Ουάιφερ
Ο Ουάιφερ (πέθανε το 768) ήταν ο τελευταίος ανεξάρτητος Δούκας της Ακουιτανίας (745 - 768).[1] Διαδέχτηκε τον πατέρα του Χούναλντ Α΄ όταν αποσύρθηκε σε μοναστήρι (745). Κληρονόμησε την σύγκρουση της οικογένειας του με την Δυναστεία των Καρολιδών που ανέβαινε εκείνη την εποχή στον θρόνο των Φράγκων, ο Πιπίνος ο Βραχύς εξελέγη βασιλιάς (751) και έγινε ο νόμιμος επικυρίαρχος του Ουάιφερ. Η πρώτη ανοιχτή σύγκρουση ανάμεσα στον Πεπίνο και τον Ουάιφερ χρονολογείται την εποχή που ο Ουάιφερ πρόσφερε άσυλο στον ετεροθαλή αδελφό του Πεπίνου Γκρίφο μετά την αποτυχία του να πάρει το Δουκάτο της Βαυαρίας.[2] [3] Η ακριβής αντίδραση του Πεπίνου δεν είναι γνωστή, ο Γκρίφο δολοφονήθηκε την εποχή που αποφάσισε να εγκαταλείψει την Ακουιτανία για την Ρώμη.
| Ουάιφερ | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 8ος αιώνας |
| Θάνατος | 2 Ιουνίου 768 Δουκάτο της Ακουιτανίας |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αριστοκράτης |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Χούναλντ Β΄ |
| Γονείς | Χούναλντ Α΄ |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | duke of Aquitaine (745–768) Duke of Gascony (745–768) |
Ο Ουάιφερ λεηλάτησε την Ναρμπόν (751), το κέντρο της Ισλαμικής κυριαρχίας βόρεια από τα Πυρηναία, είχε κατακτηθεί από τους Άραβες (720), την επόμενη χρονιά πολλές Βησιγοτθικές πόλεις βόρεια από τα Πυρηναία πέρασαν στους Φράγκους.[4] Την εποχή που οι δυνάμεις του Πεπίνου πολιορκούσαν την Ναρμπόν (752 - 759) οι δυνάμεις του Ουάιφερ επιτέθηκαν για άγνωστο λόγο στον στρατό του Πεπίνου "με τον ίδιο τρόπο που έκανε ο πατέρας του Χούναλντ στον πατέρα του Πεπίνου Κάρολο Μαρτέλο".[5] Μονάχα οι τοπικές πηγές της περιοχής καταγράφουν την επίθεση αυτή.[6] Τα "Χρονικά του Ουζέ" αναφέρουν ότι ο Πεπίνος ξεκίνησε την κατάκτηση της Ρουέγκρ στην διάρκεια της πολιορκίας της Ναρμπόν (754), είχε την υποστήριξη των τοπικών Βησιγότθων που ήταν κυρίαρχοι στην περιοχή πριν από τους Άραβες.[7]
Πόλεμοι με τον Πεπίνο τον Βραχύ Επεξεργασία
Ο στρατός των Φράγκών υπό την ηγεσία του Πεπίνου του Βραχύ ξεκίνησε την κατάκτηση της νότιας Ακουιτανίας αμέσως μετά την κατάκτηση της Ναρμπόν (759), έπεσαν στα χέρια του η πρωτεύουσα της Ρουέγκρ Ροντέζ Τουλούζη, και η Αλμπί .[8] O Πεπίνος ο Βραχύς κατέσχεσε την εκκλησιαστική περιουσία του Ουάιφερ (760) και κινήθηκε με στρατό εναντίον του. Ο Ουάιφερ του έκανε εκκλήσεις για ειρήνη αλλά ο Πεπίνος τον αγνόησε, επιτέθηκε στο Μπέρι, την Ωβέρνη και σε μεγάλο τμήμα της Ακουιτανίας.[9] Σε απάντηση ο Ουάιφερ διέταξε τους κόμητες του Μπουρζ και της Ωβέρνης που είχαν υπό τον έλεγχο τους τα βορειοανατολικά σύνορα της Ακουιτανίας να συγκεντρώσουν τον στρατό τους και να επιτεθούν στο Σαλόν-συρ-Σον. Ο στρατός συγκροτήθηκε αυτή την φορά από συγκεκριμένες περιοχές επειδή δεν αναφέρεται παρουσία Βάσκων.[10] Οι Βάσκοι σύμφωνα με τα "Χρονικά του Φρεντεγκάρ" είχαν συνεχώς παρουσία στον στρατό του Ουάιφερ.[11] Στην εκστρατεία που ακολούθησε λεηλατήθηκε η Βουργουνδία, ο Πεπίνος απέκρουσε τους εισβολείς, κατέλαβε κάστρα στην Ωβέρνη και ανάγκασε τον κόμη να παραδοθεί. Η φρουρά του κάστρου του Μπουρμπόν καταγράφεται στα "Χρονικά του Φρεντεγκάρ" ως "οι άντρες του Ουάιφερ".[12] Με το τέλος της εκστρατείας ο Πεπίνος απαίτησε με συνθήκη να έχει μόνιμο έλεγχο στα κάστρα της Ωβέρνης.
Ο Πεπίνος επιτέθηκε στο Μπερί και το Πουατού (762), κατέλαβε τον Μπουρζ και ανάγκασε τον κόμη να παραδοθεί μετά από μια πολύ σκληρή πολιορκία στην οποία ο κόμης τοποθέτησε όπλα γύρω από τα τείχη. Την ίδια χρονιά έπεσε και η Τουάρ και ο κόμης του Πουατιέ δήλωσε την υποταγή του στον Πεπίνο.[13] Οι Βάσκοι που υπηρετούσαν στον στρατό των κομήτων του Μπουρζ και του Πουατιέ συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στην Νευστρία.[14] Ο ξάδελφος του Ουάιφερ Μάντιο με μια φρουρά Βάσκων προσπάθησαν να στήσουν παγίδα στον στρατό των Καρολιδών την ώρα που έμπαινε στην Ναρμπόν αλλά γνώρισαν την συντριβή. Ο Μάντιο και ολόκληρη η φρουρά του σκοτώθηκαν, οι Βάσκοι τρομοκρατημένοι εγκατέλειψαν τα άλογα τους και δραπέτευσαν πεζοί, με αποτέλεσμα οι Φράγκοι να πάρουν τα άλογα τους ως λάφυρα.[15] Ο Ουάιφερ ζήτησε από τον Πεπίνο να του επιτρέψει να δεχτεί την Μπουρζ και άλλες πόλεις της Ακουιτανίας σε αντάλλαγμα του "οτιδήποτε θέλει να δεχτεί από φόρους θα μπορεί να το πάρει μόνο από την Ακουιτανία".[16][17] Δεν πήρε απάντηση, ο Πεπίνος ο Βραχύς εισέβαλε με τον στρατό του στην Λιμόζ και την Κερσί.[18] Ο Πεπίνος ο Βραχύς συγκάλεσε ετήσια Σύνοδο στην Βορμς στην οποία συμμετείχαν ο Ουάιφερ και ο δούκας της Βαυαρίας.[19] Τα "Χρονικά του Φρεντεγκάρ" αναφέρουν ότι ο Γουάιφερ απάντησε με την συγκέντρωση ενός μεγάλου στρατού από Βάσκους που κατοικούσαν στις παραδοσιακές περιοχές κατά μήκος του Γκαρόν (765).[20] Ο "μεγάλος στρατός" και ο "στρατός της εισφοράς των Βάσκων" φαίνεται ότι αποτελούσαν ξεχωριστές οντότητες.[21] Ο κόμης της Ωβέρνης συγκρότησε αντίστοιχα των δικό του στρατό από Βάσκους που υπηρετούσαν στην φρουρά του Κλερμόντ.[22]
Πτώση Επεξεργασία
Την περίοδο 763 - 766 ο Ουάιφερ απέσυρε τις φρουρές από τις πόλεις Πουατιέ, Λιμόζ, Σαιντ, Περιγκέ και την Ανγκουλέμ, οι περισσότερες από αυτές αποκαταστάθηκαν όταν κατέλαβε τις πόλεις ο Πεπίνος ο Βραχύς.[23] Ο ιστορικός Άρστιμπαλντ Ρος Λιούις (1914 - 1990) πιστεύει ότι ο Πεπίνος κατέστρεφε τα τείχη όταν καταλάμβανε τις πόλεις και έκρινε ότι δεν μπορούσε να τις κρατήσει.[24] Ο Μπέρναρντ Μπάκραχ (γεν. το 1939) αντίθετα πιστεύει ότι ο Ουάιφερ ήταν αυτός που τα κατέστρεφε ώστε να μην μπορέσει ο Πεπίνος να τα χρησιμοποιήσει όταν καταλάβει τις πόλεις. Στην τελευταία περίοδο του πολέμου οι μάχες συνοδεύτηκαν με μεγάλη βιαιότητα, ο Πεπίνος έκαιγε σπίτια, κατέστρεφε αμπελώνες και ερήμωνε τα μοναστήρια.[25] Την περίοδο 763 - 766 τοποθετήθηκε στο κάστρο του Μπερί Φραγκική φρουρά.[26] Οι περισσότεροι οπαδοί του Ουάιφερ τον εγκατέλειψαν αλλά οι μάχες συνεχίστηκαν ακόμα και μετά τον θάνατο του Ουάιφερ λίγο πριν τον θάνατο του Πεπίνου (768).[27] Η τελευταία φάση του πολέμου εξελίχτηκε με τους πληθυσμούς των πόλεων Περιγκόρ, Ανγκουλέμ και Μπορντώ, σχετίζονταν με τους Βάσκους αλλά δεν τις διοικούσε ο ίδιος απ΄ευθείας, ήταν μόνο σύμμαχοι του. Οι χρονικογράφοι γράφουν κατέστρεφε σωρηδόν σπίτια και κάστρα, λεηλάτησε την ύπαιθρο σε τέτοιο βαθμό που δεν "υπήρχε κανένας άντρας να εργαστεί με την γη".[28] Την ίδια εποχή νίκησε ξανά τους Βάσκους ύστερα από σύντομη μάχη.[29] Ο κόμης του Μπουρζ υποτάχθηκε και αυτός με την σειρά του ολοκληρωτικά στον Πεπίνο. Τα περισσότερα μέλη της οικογένειας του Ουάιφερ συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν στο δάσος της Περιγκόρ.[30] Ο ίδιος ο Ουάιφερ δολοφονήθηκε από τους δικούς του άντρες πιθανότατα με εντολές του Πεπίνου.[31] Ο γιος του Χούναλντ Β΄ συνέχισε να διεκδικεί την Ακουιτανία και πολέμησε πολλές φορές με τον γιο και διάδοχο του Πεπίνου Καρλομάγνο.[32][33]
Κυβέρνηση στην Ακουιτανία Επεξεργασία
Υπάρχει ένα διάταγμα που χρονολογείται από την εποχή του Ουάιφερ, βρίσκεται στην Βασιλική του Σαίντ-Τζουλιέν στην Μπριούντ.[34] Ο Ουάιφερ και ο προκάτοχος του Χούναλντ Α΄ καταγράφονται σαν "πρίγκιπες", στο διάταγμα παραχωρούσε μια βίλα σε αντάλλαγμα με μία άλλη βίλα και δύο λίρες από ασήμι, χρονολογείται την περίοδο 756 - 757.[35] Η πολιτική του Ουάιφερ ήταν αντιγραφή της πολιτικής του αντιπάλου του Πεπίνου του Βραχύ την περίοδο 743 - 744, διέταξε τους οπαδούς του που είχαν δεχτεί δώρα εκκλησιαστικά κτήματα να τα επιστρέψουν στην εκκλησία και δέχτηκε από την εκκλησία μία "Επισφαλή". Με την δημιουργία της "Επισφαλούς" θα μπορούσε να συγκεντρώσει στρατεύματα για να μπορέσει να υπερασπιστεί το δουκάτο από τις επιθέσεις του Πεπίνου.[36] Τα "Χρονικά του Φρεντεγκάρ" καταγράφουν ότι στην συνέχεια ο Ουάιφερ έκανε κατάσχεση των βασιλικών εδαφών και τα μοίρασε στους οπαδούς του.[37] Ένας χρονικογράφος 250 χρόνια αργότερα έγραψε ότι ο Πεπίνος ο Βραχύς στην διάρκεια του πολέμου του με τον Ουάιφερ έκανε δώρο δυο βίλες στα Αβαεία του Αγίου Μάρσιαλ και του Σαιντ-Ετιέν.[38] Δεν υπάρχουν πηγές σχετικά με την διοίκηση του Ουάιφερ στην Ακουιτανία αν και οι πληροφορίες που σχετίζονται με τους πολέμους του με τον Πεπίνο είναι πλούσιες.[39] Σε πολλές μεγάλες πόλεις όπως η Μπουρζ, το Πουατιέ και την Ωβέρνη διορίστηκαν κόμητες.[40] Στην Τουάρ που υπήρχε ένα κάστρο, διορίστηκε ένας κόμης στην διοίκηση της φρουράς.[41] Ο Άρστιμπαλντ Ρος Λιούις γράφει ότι η παρουσία μεγάλου αριθμού Βάσκων στις δυνάμεις του Ουάιφερ οφείλεται σε κάποια μυστική συμμαχία που έκλεισε με τον δούκα της Γασκώνης, με τον ίδιο τρόπο όταν κατέκτησε ο Πεπίνος ο Βραχύς την Ναρμπόν συμμάχησε με τους Γότθους στην Σεπτιμανία.[42]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Collins 1990, σσ. 106–107
- ↑ Freising 1966
- ↑ Lewis 1965, σσ. 24–25
- ↑ Collins 1989, σ. 173
- ↑ Lewis 1965, σ. 23 Σημ. 14
- ↑ Lewis 1965, σ. 25 Σημ. 20
- ↑ Lewis 1965, σ. 26 Σημ. 23
- ↑ Lewis 1965, σ. 26
- ↑ Lewis 1965, σ. 26
- ↑ Lewis 1965, σ. 10 Σημ. 37
- ↑ Bachrach 1974, σσ. 6–7
- ↑ Bachrach 1974, σσ. 6–7
- ↑ Bachrach 1974, σ. 9
- ↑ Lewis 1965, σσ. 27–28
- ↑ Bachrach 1974, σσ. 6–7
- ↑ Curta 2006, σ. 687 Σημ. 87
- ↑ Lewis 1965, σ. 27 Σημ. 30
- ↑ Lewis 1965, σσ. 27–28
- ↑ Reimitz 2015, σ. 332
- ↑ Bachrach 1974, σσ. 6–7
- ↑ Bachrach 1974, σσ. 6–7
- ↑ Bachrach 1974, σσ. 6–7
- ↑ Bachrach 1974, σ. 10
- ↑ Lewis 1965, σσ. 27–28
- ↑ Lewis 1965, σσ. 27–28
- ↑ Lewis 1965, σ. 27 Σημ. 30
- ↑ Bachrach 1974, σ. 13
- ↑ Lewis 1965, σσ. 27–28
- ↑ Lewis 1965, σσ. 27–28
- ↑ Lewis 1965, σσ. 27–28
- ↑ Wallace-Hadrill 1960
- ↑ Bachrach 1974, σ. 13
- ↑ Lewis 1965, σσ. 27–28
- ↑ Doniol 1853, σσ. 47–48
- ↑ Lewis 1965, σ. 16
- ↑ Lewis 1965, σ. 17 Σημ. 84
- ↑ Lewis 1965, σ. 26
- ↑ Lewis 1965, σ. 15 Σημ. 71
- ↑ Bachrach 1974, σ. 9
- ↑ Lewis 1965, σ. 7
- ↑ Bachrach 1974, σσ. 11–12
- ↑ Lewis 1965, σ. 26
Πηγές Επεξεργασία
- Bachrach, Bernard (1974). "Military Organization in Aquitaine under the Early Carolingians". Speculum. 49 (1): 1–33.
- Collins, Roger (1989). The Arab Conquest of Spain, 710–97. Oxford: Oxford University Press.
- Collins, Roger (1990). The Basques. London: Blackwell.
- Collins, Roger (1992). "The Vaccaei, the Vaceti, and the rise of Vasconia". Law, Culture and Regionalism in Early Medieval Spain. London: Variorum. ISBN 0860783081. Originally published in Studia Historica, VI (Salamanca, 1988).
- Curta, Florin (2006). "Merovingian and Carolingian Gift Giving". Speculum. 81 (3): 671–99.
- Doniol, Henri, ed. (1853). Cartulaire de Brioude [Liber de honoribus sancto Juliano collatis]. Clermont-Ferrand: Thibaud.
- Freising, Otto von (1966). Mierow, Charles Christopher, trans.; Evans, Austin Patterson; Knapp, Charles (eds.). The Two Cities: A Chronicle of Universal History to the Year 1146 A.D. New York: Octagon Books.
- Lewis, Archibald Ross (1965). The Development of Southern French and Catalan Society, 718–1050. Austin: University of Texas Press.
- Oman, Charles (1914). The Dark Ages, 476–918. London: Rivingtons.
- Reimitz, Helmut (2015). History, Frankish Identity and the Framing of Western Ethnicity, 550–850. Cambridge University Press.
- Wallace-Hadrill, J. M., ed. (1960). The Fourth Book of the Chronicle of Fredegar. London: Thomas Nelson.
