Βικιπαίδεια

Ασπιώτης (εκδότης)

Εταιρεία Γραφικών Τεχνών

Η εταιρεία Ασπιώτης ήταν ελληνική εταιρεία γραφικών τεχνών η οποία άρχισε τη δραστηριότητά της στα τέλη του 19ου αιώνα με έδρα αρχικά την Κέρκυρα και αργότερα την Αθήνα.

Ασπιώτης (εκδότης)
Νομική μορφήεταιρεία
Ίδρυση1873
ΈδραΑθήνα, Ελλάδα
ΠροϊόνταΤράπουλα, Καρτ ποστάλ, Γραμματόσημο, χαρτόσημο, χρωμολιθογραφία, μετοχή και Ομόλογο
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Η εταιρεία υπό τον Γεράσιμο Ν. Ασπιώτη

Επεξεργασία
 
Ο Γεράσιμος Ασπιώτης
 
Το πρώτο λογότυπο της εταιρείας Ασπιώτη περί το 1900.[1]

Η εταιρεία ιδρύθηκε το 1873 στην Κέρκυρα από τον Γεράσιμο Ν. Ασπιώτη (1844-1901), γιο του Κερκυραίου ζωγράφου και αγιογράφου Νικολάου Ασπιώτη. Ο 29χρονος, τότε, Γεράσιμος δημιούργησε το πρώτο εργοστάσιο γραφικών τεχνών στην Κέρκυρα με την επωνυμία ΕΛΠΙΣ και μοναδική χρηματοδότηση το ποσό των έξι μόλις χρυσών λιρών, που του χορήγησε ο πατέρας του. Από τις πρώτες δραστηριότητες του εργοστασίου ήταν η εκτύπωση ενετικού τύπου παιγνιοχάρτων (τραπουλόχαρτων), με απεικονίσεις μυθικών ηρώων.[2]

Στις 27 Φεβρουαρίου του 1901 ο Γεράσιμος Ασπιώτης πεθαίνει και από τραγική σύμπτωση την ίδια ημέρα πεθαίνει και ο νεότερος από τους γιους του, Σπύρος.[3] Τα ηνία της επιχείρησης ανέλαβε τότε ο 29χρονος Κωνσταντίνος Ασπιώτης (1872-1963), μεγαλύτερος γιος του Γερασίμου Ασπιώτη, επιστρέφοντας εσπευσμένα από την Αγγλία, όπου ήταν διευθυντής μιας εταιρείας που δραστηριοποιείτο στην εγκατάσταση και εκμετάλλευση της φωτιστικής ασετυλίνης. Ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης είχε όλα τα προσόντα που διέκριναν τον πατέρα του και επί πλέον μία μόρφωση σπάνια, με σπουδές στην Αυστρία, τη Γαλλία και την Ελβετία και μία πείρα διοικητική που είχε αποκτήσει κατά τη διάρκεια της πολύχρονης παραμονής και δραστηριότητάς του στο εξωτερικό.[4]

Η εταιρεία υπό τον Κωνσταντίνο Γ. Ασπιώτη

Επεξεργασία
 
Ο Κωνσταντίνος Γ. Ασπιώτης (1872-1963). Φωτογραφία του B. Borri του 1895 περίπου.
 
Το λογότυπο της εταιρείας Ασπιώτη το 1902 περίπου.[5]
 
Το λογότυπο της εταιρείας Ασπιώτη το 1904 περίπου.[6]
 
Το λογότυπο της εταιρείας Ασπιώτη το 1905 περίπου.[7]
 
Το λογότυπο της εταιρείας Ασπιώτη το 1906 περίπου.[8]
 
Το λογότυπο της εταιρείας Ασπιώτη το 1909 περίπου.[9]
 
Το λογότυπο της εταιρείας Ασπιώτη το 1920 περίπου.[10]

Περί το 1902, εγκαινιάζεται η δεύτερη λαμπρή περίοδος στη ζωή του εργοστασίου Ασπιώτη στην Κέρκυρα. Η εταιρεία ονομάζεται αρχικά Λιθογραφείον Κωνσταντίνου Γ. Ασπιώτη,[11] στη συνέχεια Τυπολιθογραφείον Κωνσταντίνου Γ. Ασπιώτη,[12] λίγο αργότερα Χρωμολιθογραφικόν Εργοστάσιον Κωνσταντίνου Γ. Ασπιώτη[13] και τέλος Χρωμοτυπολιθογραφικόν Εργοστάσιον Κωνσταντίνου Γ. Ασπιώτη.[14]

Η περίοδος αυτή δεν μπορεί να ξεχωρίσει και να απομονωθεί από αυτήν την ίδια την ιστορία της λιθογραφίας στην Ελλάδα. Η τέχνη της λιθογραφίας ήταν έως τότε μια νεαρή και μη τελειοποιημένη τεχνική και η περαιτέρω ανάπτυξή της στην Ελλάδα συνδέεται άρρηκτα, αν όχι ταυτίζεται με τους Ασπιώτηδες.[15]

Η εταιρεία υπό τους αδελφούς Κωνσταντίνο & Νικόλαο Ασπιώτη

Επεξεργασία

Στην εταιρεία συμμετείχε από το 1909 περίπου και ο αδελφός του Κωνσταντίνου, Νικόλαος Γ. Ασπιώτης και η επωνυμία της άλλαξε σε Χρωμοτυπολιθογραφείον Αδελφών Γ. Ασπιώτη[16] και λίγο αργότερα σε Τυπολιθογραφείον Αδελφών Γ. Ασπιώτη.[17] Το 1925 η εταιρεία γίνεται ανώνυμη με την επωνυμία Ανώνυμος Ελληνική Εταιρεία Γραφικών Τεχνών Αδελφών Γ. Ασπιώτη[17] και το 1928 συγχωνεύεται με την Εταιρεία Λιθογραφίας και Κυτιοποιίας Αθηνών (Ε.Λ.Κ.Α.) –που ήταν, μέχρι τότε, η πιο υπολογίσιμη ανταγωνίστρια των αδελφών Ασπιώτη– και δημιουργείται η Ασπιώτη-ΕΛΚΑ.[18]

Ο Ασπιώτης ως εκδότης καρτ ποστάλ

Επεξεργασία
 
Καρτ ποστάλ του Ασπιώτη που εκδόθηκε επ' ευκαιρία
των εν Αθήναις Ολυμπιακών Αγώνων του 1906.
 
Ο Παρθενών. Καρτ ποστάλ του Ασπιώτη από υδατογραφία του Άγγελου Γιαλλινά.

Στα πρώτα, μόλις, χρόνια του 20ού αιώνα το εργοστάσιο ΕΛΠΙΣ του Ασπιώτη είχε μεταξύ των δραστηριοτήτων του την εκτύπωση χρωμολιθόγραφων επιστολικών δελταρίων (καρτ ποστάλ).[19] Ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης συνέχισε και βελτίωσε την παραγωγή χρωμολιθόγραφων δελταρίων, που είχε ξεκινήσει ο πατέρας του, με την εισαγωγή της τεχνικής της τρίχρωμης χρωμολιθογραφίας, η οποία είχε ήδη μεγαλουργήσει στην Ευρώπη. Η τελειοποίηση της παραγωγής είχε φτάσει σε τέτοιο βαθμό που έκανε τον γνωστό Άγγλο παραγωγό και έμπορο επιστολικών δελταρίων Ράφαελ Τακ (Raphael Tuck) να ομολογήσει ότι του ήταν αδύνατον να πιστέψει πως τα καρτ ποστάλ του Ασπιώτη είχαν τυπωθεί στην Κέρκυρα.[4]

Η εταιρεία εκτύπωνε καρτ ποστάλ όχι μόνο για λογαριασμό της, αλλά και για λογαριασμό άλλων Ελλήνων τοπικών εκδοτών, όπως για παράδειγμα τους Γεράσιμο Αρσένη της Ιθάκης, Ι. Δ. Μοίρα της Αίγινας, Οδυσσέα Μπλίκα του Αγρινίου, Δημήτριο Σαμαρά της Ζακύνθου, Νικόλαο Τσιρίμπαση της Λευκάδας, πιθανότατα τον Νικήτα Τσουτσάνη της Πρέβεζας κ.ά.[20]

Τα καρτ ποστάλ του Ασπιώτη ήταν τις περισσότερες φορές αριθμημένα, αρχικά στο κάτω μέρος της όψης τους και αργότερα στην πίσω τους πλευρά. Ένας σχεδόν πλήρης κατάλογος των αριθμημένων έγχρωμων καρτ ποστάλ του Ασπιώτη, καθώς και ένας κατάλογος των μη αριθμημένων έγχρωμων καρτ ποστάλ έχουν ήδη δημιουργηθεί από τον συλλέκτη του είδους κ. Νίκο Δ. Καράμπελα. Στα καρπ ποστάλ που εκδόθηκαν από τον Ασπιώτη συγκαταλέγονται μονόχρωμα και δίχρωμα καρτ ποστάλ αλλά και χρωμολιθόγραφα, τυπωμένα σε τριχρωμία. Ένας σχεδόν πλήρης κατάλογος των ασπρόμαυρων καρτ ποστάλ του Ασπιώτη έχει ήδη δημιουργηθεί από τον ίδιο συλλέκτη. Μεταξύ των δίχρωμων καρτ ποστάλ συγκαταλέγεται και μία σειρά που εκδόθηκε επ' ευκαιρία της Μεσολυμπιάδας του 1906.[21]

Οι Ασπιώτηδες, με περισσότερες από χίλιες καρτ ποστάλ στο εκδοτικό τους ενεργητικό κατά το πρώτο τρίτο του 20ού αιώνα, θεωρούνται ένας από τους μεγαλύτερους εκδότες του είδους στην Ελλάδα, ανάμεσα στους Ελευθερουδάκη, Πάλλη, Στουρνάρα κ.ά. με ιδιαίτερη έμφαση στις καρτ ποστάλ που αναπαράγουν έργα ζωγραφικής Ελλήνων ζωγράφων, όπως οι: Άγγελος Γιαλλινάς,[22] Βικέντιος Μποκατσιάμπης,[23] Σοφία Λασκαρίδου,[24] Πάνος Αραβαντινός,[25] Σεραφείμ Β. Σεραφείμ,[26], Θεόδωρος Ράλλης,[27] Ανδρέας Βρανάς κ.ά.

Αναφορές

Επεξεργασία
 
Τραπουλόχαρτο Ενετικού τύπου που τυπώθηκε από το Εργοστάσιο Ελπίς του Γεράσιμου Ασπιώτη.

Υποσημειώσεις

Επεξεργασία
  1. ↑ Κατηγορία Π0 κατά τον Νίκο Δ. Καράμπελα, 1990, σελ. 737.
  2. ↑ Βλ. Φρ. Φραντζισκάκης, 1973, σελ. 13-24, και Νίκος Δ. Καράμπελας, 1998γ, σελ. 579. Βλ., επίσης, και την πρόσφατη διδακτορική διατριβή της Ελένης Βουσολίνου-Ανυφαντή, 2014, σελ. 61-66, που υποβλήθηκε στο τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου.
  3. ↑ Βλ. Φρ. Φραντζισκάκης, 1973, σελ. 15.
  4. ↑ 4,0 4,1 Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1998γ, σελ. 579-581.
  5. ↑ Κατηγορία Κ0 κατά τον Νίκο Δ. Καράμπελα, 1990, σελ. 737.
  6. ↑ Κατηγορία Κ1 κατά τον Νίκο Δ. Καράμπελα, 1990, σελ. 735.
  7. ↑ Κατηγορία Κ2 κατά τον Νίκο Δ. Καράμπελα, 1990, σελ. 735-736.
  8. ↑ Κατηγορία Κ5 κατά τον Νίκο Δ. Καράμπελα, 1990, σελ. 736.
  9. ↑ Κατηγορία Κ6 κατά τον Νίκο Δ. Καράμπελα, 1990, σελ. 737.
  10. ↑ Κατηγορία Π3 κατά τον Νίκο Δ. Καράμπελα, 1990, σελ. 739.
  11. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1990, σελ. 737.
  12. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1990, σελ. 735.
  13. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1990, σελ. 735-736.
  14. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1990, σελ. 736-737.
  15. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1998γ, σελ. 579.
  16. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1990, σελ. 737-738.
  17. ↑ 17,0 17,1 Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1990, σελ. 739.
  18. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1990, σελ. 740.
  19. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1989, σελ. 368.
  20. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 2000, σελ. 696.
  21. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 2001β, σελ. 454.
  22. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1998γ, σελ. 579–586.
  23. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1998δ, σελ. 907–911.
  24. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 2001α, σελ. 339–343.
  25. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1998β, σελ. 483–486, και Νίκος Δ. Καράμπελας, 2013, σελ. 900–901.
  26. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1998α, σελ. 291–293.
  27. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, 1999, σελ. 996–1001.

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Εξωτερικοί Σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ασπιώτης_(εκδότης)&oldid=10798757"