Βικιπαίδεια

Οσφυαλγία

Η οσφυαλγία, από τις λέξεις οσφύς (μέση) και άλγος (πόνος), ή λουμπάγκο, χαμηλός πόνος στη πλάτη, είναι σύμπτωμα που αφορά κάθε πόνο στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (στη μέση), ανεξάρτητα από την αιτία που τον προκαλεί και από την οποία το 80% των ανθρώπων επηρεάζεται κάποια στιγμή στη ζωή τους.[1] Ενοχοποιείται για το περίπου 25% των προσωρινών αναπηριών και το 40% των μόνιμων, γι΄ αυτό και ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται παγκοσμίως στην πρόληψή της. Είναι συχνότερη στην 4η και 5η δεκαετία της ζωής και συνήθως οφείλεται σε εκφύλιση των κατώτερων οσφυϊκών διαστημάτων που είναι τα πιο κινητά. Συχνά η εκφύλιση ξεκινάει από έναν ή περισσότερους μεσοσπονδύλιους δίσκους, (δισκοκήλη) και στη συνέχεια ακολουθεί εκφύλιση των σπονδυλικών αρθρώσεων, που προκαλεί αστάθεια και στένωση του σπονδυλικού σωλήνα.

Οσφυαλγία
Η οσφυϊκή περιοχή αποτελείται από τους πέντε μεγαλύτερους και ισχυρότερους σπονδύλους της σπονδυλικής στήλης.
ΕιδικότηταΟρθοπεδική και αποκατάσταση
Ταξινόμηση
ICD-10M54.4-M54.5
ICD-9724.2
MedlinePlus003108
eMedicinepmr/73
MeSHD017116

Ταυτόχρονα με την οσφυαλγία, μία κήλη δίσκου μπορεί να πιέσει και κάποιο νεύρο (νευρική ρίζα) και με αποτέλεσμα πόνο στο πόδι, που είναι γνωστός με τον όρο «ισχιαλγία». Πολλές μελέτες έχουν δημοσιευτεί διεθνώς για το αν υπάρχουν τρόποι όπου μπορεί κανείς να αποφύγει τα συμπτώματα της οσφυαλγίας και τα χρόνια προβλήματα της μέσης. Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι συχνά υπάρχουν γενετικές και εμβιομηχανικές διαφορές μεταξύ των ανθρώπων, πράγμα που καθιστά ορισμένους πιο ευπαθείς σε προβλήματα με τη μέση τους. Επίσης υπάρχουν και κάποιες σοβαρότερες παθήσεις (π.χ. όγκοι, κατάγματα, φλεγμονές), που μπορεί αρχικά να εμφανιστούν με μία οσφυαλγία. Η οσφυαλγία μπορεί να είναι είτε οξεία, υπο-οξεία ή χρόνια σε διάρκεια. Με τα συντηρητικά μέτρα, τα συμπτώματα του χαμηλού πόνου στην πλάτη συνήθως παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση μέσα σε λίγες εβδομάδες από την έναρξη.

Ταξινόμηση βάσει διάρκειας

Επεξεργασία

Η Οσφυαλγία μπορεί να χαρακτηριστεί από τη διάρκεια των συμπτωμάτων ως:

  • Οξεία (Acute Low Back Pain, λιγότερο από 4 εβδομάδες),
  • Υπoξεία (Subacute, 4-12 εβδομάδες),
  • Χρόνια (Chronic, πάνω από 12 εβδομάδες).[2]

Αιτιολογία της Οσφυαλγίας

Επεξεργασία

Η πλειοψηφία των αιτίων της Οσφυαλγίας προέρχεται από καλοήθη μυοσκελετικά προβλήματα και αναφέρονται ως μη ειδική Οσφυαλγία. Αυτός ο τύπος μπορεί να οφείλεται σε διάστρεμμα ή τέντωμα μυός ή διάστρεμμα μαλακού ιστού [3], ιδίως σε περιπτώσεις όπου ο πόνος ξαφνικά προέκυψε κατά τη διάρκεια της σωματικής φόρτισης της σπονδυλικής στήλης, με τον πόνο πλευρικά προς τη σπονδυλική στήλη. Κατά μία άποψη, πάνω από το 90% των περιπτώσεων της Οσφυαλγίας ανήκουν στήν κατηγορία αυτή. Η πλήρης διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει πολλές άλλες λιγότερο κοινές αιτίες.[4] Μέχρι σήμερα έχουν περιγραφεί πάνω από 100 αίτια που προκαλούν μή ειδική αλλά και ειδική Οσφυαλγία. Ορισμένα από αυτά είναι συχνά και ορισμένα σπάνια. Τα συχνότερα από αυτά τα αίτια είναι η Κήλη δίσκου οσφύος, η εκφυλιστική δισκοπάθεια και η εκφυλιστική σπονδυλαρθρίτιδα (ή σπονδύλωση). Ωστόσο, ιδίως στα παιδιά και τους ηλικιωμένους, δεν αποκλείονται άλλα αίτια όπως η σκολίωση, η σπονδυλόλυση, οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης, οι μικροβιακές σπονδυλοδισκίτιδες και, το σπουδαιότερο, ο λεγόμενος αντανακλώμενος πόνος (reffered pain). Για παράδειγμα, έχει δημοσιευθεί ότι ένα συχνό αίτιο οσφυαλγίας στις γυναίκες είναι τα γαστρεντερολογικά προβλήματα (π.χ. σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, παλιά ονομαζόμενη «σπαστική κολίτις»).[5] Πιό κάτω περιγράφονται σε πίνακα τα κυριότερα αίτια Οσφυαλγίας.

Μηχανικά αίτια Οσφυαλγίας

Επεξεργασία
  1. Αποφυσιακή οστεοαρθρίτιδα
  2. Διάχυτη ιδιοπαθή σκελετική υπερόστωση (DISH)
  3. Εκφυλισμένοι δίσκοι- Νόσος του Εκφυλισμένου Δίσκου (DDD)(«δισκοπάθεια»)
  4. Κύφωση Νεανική(Νόσος Scheuermann)
  5. Σπονδυλική Κήλη Δίσκου Οσφύος
  6. Θωρακική ή οσφυϊκή σπονδυλική στένωση
  7. Σπονδυλολίσθηση και άλλες συγγενείς ανωμαλίες
  8. Κατάγματα σπονδύλων
  9. Κοινή ιερολαγόνια δυσλειτουργία
  10. Διαφορά μήκους των ποδιών - Ανισοσκελία
  11. Περιορισμένη κίνηση του ισχίου - Δυσκινησία Ισχίου
  12. Ευθυγραμμισμένα λεκάνη - πυελική λοξότητα, πρόσθια απόκλιση ή αναστροφή
  13. Ανώμαλος πρηνισμός ποδιών

Φλεγμονώδη αίτια Οσφυαλγίας

Επεξεργασία
  1. Σπονδυλαρθρίτιδα Οροαρνητική (π.χ. αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα)
  2. Ρευματοειδής αρθρίτιδα
  3. Μόλυνση - επισκληρίδιο απόστημα ή οστεομυελίτιδα σπονδύλου
  4. Ψωριασική αρθρίτιδα

Νεοπλασματικά αίτια Οσφυαλγίας

Επεξεργασία
  1. Όγκοι των οστών (πρωτογενής ή μεταστατικός)
  2. Ενδοσκληρίδιοι όγκοι του νωτιαίου
  3. Χονδροκαρκίνωμα
  4. Καρκίνος του προστάτη
  5. Καρκίνος Παχέος εντέρου
  6. Οπισθοπεριτοναϊκή Ίνωση

Μεταβολικά αίτια Οσφυαλγίας

Επεξεργασία
  1. Κατάγματα σπονδύλων από οστεοπόρωση
  2. Οστεομαλακία

Αλλα σπανιότερα αίτια Οσφυαλγίας

Επεξεργασία
  1. Ψυχοσωματικά αίτια
  2. Σύνδρομο μυοσίτιδας
  3. Νόσος του Paget
  4. Αντανακλώμενα αίτια Οσφυαλγίας (Reffered pain)
  5. Πυελική / κοιλιακή ασθένεια
  6. Διαβρωτικό ανεύρυσμα της κοιλιακής αορτής
  7. Κατάθλιψη [6]
  8. Στέρηση οξυγόνου
  9. Υποκρινόμενος ασθενής που ζητά αναρρωτική άδεια, ή αποζημίωση ατυχήματος, ή συνταξιοδότηση[7]
 
Τα αίτια της οσφυαλγίας

Σπάνια αίτια Οσφυαλγίας

Επεξεργασία

Τα σπάνια αίτια της Οσφυαλγίας και Ισχιαλγίας είναι πιο δύσκολο να διαγνωστούν. Πολλές σπάνιες παθήσεις υποδύονται κλινική εικόνα Οσφυαλγίας Ισχιαλγίας. Μια από αυτές είναι η πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας), ή η συριγγομυελία. Πιο σπάνια, έχουν διαγνωσθεί μεταστάσεις καρκίνου στο κάτω άκρο (μηρός + κνήμη) που υποδύονταν την ισχιαλγία, αλλά και ασθενής με Οσφυαλγία Ισχιαλγία οφειλόμενη σε μετάσταση καρκίνου του πνεύμονος στον εγκέφαλο (αντανακλώμενος πόνος). Επίσης έχουν παρατηρηθεί σπάνια περιπτώσεις οσφυαλγίας οφειλόμενες σε ιδιοπαθή οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση[8] Σπάνιο επίσης αίτιο Οσφυαλγίας είναι οι Ογκοι στην περιοχή της Σπονδυλικής Στήλης. Εχουν περιγραφεί Χόρδωμα, Νευρίνωμα, και Οστεοσάρκωμα της Οσφυϊκής Μοίρας [9]. Επίσης μιά παλιά εκδοχή, ότι η Κατάθλιψη προκαλεί Οσφυαλγία, επιβεβαιώθηκε πρόσφατα.[10]

Η Παιδική Οσφυαλγία

Επεξεργασία

Ένα αρκετά σοβαρό θέμα τα τελευταία χρόνια είναι η διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα της παιδική οσφυαλγίας, η οποία αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο, και οφείλεται συνήθως σε μυοσυνδεσμικές ρήξεις, βλάβες δίσκων, κήλη δίσκου, μικροβιακές σπονδυλοδισκίτιδες, σπονδυλόλυση, σπονδυλολίσθηση, σκολίωση, ανισοσκελία, όγκους σπονδυλικής στήλης, κλπ. Η γενική γραμμή που πρέπει να ακολουθείται στα παιδιά είναι, ότι κάθε επίμονη οσφυαλγία -ισχιαλγία πέραν του ενός μηνός πρέπει να διερευνάται πλήρως όχι μόνο με απλές ακτινογραφίες αλλά και ιδίως με μαγνητική τομογραφία και εξετάσεις αίματος.

Νέες μορφές Οσφυαλγίας

Επεξεργασία

Το έτος 2007 παρουσιάσθηκε μια ασυνήθιστη επιδημία Οσφυαλγίας στη Ραβένα της Ιταλίας και τα γύρω χωριά, με 200 περίπου άτομα τα οποία εμφάνισαν οξεία οσφυαλγία με σύγκαμψη (σκύψιμο). Αποδείχθηκε ότι επρόκειτο για λοίμωξη του νευρικού συστήματος της σπονδυλικής στήλης από τον ιό Τσικουνγκούνια (Chikungunia), τον οποίο έφερε Ινδός μετανάστης και ο οποίος μεταδίδεται με τα κουνούπια (Οσφυαλγία της Ραβένας). Εμβόλιο ή φάρμακα ειδικά για τον ιό αυτό δεν είναι διαθέσιμα ακόμα και τα περιστατικά αντιμετωπίζονται με παυσίπονα μέχρις αυτοϊάσεως[11][12]

Παθοφυσιολογία

Επεξεργασία

Η οσφυϊκή περιοχή (ή κάτω πίσω περιοχή) αποτελείται από πέντε σπονδύλους (L1-L5). Μεταξύ αυτών των σπονδύλων υπάρχουν ινοχόνδρινοι δίσκοι (μεσοσπονδύλιοι δίσκοι), που δρουν ως μαξιλάρια, αποτρέποντας την μεταξύ τους τριβή, ενώ την ίδια στιγμή προστατεύει το νωτιαίο μυελό. Τα νεύρα τα οποία προέρχονται από το νωτιαίο μυελό και διέρχονται διαμέσου των τρημάτων των σπονδύλων, παρέχουν στους μυς μηνύματα που σχετίζονται με αισθήσεις και κινήσεις. Η σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης παρέχεται από τους συνδέσμους και μυς της πλάτης, το κάτω μέρος της πλάτης και της κοιλιάς. Οι μικρές αρθρώσεις οι οποίες εμποδίζουν άμεσα την κίνηση της σπονδυλικής στήλης, ονομάζονται αρθρώσεις έκφανσης (zygapophysial αρθρώσεις).[13] Οι αιτίες του χαμηλότερου πόνου στην πλάτη είναι ποικίλες. Οι περισσότερες περιπτώσεις πιστεύεται ότι οφείλονται σε ένα διάστρεμμα ή τάση των μύων και των μαλακών ιστών της πλάτης.[3] Υπερδραστηριότητα των μυών της πλάτης μπορεί να οδηγήσει σε ένα τραυματισμό ή ρήξη συνδέσμου της πλάτης, που με τη σειρά του οδηγεί σε πόνο. Ένας τραυματισμός μπορεί επίσης να συμβεί σε ένα από τους μεσοσπονδύλιους δίσκους (σχίσιμο του δίσκου, κήλη μεσοσπονδύλιου δίσκου). Λόγω γήρανσης, οι δίσκοι αρχίσουν να υποχωρούν και να συρρικνώνονται σε μέγεθος, με αποτέλεσμα οι σπόνδυλοι και οι αρθρώσεις έκφανσης να τρίβονται ο ένας ενάντια στο άλλο. Η λειτουργικότητα των συνδέσμων και των συνδέσμων μειώνεται επίσης μέχρι μία ηλικία , γεγονός που οδηγεί σε σπονδυλολίσθηση, κατά την οποία οι σπόνδυλοι κινούνται πολύ περισσότερο από ό, τι θα έπρεπε. Ο πόνος παράγεται επίσης από οσφυϊκή σπονδυλική στένωση, ισχιαλγία και σκολίωση. Στο χαμηλότερο άκρο της σπονδυλικής στήλης, μερικοί ασθενείς μπορεί να αισθάνονται πόνο στον κόκκυγα (ονομάζεται επίσης κοκκυγοδυνία). Άλλοι μπορεί να αισθάνονται πόνο στην ιερολαγόνια άρθρωσή τους, όπου η σπονδυλική στήλη έρχεται σε επαφή με την πύελο και ονομάζεται δυσλειτουργία της ιερολαγόνιας όρθωσης που μπορεί να είναι υπεύθυνη για το 22,6% του χαμηλού πόνου στην πλάτη.[14] Στις φυσικές αιτίες μπορεί να περιλαμβάνεται η οστεοαρθρίτιδα, η ρευματοειδή αρθρίτιδα, η εκφύλιση των δίσκων μεταξύ των σπονδύλων ή κήλη σπονδυλικού δίσκου, ένα σύστημα σπονδυλικού κατάγματος (όπως από οστεοπόρωση), ή σπάνια, μια μόλυνση ή όγκος.[15]

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, καμία αξιοσημείωτη ή σοβαρή αιτία δεν έχει ποτέ αναγνωριστεί. Αν ο πόνος υποχωρήσει μετά από μερικές εβδομάδες, τότε οι εντατικές εξετάσεις δεν ενδείκνυται.[16]

Διαγνωστική προσέγγιση

Επεξεργασία

Συνήθως οι άνθρωποι αντιμετωπίζονται συμπτωματικά χωρίς ακριβή προσδιορισμό της υποκείμενης αιτίας. Μόνο σε περιπτώσεις με ανησυχητικές ενδείξεις είναι απαραίτητη διαγνωστική απεικόνιση.

Απεικόνιση

Επεξεργασία

Ακτινογραφίες, αξονική ή μαγνητική τομογραφία δεν απαιτούνται στην Οσφυαλγία (Low back Pain), εκτός από τις περιπτώσεις κατά τις οποίες «κόκκινες σημαίες» (Σημεία κινδύνου) είναι παρόντες.[17] Σε περίπτωση που ο πόνος είναι από μια μακράς διάρκεια ακτίνες Χ μπορεί να αυξήσει την ικανοποίηση των ασθενών.[18] Ωστόσο, η απεικόνισης ρουτίνας μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία ενός ατόμου καθώς η απεικόνιση συνδέεται με υψηλότερα ποσοστά χειρουργικής επέμβασης, χωρίς να προκύπτει όφελος.[19] Από το 1994 έως το 2006 στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι σαρώσεις της μαγνητικής τομογραφίας της οσφυϊκής περιοχής αυξήθηκαν περισσότερο από 300%.[20]

Κόκκινες σημαίες

Επεξεργασία
  • Πρόσφατο σημαντικό τραύμα
  • Ηπιότερο τραύμα αν η ηλικία είναι μεγαλύτερη των 50 ετών
  • Ανεξήγητη απώλεια βάρους
  • Ανεξήγητος πυρετός
  • Ανοσοκαταστολή
  • Καρκίνος που θεραπεύτηκε ή που βρίσκεται σε εξέλιξη
  • Ενδοφλέβια χρήση ναρκωτικών
  • Οστεοπόρωση
  • Χρόνια χρήση κορτικοστεροειδών
  • Ηλικία μεγαλύτερη από 70 χρόνια
  • Εστιακό νευρολογικό έλλειμμα
  • Διάρκεια μεγαλύτερη από 6 εβδομάδες [21]

Τα μειονεκτήματα των απεικονιστικών εξετάσεων

Επεξεργασία
  1. Παράπονα για Οσφυαλγία είναι ο 4ος κατά σειρά λόγος που οι άνθρωποι πάνε στό γιατρό.[22] Αν και πολλοί ασθενείς και γιατροί προσπαθούν να βρουν την αιτία του πόνου με απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινογραφία, αξονική τομογραφία ή μαγνητική τομογραφία, στις περισσότερες περιπτώσεις αυτές οι δοκιμές δεν είναι απαραίτητες.[22] Οι περισσότεροι άνθρωποι με χαμηλό πόνο στην πλάτη αισθάνονται καλύτερα μετά από ένα μήνα, ανεξάρτητα από το αν υπόκεινται σε απεικόνιση.[22] Λιγότερο από το 1% των απεικονιστικών εξετάσεων εντοπίζουν την αιτία του προβλήματος.

Οι αρνητικές επιδράσεις της απεικόνισης περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

  1. Οι εξετάσεις σπάνια οδηγούν σε ταχύτερη ή καλύτερη ανάρρωση [22]
  2. Οι ακτίνες Χ και η αξονική τομογραφία εκθέτουν τον ασθενή σε επιβλαβή ακτινοβολία [23]. Μάλιστα έχει δημοσιευθεί στό περιοδικό Radiology [24] ότι μία αξονική τομογραφία ισοδυναμεί με ακτινοβολία 400 απλών ακτινογραφιών θώρακος.
  3. Η απεικόνιση μπορεί να ανιχνεύσει ακίνδυνες ανωμαλίες οι οποίες ενθαρρύνουν τον ασθενή να ζητήσει περαιτέρω περιττές εξετάσεις ή να ανησυχήσει άσκοπα [22]
  4. Εξερτάσεις για την Οσφυαλγία ενίοτε οδηγούν σε άσκοπη χειρουργική επέμβαση στη σπονδυλική στήλη [22]
  5. Οι απεικονιστικές εξετάσεις είναι δαπανηρές [22]
  6. Η Αμερικανική Ιατρική Ενωση και το Αμερικανικό Υπουργείο Υγείας, συνιστούν αναμονή ενός μηνός, πρίν συσταθούν ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις σε μιά Οσφυαλγία, διότι ο πόνος είναι 90% πιθανό να υποχωρήσει εντός ενός μηνός.[22]

Πρόληψη

Επεξεργασία

Η άσκηση είναι αποτελεσματική στην πρόληψη της υποτροπής του μη-οξέος πόνου, ωστόσο, έχει δείξει μικτά αποτελέσματα στη θεραπεία των οξέων επεισοδίων.[25] Κατάλληλες τεχνικές ανύψωσης μπορεί να είναι χρήσιμες.[26] Το κάπνισμα επηρεάζει την επιτυχία και τη σωστή θεραπεία της σπονδυλοδεσίας σε ασθενείς που υποβάλλονται σε συγχώνευση του τραχήλου της μήτρας. Τα ποσοστά της ψευδάρθρωσης είναι σημαντικά μεγαλύτερα για τους καπνιστές από ό, τι για μη καπνιστές [27]. Ο καπνός και η νικοτίνη επιταχύνουν την επιδείνωση της σπονδυλικής στήλης, τη μείωση της ροής του αίματος στη χαμηλότερη σπονδυλική στήλη και γίνονται αιτία για να εκφυλιστούν οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι.[28]

Γενικά για την πρόληψη της οσφυαλγίας, είναι ευρέως αποδεκτό ότι πρέπει να αποφεύγουμε την καθιστική ζωή και να εντάξουμε την άσκηση στην καθημερινότητά μας. Οι κύριες μυϊκές ομάδες που πρέπει να γυμνάζουμε είναι οι μύες της μέσης (κοιλιακοί, ραχιαίοι, ιερονωτιαίοι, γλουτιαίοι). Αθλήματα που γυμνάζουν συνολικά το σώμα, όπως η κολύμβηση, πρέπει να προτιμούνται. Επειδή όμως ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, το σωστότερο είναι να ακολουθεί εξατομικευμένο πρόγραμμα άσκησης υπό παρακολούθηση ειδικών, ειδικά αν έχει ήδη πρόβλημα με τη μέση του και δεν είναι στο στάδιο της οξείας φάσης. Θα πρέπει επίσης να ελέγχουμε το βάρος του σώματός μας, προσέχοντας τη διατροφή μας. Οι υπέρβαροι με χαλαρούς μύες είναι πιο πιθανό να έχουν συχνά επεισόδια οσφυαλγίας. Στην καθημερινή μας ζωή υπάρχουν ορισμένα πράγματα τα οποία πρέπει να γνωρίζουμε, έτσι ώστε να μειώσουμε τον κίνδυνο εμφάνισης οσφυαλγίας:

Στην καθιστική εργασία θα πρέπει:

  • Να αποφεύγετε η πολύωρη παραμονή στην ίδια θέση και να γίνονται συχνά διαλείμματα κάνοντας διατατικές ασκήσεις, επιτρέποντας στο σώμα να ξεμουδιάζει.
  • Να τοποθετείτε ένα μικρό μαξιλάρι στην επιφάνεια της μέσης, ώστε να διατηρείται η φυσιολογική λόρδωση στην περιοχή.
  • Να ρυθμίζεται το ύψος του γραφείου, ώστε να κρατάμε τη μέση σε ευθεία γραμμή.

Στην οδήγηση θα πρέπει:

  • Να διατηρείτε το κάθισμα του αυτοκινήτου σε όρθια θέση και κοντά στα πετάλια, ώστε να διατηρείται η φυσιολογική λόρδωση της μέσης .
  • Σε μακρινά ταξίδια πρέπει να διακόπτεται η καθιστή θέση κάθε μία ή δύο ώρες, να στεκόμαστε όρθιοι εκτείνοντας τον κορμό προς τα πίσω 6-7 φορές και να περπατάμε για λίγα λεπτά.
  • Αν φυσικά βρίσκεστε στο οξύ στάδιο της πάθησης, να αποφεύγετε την οδήγηση.

Όταν είναι ανάγκη να σκύψουμε θα πρέπει:

  • Στην περίπτωση που πρέπει να σηκώσουμε κάποιο αντικείμενο – ή άρση βαρέων αντικειμένων είναι απαγορευτική – στεκόμαστε κοντά στο αντικείμενο που θέλουμε να σηκώσουμε, κρατάμε τη μέση ίσια και λυγίζουμε τα γόνατα για να το πιάσουμε. Για να το σηκώσουμε, σφίγγουμε τους μύες της κοιλιάς και τεντώνουμε τα γόνατα. Για να μεταφέρουμε βαριά αντικείμενα, τα κρατάμε κοντά στο σώμα και χρησιμοποιούμε και τα δυο χέρια. Σε καμία περίπτωση, δε θα πρέπει να προβείτε σε απότομη στροφή της σπονδυλικής στήλης. Στην περίπτωση όπου βρίσκεστε στο οξύ στάδιο της νόσου, να αποφεύγετε οποιασδήποτε μορφής σκύψιμο.

Όταν κοιμόμαστε θα πρέπει:

  • Να φροντίσουμε ώστε το στρώμα μας να είναι σε ευθεία θέση και να μη ‘βουλιάζει’ ή να είναι πολύ μαλακό. Προμηθευτείτε ένα ανατομικό στρώμα ή τοποθετήστε μερικές επίπεδες σανίδες κάτω από αυτό που ήδη έχετε, ώστε να το ενισχύσετε.

Όταν στεκόμαστε πολύ ώρα όρθιοι θα πρέπει:

  • Να στεκόμαστε σε στάση ανάπαυσης βγάζοντας το ένα πόδι μπροστά κι έχοντας το ένα γόνατο ελαφρά λυγισμένο. Δε φοράμε παπούτσια με ψηλά τακούνια και προτιμάμε τις ανατομικές σόλες.

Όταν βήχουμε/φτερνιζόμαστε:

  • Ο βήχας και το φτέρνισμα μπορούν να προκαλέσουν οξύ επεισόδιο οσφυαλγίας, ή και υποτροπή μιας υπάρχουσας κατάστασης. Για αυτό όταν πρόκειται να βήξουμε/φτερνιστούμε, σηκωνόμαστε όρθιοι και ελαφρώς γέρνουμε προς τα πίσω.

Γενικά πρέπει να θυμόμαστε ότι η αποφυγή της καθιστικής ζωής, η συχνή άσκηση, η ρύθμιση του σωματικού βάρους και η τήρηση ορισμένων οδηγιών ,όπως αυτές που αναφέραμε, αποτελούν την καλύτερη πρόληψη για την εμφάνιση επεισοδίων οσφυαλγίας.

Διαχείριση πόνου

Επεξεργασία

Ο οξύς πόνος

Επεξεργασία

Φροντίδα του εαυτού

Επεξεργασία

Για τις οξείες περιπτώσεις που δεν είναι εξουθενωτική, ο χαμηλός πόνος στην πλάτη μπορεί να είναι καλύτερο να αντιμετωπίζονται με τρόπους αυτοσυντήρησης [29] όπως οι εξής: Εφαρμογή ζεστού ή κρύου αντικειμένου π.χ πάγο τυλιγμένο σε πετσέτα ,[30][31] και τη συνέχιση της δραστηριότητας εντός των ορίων του πόνου [32][33]

Η συμμετοχή σε σωματική δραστηριότητα εντός των ορίων του πόνου βοηθά την αποκατάσταση. Η παρατεταμένη παραμονή στο κρεβάτι (περισσότερο από 2 ημέρες) θεωρείται αντιπαραγωγική.[32][34] Ακόμη και με περιπτώσεις σοβαρού πόνου, κάποια δραστηριότητα προτιμάται σε παρατεταμένη καθιστή ή ξαπλωμένη στάση. Εκτός από κινήσεις που θα καταπονήσουν την πλάτη.[16] Δομημένη άσκηση σε οξεία χαμηλός πόνος στη πλάτη έχει αποδειχθεί ούτε ευεργετική ούτε επιζημιά.[25]

Φυσική θεραπεία

Επεξεργασία

Φυσική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει τη θερμότητα, ο πάγος, μασάζ, υπερηχογράφημα, και η ηλεκτρική διέγερση. Ενεργείς θεραπείες μπορεί να αποτελούν το τέντωμα και αερόβιες ασκήσεις. Η άσκηση για να αποκαταστήσουν την κίνηση και τη δύναμη στο κάτω μέρος της πλάτης σας μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη στην ανακούφιση του πόνου και την πρόληψη μελλοντικών επεισοδίων χαμηλός πόνος στη πλάτης.[35]

Η φυσικοθεραπευτική αγωγή ορίζεται κατόπιν κλινικής αξιολόγησης απο το φυσικοθεραπευτή με διάφορες διαγνωστικές τεχνικές. Σκοπός τους είναι η έρευση του μηχανισμού πρόκλησης του συμπτώματος έτσι ώστε να επιλεχθεί ο κατάλληλος συνδυασμός τεχνικών και ασκήσεων για να επιτευχθεί η βελτίωση των συμπτωμάτων και η όσο το δυνατό συντομότερη επιστροφή στις κανονικές καθημερινές δραστηριότητες. [1]

Μια απο τις εξειδιεκευμένες φυσικοθεραπευτικές μεθόσους αντιμετώπισης της οσφυαλγίας είναι το manual therapy [2]. Δεν πρέπει να συγχέεται το manual therapy με τη χειροπρακτική και δεν αφορά αποκλειστικά τα γνωστά "κρακ" που γίνονται, αν και δεν αποκλείει τη χρήση των τεχνικών αυτών όταν κρίνεται αναγκαίο. Υπάρχουν συγκεκριμένες και πιστοποιημένες διαδικασίες που ακολουθούνται με σκοπό την αξιολόγηση και θεραπεία της οσφυαλγίας. Οι προδιαγραφές καθορίζονται απο την παγκόσμια ομοσπονδία manual therapy [3] και έχουν σαν προτεραιότητα την ασφάλεια του ασθενή και την αποτελεσματικότερη θεραπευτική προσέγγιση.

Μέρος της θεραπείας είναι η σωστή πληροφόρηση των ασθενών με στόχο την αποφυγή παραπληροφόρησης η οποία οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο διασποράς ψευδών πληροφοριών στον πληθυσμό, αυξημένου ποσοστού φοβίας και κίνδυνο ανάπτυξης χρονίως πασχόντων ανρθώπων.

Φάρμακα

Επεξεργασία

Βραχυχρόνια χρήση του παυσίπονων και αντι-φλεγμονωδών φάρμακων, όπως τα NSAIDs ή Ακεταμινοφαίνη μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της χαμηλός πόνος στη πλάτης.[34][36] Τα NSAIDs είναι ελαφρώς αποτελεσματικά για βραχυπρόθεσμη συμπτωματική ανακούφιση σε ασθενείς με οξεία μικρής διάρκειας και χρόνια χαμηλός πόνος στη πλάτη χωρίς ισχιαλγία [37] Μυοχαλαρωτικά για οξείς [34] and chronic[36] πόνους, έχουν κάποιο όφελος[38], και είναι περισσότερο αποτελεσματικά στην ανακούφιση του πόνου και τον σπασμό, όταν χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα [39].

Χειροπρακτική φροντίδα της σπονδυλικής στήλης

Επεξεργασία

Δεν είναι γνωστό αν η χειροπρακτική φροντίδα βελτιώνει τα κλινικά αποτελέσματα σε άτομα με χαμηλό πόνο στην πλάτη περισσότερο ή λιγότερο από ό, τι άλλες πιθανές θεραπείες.[40] Η αναθεώρηση το 2004 του Cochrane διαπίστωσε ότι ο χειρισμός (SM) της σπονδυλικής στήλης δεν ήταν περισσότερο ή λιγότερο αποτελεσματική από ό, τι άλλες θεραπείες που χρησιμοποιούνται συνήθως, όπως ως αναλγητικά φάρμακα, φυσικοθεραπεία, ασκήσεις, πίσω στο σχολείο ή την περίθαλψη που παρέχεται από τους γενικούς ιατρούς [41], η οποία υποστηρίχθηκε από την αναθεώρηση του 2006 και του 2008[42][43] Η συστηματική ανασκόπηση του 2010 διαπίστωσε ότι οι περισσότερες μελέτες δείχνουν χειροπρακτική επιτυγχάνει ίση ή ανώτερη βελτίωση στον πόνο και τη λειτουργία σε σύγκριση με άλλες θεραπείες μικρής, μεσαίας και μεγάλης διάρκειας [44]. το 2007 το Αμερικανικό Κολέγιο Ιατρών και η Αμερικανική Εταιρεία Πόνου επισήμαναν από κοινού ότι πρέπει να συνιστάτε η χειροπρακτική στη σπονδυλική στήλη για τους ανθρώπους που δεν βελτιώνονται με την φροντίδα του εαυτού τους .[45] Το 2007, από σύνθετη βιβλιογραφία βρέθηκαν στοιχεία που να υποστηρίζουν καλή τη χειροπρακτική στην σπονδυλική στήλη και την κινητοποίηση για το χαμηλό πόνο στην πλάτη.[46]

Ο χρόνιος πόνος

Επεξεργασία

Ο χαμηλός πόνος στην πλάτη είναι πιο πιθανό να είναι ανθεκτικός σε άτομα που προηγουμένως βρίσκονταν σε άδεια από την εργασία λόγω χαμηλού πόνου στην πλάτη, αυτούς που περιμένουν παθητικά θεραπείες, αυτούς που πιστεύουν ότι ο πόνος στην πλάτη είναι επιβλαβής ή αναπηρία ή φοβούνται ότι με οποιαδήποτε κίνηση θα αυξηθεί ο πόνος τους, και στους ανθρώπους που έχουν κατάθλιψη ή άγχος.[16] Μια σειρά από παράγοντες προβλέπουν αναπηρία από πόνους στην πλάτη και περιλαμβάνουν αυτούς που έχουν κακή συμπεριφορά αντιμετώπισης και ή δραστηριότητα. Η πιθανότητα να έχουν κακή έκβαση σε ένα χρόνο είναι περίπου 2,5 φορές μεγαλύτερη.[47]

Τα ακόλουθα μέτρα έχουν βρεθεί να είναι αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση χρόνιων μη ειδικών πόνων στην πλάτη:

  • Θεραπεία μέσω της άσκησης φαίνεται να είναι ελαφρώς αποτελεσματική στη μείωση του πόνου, τη βελτίωση της λειτουργίας και στη θεραπεία της χρόνιας χαμηλός πόνος στη πλάτης.[48] Σε σύγκριση με τη συνήθη φροντίδα, η θεραπεία μέσω άσκησης βελτιώνει την ένταση του πόνου, μειώνει το βαθμό αναπηρίας και βελτιώνει τη μακροχρόνια λειτουργία.[49] Προγράμματα άσκησης είναι αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση χρόνιων οσφυαλγιών έως 6 μήνες μετά τη διακοπή της θεραπείας, και αποδεικνύεται από τη μείωση του πόνου και τα ποσοστά επανεμφάνισης.[50] Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι ένα συγκεκριμένο είδος θεραπείας άσκησης είναι σαφώς πιο αποτελεσματική από ό, τι άλλες.[51] Η Schroth μέθοδος, μια εξειδικευμένη φυσική θεραπεία άσκησης για τη σκολίωση, κύφωση, σπονδυλο-ολίσθηση και για συναφείς διαταραχές της σπονδυλικής στήλης, έχει δείξει ότι μειώνει τη βαρύτητα και τη συχνότητα του πόνου στην πλάτη σε ενήλικες με σκολίωση.[52]
  • Τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά συνιστάται σε μια κατευθυντήρια γραμμή του 2007 από το Αμερικανικό Κολέγιο Ιατρών και την Αμερικανική Εταιρεία Πόνου.[53]
  • Ο βελονισμός μπορεί να βοηθήσει ασθενείς με χρόνιο πόνο.[36] Ωστόσο, μια πιο πρόσφατη, τυχαίου δείγματος, ελεγχόμενη μελέτη πρότεινε ασήμαντη διαφορά μεταξύ πραγματικού και εικονικού βελονισμού [54]
  • Τα εντατικά διεπιστημονικά προγράμματα θεραπείας μπορεί να βοηθήσουν τον οξύ [34] ή χρόνιο [36] χαμηλό πόνο στην πλάτη.[16]
  • Η θεραπεία βασισμένη στη συμπεριφορά και τις συνήθειες [36]
  • Η τεχνική Alexander δοκιμάστηκε σε βρετανική κλινική και υποστηρίζεται πως προσφέρει μακροπρόθεσμα οφέλη στους ασθενείς με χρόνιο πόνο στην πλάτη.[55]
  • Η χειροπρακτική στη σπονδυλική στήλη έχει μια κλινική επίδραση ίση προς εκείνη των άλλων θεραπειών που χρησιμοποιούνται συνήθως και θεωρήθηκε ασφαλές.[56]
  • Η θεραπεία σύμφωνα με τη μέθοδο McKenzie είναι κάπως αποτελεσματική για την οξεία χαμηλός πόνος στη πλάτη, αλλά τα στοιχεία δείχνουν ότι δεν είναι αποτελεσματικό για τη χρόνια χαμηλή χαμηλός πόνος στη πλάτη.[57]
  • Χειροπρακτική υπό αναισθησία, ή ιατρικώς υποβοηθούμενη χειροπρακτική συνιστάται προς το παρόν [58]
  • Prolotherapy, ενέσεις στις σρθρώσεις και ενέσεις στεροειδών στους μεσοσπονδύλιους δίσκους δεν είναι αποτελεσματικές.[59]

Επισκληρίδιος έγχυση κορτικοστεροειδών παρέχουν μικρή προσωρινή ανακούφιση της ισχιαλγίας, ωστόσο δεν έχουν κανένα μακροπρόθεσμο όφελος.[60] Παραδοσιακή κινεζική ιατρική, ο βελονισμός έχει αποδειχθεί ότι είναι σχετικά αναποτελεσματικός για το χρόνιο πόνο στην πλάτη.[61]

Χειρουργική

Επεξεργασία

Χειρουργική επέμβαση μπορεί να ενδείκνυται όταν η συντηρητική θεραπεία δεν είναι αποτελεσματική στη μείωση του πόνου ή όταν ο ασθενής αναπτύσσει προοδευτικά λειτουργικό περιορισμό και νευρολογικά συμπτώματα, όπως η ακράτεια, αδυναμία κάτω άκρων, της ουροδόχου κύστης ή του εντέρου, η οποία μπορεί να συνδυαστεί με σοβαρή κεντρική οσφυϊκή δισκοκήλη που προκαλεί σύνδρομο της ιπουρίδας ή το νωτιαίο απόστημα.[εκκρεμεί παραπομπή] Σπονδυλοδεσία δεν έχει δείξει βελτίωση σε άτομα με χρόνιο απλό χαμηλό πόνο στην πλάτη.[62]

Οι πιο κοινοί τύποι των χαμηλών εγχειρήσεων στην πλάτη περιλαμβάνουν μικροδισκεκτομή, δισκεκτομή, πεταλεκτομή, foraminotomy, ή σπονδυλοδεσία. Μια άλλη λιγότερο επεμβατική χειρουργική τεχνική αποτελείται από εμφύτευση ενός διεγέρτη του νωτιαίου μυελού και τυπικά χρησιμοποιείται για συμπτώματα της χρόνιας ριζοπάθειας (ισχιαλγία). Οσφυϊκή τεχνητή αντικατάσταση δίσκου είναι νεότερη στη χειρουργική τεχνική για τη θεραπεία της νόσου και είναι μία διαδικασία που στοχεύει στη διατήρηση της κίνησης της σπονδυλικής στήλης. Σύμφωνα με μελέτες, τα οφέλη της χειρουργικής επέμβασης είναι περιορισμένα όταν ασχολείται με εκφυλισμένους δίσκους.[63]

Μια ιατρική εξέταση Μάρτιο του 2009 διαπίστωσε τα εξής: Τέσσερις τυχαίου δείγματος μελέτες έδειξαν ότι τα οφέλη της χειρουργικής επέμβασης είναι περιορισμένα κατά τη θεραπεία εκφυλιστικών δίσκων με ραχιαίο άλγος (όχι ισχιαλγία). Μεταξύ 1990 και 2001 υπήρξε μια αύξηση 220% σε χειρουργική σπονδυλικής στήλης, παρά το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου δεν υπήρξαν αλλαγές, διευκρινίσεις, ή βελτιώσεις στις ενδείξεις για τη χειρουργική επέμβαση ή νέα στοιχεία για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας της χειρουργική επέμβασης. Η αναθεώρηση, επίσης, διαπίστωσε ότι τα υψηλότερα ποσοστά της χειρουργικής επέμβασης μερικές φορές σχετίζονται με χειρότερα αποτελέσματα και ότι τα καλύτερα αποτελέσματα εμφανίστηκαν όπου τα ποσοστά της χειρουργικής επέμβασης ήταν χαμηλότερα. Διαπιστώθηκε επίσης ότι η χρήση των χειρουργικά εμφυτευμάτων αυξάνει τον κίνδυνο τραυματισμού των νεύρων, απώλεια αίματος, γενικών επιπλοκών ενώ μόνο ελαφρώς βελτιωμένη με σταθερούς ρυθμούς είναι σύντηξη των οστών. Δεν υπήρξε προστιθέμενη βελτίωση των επιπέδων του πόνου ή της λειτουργίας.[64]

Η λογική πίσω από σπονδυλοδεσία είναι ότι με σύντηξη δύο σπονδύλων μαζί, θα ενεργεί και θα λειτουργεί ως ένα στερεό οστού. Δεδομένου ότι οσφυϊκό άλγος μπορεί να προκαλείται από την υπερβολική κίνηση του σπονδύλου ο στόχος της είναι να εξαλειφθεί αυτή η επιπλέον κίνηση μεταξύ των σπονδύλων και η ανακούφιση του πόνου. Αν σκολίωση ή η εκφύλιση δίσκων είναι το πρόβλημα, η διαδικασία της σύντηξης σπονδυλικής στήλης μπορεί να συνιστάται. Υπάρχουν αρκετοί διαφορετικοί τρόποι εκτέλεσης της διαδικασίας σπονδυλικής σύντηξης. Ωστόσο κανένας, δεν αποδείχθηκε ότι μειώνει τον πόνο καλύτερα από τους άλλους.[35]

Άλλες

Επεξεργασία

Επιπρόσθετες θεραπείες έχουν πιο πρόσφατα αξιολόγηση από το Cochrane Collaboration:

  • Η θεραπεία μασάζ μπορεί να ωφελήσει ορισμένους ασθενείς.[65]
  • Εφαρμογή θερμότητας μπορεί να έχει ένα μέτριο όφελος. Τα αποδεικτικά στοιχεία για την ψυχρή θεραπεία είναι περιορισμένα.[66]
  • Η γιόγκα έχει βρεθεί επωφελής.[67][68][69]
  • Διόρθωση διαφορά μήκους στα πόδια μπορεί να βοηθήσει με την εισαγωγή ενός τακουνιού ή δημιουργώντας το παπούτσι.[70]
  • Ο ρόλος των ναρκωτικών για χρόνια χαμηλό πόνο στη πλάτη είναι αβέβαιος.[71]
  • Τα αντικαταθλιπτικά φαίνεται να είναι αναποτελεσματικά στην αντιμετώπιση του χρόνιου χαμηλού πόνου στην πλάτη [72] , ακόμη και αν ορισμένες προηγούμενες μελέτες αναφέρουν ότι είναι εξυπηρετικά.[36]
  • Διαδερμική ηλεκτρική νευρική διέγερση (TENS), δεν έχει βρεθεί να είναι αποτελεσματική σε χρόνιο χαμηλότερο πόνο στην πλάτη.[73]

Πρόγνωση

Επεξεργασία

Οι περισσότεροι άνθρωποι με οξύ χαμηλό πόνο στην πλάτη αναρρώνουν πλήρως μέσα σε μερικές εβδομάδες, ανεξάρτητα από θεραπείες.[74][75] Στις 6 εβδομάδες πλήρη ποσοστά ανάκτησης έχουν αναφερθεί σε ποσοστό μεταξύ 40-90%.[76] Για εκείνους των οποίων ο χαμηλός πόνος στην πλάτη συνεχίζεται σε χρονιότητα, σπάνια είναι αυτοπεριορισμένος, καθώς λιγότερο από το 10% των ατόμων των οποίων η χαμηλή χαμηλός πόνος στη πλάτη γίνεται χρόνια έκθεση δεν αναφέρουν πόνο πέντε χρόνια αργότερα.[77]

Επιδημιολογία

Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια της ζωής 80% των ανθρώπων που έχουν χαμηλότερο πόνο στην πλάτη.[75] Το 26% των Αμερικανών ενηλίκων αναφέρουν πόνο τουλάχιστον μία ημέρα στην διάρκεια κάθε τρεις μήνες.[78] 41% των ενηλίκων ηλικίας μεταξύ 26 και 44 ετών ανέφεραν ότι πόνο στους προηγούμενους 6 μήνες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι εκτιμήσεις του κόστους του χαμηλού πόνου στην πλάτη έχουν εύρος μεταξύ $ 38 και $ 50 δισεκατομμυρίων το χρόνο και υπάρχουν 300.000 εγχειρήσεις ετησίως. Μαζί με τις εγχειρήσεις αυχένα, οι εγχειρήσεις πλάτης είναι η 3η πιο κοινή μορφή της χειρουργικής επέμβασης στις Ηνωμένες Πολιτείες.[79]

Στην εγκυμοσύνη

Επεξεργασία

Υπολογίζεται ότι το 50-70% των εγκύων γυναικών βιώνουν τον πόνο στην πλάτη.[80]

Όσο προχωρά η εγκυμοσύνη, λόγω του επιπλέον βάρους του εμβρύου, το κέντρο βάρους θα μετατοπίζεται προς τα εμπρός και προκαλεί αλλαγή στη στάση του ατόμου. Αυτή η αλλαγή στη στάση οδηγεί σε αύξηση της έντασης του χαμηλότερου πόνου στην πλάτη.[80][81]

Η αύξηση των ορμονών μαλακώνει τους συνδέσμους στην περιοχή της πυέλου και χαλαρώνει τις αρθρώσεις. Αυτή η αλλαγή στους συνδέσμους και τις αρθρώσεις μπορούν να τροποποιήσουν την υποστήριξη όπως μέχρι τότε έχει η γυναίκα συνηθίσει.[82][83]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ «Lower Back Pain Fact Sheet. nih.gov». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Ιουνίου 2008. 
  2. ↑ Bogduk M (2003). «Management of chronic low back pain». Medical Journal of Australia 180 (2): 79–83. PMID 14723591. http://www.mja.com.au/public/issues/180_02_190104/bog10461_fm.html. 
  3. ↑ 3,0 3,1 irishhealth.com > Lumbago Αρχειοθετήθηκε 2012-02-24 στο Wayback Machine. Retrieved on Dec 25, 2009
  4. ↑ Henschke N, Maher CG, Refshauge KM, et al. (October 2009). «Prevalence of and screening for serious spinal pathology in patients presenting to primary care settings with acute low back pain». Arthritis Rheum. 60 (10): 3072–80. doi:10.1002/art.24853. PMID 19790051. 
  5. ↑ Smith MD, Russell A, Hodges PW., Division of Physiotherapy, School of Health and Rehabilitation Sciences, The University of Queensland, St Lucia †School of Population Health, The University of Queensland, Herston, Queensland, Australia: "How Common Is Back Pain in Women With Gastrointestinal Problems?” Clinical Journal of Pain. 2008 March/April;24(3):199-203.
  6. ↑ «Back pain - Causes». NHS. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουνίου 2011. 
  7. ↑ Hugo Keim and Frank Netter: Monography Low Back Pain, Editions Ciba 1981, USA
  8. ↑ Nemec P, Rybnickova S, Fabian P, Fojtik Z, Soucek M. Rheumatology Division, Second Department of Internal Medicine, St. Anne’s University Hospital, Masaryk University School of Medicine, Pekařská 53, 65691, Brno, Czech Republic, petr.nemec@fnusa.cz. : “Idiopathic retroperitoneal fibrosis: an unusual cause of low back pain”. Clinical Rheumatology. 2007 Oct 11;
  9. ↑ Graham Appley και Louis Solomon: System of Orthopedics and Fractures, London 2003
  10. ↑ (1) Symptoms of Depression and Risk of New Episodes of Low Back Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis. Pinheiro MB1, Ferreira ML2, Refshauge K1, Ordoñana JR3, Machado GC4, Prado LR5, Maher CG4, Ferreira PH1. Arthritis Care Res (Hoboken). 2015 Nov;67(11):1591-603. doi: 10.1002/acr.22619. (2) Symptoms of depression as a prognostic factor for low back pain: a systematic review. Pinheiro MB1, Ferreira ML2, Refshauge K3, Maher CG4, Ordoñana JR5, Andrade TB3, Tsathas A3, Ferreira PH3. Spine J. 2015 Oct 30. pii: S1529-9430(15)01622-8. doi: 10.1016/j.spinee.2015.10.037. [Epub ahead of print] (3) Deconstructing Chronic Low Back Pain in the Older Adult: Step by Step Evidence and Expert-Based Recommendations for Evaluation and Treatment: Part IV: Depression. Carley JA1, Karp JF1,2,3, Gentili A4,5, Marcum ZA6, Reid MC7, Rodriguez E8, Rossi MI8,9,10,11, Shega J12, Thielke S13,14, Weiner DK1 Pain Med. 2015 Nov 5. doi: 10.1111/pme.12935. [Epub ahead of print] (4) Persistent Low Back Pain. Eugene J. Carragee, N Engl J Med 2005; 352:1891-1898May 5, 2005DOI: 10.1056/NEJMcp042054
  11. ↑ Antoine Flao: “Epidemic Low Back Pain 200 cases from Virus Chikungunia, in Italy, 2007”, Quotidien du Medecin, 06-Sept 2007
  12. ↑ Αntonio Kasone: “Epidemic Low Back Pain 200 cases from Virus Chikungunia, in Italy, 2007”, National Institute of Health, Italy, συνέντευξη, Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, , 06-Σεπτ 2007
  13. ↑ Floyd, R., & Thompson, Clem. (2008). Manual of structural kinesiology. New York, NY: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
  14. ↑ T N Bernard and W Η Kirkaldy-Willis, "Recognizing specific characteristics of nonspecific low back pain," Clinical Orthopaedics and Related Research, no. 217 (April 1987) 266-280.
  15. ↑ Burke,G.L.,MD, (1964). Backache: From Occiput to Coccyx. Vancouver, BC: Macdonald Publishing.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Atlas SJ (2010). «Nonpharmacological treatment for low back pain». Journal of Musculoskeletal Medicine 27 (1). http://www.musculoskeletalnetwork.com/display/article/1145622/1507555. [νεκρός σύνδεσμος]
  17. ↑ Chou, R; Fu, R, Carrino, JA, Deyo, RA (2009 Feb 7). «Imaging strategies for low-back pain: systematic review and meta-analysis.». Lancet 373 (9662): 463–72. doi:10.1016/S0140-6736(09)60172-0. PMID 19200918. 
  18. ↑ «BestBets: Early radiography in acute lower back pain». 
  19. ↑ Chou, R; Qaseem, A, Owens, DK, Shekelle, P, Clinical Guidelines Committee of the American College of, Physicians (2011 Feb 1). «Diagnostic imaging for low back pain: advice for high-value health care from the American College of Physicians». Annals of internal medicine 154 (3): 181–9. doi:10.1059/0003-4819-154-3-201102010-00008. PMID 21282698. https://archive.org/details/sim_annals-of-internal-medicine_2011-02-01_154_3/page/181. 
  20. ↑ Deyo RA, Mirza SK, Turner JA, Martin BI (2009). «Overtreating chronic back pain: time to back off?». J Am Board Fam Med 22: 62–8. 
  21. ↑ «www.acr.org». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2012. 
  22. ↑ 22,0 22,1 22,2 22,3 22,4 22,5 22,6 22,7 Use of imaging studies for low back pain: percentage of members with a primary diagnosis of low back pain who did not have an imaging study (plain x-ray, MRI, CT scan) within 28 days of the diagnosis. Agency for Healthcare Research and Quality. 2012. http://www.qualitymeasures.ahrq.gov/content.aspx?id=34670. Ανακτήθηκε στις 2012-08-06 [νεκρός σύνδεσμος]
  23. ↑ Semelka's Spin: Pathways to Imaging Excellence Richard C. Semelka, MD: «CT Radiation Risks and a Parent's Concern», From Medscape Radiology, Posted 01/31/2008
  24. ↑ Radiology, 2006
  25. ↑ 25,0 25,1 Choi BK, Verbeek JH, Tam WW, Jiang JY (2010). Choi, Brian KL, επιμ. «Exercises for prevention of recurrences of low-back pain». Cochrane Database Syst Rev (1): CD006555. doi:10.1002/14651858.CD006555.pub2. PMID 20091596. 
  26. ↑ Delavier, Frédéric. Strength training anatomy. Human Kinetics Publishers, 2006. Print.}
  27. ↑ Cigarette Smoking and Its Impact on Spinal Fusions
  28. ↑ Mayo Clinic (2008). Back pain guide [on-line].
  29. ↑ Chou R, Qaseem A, Snow V et al. (October 2, 2007). «Diagnosis and treatment of low back pain: a joint clinical practice guideline from the American College of Physicians and the American Pain Society». Ann Intern Med 147 (7): 478–91. doi:10.7326/0003-4819-147-7-200710020-00006. PMID 17909209. http://annals.org/cgi/content/full/147/7/478. 
  30. ↑ French SD, Cameron M, Walker BF, Reggars JW, Esterman AJ (2006). French, Simon D, επιμ. «Superficial heat or cold for low back pain». Cochrane database of systematic reviews (Online) (1): CD004750. doi:10.1002/14651858.CD004750.pub2. PMID 16437495. 
  31. ↑ «Heat or Cold Packs for Neck and Back Strain: A Randomized Controlled Trial of Efficacy. Gregory Garra. 2010; Academic Emergency Medicine - Wiley InterScience». [νεκρός σύνδεσμος]
  32. ↑ 32,0 32,1 Hagen KB, Hilde G, Jamtvedt G, Winnem M (2004). Hagen, Kåre Birger, επιμ. «Bed rest for acute low-back pain and sciatica». Cochrane Database Syst Rev (4): CD001254. doi:10.1002/14651858.CD001254.pub2. PMID 15495012. 
  33. ↑ Atlas SJ (2010). «Nonpharmacological treatment for low back pain». Journal of Musculoskeletal Medicine 27 (1): 20–27. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-07-23. https://web.archive.org/web/20120723164852/http://www.musculoskeletalnetwork.com/pain/content/article/1145622/1507555. Ανακτήθηκε στις 2012-11-27. 
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 Koes B, van Tulder M (2006). «Low back pain (acute)». Clinical evidence (15): 1619–33. PMID 16973062. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-10-02. https://web.archive.org/web/20111002031657/http://clinicalevidence.bmj.com/ceweb/conditions/msd/1102/1102.jsp. Ανακτήθηκε στις 2012-11-27. 
  35. ↑ 35,0 35,1 «Low Back Pain-OrthoInfo - AAOS». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 25 Νοεμβρίου 2012. 
  36. ↑ 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 36,5 van Tulder M, Koes B (2006). «Low back pain (chronic)». Clinical evidence (15): 1634–53. PMID 16973063. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2009-12-14. https://web.archive.org/web/20091214063535/http://clinicalevidence.bmj.com/ceweb/conditions/msd/1116/1116.jsp. Ανακτήθηκε στις 2012-11-27. 
  37. ↑ Roelofs PDDM, Deyo RA, Koes BW, Scholten RJPM, van Tulder MW (2008). Roelofs, Pepijn DDM, επιμ. «Non-steroidal anti-inflammatory drugs for low back pain». Cochrane Database of Systematic Reviews (1): CD000396. doi:10.1002/14651858.CD000396.pub3. PMID 18253976. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2011-09-09. https://web.archive.org/web/20110909060245/http://www2.cochrane.org/reviews/en/ab000396.html. Ανακτήθηκε στις 2012-11-27. 
  38. ↑ «BestBets: Muscle relaxants for acute low back pain». 
  39. ↑ Malanga GA, Dunn KR. Low back pain management: approaches to treatment Αρχειοθετήθηκε 2013-04-15 στο Wayback Machine.. J Musculoskel Med. 2010;27:305-315.
  40. ↑ ^ Walker, BF; French, SD, Grant, W, Green, S (2011 Feb 1). "A Cochrane review of combined chiropractic interventions for low-back pain". Spine 36 (3): 230–42. doi:10.1097/BRS.0b013e318202ac73. PMID 21248591
  41. ↑ ^ Assendelft, Willem JJ; Morton, Sally C; Yu, Emily I; Suttorp, Marika J; Shekelle, Paul G; Assendelft, Willem JJ (2004). Assendelft, Willem JJ. ed. "Spinal manipulative therapy for low-back pain". Cochrane database of systematic reviews (Online) (1): CD000447. doi:10.1002/14651858.CD000447.pub2. PMID 14973958
  42. ↑ .^ Bronfort, G; Haas, M; Evans, R; Kawchuk, G; Dagenais, S (2008). "Evidence-informed management of chronic low back pain with spinal manipulation and mobilization". The Spine Journal 8 (1): 213–25. doi:10.1016/j.spinee.2007.10.023. PMID 18164469.
  43. ↑ ^ Murphy, A; Vanteijlingen, E; Gobbi, M (2006). "Inconsistent Grading of Evidence Across Countries: A Review of Low Back Pain Guidelines". Journal of Manipulative and Physiological Therapeutics 29 (7): 576–81, ich prevent, as well as direct, 16/j.jmpt.2006.07.005. doi:10.1016/j.jmpt.2006.07.005. PMID 16949948.
  44. ↑ ^ Dagenais, S; Gay, RE; Tricco, AC; Freeman, MD; Mayer, JM (2010). "NASS Contemporary Concepts in Spine Care: spinal manipulation therapy for acute low back pain". The spine journal : official journal of the North American Spine Society 10 (10): 918–40.doi:10.1016/j.spinee.2010.07.389. PMID 20869008.
  45. ↑ ^ a b Chou R, Qaseem A, Snow V et al. (October 2, 2007)."Diagnosis and treatment of low back pain: a joint clinical practice guideline from the American College of Physicians and the American Pain Society". Ann Intern Med 147 (7): 478–91. doi:10.7326/0003-4819-147-7-200710020-00006. PMID 17909209.
  46. ↑ ^ Meeker W, Branson R, Bronfort G et al. (2007)."Chiropractic management of low back pain and low back related leg complaints" (PDF). Council on Chiropractic Guidelines and Practice Parameters. Retrieved 2008-03-13.
  47. ↑ Chou, R; Shekelle, P (2010). «Will this patient develop persistent disabling low back pain?». JAMA: the Journal of the American Medical Association 303 (13): 1295–302. doi:10.1001/jama.2010.344. PMID 20371789. 
  48. ↑ Hayden, Jill; Van Tulder, Maurits W; Malmivaara, Antti; Koes, Bart W; Hayden, Jill (2005). Hayden, Jill, επιμ. «Exercise therapy for treatment of non-specific low back pain». Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD000335. doi:10.1002/14651858.CD000335.pub2. PMID 16034851. 
  49. ↑ van van Middelkoop M, Rubinstein SM, Kuijpers T, Verhagen AP, Ostelo R, Koes BW, van Tulder MW (2011). «A systematic review on the effectiveness of physical and rehabilitation interventions for chronic non-specific low back pain». Eur Spine J 20 (1): 19–39. doi:10.1007/s00586-010-1518-3. PMID 20640863. 
  50. ↑ Smith C, Grimmer-Somers K. (2010). «The treatment effect of exercise programmes for chronic low back pain». J Eval Clin Pract 16 (3): 484–91. doi:10.1111/j.1365-2753.2009.01174.x. PMID 20438611. 
  51. ↑ van Middelkoop M, Rubinstein SM, Verhagen AP, Ostelo RW, Koes BW, van Tulder MW (2010). «Exercise therapy for chronic nonspecific low-back pain». Best Pract Res Clin Rheumatol 24 (2): 193–204. doi:10.1016/j.berh.2010.01.002. PMID 20227641. 
  52. ↑ Weiss HR (1993). «Scoliosis-related pain in adults: Treatment influences». Eur J Phys Med Rehabil 3 (3): 91–94. 
  53. ↑ King SA (July 1, 2008). «Update on Treatment of Low Back Pain: Part 2». Psychiatric Times 25 (8). http://www.consultantlive.com/pain/article/10168/1167024. [νεκρός σύνδεσμος]
  54. ↑ Haake M, Müller HH, Schade-Brittinger C, et al. (2007). «German Acupuncture Trials (GERAC) for Chronic Low Back Pain: Randomized, Multicenter, Blinded, Parallel-Group Trial With 3 Groups». Arch. Intern. Med. 167 (17): 1892–8. doi:10.1001/archinte.167.17.1892. PMID 17893311. 
  55. ↑ Paul Little et al.,Randomised controlled trial of Alexander technique (AT) lessons, exercise, and massage (ATEAM) for chronic and recurrent back pain, British Medical Journal, August 19, 2008.
  56. ↑ Spinal Manipulative Therapy for Low Back Pain: A Meta-Analysis of Effectiveness Relative to Other Therapies * Willem J.J. Assendelft, * Sally C. Morton, * Emily I. Yu, * Marika J. Suttorp, * and Paul G. Shekelle Ann Intern Med June 3, 2003 138:871-881
  57. ↑ MacHado, LA; De Souza, MS; Ferreira, PH; Ferreira, ML (2006). «The McKenzie method for low back pain: a systematic review of the literature with a meta-analysis approach». Spine 31 (9): E254–62. doi:10.1097/01.brs.0000214884.18502.93. PMID 16641766. 
  58. ↑ Dagenais, S; Mayer, J; Wooley, J; Haldeman, S (2008). «Evidence-informed management of chronic low back pain with medicine-assisted manipulation». The Spine Journal 8 (1): 142–9. doi:10.1016/j.spinee.2007.09.010. PMID 18164462. 
  59. ↑ Chou, Roger; Loeser, John D.; Owens, Douglas K.; Rosenquist, Richard W.; Atlas, Steven J.; Baisden, Jamie; Carragee, Eugene J.; Grabois, Martin και άλλοι. (2009). «Interventional Therapies, Surgery, and Interdisciplinary Rehabilitation for Low Back Pain». Spine 34 (10): 1066–77. doi:10.1097/BRS.0b013e3181a1390d. PMID 19363457. 
  60. ↑ Epidural Corticosteroid Injections in the Management of Sciatica: A Systematic Review and Meta-analysis
  61. ↑ Cherkin, DC; Eisenberg, D; Sherman, KJ; Barlow, W; Kaptchuk, TJ; Street, J; Deyo, RA (2001). «Randomized trial comparing traditional Chinese medical acupuncture, therapeutic massage, and self-care education for chronic low back pain». Archives of Internal Medicine 161 (8): 1081–8. doi:10.1001/archinte.161.8.1081. PMID 11322842. 
  62. ↑ «BestBets: Spinal fusion in chronic back pain». 
  63. ↑ Mirza, SK; Deyo, RA (2007). «Systematic review of randomized trials comparing lumbar fusion surgery to nonoperative care for treatment of chronic back pain». Spine 32 (7): 816–23. doi:10.1097/01.brs.0000259225.37454.38. PMID 17414918. 
  64. ↑ Deyo, RA; Mirza, SK; Turner, JA; Martin, BI (2009). «Overtreating Chronic Back Pain: Time to Back Off?». Journal of the American Board of Family Medicine : JABFM 22 (1): 62–8. doi:10.3122/jabfm.2009.01.080102. PMID 19124635. 
  65. ↑ Furlan, AD; Brosseau, L; Imamura, M; Irvin, E; Furlan, Andrea (2002). Furlan, Andrea, επιμ. «Massage for low-back pain». Cochrane database of systematic reviews (Online) (2): CD001929. doi:10.1002/14651858.CD001929. PMID 12076429. 
  66. ↑ French, Simon D; Cameron, Melainie; Walker, Bruce F; Reggars, John W; Esterman, Adrian J; French, Simon D (2006). French, Simon D, επιμ. «Superficial heat or cold for low back pain». Cochrane database of systematic reviews (Online) (1): CD004750. doi:10.1002/14651858.CD004750.pub2. PMID 16437495. 
  67. ↑ Tilbrook Helen E et al. (2011). «Yoga for Chronic Low Back Pain: A Randomized Trial». Ann. Intern. Med. 155 (9): 569-578. PMID 22041945. 
  68. ↑ Sherman KJ, Cherkin DC, Erro J, Miglioretti DL, Deyo RA (2005). «Comparing yoga, exercise, and a self-care book for chronic low back pain: a randomized, controlled trial». Ann. Intern. Med. 143 (12): 849–56. PMID 16365466. 
  69. ↑ Williams KA, Petronis J, Smith D, et al. (2005). «Effect of Iyengar yoga therapy for chronic low back pain». Pain 115 (1–2): 107–17. doi:10.1016/j.pain.2005.02.016. PMID 15836974. 
  70. ↑ Defrin R, Ben Benyamin S, Aldubi RD, Pick CG (2005). «Conservative correction of leg-length discrepancies of 10mm or less for the relief of chronic low back pain». Archives of physical medicine and rehabilitation 86 (11): 2075–80. doi:10.1016/j.apmr.2005.06.012. PMID 16271551. https://archive.org/details/sim_archives-of-physical-medicine-and-rehabilitation_2005-11_86_11/page/2075. 
  71. ↑ Deshpande A, Furlan A, Mailis-Gagnon A, Atlas S, Turk D (2007). Deshpande, Amol, επιμ. «Opioids for chronic low-back pain». Cochrane database of systematic reviews (Online) (3): CD004959. doi:10.1002/14651858.CD004959.pub3. PMID 17636781. 
  72. ↑ Urquhart DM, Hoving JL, Assendelft WW, Roland M, van Tulder MW (2008). Urquhart, Donna M, επιμ. «Antidepressants for non-specific low back pain». Cochrane Database Syst Rev (1): CD001703. doi:10.1002/14651858.CD001703.pub3. PMID 18253994. 
  73. ↑ Dubinsky, R. M.; Miyasaki, J. (2009). «Assessment: Efficacy of transcutaneous electric nerve stimulation in the treatment of pain in neurologic disorders (an evidence-based review): Report of the Therapeutics and Technology Assessment Subcommittee of the American Academy of Neurology». Neurology 74 (2): 173–6. doi:10.1212/WNL.0b013e3181c918fc. PMID 20042705. 
  74. ↑ «BestBets: Prognosis in acute non-traumatic simple lower back pain». 
  75. ↑ 75,0 75,1 Urquhart, Donna M; Hoving, Jan L; Assendelft, Willem JJ; Roland, Martin; Van Tulder, Maurits W; Urquhart, Donna M (2008). Urquhart, Donna M, επιμ. «Antidepressants for non-specific low back pain». Cochrane database of systematic reviews (Online) (1): CD001703. doi:10.1002/14651858.CD001703.pub3. PMID 18253994. 
  76. ↑ Menezes Costa Lda, C; Maher, CG; Hancock, MJ; McAuley, JH; Herbert, RD; Costa, LO (2012 Aug 7). «The prognosis of acute and persistent low-back pain: a meta-analysis.». CMAJ : Canadian Medical Association journal = journal de l'Association medicale canadienne 184 (11): E613-24. doi:10.1503/cmaj.111271. PMID 22586331. 
  77. ↑ Hestbaek, L; Leboeuf-Yde, C; Engberg, M; Lauritzen, T; Bruun, NH; Manniche, C (2003). «The course of low back pain in a general population. Results from a 5-year prospective study». Journal of manipulative and physiological therapeutics 26 (4): 213–9. doi:10.1016/S0161-4754(03)00006-X. PMID 12750654. 
  78. ↑ Deyo, Richard A.; Mirza, Sohail K.; Martin, Brook I. (2006). «Back Pain Prevalence and Visit Rates». Spine 31 (23): 2724–7. doi:10.1097/01.brs.0000244618.06877.cd. PMID 17077742. 
  79. ↑ ACSM's resources for clinical exercise physiology: musculoskeletal, neuromuscular, neoplastic, immunologic and hematologic conditions. (2009). Philadelphia, PA: Amer College of Sports.[Χρειάζεται σελίδα]
  80. ↑ 80,0 80,1 Danforth Obstetrics and Gynecology Ninth Ed. Scott, James. Gibbs, et al, Ch. 1[Χρειάζεται σελίδα]
  81. ↑ Williams’s Obstetrics Twenty-Second Ed. Cunningham, F. Gary, et al, Ch. 8[Χρειάζεται σελίδα]
  82. ↑ Πόνος στην πλάτη κατά την εγκυμοσύνη, American Pregnancy Association
  83. ↑ Lower Back Pain during Pregnancy, Dynamic Chiropractic

Πηγές

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Οσφυαλγία&oldid=10680446"