Νομός Αχαΐας και Ήλιδος

παλιά διοικητική διαίρεση της Ελλάδας
(Ανακατεύθυνση από Νομός Αχαιοήλιδος)

Ο Νομός Αχαΐας και Ήλιδος (εν συντομία: Νομός Αχαιοήλιδος) υπήρξε παλαιότερη διοικητική διαίρεση του Ελληνικού κράτους.

Διοικητική ιστορία Επεξεργασία

Ο Νομός δημιουργήθηκε με τη Διοικητική διαίρεση του 1833, με την εφαρμογή του Β.Δ. της 3/15 Απριλίου 1833 (Φ.Ε.Κ. 12) «Περί διαιρέσεως του Βασιλείου και της Διοικήσεώς του», ως έδρα του ορίστηκε η πόλη των Πατρών, όπου τοποθετήθηκε και η έδρα του Νομάρχη Αχαΐας και Ήλιδος[1], και διαιρέθηκε αρχικά σε τέσσερις επαρχίες[1]. Το 1835 τα όρια του Νομού αναπροσδιορίστηκαν και προστέθηκε μία ακόμα επαρχία, αυτή της Διποταμίας[2][3][4].

Έτσι λοιπόν το 1835 οι επαρχίες που αποτέλεσαν το Νομό ήταν η Επαρχία Αιγιαλείας με έδρα το Αίγιο, η Επαρχία Κυναίθης με έδρα τα Καλάβρυτα[5], η Επαρχία Πατρών με έδρα την Πάτρα, η Επαρχία Ηλείας με έδρα τον Πύργο και η Επαρχία Διποταμίας με έδρα τη Δίβρη[6].

Το χρονικό διάστημα 1836-1845 ίσχυε στο Βασίλειο της Ελλάδας η διοικητική διαίρεση του 1836, με την οποία καταργήθηκε το νομαρχιακό σύστημα, και ο Νομός είχε καταργηθεί και χωριστεί στις Διοικήσεις Αχαΐας με έδρα την Πάτρα, Κυλληνίας με έδρα τα Καλάβρυτα, και Ηλείας με έδρα τον Πύργο[7][8].

Με την εφαρμογή της διοικητικής διαίρεσης του 1845, και την επανασύσταση των Νομών και των νομαρχιών, επανασυστάθηκε ο Νομός Αχαΐας και Ήλιδος στον οποίο η Επαρχία Κυναίθης μετονομάστηκε σε Επαρχία Καλαβρύτων[1]. Στον ανασυσταμένο Νομό Αχαΐας και Ήλιδος με έδρα την Πάτρα οι επαρχίας ήταν τέσσερις, η Επαρχία Πατρών με έδρα την Πάτρα, η Επαρχία Αιγιαλείας με έδρα το Αίγιο, η Επαρχία Καλαβρύτων με έδρα τα Καλάβρυτα και η Επαρχία Ηλείας με έδρα τον Πύργο[9].

Με την εφαρμογή της διοικητικής διαίρεσης του 1899 ο Νομός Αχαιοήλιδος διαιρέθηκε σε δύο επιμέρους Νομούς, το Νομό Αχαΐας και το Νομό Ηλείας[1], με έδρες την Πάτρα και τον Πύργο αντίστοιχα. Ο Νομός Αχαΐας απαρτίστηκε από τις επαρχίες Πατρών, Αιγιαλείας και Καλαβρύτων και ο Νομός Ηλείας από την Επαρχία Ηλείας[1][10].

Με την εφαρμογή της διοικητικής διαίρεσης του 1909 επανασυστάθηκε ο Νομός Αχαΐας και Ήλιδος μέχρι και το 1930[11], όταν επανασυστάθηκε ο Νομός Ηλείας με έδρα τον Πύργο και ο Νομός Αχαΐας[1], με έδρα την Πάτρα.

Παραπομπές και υποσημειώσεις Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Λουλούδης 2010, σελ. 38.
  2. Μακρή 2016, σελ. 260.
  3. Επίσημη ιστοσελίδα του δήμου Ήλιδας. dimosilidas.gr. Ανακτήθηκε: 28/06/2018.
  4. Λουλούδης 2010, σελ. 39.
  5. Στον Έπαρχο Κυναίθης δόθηκε το δικαίωμα να μεταφέρει την έδρα του στο χωριό της Κερπινής από αρχές Μαΐου έως τα τέλη Αυγούστου. Λουλούδης 2010, σελ. 38.
  6. Λουλούδης 2010, σελ. 38, 39.
  7. Δρακάκης-Κούνδουρος 1939-1940, σελ. 67-73.
  8. Η Διοίκηση Αχαΐας αποτελείτο από τις επαρχίες Παλαιών Πατρών και Αιγίου, η Διοίκηση Κυλληνίας αποτελείτο από την Επαρχία Καλαβρύτων και τμήμα της Επαρχίας Διποταμίας και η Διοίκηση Ηλείας από την Επαρχία Γαστούνης τμήμα της Επαρχίας Διποταμίας.
  9. Σταματάκης 1846, σελ. 26-40.
  10. Δρακάκης-Κούνδουρος 1939-1940, σελ. 112-118.
  11. Ο Νομός Αχαιοήλιδος είχε τις ίδιες επαρχίες, όπως και με τη διοικητική μεταρρύθμιση του 1845. Δρακάκης-Κούνδουρος 1939-1940, σελ. 159-162.

Πηγές Επεξεργασία

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.