Πάπας Κλήμης Δ΄
Ο Πάπας Κλήμης Δ΄ ή Γκουί Φουκουά ή Γκουί ο Παχύς (23 Νοεμβρίου 1190 - 29 Νοεμβρίου 1268) ήταν αρχηγός στην Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία και κυβερνήτης στα Παπικά Κράτη (5 Φεβρουαρίου 1265 - 29 Νοεμβρίου 1268).[1] Ο Γκουί Φουκουά είχε διατελέσει επίσκοπος του Λε Πουί-αν-Βελαί (1257–1260), Αρχιεπίσκοπος του Ναρμπόν (1259–1261), και Αρχιεπίσκοπος της Σαβίνας (1261-1265). Η εκλογή του ως Πάπας έγινε από ένα Κονκλάβιο που συστήθηκε στην Περούτζια από το Κολλέγιο των Καρδιναλίων και κράτησε τέσσερεις μήνες. Στην διάρκεια του Κονκλαβίου οι Καρδινάλιοι ήρθαν σε σύγκρουση σχετικά με το εάν θα έπρεπε να καλέσουν τον Κάρολο τον Ανδεγαυό μικρότερο αδελφό του βασιλιά της Γαλλίας Λουδοβίκου του Αγίου για να εκδιώξει τον τελευταίο εκπρόσωπο των Χοενστάουφεν. Ο Κλήμης Δ΄ ήταν προστάτης του Θωμά του Ακινάτη και του Ρότζερ Μπέικον ο οποίος ανακάλυψε τον Μεγεθυντικό φακό και το Θερμόμετρο, τον βοήθησε να γράψει το κορυφαίο του έργο «Έργο Μείζον».
| Πάπας Κλήμης Δ΄ | |
|---|---|
.JPG) | |
| Από | 5 Φεβρουαρίου 1265 |
| Έως | 29 Νοεμβρίου 1268 |
| Προκάτοχος | Πάπας Ουρβανός Δ΄ |
| Διάδοχος | Πάπας Γρηγόριος Ι΄ |
| Προσωπικά στοιχεία | |
| Γέννηση | 23 Νοεμβρίου 1190-1200 Σεν-Ζιλ, Γκαρ, Γαλλία |
| Θάνατος | 29 Νοεμβρίου 1268 Βιτέρμπο, Παπικά Κράτη, Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία |
| Θυρεός |  |
| Προσφωνήσεις του Πάπα Κλήμη Δ΄ | |
|---|---|
| |
| Προσφώνηση αναφοράς | Αγιότατος |
| Προφορική προσφώνηση | Αγιότατε |
| Θρησκευτική προσφώνηση | Άγιος Πατέρας |
| Μεταθανάτια προσφώνηση | Δ/Δ |
Πρώτα χρόνια
ΕπεξεργασίαΟ Γκουί Φουκουά γεννήθηκε στο Σαιν-Ζιλ που βρισκόταν στην Κομητεία της Τουλούζης ως γιος του διάσημου δικηγόρου Πιέρ Φουκουά. Σε ηλικία 19 ετών επελέγη για να πολεμήσει ως στρατιώτης τους Μαυριτανούς στην Ισπανία. Ακολούθησε τις νομικές σπουδές στην Τουλούζη, την Μπουρζ και την Ορλεάνη, έγινε διάσημος δικηγόρος στο Παρίσι και γραμματέας του ίδιου του βασιλιά Λουδοβίκου του Αγίου που τον διόρισε Καρδινάλιο. Με τον θάνατο της συζύγου του με την οποία απέκτησε δύο κόρες ακολούθησε το παράδειγμα του πατέρα του, εγκατέλειψε την κοσμική ζωή και αφοσιώθηκε στην εκκλησία.[2] Η άνοδος του στα εκκλησιαστικά αξιώματα ήταν ταχύτατη μέχρι την εποχή που ο Πάπας Ουρβανός Δ΄ τον διόρισε Καρδινάλιο στην επισκοπή της Σαβίνας.[3] Την περίοδο 1262-1264 διορίστηκε Παπικός Λεγάτος στην επισκοπή της Σαβίνας.[2] Διορίστηκε κατόπιν (1263) Καρδινάλιος με τον τίτλο του Μέγα Σωφρονιστή.[4]
Πάπας
ΕπεξεργασίαΤην περίοδο αυτή η Αγία Έδρα ήρθε σε σύγκρουση με τον Μανφρέδο της Σικελίας, νόθο γιο και διάδοχο του αυτοκράτορα Φρειδερίκου Β΄, οι Γουέλφοι τον αποκαλούσαν «ο σφετεριστής της Νάπολης». Ο Κλήμης Δ΄ βρισκόταν την εποχή της εκλογής του στην Γαλλία και επέστρεψε στην Ιταλία εν άγνοια του. Όταν έμαθε την εκλογή του φρόντισε αμέσως να συμμαχήσει με τον Κάρολο τον Ανδεγαυό, μικρότερο αδελφό του μεγάλου του προστάτη που διεκδικούσε τον θρόνο της Νάπολης. Ο Κάρολος ο Ανδεγαυός αναγνώρισε την κυριαρχία του Πάπα και στέφτηκε Καρδινάλιος στην Ρώμη την οποία κυβέρνησε στο όνομα του Πάπα. Ο Κλήμης Δ΄ διέμενε μόνιμα στο Βιτέρμπο, δεν τολμούσε να έρθει στην Ρώμη επειδή κυριαρχούσαν οι εχθροί του Γιβελλίνοι.[2] Με μεγάλες Παπικές προμήθειες ο Κάρολος ο Ανδεγαυός βάδισε για την Νάπολη. Μετά την εύκολη νίκη του στην "μάχη του Μπενεβέντο" στην οποία σκοτώθηκε ο Μανφρέδος επικράτησε ολοκληρωτικά στην "μάχη του Ταλιακότσο" στην οποία αιχμαλωτίστηκε ο μικρός Κορραδίνος τελευταίος εκπρόσωπος των Χοενστάουφεν. Ο Κλήμης Δ΄ είχε καταδικάσει την ακραία συμπεριφορά του υποτακτικού του αλλά ο ιστορικός Φέρντιναντ Γκρεγκορόβιους έγραψε ότι ο πάπας συμφώνησε στον δημόσιο αποκεφαλισμού του μικρού Κορραδίνου από τον Κάρολο τον Ανδεγαυό. Τα γραφόμενα του Φέρντιναντ Γκρεγκορόβιους ωστόσο αμφισβητούνται.[5]
Ο Κλήμης Δ΄ ανανέωσε την απαγόρευση του Ταλμούδ την οποία είχε προκηρύξει πρώτος ο Πάπας Γρηγόριος Θ΄ ο οποίος έκαψε δημόσια τα βιβλία τους δημόσια στην Γαλλία και την Ιταλία. Δέν προχώρησε σε εκτελέσεις όσων είχαν τα αντίγραφα του αλλά ύστερα από καταγγελία του Πάμπλο Κριστιάνι διέταξε τους Εβραίους της Αραγωνίας να παραδώσουν τα βιβλία τους στους Δομηνικανούς ιεροεξεταστές.[6][7] Τον Φεβρουάριο του 1265 ο Κλήμης Δ΄ κάλεσε τον Θωμά Ακινάτη στην Ρώμη ως Παπικό Θεολόγο, την περίοδο αυτή ο Ακινάτης υπηρέτησε ως αντιβασιλεύς των Δομηνικανών της Ρώμης.[8][11] Μετά την "μάχη του Μπενεβέντο" (1266) ο Πάπας Κλήμης Δ΄ εκδήλωσε την εμπιστοσύνη του απέναντι στους Γουέλφους της Φλωρεντίας, τους έδωσε τα οικόσημα του για να επιβεβαιώσει την υπεροχή του. Με τον τρόπο αυτό η Φλωρεντία θα μπορούσε να κυβερνήσει πολλές πόλεις στην βόρεια Ιταλία. Την επόμενη διετία 1267-1268 προχώρησε σε αλληλογραφία με τον Μογγόλο βασιλιά στο Ιλχανάτο Αμπακά Χαν, είχε παντρευτεί την νόθη κόρη του αυτοκράτορα Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου Μαρία Παλαιολογίνα. Ο Αμπακά Χαν του πρότεινε συμμαχία ανάμεσα στους Φράγκους και τους Μογγόλους με την συμμετοχή του πεθερού του. Ο Κλήμης Δ΄ δέχτηκε θετικά την πρόταση, ο ίδιος και ο Ιάκωβος Α΄ της Αραγωνίας του έστειλαν πρεσβευτή.[9] Οι διάδοχοι του συνέχισαν τις επαφές με τους Μογγόλους ολόκληρο τον 13ο αιώνα αλλά δεν επέφεραν κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.[10]
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ "Clemens ⟨Papa, IV.⟩", Personal Names of the Middle Ages, σ. 129
- ↑ 2,0 2,1 2,2 https://www.newadvent.org/cathen/04019a.htm
- ↑ Rockwell, William Walker (1911). "Clement s.v. Clement IV" . In Chisholm, Hugh (ed.). Encyclopædia Britannica. Vol. 6 (11th ed.). Cambridge University Press. σ. 483
- ↑ https://web.archive.org/web/20130520130636/http://www2.fiu.edu/~mirandas/bios1261.htm#Foucois
- ↑ P. Touron, "Alexandre IV contre Manfred," Le Moyen Âge 69 (1963), σσ. 391–399
- ↑ Arsene Damestetter, The Talmud, 1897:94
- ↑ Popper, William (1889). The Censorship of Hebrew Books. Knickerbocker Press. σσ. 13–14
- ↑ https://web.archive.org/web/20130501085258/http://www.catholic-forum.com/saints/stt03003.htm
- ↑ https://www.corpusthomisticum.org/a65.html
- ↑ Atwood, "Western Europe and the Mongol Empire" Encyclopedia of Mongolia and the Mongol Empire, σ. 583
Πηγές
Επεξεργασία- Runciman, Steven (1958). The Sicilian Vespers. Cambridge University Press.
- Grousset, René (2006). Histoire des croisades et du royaume franc de Jérusalem: 1131–1187, l'équilibre. Perrin.
- Runciman, Steven (1951). A history of the Crusades (1st ed.). Cambridge [Eng.]: Cambridge University Press.
- Jean Dunbabin, Charles I of Anjou: Power, Kingship and State-Making in Thirteenth-Century Europe (Addison Wesley Longman 1998; London-New York: Routledge 2014).