, έτος 1716».[7]

Η μεγαλύτερη λάμπα της εκκλησίας βρίσκεται κοντά στον άμβωνα και προσφέρθηκε στον άγιο από τον Ενετό Ύπατο Ναύαρχο Αντρέα Πιζάνι και τους υπόλοιπους Βενετούς ηγέτες με την επιγραφή:

DIVO SPVRIDIONI TVTELARI VTRAQVE CLASSE PROTECTA ANDREA PISANI SVPREMO DVCE VTRIVSQVE CLASSIS NOBILES EX VOTO ANNO MDCCXVII

Που μεταφράζεται: «Προς τον Προστάτη Άγιο Σπυρίδωνα που προστάτεψε τους δύο στόλους υπό την ηγεσία του Αντρέα Πιζάνι, Αρχηγού και των δύο στόλων, οι ευγενείς προσφέρουν το ανάθημα, έτος 1717».[7]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. www.arxaiologikoktimatologio.gov.gr/el/monuments_info?id=150050&type=Monument.
  2. «Τα καμπαναριά της Κέρκυρας… οι φρουροί του νησιού». archaiologia.gr. 7 Ιανουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2022. 
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 John Freely (28 Απριλίου 2008). The Ionian Islands: Corfu, Cephalonia, Ithaka and Beyond. I. B. Tauris, Limited. σελίδες 43–44. ISBN 978-1-84511-696-5. Agios Spyridon's remains were eventually placed in the predecessor of the church that now bears his name in another quarter ... from the Esplanade, the guiding landmark being the extremely tall belfry of the church, the highest on the Ionian Islands. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Elka Bakalova· Anna Lazarova. «The Relics of St. Spyridon and the making of sacred space on Corfu: Between Constantinople and Venice» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2022. The bottom of the inner one can be removed to allow for an easier changing of the slippers. (page 438) 
  5. Алексей Лидов (2006). Ierotopii︠a︡: sozdanie sakralʹnykh prostranstv v Vizantii i drevneĭ Rusi. Индрик. σελ. 437. ISBN 9785857593769. Up to 1577 the relics of St. Spyridon were placed in the privately owned church of the Voulgaris. Following the fortification of Corfu Town, the church was demolished. The relics were transported to a newer church, which was built inside the... 
  6. 6,0 6,1 6,2 A. B. Tataki (Director of Research of the National Hellenic Research Foundation) (1983). Corfu: History, Monuments, Museums. Ekdotike Athenon S.A. σελ. 54. 
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Nondas Stamatopoulos (1993). Old Corfu: history and culture. N. Stamatopoulos. σελίδες 182–191. 
  8. Dana Facaros· Michael Pauls (2007). The Greek Islands. New Holland Publishers. σελ. 455. ISBN 978-1-86011-325-3. [νεκρός σύνδεσμος]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία