Νικόλαος Γκαντώνας
Ο Νικόλαος Γκαντώνας (Γαλατινή 10 Οκτωβρίου 1919 - Θεσσαλονίκη, 17 Δεκεμβρίου 1988) ήταν Έλληνας στρατιωτικός (ταξίαρχος), μέλος της ομάδας χουντικών στρατιωτικών η οποία οργάνωσε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967[1] και υπουργός κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας.
| Νικόλαος Γκαντώνας | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Νικόλαος Γκαντώνας (Ελληνικά) |
| Γέννηση | 10 Οκτωβρίου 1919 ή 1919 Γαλατινή Κοζάνης |
| Θάνατος | 17 Δεκεμβρίου 1988 ή 1988 |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | νέα ελληνική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | στρατιωτικός πολιτικός |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελλάδας (1972–1973) Περιφερειακοί διοικητές Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας Υπουργός Παιδείας της Ελλάδας |
Συμμετοχή στην ΕΕΝΑ
ΕπεξεργασίαΤο 1957, αποκαλύφθηκε συνωμοτική κίνηση 25 αξιωματικών, στην οποία συμμετείχε ο Γκαντώνας, με την ονομασία Ένωσις Ελλήνων Νέων Αξιωματικών (Ε.Ε.Ν.Α.). Στόχος τους ήταν «η δημιουργία καταλλήλων προϋποθέσεων για μια δυναμική επέμβαση στα πολιτικά πράγματα της χώρας και η εξασφάλισις υψηλών προστατών από τους στρατιωτικούς και πολιτικούς κύκλους». Αν και ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής φέρεται πως ήθελε να δώσει εντολή σύλληψης των συνωμοτών, ο αντιστράτηγος Π. Νικολόπουλος τον απέτρεψε με τη δικαιολογία ότι αυτό θα προκαλούσε αναταραχή στο στράτευμα.[2]
Συμμετοχή στη Δικτατορία
ΕπεξεργασίαΌταν ο Σπαντιδάκης ανέλαβε αρχηγός ΓΕΣ, ο Γκαντώνας προήχθη σε Συνταγματάρχη Πεζικού, μαζί με τους Κ. Καρύδα, Ν. Μακαρέζο, Γ. Παπαδόπουλο, Ν. Δάμπαση, Γρ. Μπονάνο και Ι. Λαδά, στα πλαίσια του σχεδίου προώθησης σε επιτελικές θέσεις εκείνων των στρατιωτικών που σχεδίαζαν το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου[1]. Διετέλεσε Διευθυντής της ΚΥΠ Θεσσαλονίκης[3].
Μετά το Πραξικόπημα της 21ης Απριλίου ανέλαβε διαδοχικά πολλές πολιτικές θέσεις. Στην κυβέρνηση Παπαδόπουλου το 1971, με τη διοικητική μεταρρύθμιση που επέβαλε η Χούντα, έγινε υφυπουργός - Περιφερειακός Διοικητής Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας στις 26 Αυγούστου 1971. Στις 31 Ιουλίου 1972 διορίστηκε υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, αξίωμα στο οποίο παρέμεινε έως τις 8 Οκτωβρίου 1973.[4]
Στη διάρκεια της θητείας του εγκρίθηκε ο προϋπολογισμός και έγινε η θεμελίωση κτηριακών εγκαταστάσεων της Πολυτεχνειουπόλεως Ζωγράφου και τα εγκαίνια κτιρίων της Σχολής Αγρονόμων και Τοπογράφων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.[5]
Επιπλέον, προσωπική πρωτοβουλία του είναι το άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην παραλία της Θεσσαλονίκης, στα πλαίσια αναδείξεως του πολιτιστικού πλούτου της Ελλάδος.[εκκρεμεί παραπομπή]
Μετά τη Χούντα
ΕπεξεργασίαΚαταδικάστηκε στη Δίκη των πρωταιτίων της Χούντας σε κάθειρξη 15 ετών και σε 5ετή στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων.[6]
Τον Μάρτιο του 1986 με βούλευμα του Συμβουλίου Εφετών Πειραιώς, κρίθηκε αποφυλακιστέος και εξήλθε από τις Φυλακές Κορυδαλλού.[7]
Απεβίωσε στο σπίτι του στις 17 Δεκεμβρίου 1988.[8] Κηδεύτηκε από τον ιερό ναό Αναστάσεως του Κυρίου στη Θεσσαλονίκη στις 19 Δεκεμβρίου 1988.[9]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ 1,0 1,1 Καλλιβρετάκης 2010, σελ. 62.
- ↑ Καλλιβρετάκης 2010, σελ. 29-30.
- ↑ Καλλιβρετάκης 2010, σελ. 75.
- ↑ Σύνθεση κυβέρνησης Παπαδόπουλου, ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Κυβερνήσεως
- ↑ Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο (1973). «Τεκμηρίωση του Τεκμηρίου D1294».
- ↑ «"Δίκες και ποινές Απριλιανών"». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2015.
- ↑ "Αποφυλακίστηκε ο Απριλιανός πρώην ταξίαρχος Νικ. Γκαντώνας", Μακεδονία, 30 Μαρτίου 1986, σελ. 1.
- ↑ Στέφανου Γ. Κασιμάτη, 21 Απριλίου - 32 χρόνια μετά Τι απέγιναν οι δικτάτορες, Το Βήμα, 25 Απριλίου 1999, ανάκτηση 15 Μαΐου 2015.
- ↑ Μακεδονία, Κοινωνικά, 21 Δεκεμβρίου 1988, σελ. 3.
Πηγές
Επεξεργασία- Καλλιβρετάκης, Λεωνίδας (6 Νοεμβρίου 2010). «Η ομάδα Παπαδόπουλου στην τελική ευθεία προς την εξουσία (1966-1967)». Στο: Καραµανωλάκης, Βαγγέλης. ΕΞΗ ΣΤΙΓΜΕΣ ΤΟΥ 20ου ΑΙΩΝΑ (PDF). 6. Αθήνα: Τα Νέα. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2022.