Νικομηδινό Θεσσαλονίκης
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Συντεταγμένες: 40°38′8″N 23°16′18″E / 40.63556°N 23.27167°E
Το Νικομηδινό είναι χωριό του δήμου Βόλβης της περιφερειακής ενότητας Θεσσαλονίκης στην Κεντρική Μακεδονία. Βρίσκεται 39 χιλιόμετρα ανατολικά της πόλης της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 519 κατοίκους.
| Νικομηδινό | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κεντρική Μακεδονία |
| Δήμος | Βόλβης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία |
| Νομός | Θεσσαλονίκη |
| Υψόμετρο | 150 μέτρα |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 57020 |
| Τηλ. κωδικός | 2393 |
Η παλιά ονομασία ήταν Βορένος. Το 1914 και αργότερα και το 1922 στους ντόπιους κατοίκους, προστέθηκαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία οι οποίοι προέρχονταν από την Νικομήδεια, έτσι το χωριό μετονομάστηκε σε Νικομηδινό. Το 1821 το χωριό συμμετείχε στην επανάσταση και καταστράφηκε από τους Τούρκους. Αξιόλογος αγωνιστής του 1821 από το Βορένι ήταν ο Παναγιώτης Κυριάκου[1].
Αξιόλογα σημεία Επεξεργασία
Αγία Κυριακή Επεξεργασία
Στην μπροστινή πλευρά υπάρχει ένα κολονάκι το οποίο είναι υπόλειμμα αρχαιοελληνικού ναού που βρισκόταν σε αυτή τη θέση. Όταν αργότερα επικράτησε ο χριστιανισμός, κομμάτια του αρχαίου ναού χρησιμοποιήθηκαν για να φτιαχτεί ο νέος χριστιανικός ναός. Το πίσω μέρος (ιερό) και το πετρόκτιστο τμήμα του βόρειου τοίχου είναι από την αρχική κατασκευή του.
Μετά την ήττα στην μάχη της Ρεντίνας το 1821, οι κάτοικοι που είχαν φύγει στα γειτονικά χωριά για να γλυτώσουν, όταν επέστρεψαν, στην θέση που υπήρχε η κατεστραμμένη εκκλησία έχτισαν νέο εκκλησάκι. Περίπου την δεκαετία του '70 έγινε συντήρηση και μικρή επέκταση του ύψους με πόρους και προσφορά εργασίας από κατοίκους του χωριού. Το εκκλησάκι αυτό, που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του χωριού, γιορτάζει στις 7 Ιουλίου.
Άγιος Αθανάσιος Επεξεργασία
Το 1821 οι Έλληνες έχασαν την μάχη στα στενά της Ρεντίνας με τον Εμμανουήλ Παπά. Ο πασάς της Θεσσαλονίκης έδωσε εντολή να καταστραφούν ολοσχερώς τα 35 χωριά που βρίσκονταν ανάμεσα στη Ρεντίνα και στη Θεσσαλονίκη. Τους άντρες τους έπνιξαν στην λίμνη Βόλβη και τις γυναίκες τις έστειλαν στα σκλαβοπάζαρα. Έτσι το χωριό κάηκε και πολλές εκκλησίες καταστράφηκαν.
Οι κάτοικοι που είχαν φύγει στα γειτονικά χωριά για να γλυτώσουν, όταν επέστρεψαν, στην θέση που υπήρχε η κατεστραμμένη εκκλησία έχτισαν νέο εκκλησάκι. Το εκκλησάκι αυτό που βρίσκεται περίπου διακόσια μέτρα βορειοδυτικά του χωριού, συνεχώς συντηρείται και βελτιώνεται και γιορτάζει στις 18 Ιανουαρίου. Επίσης σε κοντινή απόσταση λειτουργεί παραδοσιακό αποστακτήριο.
Καστέλι Επεξεργασία
Έχει χαρακτηριστεί από την 16η εφορία αρχαιοτήτων Θεσσαλονίκης ως Μακεδονικός τύμβος, ο οποίος ανασκάφτηκε και στην συνέχεια ξαναέκλεισε. Νότια από τον λόφο υπήρχε το νεκροταφείο και ο μπέης της περιοχής είχε δώσει άδεια να κατασκευαστεί εκεί εκκλησία, ώστε να μην φαίνεται από τον κάμπο. Στον σεισμό του 1978 καταστράφηκε ο παλιός ναός και στη θέση του χτίστηκε εκκλησάκι με σκευοφυλάκιο.
Λίγα μέτρα Νοτιοδυτικά υπάρχει βρύση, πλάτανος και πηγάδι που χρονολογείται από τα μακεδονικά χρόνια. Η βρύση παίρνει νερό από την πρόσφατα κατασκευασμένη διπλανή εγκατάσταση χλωρίωσης η οποία με τη σειρά της τροφοδοτείται από τοπική πηγή. Από αυτή τη βρύση οι κάτοικοι καλύπτουν ακόμη και σήμερα τις ανάγκες τους σε νερό για να πιουν και να μαγειρέψουν.
Άγιος Δημήτριος Επεξεργασία
Περίπου 350m νότια από το Καστέλι υπάρχει μεγάλη βελανιδιά με 7 μέτρα περίμετρο. Κοντά της υπάρχει το πολύ παλιό εκκλησάκι Άγιος Δημήτριος που είναι κατασκευασμένο επάνω σε αρχαία ερείπια.
Σε ανασκαφές δίπλα του έχει βρεθεί σώμα ανδρός και επιτύμβια στήλη που φυλάσσεται στο αρχαιολογικό μουσείο Θεσσαλονίκης. Η στήλη έγραφε «ΖΟΪΛΟΣ ΖΩΠΑΣ» και παρίστανε έναν άντρα, μία γυναίκα σε θρόνο και ένα παιδί. Επίσης στην περιοχή έχουν βρεθεί νομίσματα που έδειχναν τον Φίλιππο από την μία πλευρά και ένα άλογο από την άλλη. Τα άλογα ήταν από τα φημισμένα της περιοχής της Νέας Καλλίνδοιας και ο Μέγας Αλέξανδρος τα είχε χρησιμοποιήσει στις εκστρατείες του.
Αγία Παρασκευή Επεξεργασία
Είναι η νέα εκκλησία στο κέντρο του χωριού που ξεκίνησε να χτίζεται τέλη του '50 και λειτούργησε το 1967-68, γιατί ο παλιός ναός στο Καστέλι δεν κάλυπτε πια τις ανάγκες του χωριού.
Στην αυλή υπάρχει ηρώο πεσόντων και αίθουσα δεξιώσεων η οποία ξεκίνησε να κατασκευάζεται μετά το 1995. Οι εργασίες στην εκκλησία και στην αίθουσα δεξιώσεων συνεχίζονται ακόμη και σήμερα.
Πύργος Επεξεργασία
Δίπλα στο κτήριο της κοινότητας υπάρχουν δύο σπίτια, εκεί υπήρχε παλαιότερα πετρόκτιστος πύργος που ήταν το κέντρο διοίκησης της ευρύτερης περιοχής που ονομάζονταν Μπεούκ Τζουμαγιά και κατοικία του μπέη, σύμφωνα με χειρόγραφα του Αγίου Όρους. Στην περιοχή αυτή αναφέρεται ότι υπήρχαν 40 τσαγκαράδικα και πολλές εκκλησίες, απολάμβανε δε φορολογικής εύνοιας.
Μετά την ανταλλαγή πληθυσμών ο πύργος χρησιμοποιήθηκε ως απλή κατοικία και λόγω των σοβαρών ζημιών από τον σεισμό του 1978 κατεδαφίστηκε και στη θέση του χτίστηκαν τα δύο νέα σπίτια που χρησιμοποιήθηκαν από τις οικογένειες που ήδη κατοικούσαν στον πύργο.
Κοινότητα Επεξεργασία
Το χωριό παλιά ονομαζόταν Μεγάλη Αγία Παρασκευή και μετέπειτα μετά από πολλά χρόνια σε Βορένος, τον καιρό της Τουρκοκρατίας ήταν μεγάλο σε έκταση και είχε πολλούς κατοίκους. Μετονομάστηκε σε Νικομηδινό το 1929. Το κτήριο της κοινότητας βρίσκεται στην πλατεία του χωριού. Στους χώρους της λειτουργεί το τοπικό ιατρείο Νικομηδινού καθώς και δανειστική βιβλιοθήκη που δημιούργησε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Νικομηδινού. Επίσης χρησιμοποιήθηκε παλαιότερα ως γραφείο της αθλητικής ομάδα Αστραπή Νικομηδινού και τώρα φυλάσσονται τα αρχεία της ομάδας. Επίσης φυλάσσονται πολλά ευρήματα από τις αρχαιολογικές ανασκαφές στον Άγιο Δημήτριο. Δίπλα ακριβώς στο κτήριο της κοινότητας, σε διαφορετικό οικόπεδο χωρίς περίφραξη, υπάρχει παλιός αλευρόμυλος.
Πολιτιστικός Σύλλογος Επεξεργασία
Το κτήριο προϋπήρχε του 1930 ως Δημοτικό σχολείο και φοιτούσαν πολλά παιδιά. Για καιρό βελτιωνόταν και επεκτεινόταν αλλά με τον σεισμό του 1978, το μισό γκρεμίστηκε. Τη δεκαετία του '80 οι μαθητές έκαναν μάθημα σε λυόμενο κτίσμα 20 μέτρα νοτιότερα, το οποίο το 1992 κατεδαφίστηκε και οι μαθητές μεταφέρθηκαν στα Λαγκαδίκια. Το 2005 χτίστηκε ανατολικά του νέο κτήριο ως αίθουσα πολλαπλών χρήσεων. Δυτικά του υπάρχει το κτήριο του πρώην νηπιαγωγείου, όπου γίνεται προσπάθεια να μετατραπεί σε λαογραφικό μουσείο.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Νίκος Εμμ. Παπαοικονόμου, "Προσωπογραφία Αγωνιστών του 1821 από τη Χαλκιδική και τη Θεσσαλονίκη", έκδοση Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2016, σ. 132, ISBN 978-960-9458-12-2
Πηγές Επεξεργασία
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Επίσημη ιστοσελίδα Δήμου Βόλβης
- Ιστορία Νικομηδινού