Συρανό ντε Μπερζεράκ (Θέατρο)

θεατρικό έργο του Εντμόν Ροστάν

Συρανό ντε Μπερζεράκ (γαλλικός τίτλος: Cyrano de Bergerac) είναι ρομαντικό δράμα σε πέντε πράξεις, ένα από τα πιο δημοφιλή έργα του γαλλικού θεάτρου και το πιο διάσημο του συγγραφέα Εντμόν Ροστάν. Ελεύθερα εμπνευσμένο από τη ζωή και το έργο του ελευθεριακού συγγραφέα Συρανό ντε Μπερζεράκ (1619-1655), παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 28 Δεκεμβρίου 1897 στο Παρίσι.[3]

Συρανό ντε Μπερζεράκ
Εικονογράφηση από την εφημερίδα L'Illustration το 1898
ΣυγγραφέαςΕντμόν Ροστάν
ΤίτλοςCyrano de Bergerac[1]
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1897
Μορφήθεατρικό έργο
Εμπνευσμένο απόΣυρανό ντε Μπερζεράκ
ΤόποςHôtel de Bourgogne
LC ClassOL551668W[2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Σε μια εποχή που το ρομαντικό δράμα είχε εξαφανιστεί και κυριαρχούσαν οι θεατρικοί συγγραφείς με κωμωδίες τύπου βοντβίλ (όπως οι Εζέν Λαμπίς και Ζωρζ Φεντώ) ή οι πρωτοπόροι του σύγχρονου θεάτρου (Τσέχοφ, Ίψεν, Στρίντμπεργκ), η επιτυχία ήταν τόσο αβέβαιη που ο ίδιος ο συγγραφέας, ζήτησε συγγνώμη από τους ηθοποιούς πριν την πρώτη παράσταση. Ωστόσο, το έργο είχε τεράστια επιτυχία και ο Ροστάν έλαβε την τιμητική διάκριση της Λεγεώνας της Τιμής λίγες μέρες αργότερα, την 1η Ιανουαρίου 1898.[4]

Η επιτυχία του έργου δεν μειώθηκε ποτέ, τόσο στη Γαλλία, όπου είναι το έργο με τις περισσότερες παραστάσεις, όσο και στο εξωτερικό. [5]

 
Αφίσα του 1898

Η υπόθεση διαδραματίζεται στο Παρίσι γύρω στο 1640. Ο Συρανό ντε Μπερζεράκ είναι ένας ποιητής και στρατιωτικός, περήφανος και συναισθηματικός, αλλά το μεγάλο ελάττωμά του είναι ότι έχει μια γελοία μεγάλη μύτη. Είναι ερωτευμένος με μια όμορφη γυναίκα, την ξαδέρφη του Ρωξάνη αλλά, καθώς είναι άσχημος, δεν περιμένει ανταπόκριση στα αισθήματά του. Η Ρωξάνη, από την πλευρά της, είναι ερωτευμένη με τον Κριστιάν ντε Νεβιλέτ, ο οποίος είναι στρατιώτης του σώματος που διοικεί ο Συρανό. Σε αντίθεση με τον Συρανό, ο Κριστιάν είναι όμορφος, αλλά του λείπει το πνεύμα και η ευγλωτία.[6]

Ο Συρανό συμφωνεί με τον Κριστιάν να γράψει για λογαριασμό του ερωτικά γράμματα στη Ρωξάνη, γιατί μ' αυτόν τον τρόπο τουλάχιστον θα μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του στην αγαπημένη του. Η Ρωξάνη, όλο και πιο εντυπωσιασμένη από το πνεύμα του αγαπημένου της, εξομολογείται στον Κριστιάν, συγκινημένη, ότι αν και ο έρωτάς της γι' αυτόν ξεκίνησε από την όψη του, τώρα αγαπούσε την ψυχή του. Αυτό είναι καταστροφικό για τον Κριστιάν και ελπιδοφόρο για τον Συρανό, καθώς αναφέρει ότι θα τον αγαπούσε ακόμη κι αν ήταν άσχημος.[7]

Αλλά ο Κριστιάν και ο Συρανό πρέπει να πάνε στον πόλεμο εναντίον των Ισπανών, στον οποίο ο Κριστιάν τραυματίζεται. Λίγο πριν ξεψυχίσει ζητά από τον Συρανό να πει στη Ρωξάνη την αλήθεια για τις επιστολές, αλλά ο Συρανό δεν το κάνει και η Ρωξάνη εξακολουθεί να αγνοεί τον έρωτα του ξαδέλφου της.

Δεκαπέντε χρόνια μετά το θάνατο του αγαπημένου της, η Ρωξάνη, ακόμα ερωτευμένη μαζί του, έχει αποσυρθεί σε ένα παρισινό μοναστήρι όπου ο Συρανό, γερασμένος και κουρασμένος από τον πόλεμο, την επισκέπτεται κάθε Σάββατο, ακριβώς στις 6:00 μ.μ. Αυτή τη φοράει πένθιμα ρούχα, φέροντας στο στήθος της το τελευταίο γράμμα που «έγραψε» ο Κριστιάν. Αλλά μια μέρα, ο Συρανό καθυστερεί γιατί καθώς βάδιζε σε ένα στενό δρόμο, ένα μεγάλο κομμάτι ξύλο έπεσε πάνω του, τραυματίζοντάς τον στο κεφάλι, ήταν μια ενέδρα που χρηματοδοτήθηκε από έναν από τους πολλούς εχθρούς που είχε δημιουργήσει λόγω των σατιρικών κειμένων του. Ο γιατρός του λέει ότι δεν πρέπει να μετακινηθεί από το κρεβάτι, αλλά ο Συρανό τον αγνοεί. Φτάνοντας στη Ρωξάνη, ζητά συγγνώμη που άργησε κρύβοντας το τραύμα με το καπέλο του και της λέει τα νέα. Καθώς η Ρωξάνη αναφέρει το τελευταίο γράμμα του Κριστιάν, το οποίο έχει συνεχώς μαζί της, εκείνος ζητά να το δει και το διαβάζει δυνατά. Η Ρωξάνη παρατηρεί ότι ο Συρανό διαβάζει το γράμμα αν και έχει πέσει η νύχτα, πράγμα που σημαίνει ότι το ξέρει από έξω. Τότε συνειδητοποιεί ξαφνικά την αλήθεια, «όλη τη γενναιόδωρη απάτη», αν και ο Συρανό την αρνείται. Ο Συρανό αρχίζει να απαγγέλλει στίχους αποχαιρετώντας την και κάτω από το φως του φεγγαριού πεθαίνει.[8]

Διασκευές

Επεξεργασία

Το θεατρικό έργο αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για κινηματογραφικές και τηλεοπτικές ταινίες, έργα όπερας και μπαλέτου, μουσικές συνθέσεις και σειρές κόμικς. Μερικές από τις διασκευές:

Ελληνικές μεταφράσεις

Επεξεργασία

Συρανό ντε Μπερζεράκ

  • μετάφραση: Ελένη Καλκάνη, Γεώργιος Στρατήγης, εκδόσεις Δαμιανός
  • μετάφραση: Λουΐζα Μητσάκου, εκδόσεις Νεφέλη, 2011
  • μετάφραση: Στρατής Πασχάλης, εκδόσεις Γαβριηλίδης, 2015
  • μετάφραση: Λένα Ταχματζίδου, εκδόσεις Πατάκης, 2015 - παιδική διασκευή
  • ηχητικό βιβλίο, αφήγηση: Σπύρος Μπιμπίλας, Γωγώ Ρήγα, Αλέκος Δραγώνας[10]

Παραπομπές

Επεξεργασία