Σχινοκάψαλα Λασιθίου
Συντεταγμένες: 35°3′10.8″N 25°52′58.8″E / 35.053000°N 25.883000°E
Τα Σχινοκάψαλα ή Σχοινοκάψαλα είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητος του δήμου Ιεράπετρας, στην ανατολική Κρήτη. Βρίσκονται σε απόσταση 21 χιλιομέτρων από την Ιεράπετρα και είναι κτισμένα σε υψόμετρο 430 μέτρων,[1] στους νότιους πρόποδες του όρους Θρυπτής, με θέα προς το Λιβυκό πέλαγος.[2]
| Σχινοκάψαλα | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Λασιθίου |
| Δήμος | Ιεράπετρας |
| Δημοτική Ενότητα | Μακρύ Γιαλού |
| Δημοτική Κοινότητα | Σχινοκαψάλων |
| Γεωγραφία | |
| Υψόμετρο | 400 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 72055 |
| Τηλ. κωδικός | 28420-71 |
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Στην περιοχή Ξενόταφοι έχει εντοπιστεί μικρός μινωικός θολωτός τάφος,[3] ενώ ένας άλλος μικρός θολωτός τάφος ο οποίος βρέθηκε συλημένος στη περιφέρεια του χωριού δεν ήταν δυνατό να χρονολογηθεί.[4]
Το χωριό αναφέρεται από τον Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 ως Schino Capsala στην επαρχία Σητείας. Στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα αναφέρεται ως Schinocapsala με 102 κατοίκους. Ο Φραντσέσκο Βασιλικάτα το αναφέρει το 1630 ως Schinocaspala.[2] Το όνομα του χωριού προέρχεται από το φυτός σχίνος και μπορεί να αναφέρεται στο αποτέλεσμα φωτιάς που αποσκοπεί στο κάψιμο των σχίνων και στη δημιουργία βοσκότοπων[2] ή, σύμφωνα με την παράδοση, αναφέρεται στο γεγονός ότι ο πρώτος οικιστής ζούσε σε μια σπηλιά που προστατευόταν από σκίνους και κάποια στιγμή αυτοί κάηκαν.[5]
Το χωριό δεν αναφέρεται στις απογραφές των οθωμανικών χρόνων.[2] Πιθανόν να ήταν ακατοίκητο, όμως η περιοχή καλλιεργούταν από αγρότες του Ορεινού, οι οποίοι σταδιακά εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, δημιουργώντας πάλι το χωριό.[5] Το χωριό αναφέρεται ξανά το 1928, οπότε αναγνωρίστηκε ως οικισμός και προσαρτήθηκε στην κοινότητα Ορεινού. Το 1963 ορίστηκε έδρα ομώνυμης κοινότητας, η οποία διατηρήθηκε μέχρι το 1997. Με το πρόγραμμα Καποδίστριας προσαρτήθηκε στον δήμο Μακρύ Γυαλού και τελικά με το πρόγραμμα Καλλικράτης στον δήμο Ιεράπετρας.[6]
Απογραφές πληθυσμού Επεξεργασία
Η πορεία του πληθυσμού του οικισμού σύμφωνα με τις απογραφές είναι η εξής:
| Απογραφή | 1900 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[2] | - | 165 | 242 | 361 | 537 | 458 | 301 | 187[7] | 136 | 87 |
Σημεία ενδιαφέροντος Επεξεργασία
Νότια του χωριού βρίσκεται ο ναός του Αγίου Γεωργίου, το εσωτερικό του οποίου είναι τοιχογραφημένο.[5][8] Ο ενοριακός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο.[9]
Διοικητικά στοιχεία Επεξεργασία
Δείτε: Κοινότητα Σχινοκαψάλων
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1928, γραμμένη Σχοινοκάψαλα (με "οι") να προσαρτάται στην κοινότητα Ορεινού. Το 1940 το όνομά της διορθώνεται σε Σχινικάψαλα και το 1963 με το ΦΕΚ 218Α - 11/12/1963 ορίστηκε έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[10] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίηση του Κλεισθένης Ι, μαζί με τα Αχλιά, την Γαλήνη και τον Μαύρο Κόλυμπο. αποτελούν την κοινότητα Σχινοκαψάλων ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 87 κατοίκους.[11][12]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Γεωγραφικές πληροφορίες ανά Τοπική Κοινότητα. Χάρτης, αποστάσεις, συντεταγμένες κ.ά Αρχειοθετήθηκε 2016-12-16 στο Wayback Machine. Δήμος Ιεράπετρας
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Β. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 723.
- ↑ «ΞΕΝΟΤΑΦΟΙ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2020.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ «ΣΧΟΙΝΟΚΑΨΑΛΑ». digitalcrete.ims.forth.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2020.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Σχινοκάψαλα». www.ierapetra.gr. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2020.
- ↑ «Σχινοκάψαλα (Λασιθίου)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 4 Νοεμβρίου 2019.
- ↑ Σταματελάτος, Μιχαήλ· Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2006). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Αθήνα: Ερμής. σελ. 737. ISBN 9603201332.
- ↑ Παπαδάκης, Νίκος (1989). Σητεία (2η έκδοση). Σητεία: Δήμος Σητείας. σελ. 146.
- ↑ «Ἱερὰ Μητρόπολις Ἱεραπύτνης καὶ Σητείας». www.ec-patr.org. Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2020.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10877 (σελ. 403 του pdf)
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2022.