Βικιπαίδεια

Ρίκισσα της Πολωνίας, βασίλισσα της Σουηδίας

Η Ρίκισσα της Πολωνίας, Βασίλισσα της Σουηδίας, ή Ρίξα της Πολωνίας [7] (πολωνικά: Ryksa Boleslawowna, σουηδικά: Rikissa Burislevsdotter, 12 Απριλίου 1116 [8] - μετά τις 25 Δεκεμβρίου 1156), μέλος του βασιλικού Οίκου του Πιάστ ήταν βασίλισσα της Σουηδίας και πριγκίπισσα του Μινσκ μέσω των τριών γάμων της. Η Ρίκισσα ήταν κόρη του Βολεσλάου Γ΄ της Πολωνίας και της δεύτερης συζύγου του Σαλώμης του Μπεργκ, που η παράδοση την περιγράφει ασυνήθιστα όμορφη.

Ρίκισσα της Πολωνίας, βασίλισσα της Σουηδίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση12  Απριλίου 1116[1][2]
Κρακοβία[3]
Θάνατος25  Δεκεμβρίου 1156[4]
Κρακοβία
Τόπος ταφήςAlvastra Abbey
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜάγκνους Α΄ της Σουηδίας (από 1129)[5]
Βολοντάρ Γκλεμπόβιτς του Μινσκ[5]
Σβέρκερ Α΄ της Σουηδίας (από 1139)[6]
ΤέκναΚνούτος Ε΄ της Δανίας
Μπούρισλεβ Σβέρκερσσον
Σοφία του Μινσκ
Vasiļko Glebovich
ΓονείςΜπολέσλαφ Γ΄ ο Στραβόστομος και Σαλώμη του Μπεργκ
ΑδέλφιαΑγνή της Πολωνίας
Ντομπρόνιεγκα Λουντγκάρντα της Πολωνίας
Ιουδήθ της Πολωνίας
Ερρίκος του Σαντόμιες
Μπολέσλαφ Δ΄ ο Σγουρός
Καζιμίρ Β΄ ο Δίκαιος
Μιέσκο Γ΄ ο Γηραιός
Βλάντισλαφ Β΄ ο Εξόριστος
Λέζεκ Μπολεσλάφοβιτς
ΟικογένειαΟίκος των Πιάστ
Θυρεός
δεδομένα

Πρώτος γάμος Επεξεργασία

Η συμμαχία του πατέρα της με τον Νιλς της Δανίας εναντίον του Βαρτισλάου Α΄ της Πομερανίας έφερε τη συμφωνία γάμου ανάμεσα στην κόρη του Βολεσλάου Γ΄, Ρίκισσα και τον γιο του Βασιλιά Νιλς, Μάγκνους. Η γαμήλια τελετή έγινε στο Ριμπ (1127) και γιορτάστηκε λαμπρά με πολλές τελετές. Το ζεύγος απέκτησε δύο γιους, τον Κνούτο (1129) και τον Νιλς (1130). [9]Ο Μάγκνους διεκδίκησε τον θρόνο της Σουηδίας για λογαριασμό της μητέρας του, κόρης του Ίνγκε του Γηραιού, που αναγνωρίστηκε ως βασιλιάς του Γκόταλαντ και των Γκεατών μετά τον θάνατο του ξαδέλφου της μητέρας του Ίνγκε του Νεότερου. Η βασιλεία του Μάγκνους δεν έγινε αποδεκτή από τους Σβέαρ, μια φυλή στα βόρεια των Γκεατών, που εξεγέρθηκαν ψηφίζοντας νέο βασιλιά τον Ράγκνβαλντ Κνάφοβντ. Ο ιστορικός Σάξων ο Γραμματικός αναφέρει ότι ο Ράγκνβαλντ Κνάφοβντ δολοφονήθηκε από τους οπαδούς του Κνούτου, [10] και ο Κνούτος στη συνέχεια έγινε βασιλιάς ολόκληρης της Σουηδίας, αλλά εμφανίστηκε νέος διεκδικητής του θρόνου, ο ταπεινής καταγωγής Σβέρκερ από το Έστεργκοτλαντ.

Ο Μάγκνους και η σύζυγος του Ρίκισσα είχαν πολύ περισσότερο ως μόνιμη κατοικία τη Δανία παρά τη Σουηδία. Ο σύζυγος της Μάγκνους και ο πεθερός της βασιλιάς Νιλς ενοχλημένοι από τη μεγάλη δημοτικότητα του πρίγκιπα Κνούτου Λαβάρντ, Δούκα του Σλέσβιχ στράφηκαν εναντίον του και ο Κνούτος Λαβάρντ δολοφονήθηκε από τον Μάγκνους στις 7 Ιανουαρίου 1131. Ο ετεροθαλής αδελφός του Κνούτου Λαβάρντ Ερρίκος ο Αλησμόνητος στράφηκε εναντίον του Βασιλιά Νιλς και του γιου του Μάγκνους, όμως ηττήθηκε και δραπέτευσε στη Νορβηγία. Εκεί κήρυξε επανάσταση καλώντας την τοπική αριστοκρατία και τον Γερμανό αυτοκράτορα Λοθάριο Γ΄ να τον βοηθήσουν να ανατρέψει τον Νιλς. Ο ταπεινής καταγωγής Σβέρκερ εκμεταλλεύτηκε την απουσία του Μάγκνους στη Δανία και κατόρθωσε να τον ανατρέψει από τον θρόνο (1132) και να γίνει ο νέος βασιλιάς ολόκληρης της Σουηδίας ως Σβέρκερ Α΄. [11] Ο Νιλς ηττήθηκε στη μάχη του Φόντεβικ από τον Έρικ (4 Ιουνίου 1134). Ο γιος του Μάγκνους έπεσε στη μάχη, ενώ ο ηλικιωμένος βασιλιάς κατάφερε να δραπετεύσει, αλλά δολοφονήθηκε λίγο αργότερα από τους κατοίκους του Σλέσβιχ (25 Ιουνίου 1134).

Δεύτερος γάμος Επεξεργασία

Η Ρίκισσα μετά τη δολοφονία του συζύγου της επέστρεψε στην Πολωνία, αφήνοντας τους δύο γιους της πίσω στη Δανία. Μόλις επέστρεψε στην Πολωνία, ο Βολέσλαος Γ΄ τακτοποίησε δεύτερο γάμο για την κόρη του και η Ρίκισσα παντρεύτηκε στις 18 Ιουνίου 1136 σε δεύτερο γάμο ένα μέλος της δυναστείας των Ρουρικιδών, τον Βολοντάρ Γκλέμποβιτς, Πρίγκιπα του Μινσκ και του Γκρόντνο, που βρισκόταν εξόριστος στην πολωνική Αυλή. [12] Ο γάμος αυτός είχε στόχο τη συμμαχία του Μινσκ και της Πολωνίας εναντίον της Δανίας μέσω του πανίσχυρου Βλαδίμηρου Β΄ Μονομάχου της δυναστείας του Κιέβου. Η Ρίκισσα με τον δεύτερο γάμο της απέκτησε τρία παιδιά: Τον Βλαδίμηρο (μετέπειτα πρίγκιπα του Μινσκ), τον Βασίλκο (πρίγκιπα του Λαγκούσκ) και τη Σοφία του Μινσκ. Τα πολιτικά προτερήματα από τη συμμαχία ανάμεσα στην Πολωνία και το Μινσκ άρχισαν να σβήνουν, όταν η δυναστεία του Βλαδίμηρου Μονομάχου έχασε την ηγεμονία της ανάμεσα στους Ρουρικίδες. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν η διάλυση του γάμου ανάμεσα στη Ρίκισσα και τον Βολοντάρ και η Ρίκισσα επέστρεψε στην Πολωνία μαζί με την κόρη της Σοφία, αφήνοντας τους δύο γιους της στον πρώην σύζυγό της. Ο Βολοντάρ δεν ξαναπαντρεύτηκε και πέθανε γύρω στο 1186, ενώ η Ρίκισσα επέστρεψε στη Δανία όταν ο γιος της Κνούτος Ε΄ της Δανίας στέφθηκε βασιλιάς (1146).[13]

Τρίτος γάμος Επεξεργασία

To 1148 πέθανε η Ούλβχιλντ Χάακονσντοττερ, πρώτη σύζυγος του Σβέρκερ του Πρεσβυτέρου και πρώην θετή πεθερά της Ρίκισσα και ο χήρος βασιλιάς παντρεύτηκε στον δεύτερο γάμο του την ίδια τη Ρίκισσα, που έφτασε στη Σουηδία με την κόρη της Σοφία του Μινσκ. Ο σκοπός που ο Σβέρκερ επέλεξε τη Ρίκισσα ως δεύτερη σύζυγό του ήταν για να εξασφαλίσει την υποστήριξη των οπαδών του πρώην συζύγου της στο Γκόταλαντ. [14] Το ζεύγος έκανε έναν γιο τον Βολεσλάο, που πήρε το όνομα του από τον μητρόθεν παππού του, ενώ πιθανώς και ο νεότερος γιος του Σβέρκερ, ο Σούνε Σιν Σβέρκερσον να είχε μητέρα τη Ρίκισσα. [15]Το 1150 ο γιος της Ρίκισσα Κνούτος Ε΄ ανατράπηκε από τον Σβεν Γ΄ της Δανίας και δραπέτευσε στη Σουηδία. Η Ρίκισσα προσπάθησε να βοηθήσει τον γιο της με τη βοήθεια του νέου συζύγου της. Την επόμενη χρονιά (1151) ο Κνούτος Ε΄ ζήτησε τη βοήθεια του δούκα της Σαξονίας Ερρίκου του Λέοντος και του Χάρτβιγκ Α΄, Αρχιεπισκόπου της Βρέμης, αλλά ηττήθηκε ξανά από τις δυνάμεις του Σβεν Γ΄. Ο Κνούτος ζήτησε στη συνέχεια τη βοήθεια του Γερμανού αυτοκράτορα Φρειδερίκου Βαρβαρόσσα. Με πρωτοβουλία του Φρειδερίκου Βαρβαρόσσα βρέθηκε μια συμβιβαστική λύση, όπου ο Σβεν θα παρέμενε βασιλιάς με τον Κνούτο αντιβασιλέα, αλλά σύντομα ο Σβεν παραβίασε και αυτή τη συμφωνία, οπότε ο Κνούτος κατάλαβε ότι δεν υπήρχε άλλη λύση από τον πόλεμο. Στο μεταξύ ο Βάλντεμαρ, ο τρίτος διεκδικητής του θρόνου, γιος του Κνούτου Λαβάρντ άλλαξε στάση και πήγε με το μέρος του Κνούτου. Οι δύο διεκδικητές με τη βοήθεια του Σβέρκερ επιτέθηκαν στη Δανία ανατρέποντας τον Σβεν (1154), ο οποίος εξορίστηκε 3 χρόνια στη Γερμανία, ενώ ο Βάλντεμαρ και ο Κνούτος έγιναν συμβασιλείς. [16]

Ο Κνούτος Ε΄ της Δανίας παντρεύτηκε την Έλενα της Σουηδίας, κόρη του θετού του πατέρα Σβέρκερ του Πρεσβύτερου και της πρώτης συζύγου του Ούλβχιλντ Χάακονσντοττερ. Με τον γάμο αυτό η Ρίκισσα έγινε η θετή πεθερά του γιου της. Ο Σβέρκερ Α΄ δολοφονήθηκε τα Χριστούγεννα του 1156 από έναν υπηρέτη και όταν το έμαθε ο Κνούτος πήγε στη Σουηδία να παρηγορήσει τη μητέρα του, αλλά και για να μεταφέρει την ετεροθαλή αδελφή του Σοφία του Μινσκ από τη Σουηδία στη Δανία, ώστε να παντρευτεί τον Βάλντεμαρ, με τον οποίο είχε αρραβωνιαστεί το 1154. Ο γάμος ανάμεσα στην κόρη της Ρίκισσα, Σοφίας του Μινσκ και τον Βάλντεμαρ τον Μέγα έγινε στις αρχές του 1157. Από τον γάμο αυτόν γεννήθηκαν οι μετέπειτα βασιλείς Κνούτος ΣΤ΄ της Δανίας και Βάλντεμαρ ο Νικητής. Ο Κνούτος δολοφονήθηκε στις 9 Αυγούστου 1157 κατά τη διάρκεια μιας συνάντησής του με τον Βάλντεμαρ Α΄ και τον Σβεν Γ΄, την οποία ο τελευταίος είχε διοργανώσει με σκοπό να απαλλαγεί από τους συνδιεκδικητές του στον θρόνο της Δανίας. Το 1158 πέθανε και ο δεύτερος γιος της Ρίκισσα, Νιλς ο οποίος ήταν μοναχός στο Αββαείο του Έσρομ.[17]

Θάνατος και θρύλοι Επεξεργασία

Η τύχη της Ρίκισσα μετά τη δολοφονία του Σβέρκερ είναι άγνωστη όπως και η χρονολογία θανάτου της. Ένας θρύλος λέει ότι ξαναπαντρεύτηκε, παίρνοντας τον άνθρωπο που ήταν πρωταγωνιστής στη δολοφονία του Σβέρκερ.[18] Ο γιος της Ρίκισσα με τον Σβέρκερ τον Πρεσβύτερο Βολεσλάος ταυτίζεται από πολλούς με τον Βολεσλάο, διεκδικητή του θρόνου της Σουηδίας από τον Κνούτο Α΄ μετά το 1167 σε συνεργασία με άλλον έναν διεκδικητή του θρόνου, τον Κολ της Σουηδίας. Ο Βολεσλάος και ο Κολ ηττήθηκαν και εξαφανίστηκαν, σύμφωνα με μερικές πηγές δολοφονήθηκαν από τους άντρες του Κνούτου και σύμφωνα με άλλες πηγές δραπέτευσαν στη Δανία πριν το 1173.[19] Μερικοί Σουηδοί ιστορικοί λένε ότι ο Βολέσλαος και ο Κολ ήταν αδέλφια και γιοι του Ιωάννη, γιου του Σβέρκερ του Πρεσβύτερου από τον πρώτο του γάμο με την Ούλβχιλντ Χάακονσντοττερ.[20] Το βέβαιο είναι ότι σε περίπτωση που ο Βολέσλαος ήταν πραγματικά γιος της Ρίκισσα, πέθανε άτεκνος, αφού η περιουσία του κληρονομήθηκε από την αδελφή του Σοφία του Μινσκ.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 «Rikissa». (Σουηδικά) Dictionary of Swedish National Biography. 6754.
  2. ↑ 2,0 2,1 (Αγγλικά) Find A Grave. 15927613. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. ↑ dw.372.
  4. ↑ pantheon.world/profile/person/Richeza_of_Poland,_Queen_of_Sweden. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. ↑ 5,0 5,1 p41170.htm#i411699. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  6. ↑ p41170.htm#i411699. Ανακτήθηκε στις 4  Μαΐου 2021.
  7. ↑ Also named Swantosława according to some sources. Cawley, Charles, POLAND, Medieval Lands database, Foundation for Medieval Genealogy
  8. ↑ http://runeberg.org/nfcc/0165.html
  9. ↑ https://sok.riksarkivet.se/Sbl/Presentation.aspx?id=6754
  10. ↑ Saxo Grammaticus, Danmarks krønike. København: Asscenfeldt's Stjerenbøger, 1985, II, p. 64.
  11. ↑ Saxo Grammaticus, Danmarks krønike. København: Asschenfeldt's Stjerenbøger, 1985, II, p. 81.
  12. ↑ http://genealogy.euweb.cz/russia/rurik2.html#VM
  13. ↑ http://runeberg.org/nfcc/0165.html
  14. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2017. 
  15. ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 25 Μαΐου 2017. 
  16. ↑ Cawley, Charles, DENMARK, Medieval Lands database, Foundation for Medieval Genealogy
  17. ↑ Cawley, Charles, DENMARK, Medieval Lands database, Foundation for Medieval Genealogy
  18. ↑ Alternatively, late legend has it that the assassin fled to the king in Västergötland (Magnus Henriksson?) but was extradited to the East Geats and boiled alive. K.M. Kjellberg, K. Sverker den gamle. Linköping, 1922, p. 13
  19. ↑ http://runeberg.org/nfcc/0165.html
  20. ↑ Nils Ahnlund, "Vreta klosters äldsta donatorer", Historisk tidskrift 65, 1945.

Πηγές Επεξεργασία

  • Lars O. Lagerqvist (1982). "Sverige och dess regenter under 1.000 år",("Sweden and its rulers during 1000 years"). (σουηδ.). Albert Bonniers Förlag AB. ISBN 91-0-075007-7.
  • Saxo Grammaticus, Danmarks krønike. København: Asscenfeldt's Stjerenbøger, 1985
  • Sven Tunberg, Sveriges historia till våra dagar. Andra delen. Äldre Medeltiden. Stockholm: P.A. Norstedt & Söners Förlag, 1926

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

 
  		Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Richeza of Poland, Queen of Sweden της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ρίκισσα_της_Πολωνίας,_βασίλισσα_της_Σουηδίας&oldid=10095336"