Βικιπαίδεια

Συγγραφικό μπλοκάρισμα

Το συγγραφικό μπλοκάρισμα είναι μια κατάσταση, που σχετίζεται κυρίως με τη γραφή, κατά την οποία ένας συγγραφέας είτε δεν μπορεί να δημιουργήσει νέο έργο είτε βιώνει μια επιβράδυνση της δημιουργικότητάς του. [1] Η κατάσταση κυμαίνεται από τη δυσκολία στην εύρεση πρωτότυπων ιδεών έως την αδυναμία παραγωγής ενός έργου για χρόνια. Το συγγραφικό μπλοκάρισμα δεν μετριέται μόνο με τον χρόνο που περνά χωρίς να γράφει. Μετριέται με το πέρασμα του χρόνου χωρίς παραγωγικότητα στην εργασία. [1]

Μια αναπαράσταση του συγγραφικού μπλοκαρίσματος από τον Λεονίντ Παστερνάκ (1862–1945)

Ιστορία Επεξεργασία

Σε όλη την ιστορία, το συγγραφικό μπλοκάρισμα ήταν ένα τεκμηριωμένο πρόβλημα. Οι επαγγελματίες που έχουν αγωνιστεί με το βάσανο αυτό περιλαμβάνουν συγγραφείς όπως ο Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ και ο Τζόζεφ Μίτσελ, [2] ο σκιτσογράφος Τσαρλς Μ. Σουλτς, ο συνθέτης Σεργκέι Ραχμάνινοφ, [3] και η τραγουδοποιός Αντέλ . [4] Οι πρώιμοι ρομαντικοί συγγραφείς δεν γνώριζαν πολλά για το θέμα τούτο. Υπέθεταν ότι το συγγραφικό μπλοκάρισμα οφείλεται σε μια δύναμη που δεν τους απαγόρευε να συνεχίσουν να γράφουν. Η αναγνώριση του προβλήματος ξεκίνησε κατά την εποχή των Γάλλων Συμβολιστών που είχαν εντοπίσει διάσημους ποιητές που εγκατέλειψαν το γράψιμο νωρίς στην καριέρα τους, επειδή δεν μπορούσαν να βρουν τη γλώσσα για να μεταδώσουν το μήνυμά τους. Κατά την περίοδο του Μεγάλου Αμερικανικού Μυθιστορήματος αναγνωρίστηκε ευρέως ως κάτι που θα εμπόδιζε έναν συγγραφέα και θα του προκαλούσε συναισθηματική αστάθεια. Έρευνα σχετικά με αυτό το θέμα έγινε στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και του 1980. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ερευνητές επηρεάστηκαν από τα κινήματα Process και Post-Process, και ως εκ τούτου εστίασαν ειδικά στις διαδικασίες του συγγραφέα. Η πάθηση περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1947 από τον Αυστριακό ψυχαναλυτή Έντμουντ Μπέργκλερ, [5] ο οποίος την περιέγραψε ως προκαλούμενη από στοματικό μαζοχισμό, μητέρες που ταΐζαν με μπιμπερό και μια ασταθή ιδιωτική ερωτική ζωή.[6] Η αυξανόμενη φήμη της ψυχιατρικής στις Ηνωμένες Πολιτείες έκανε τον όρο να αποκτήσει μεγαλύτερη αναγνώριση. [7] Ωστόσο, ορισμένοι σπουδαίοι συγγραφείς μπορεί να έχουν ήδη υποφέρει από το συγγραφικό μπλοκάρισμα χρόνια πριν το περιγράψει ο Μπέργκλερ, όπως ο Χέρμαν Μέλβιλ, ο οποίος σταμάτησε να γράφει μυθιστορήματα λίγα χρόνια μετά τη συγγραφή του Μόμπι-Ντικ . [8]

Αιτίες Επεξεργασία

Το συγγραφικό μπλοκάρισμα μπορεί να έχει πολλές αιτίες. Ορισμένα είναι δημιουργικά προβλήματα που πηγάζουν από το ίδιο το έργο ενός συγγραφέα. Ένας συγγραφέας μπορεί να ξεμείνει από έμπνευση ή να αποσπαστεί από άλλα γεγονότα. Ένα φανταστικό παράδειγμα βρίσκεται στο μυθιστόρημα του Όργουελ Keep the Aspidistra Flying, στο οποίο ο πρωταγωνιστής Gordon Comstock μάταια παλεύει να ολοκληρώσει ένα έπος που περιγράφει μια μέρα στο Λονδίνο: «Ήταν πολύ μεγάλο για εκείνον, αυτή ήταν η αλήθεια. Ποτέ δεν είχε προχωρήσει πραγματικά, απλώς είχε καταρρεύσει σε μια σειρά από θραύσματα» [9]

Άλλα εμπόδια μπορεί να προκληθούν από αντίξοες συνθήκες στη ζωή ή την καριέρα ενός συγγραφέα: σωματική ασθένεια, κατάθλιψη, το τέλος μιας σχέσης, οικονομικές πιέσεις ή μια αίσθηση αποτυχίας.  Η πίεση για την παραγωγή έργου μπορεί από μόνη της να συμβάλει στο μπλοκάρισμα του συγγραφέα, ειδικά αν αναγκαστεί να εργαστεί με τρόπους που είναι αντίθετοι με τη φυσική τους τάση (π.χ. με προθεσμία ή ακατάλληλο ύφος ή είδος).  Η συγγραφέας Ελίζαμπεθ Γκίλμπερτ, αναλογιζόμενη τις προοπτικές της μετά το μπεστ σέλερ, πρότεινε ότι μια τέτοια πίεση θα μπορούσε να απελευθερωθεί ερμηνεύοντας τους δημιουργικούς συγγραφείς ως «έχοντες» ιδιοφυΐα αντί για «είναι» ιδιοφυΐα. [10]

Έχει προταθεί ότι το μπλοκάρισμα του συγγραφέα είναι κάτι περισσότερο από μια νοοτροπία. Υπό το στρες, ο ανθρώπινος εγκέφαλος «θα μετατοπίσει τον έλεγχο από τον εγκεφαλικό φλοιό στο μεταιχμιακό σύστημα ». [11] Το μεταιχμιακό σύστημα συνδέεται με τις ενστικτώδεις διεργασίες, όπως η απόκριση «πάλης ή φυγής». και συμπεριφορά που βασίζεται σε «βαθιά ριζωμένη εκπαίδευση». Η περιορισμένη είσοδος από τον εγκεφαλικό φλοιό εμποδίζει τις δημιουργικές διαδικασίες ενός ατόμου, οι οποίες αντικαθίστανται από τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το μεταιχμιακό σύστημα. Το άτομο συχνά αγνοεί την αλλαγή, κάτι που μπορεί να το κάνει να πιστέψει ότι είναι δημιουργικά «μπλοκαρισμένο». [11] Στο βιβλίο της το 2004 The Midnight Disease: The Drive to Write, Writer's Block, and the Creative Brain ((ISBN 978-0618230655) ), η συγγραφέας και νευρολόγος Alice W. Flaherty υποστήριξε ότι η λογοτεχνική δημιουργικότητα είναι συνάρτηση συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφάλου και ότι ο αποκλεισμός μπορεί να είναι το αποτέλεσμα της διαταραχής της εγκεφαλικής δραστηριότητας σε αυτές τις περιοχές. Η Δρ. Φλάερτι πρότεινε στο γραπτό της ότι υπάρχουν πολλές ασθένειες που μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα κάποιου να γράφει. Ένα από τα οποία αναφέρεται είναι η υπεργραφία, ή η έντονη επιθυμία να γράψει. Επισημαίνει ότι σε αυτή την κατάσταση, ο κροταφικός λοβός του ασθενούς πλήττεται, συνήθως από βλάβη, και μπορεί να είναι οι ίδιες αλλαγές σε αυτήν την περιοχή του εγκεφάλου που μπορούν να συμβάλουν σε συμπεριφορές αποκλεισμού του συγγραφέα. [12] Δεν πρέπει να συγχέεται με το συγγραφικό μπλοκάρισμα, η αγραφία είναι μια νευρολογική διαταραχή που προκαλείται από τραύμα ή εγκεφαλικό επεισόδιο που προκαλεί δυσκολία στην επικοινωνία μέσω της γραφής. Η Αγραφία δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί άμεσα, αλλά είναι δυνατή η εκ νέου εκμάθηση ορισμένων ικανοτήτων γραφής. [13]

Η σωματική βλάβη μπορεί να δημιουργήσει το συγγραφικό μπλοκάρισμα. Εάν ένα άτομο εμφανίσει βλάβη ιστού στον εγκέφαλο, π.χ. εγκεφαλικό, είναι πιθανό να οδηγήσει σε άλλες επιπλοκές εκτός από την ίδια τη βλάβη . Αυτή η βλάβη προκαλεί μια ακραία μορφή συγγραφικού μπλοκαρίσματος που είναι γνωστή ως αγραφία. [7] Με την αγραφία, η αδυναμία γραφής οφείλεται σε προβλήματα με τον εγκεφαλικό φλοιό. Αυτό απενεργοποιεί τη διαδικασία του εγκεφάλου να μεταφράζει τις σκέψεις σε γραφή. Οι εγκεφαλικοί τραυματισμοί είναι ένα παράδειγμα σωματικής ασθένειας που μπορεί να προκαλέσει αποκλεισμό ενός συγγραφέα. Άλλες διαταραχές που σχετίζονται με τον εγκέφαλο και νευρολογικές διαταραχές όπως η επιληψία είναι γνωστό ότι προκαλούν το πρόβλημα του συγγραφικού μπλοκαρίσματος και της υπεργραφίας, την έντονη επιθυμία για γραφή. [13] Ορισμένες άλλες αιτίες του συγγραφικού μπλοκαρίσματος οφείλονται στο άγχος του συγγραφέα. Το άγχος του συγγραφέα ορίζεται ως το να ανησυχεί κάποιος με τα λόγια ή τη σκέψη του, με αποτέλεσμα να βιώνει το συγγραφικό μπλοκάρισμα. [14]

Για μια προοπτική σύνθεσης, ο Λόρενς Όλιβερ λέει, στο άρθρο του, "Helping Students Overcome Writer's Block", "Οι μαθητές λαμβάνουν ελάχιστες ή καθόλου συμβουλές για το πώς να δημιουργήσουν ιδέες ή να εξερευνήσουν τις σκέψεις τους, και συνήθως πρέπει να προχωρήσουν στη διαδικασία γραφής χωρίς καθοδήγηση ή διορθωτική ανατροφοδότηση από τον δάσκαλο, ο οποίος αποκρύπτει σχόλια και κριτικές μέχρι τη βαθμολόγηση του τελικού προϊόντος». Λέει ότι οι μαθητές «μαθαίνουν να γράφουν γράφοντας» και συχνά είναι ανασφαλείς ή/και παραλύουν από κανόνες.[15]

Η Phyllis Koestenbaum έγραψε στο άρθρο της «The Secret Climate the Year I Stopped Writing» σχετικά με τον τρόμο της για το γράψιμο, υποστηρίζοντας ότι συνδέεται άμεσα με την απάντηση του εκπαιδευτή της. [16] Λέει, «Έπρεπε να γράψω για να νιώσω, αλλά χωρίς να αισθάνομαι δεν μπορούσα να γράψω». [16] Για να αντιπαραβάλει την εμπειρία του Κόστενμπαουμ, η Νάνσι Σόμερς εξέφρασε την πεποίθησή της ότι οι εργασίες δεν τελειώνουν όταν οι μαθητές τελειώνουν τη συγγραφή και ότι ούτε τα σχόλια των εκπαιδευτών πρέπει να κάνουν. Προτρέπει μια «συνεργασία» μεταξύ συγγραφέων και εκπαιδευτών, ώστε οι απαντήσεις να γίνουν μια συζήτηση.[17]

Ο Μάικ Ρόουζ δηλώνει ότι το συγγραφικό μπλοκάρισμα μπορεί να προκληθεί από την ιστορία ενός συγγραφέα στη γραφή, τους κανόνες και τους περιορισμούς από το παρελθόν. Οι συγγραφείς μπορεί να είναι διστακτικοί για το τι γράφουν με βάση το πώς θα γίνει αντιληπτό από το κοινό. [18]

Ο Τζέιμς Άνταμς σημειώνει στο βιβλίο του, Conceptual Blockbusting, διάφοροι λόγοι για τους οποίους συμβαίνουν μπλοκαρίσματα περιλαμβάνουν τον φόβο της ανάληψης ρίσκου, το «χάος» στο στάδιο της προετοιμασίας, την κρίση έναντι της δημιουργίας ιδεών, την αδυναμία επώασης ιδεών ή την έλλειψη κινήτρων.

Άλλες έρευνες υποδεικνύουν τις νευρολογικές δυσλειτουργίες ως την κύρια αιτία αυτών των παραγόντων. Παρόμοια με την προαναφερθείσα πλευροποίηση του εγκεφάλου, διαφέρει μόνο στο ότι ο Μάλκολμ Κούνινχαμ δείχνει πώς αυτές οι δυσλειτουργίες συνδέθηκαν ακόμη και με τραύμα τόσο ψυχικό όσο και σωματικό. [19] Άλλοι πιο σύγχρονοι τρόποι αντιμετώπισης προέρχονται από ιδέες όπως η κλίμακα συναισθημάτων επωνυμίας για συγγραφείς (BESW), που προέρχονται από τη βάση της κλίμακας διαφορικών συναισθημάτων, η BESW λειτουργεί με την ομαδοποίηση των συναισθημάτων είτε σε καταστάσεις είτε σε χαρακτηριστικά και στη συνέχεια να τα κάνει είτε θετικά είτε αρνητικά. Παθητική ή Αρνητική Ενεργητική. Οι ερευνητές μπορούν να αξιολογήσουν τα θέματα με περισσότερη σαφήνεια τώρα, δίνοντας στους συγγραφείς μια καλύτερη ευκαιρία να κάνουν περισσότερη δουλειά εάν αφεθούν στη σωστή συναισθηματική κατάσταση, καθώς τα δεδομένα δείχνουν ανοιχτά ότι οι συγγραφείς με Θετικά συναισθήματα τείνουν να εκφράζουν περισσότερα από τους συγγραφείς με Αρνητικό Παθητικό ή Αρνητικό Ενεργητικό. [20]

Θεραπεία Επεξεργασία

Ο Κλαρκ περιγράφει τις ακόλουθες στρατηγικές για την αντιμετώπιση του συγγραφικού μπλοκαρίσματος: συζήτηση στην τάξη και την ομάδα, ημερολόγια, ελεύθερη γραφή και καταιγισμός ιδεών, ομαδοποίηση, δημιουργία λίστας και ενασχόληση με το κείμενο. Για να ξεπεραστούν τα προβλήματα γραφής, ο Όλιβερ προτείνει να κάνετε ερωτήσεις στους συγγραφείς για να αποκαλύψουν τη διαδικασία γραφής τους. Στη συνέχεια προτείνει λύσεις όπως συστηματική ερώτηση, ελεύθερη γραφή και ενθάρρυνση. [15] Μια πρόσφατη μελέτη 2.500 συγγραφέων είχε ως στόχο να βρει τεχνικές που χρησιμοποιούν οι ίδιοι οι συγγραφείς για να ξεπεράσουν το συγγραφικό μπλοκάρισμα. [21] Η έρευνα ανακάλυψε μια σειρά λύσεων από την αλλαγή της ώρας της ημέρας έως τη συγγραφή και τον καθορισμό προθεσμιών έως τη μείωση των προσδοκιών και τη χρήση διαλογισμού επίγνωσης. Η έρευνα έχει επίσης δείξει ότι είναι πολύ αποτελεσματικό αν κάποιος σπάσει τη δουλειά του σε κομμάτια αντί να κάνει όλο το γραπτό του σε μια συνεδρίαση, προκειμένου να παράγει δουλειά καλής ποιότητας. Είναι επίσης σημαντικό να αξιολογήσετε το περιβάλλον στο οποίο παράγεται η γραφή για να προσδιορίσετε εάν είναι η καλύτερη συνθήκη για εργασία. Κάποιος πρέπει να εξετάσει αυτούς τους διαφορετικούς παράγοντες για να καθορίσει εάν είναι καλό ή κακό περιβάλλον για να εργαστεί κανείς. [22] Οι ψυχολόγοι που έχουν μελετήσει το μπλοκ του συγγραφέα κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι μια θεραπεύσιμη κατάσταση όταν ο συγγραφέας βρει έναν τρόπο να απομακρύνει το άγχος και να οικοδομήσει εμπιστοσύνη στον εαυτό του. [23]

Η ανησυχία της Γκάμπριελ Ρίκο για το μυαλό συνδέεται με την πλευρική εξάρτηση του εγκεφάλου, που διερευνήθηκε επίσης από τους Rose and Linda Flowers και John R. Hayes μεταξύ άλλων. Το βιβλίο του Rico, Writing the Natural Way εξετάζει στρατηγικές εφευρέσεων, όπως η ομαδοποίηση, η οποία έχει σημειωθεί ότι είναι μια στρατηγική εφεύρεσης που χρησιμοποιείται για να βοηθήσει τους συγγραφείς να ξεπεράσουν τα εμπόδια τους, και τονίζει περαιτέρω τις λύσεις που παρουσιάζονται στα έργα των Rose, Oliver και Κλαρκ. Παρόμοια με τον Ρίκο, ο Τζέιμς Άνταμς συζητά τη συμμετοχή του «δεξιού εγκεφάλου» στη γραφή. Ενώ ο Ντάουνι σκοπεύει να βασίσει την προσέγγισή του σε πρακτικές ανησυχίες, η συγκέντρωσή του στις τεχνικές «δεξιού εγκεφάλου» μιλά για προσέγγιση γνωστικής θεωρίας παρόμοια με αυτή του Ρίκο και μια πιο πρακτική συμβουλή για τους συγγραφείς να προσεγγίσουν το συγγραφικό μπλοκάρισμά τους.[24]

Η χαρτογράφηση μυαλού προτείνεται ως μια άλλη πιθανή λύση στο συγγραφικό μπλοκάρισμα. [25] Η τεχνική περιλαμβάνει τη συγγραφή μιας ροής συνείδησης σε ένα οριζόντιο κομμάτι χαρτί και τη σύνδεση τυχόν παρόμοιων ή συνδεδεμένων σκέψεων. Αυτή η άσκηση έχει σκοπό να βοηθήσει έναν συγγραφέα που πάσχει από το συγγραφικό μπλοκάρισμα να παρακάμψει την αναλυτική ή κριτική λειτουργία του εγκεφάλου του και να αποκτήσει πρόσβαση στη δημιουργική λειτουργία πιο άμεσα, διεγείροντας τη ροή των ιδεών. [25] Άλλες τεχνικές παρόμοιες με την ομαδοποίηση και το χαρτογράφηση μυαλού είναι η εγγραφή σημειώσεων σε κάρτες σε ένα αρχείο καρτών, [26] [27] και η μη γραμμική ηλεκτρονική γραφή με χρήση υπερκειμένου . [28]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 Rose, Mike (1984). Writer's block : the cognitive dimension. σελίδες 3. ISBN 978-0809311415. 
  2. ↑ The New Yorker writer who didn't publish for 30 years BBC News feature and video 7 May 2015
  3. ↑ How great artists have fought creative block
  4. ↑ Adele Opens Up About Writer's Block
  5. ↑ Akhtar, Salman (2009). Comprehensive dictionary of psychoanalysis. Karnac Books. σελ. 310. ISBN 978-1855758605. Ανακτήθηκε στις 17 Οκτωβρίου 2011. 
  6. ↑ Acocella, J (14 June 2004). «Blocked Why do writers stop writing?». The New Yorker. https://www.newyorker.com/magazine/2004/06/14/blocked. Ανακτήθηκε στις 28 October 2019. 
  7. ↑ 7,0 7,1 Castillo, M. (2013-09-05). «Writer's Block». American Journal of Neuroradiology 35 (6): 1043–1044. doi:10.3174/ajnr.a3729. ISSN 0195-6108. PMID 24008169. 
  8. ↑ Miller, John J. "Wordsmiths Without Words". National Review 68.9 (2016): 23–24.
  9. ↑ George Orwell, Keep The Aspidistra Flying, Chapter 2.
  10. ↑ Elizabeth Gilbert on nurturing creativity Αρχειοθετήθηκε 2016-09-26 στο Wayback Machine., a TED talk in 2009
  11. ↑ 11,0 11,1 «The Writer's Brain» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Δεκεμβρίου 2014. 
  12. ↑ Flaherty, Alice Weaver (2015). The midnight disease : The Drive to Write, Writer's Block, and the Creative Brain. ISBN 978-0547525099. 
  13. ↑ 13,0 13,1 Oppenheim, Lois (June 2005). «Book Reviews: The midnight disease: The drive to write, writer's block, and the creative brain. By Alice W. Flaherty. Boston: Houghton Mifflin, 2004, 320 pp.». Journal of the American Psychoanalytic Association 53 (2): 630–634. doi:10.1177/00030651050530022401. ISSN 0003-0651. 
  14. ↑ Kaufman, Scott Barry, επιμ. (2009). The Psychology of Creative Writing edited by Scott Barry Kaufman. ISBN 978-0511627101. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2019. 
  15. ↑ 15,0 15,1 Oliver Jr., Lawrence J. (1982). «Helping Students Overcome Writer's Block». Journal of Reading 26 (2): 162–168. Πρότυπο:Verify source
  16. ↑ 16,0 16,1 Koestenbaum, Phyllis. "The Secret Climate the Year I Stopped Writing." The Massachusetts Review. Vol. issue (Year): 278–308. Web. 15 February 2012
  17. ↑ Somers, Nancy (2012). «Across the Drafts». Concepts in Composition: Theory and Practice in the Teaching of Writing (2nd έκδοση). New York: Routledge. ISBN 9780415885164. OCLC 703871383. [Χρειάζεται σελίδα]
  18. ↑ Rose, Mike (1980). «Rigid Rules, Inflexible Plans, and the Stifling of Language: A Cognitivist Analysis of Writer's Block». College Composition and Communication 31 (4): 389–401. doi:10.2307/356589. ISSN 0010-096X. https://semanticscholar.org/paper/5cf7969719538efc6182eccd388fe0994ad69f32. 
  19. ↑ Cunningham, Malcolm T. (2007-04-17). «Writer's block: failures of the neurological network and comparisons with business networks». Journal of Business & Industrial Marketing 22 (3): 154–160. doi:10.1108/08858620710741850. ISSN 0885-8624. 
  20. ↑ Brand, Alice G.; Powell, Jack L. (1986-05-01). «Emotions and the Writing Process: A Description of Apprentice Writers». The Journal of Educational Research 79 (5): 280–285. doi:10.1080/00220671.1986.10885692. ISSN 0022-0671. 
  21. ↑ Citation needed
  22. ↑ Huston, Patricia (January 1998). «Resolving writer's block». Canadian Family Physician 44: 92–96. PMID 9481467. 
  23. ↑ Huston, Patricia (September 2001). «Taking the Helm; Combining Responsibilities». Canadian Journal of Public Health 92 (5): 325–327. doi:10.1007/bf03404972. ISSN 0008-4263. PMID 11702481. 
  24. ↑ Downey, Bill (1984). Right Brain – Write ON!: Overcoming Writer's Block and Achieving Your Creative Potential . Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall. 
  25. ↑ 25,0 25,1 Huston, Patricia (1998). «Resolving Writers Block». Canadian Family Physician 44: 92–97. PMID 9481467. 
  26. ↑ Lopeke, Linda (December 1984). «Breaking through writer's block». ACM SIGDOC Asterisk Journal of Computer Documentation 10 (4): 22–24. doi:10.1145/1111174.1111177. 
  27. ↑ Boice, Robert (1985). «Psychotherapies for writing blocks». Στο: Rose, Mike. When a Writer Can't Write: Studies in Writer's Block and Other Composing-Process Problems. Perspectives in Writing Research. New York: Guilford Press. σελίδες 182–218 (202). ISBN 0898622514. 
  28. ↑ Kish, Judith Mara (Fall 2000). «Breaking the block: basic writers in the electronic classroom». Journal of Basic Writing 19 (2): 141–159 (148). doi:10.37514/JBW-J.2000.19.2.08. https://archive.org/details/sim_journal-of-basic-writing_fall-2000_19_2/page/141. «It is through the use of hypertext itself and an understanding of hypertext theories that instructors can begin to help students to use computers to break through writing difficulties such as writer's block.». 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Συγγραφικό_μπλοκάρισμα&oldid=10265226"