Σχέσεις Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας
Οι σχέσεις Ελλάδας - Βόρειας Μακεδονίας αναφέρονται στις διμερείς σχέσεις μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. Η Ελλάδα έχει μία Πρεσβεία στα Σκόπια και ένα Γενικό Προξενείο στη Μπίτολα (Μοναστήρι).[1] Η Βόρεια Μακεδονία διατηρεί και αυτή μία Πρεσβεία στην Αθήνα και ένα Γενικό Προξενείο στη Θεσσαλονίκη.[2]
 |
|
 Ελλάδα |
 Βόρεια Μακεδονία |
|---|---|
Ονοματολογική διαμάχη Επεξεργασία
Από τότε που η Βόρεια Μακεδονία αποχώρησε από τη Γιουγκοσλαβία, η Ελλάδα αρνήθηκε να αναγνωρίσει το τότε συνταγματικό της όνομα, το Δημοκρατία της Μακεδονίας.[3]
Η προσωρινή αναφορά πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας (πΓΔΜ)[4] χρησιμοποιείτο στις σχέσεις με την Ελλάδα έως τον Φεβρουάριο του 2019. Όλα τα κράτη-μέλη των Ηνωμένων Εθνών είχαν συμφωνήσει να δεχτούν οποιαδήποτε τελική συμφωνία προέκυπτε από τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο χωρών. Παρόλα αυτά η συνεχιζόμενη διαμάχη δεν εμπόδισε τις δύο χώρες από το να έχουν στενές εμπορικές και επενδυτικές σχέσεις.
Στις 13 Σεπτεμβρίου του 1995, οι δύο χώρες υπέγραψαν την Ενδιάμεση Συμφωνία,[4] με την οποία η Ελλάδα αναγνώρισε την πΓΔΜ με την προσωρινή της ονομασία.[4] Από τον Αύγουστο του 2011 έχουν ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με στόχο την επίλυση της διαφοράς, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη. Κατόπιν ελληνικής πίεσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ συμφώνησαν ότι για να λάβει πρόσκληση η πΓΔΜ για να συμμετάσχει σε αυτούς τους οργανισμούς θα πρέπει να επιλυθεί πρώτα το ζήτημα της ονομασίας.[5][6][7] Αυτό οδήγησε σε καταγγελία στο Διεθνές Δικαστήριο κατά της Ελλάδας για παραβίαση της Ενδιάμεσης Συμφωνίας.[8]
Το 2001 η εξέγερση στο Τέτοβο από τους Αλβανούς της πΓΔΜ, οδήγησε την Ελλάδα στην απόφαση να στείλει ειρηνευτικές δυνάμεις μαζί με άλλες χώρες του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συμφωνία των Πρεσπών Επεξεργασία
Στις 12 Ιουνίου 2018 ανακοινώθηκε συμφωνία ανάμεσα στην Ελλάδα και την πΓΔΜ όσον αφορά την ονομασία της δεύτερης. Οι δύο χώρες συμφώνησαν στη χρήση του Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Η πΓΔΜ συμφώνησε να αλλάξει τη συνταγματική της ονομασία, ώστε το νέο όνομα να ισχύει erga omnes (έναντι όλων) τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, πράγμα που σημαίνει ότι η χώρα οφείλει να αναθεωρήσει το Σύνταγμά της μέχρι το τέλος του 2018.[9][10] Στη συμφωνία έγινε σαφές ότι οι κάτοικοι της Βόρειας Μακεδονίας δεν έχουν οποιαδήποτε σχέση με τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό και ότι η γλώσσα τους είναι μέρος της Σλαβικής οικογένειας γλωσσών.[11]
Δημοψήφισμα Σεπτεμβρίου 2018 στην πΓΔΜ για τη συνταγματική αλλαγή Επεξεργασία
Ένα συνταγματικό μη δεσμετικό δημοψήφισμα διεξήχθη στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας στις 30 Σεπτεμβρίου 2018 σχετικά με τη διαμάχη 27 χρόνων μεταξύ Ελλάδας και πΓΔΜ για την ονομασία της δεύτερης, που εμπόδιζε τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ[12][13]. Η κυβέρνηση της πΓΔΜ με πρωθυπουργό τον Ζόραν Ζάεφ, διεξήγαγε ενημερωτική εκστρατεία σχετικά με το δημοψήφισμα[14] και υποστήριξε ενεργά το «υπέρ».[15]
Το αποτέλεσμα ήταν συντριπτικό υπέρ του «υπέρ» με 91% των ψήφων, αλλά με πολύ χαμηλή συμμετοχή του πληθυσμού (ψήφισαν λιγότεροι από 37% των εγγεγραμμένων), ποσοστό που δεν ξεπέρασε το απαιτούμενο 50% για να θεωρηθεί έγκυρο.[15] Παρόλο αυτά ο πρωθυπουργός της πΓΔΜ δήλωσε ότι το ''υπέρ'' νίκησε με πολύ μεγάλη διαφορά και τόνισε πως θα κινήσει τις διαδικασίες, ώστε να κυρωθεί η συνταγματική αλλαγή από τον Κοινοβούλιο της χώρας εντός ολίγων μηνών.
Μετά τη συμφωνία των Πρεσπών (2019 και εξής) Επεξεργασία
Τον Απρίλιο του 2019 έλαβε χώρα η πρώτη επίσκεψη Έλληνα πρωθυπουργού στη Βόρεια Μακεδονία. Οι πρωθυπουργοί των δύο χωρών, Τσίπρας και Ζάεφ, υπέγραψαν συμφωνίες με τις οποίες ιδρύθηκαν πρεσβείες των δύο χωρών, ένα μνημόνιο συνεργασίας για τη δεύτερη συνοριακή δίοδο μεταξύ των δύο χωρών καθώς και συμφωνίες για τη συνεργασία στην άμυνα, την οικονομία, τις μεταφορές και την ενέργεια.[16] Το Δεκέμβριο του 2019, ως αποτέλεσμα της συμφωνίας των δύο χωρών, η Ελλάδα ανέλαβε επισήμως την επιτήρηση του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας.[17]
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Greek Embassies and Consulates (Αγγλικά)
- ↑ About the Liaison Office Αρχειοθετήθηκε 2012-12-20 at Archive.is (Αγγλικά)
- ↑ «FYROM Name Issue». www.mfa.gr. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2011.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 «GREECE and THE FORMER YUGOSLAV REPUBLIC OF MACEDONIA - Interim Accord (with related letters and translations of the Interim Accord in the languages of the Contracting Parties). Signed at New York on 13 September 1995» (PDF). untreaty.un.org. 13 Σεπτεμβρίου 1995. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 18 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2011.
- ↑ «Bucharest Summit Declaration Issued by the Heads of State and Government participating in the meeting of the North Atlantic Council in Bucharest on 3 April 2008». www.summitbucharest.ro. 3 Απριλίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2011.
- ↑ «2008/212/EC: Council Decision of 18 February 2008 on the principles, priorities and conditions contained in the Accession Partnership with the former Yugoslav Republic of Macedonia and repealing Decision 2006/57/EC». eur-lex.europa.eu. 18 Φεβρουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2011.
- ↑ «Conclusions on the former Yugoslav Republic of Macedonia» (PDF). ec.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2011.
- ↑ «The former Yugoslav Republic of Macedonia institutes proceedings against Greece for a violation of Article 11 of the Interim Accord of 13 September 1995» (PDF). www.icj-cij.org. 17 Νοεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 27 Αυγούστου 2011.
- ↑ «Διάγγελμα Τσίπρα για τη συμφωνία με την πΓΔΜ: Μεγάλη διπλωματική νίκη - Σήμερα μπορούμε όλες οι Ελληνίδες και όλοι οι Έλληνες να είμαστε περήφανοι». Το Βήμα. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018.
- ↑ «Κλείδωσε το «Βόρεια Μακεδονία» - Το διάγγελμα Τσίπρα για τη συμφωνία». Η Καθημερινή. 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018.
- ↑ «Macedonia and Greece: Deal after 27-year row over a name». British Broadcasting Corporation. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2018.
- ↑ Macedonia sets Sept. 30 as date for referendum on name deal with Greece[νεκρός σύνδεσμος] Channel NewsAsia, 30 Ιουλίου 2018
- ↑ Macedonia, Greece Sign 'Historic' Name Deal Balkan Insight, 17 Ιουνίου 2018
- ↑ Macedonia Govt Starts 'Name' Referendum Campaign Balkan Insight, 2 Ιουλίου 2018
- ↑ 15,0 15,1 «Αμεση Ανάλυση: Τα επόμενα βήματα μετά το δημοψήφισμα στην ΠΓΔΜ». Καθημερινή. http://www.kathimerini.gr/987560/article/epikairothta/politikh/amesh-analysh-ta-epomena-vhmata-meta-to-dhmoyhfisma-sthn-pgdm. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2018.
- ↑ «Αλέξης Τσίπρας - Ζόραν Ζάεφ: Τα πρώτα οφέλη της Συμφωνίας των Πρεσπών». Έθνος. 02-04-2019. https://www.ethnos.gr/Politics/article/30392/alexhstsipraszoranzaeftaprotaofelhthssymfoniastonprespon. Ανακτήθηκε στις 09-07-2022.
- ↑ «Η Ελλάδα ανέλαβε επισήμως τον έλεγχο του εναέριου χώρου της Βόρειας Μακεδονίας». Τα Νέα. 23-12-2019. https://www.tanea.gr/2019/12/23/greece/i-ellada-anelave-episimos-ton-elegxo-tou-enaeriou-xorou-tis-voreias-makedonias/. Ανακτήθηκε στις 09-07-2022.