Τελετουργικό κρεβάτι

Το «Τελετουργικό του κρεβατιού» ήταν Μεσαιωνικό γαμήλιο έθιμο, στο οποίο το νεόνυμφο ζευγάρι συνοδευόταν στο γαμήλιο κρεβάτι με σκοπό την σεξουαλική συνεύρεση και την συνεπαγόμενη ολοκλήρωση του γάμου.

Σατιρική γελοιογραφία του Ισαάκ Κρούκσανγκ, η οποία απεικονίζει την πριγκίπισσα Καρλόττα και τον πρίγκιπα Φρειδερίκο να οδηγούνται στο κρεβάτι μέσα από μια τελετή, στην οποία παρευρίσκονται και η γονεις της νύφης, δηλαδη ο Βασιλιάς Γεώργιος Γ' και η βασίλισσα Καρλόττα.

Ο σκοπός του τελετουργικού ήταν να καθιερώσει την ολοκλήρωση του γάμου, είτε με το να παρακολουθούν οι παρόντες την πρώτη σεξουαλική επαφή του ζευγαριού, ή είτε συμβολικά, με την αποχώρηση των μαρτύρων πριν από την ερωτική πράξη. Συμβόλιζε τη συμμετοχή της κοινότητας στο γάμο. Η νομική δεσμευτική φύση της τελετής διέφερε σε μεγάλο βαθμό από τόπο σε τόπο στο διάβα των ετών.

Παράδοση και έθιμα

Ο Ρέιμοντ και η Μελουσίνα ευλογούνται από τον επίσκοπο στο κρεβάτι τους, την ημέρα του γάμου τους, ξυλογραφία του 15ου αιώνα.

Μετά το γάμο του 1654 μεταξύ του Καρόλου Ι' Γουσταύου της Σουηδίας και της Χεδβίγης Ελεονόρας του Χόλσταϊν-Γκόττορπ.

Η ιεροτελεστία του κρεβατιού έχει εφαρμοστεί σε διάφορους πολιτισμούς, με κάποιες διαφορές από τόπο σε τόπο. Οι άνθρωποι που έβαζαν τους νεόνυμφους στο κρεβάτι , εκτός από τους συγγενείς ή τους φίλους, θα μπορούσαν να είναι ακόμα και άτομα από την ευρύτερη περιοχή. Το τελετουργικό συνοδευόταν συχνά με μουσική, τραγούδια και χωρατά. Συμβόλιζε τη συμμετοχή της κοινότητας στο γάμο και ιδιαίτερα στη σεξουαλική οικειότητα του ζευγαριού, αλλά και την συζυγική τους πιστότητα. Παρόλα αυτά, στο μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης, δεν υπήρχε το έθιμο του να παρατηρούν οι συμμετέχοντες την πρώτη ερωτική επαφή του ζευγαριού.

Στην Αγγλία, η τελετή ξεκινούσε συνήθως με έναν ιερέα που ευλογούσε το κρεβάτι, ενώ οι νεόνυμφοι ετοιμάζονταν για να ξαπλώσουν στο κρεβάτι, πίνοντας όμως προηγουμένως γλυκό και πικάντικο κρασί. Οι παράνυφοι (άντρες και γυναίκες) κάθονταν έπειτα στις πλευρές του κρεβατιού και έριχνα κάλτσες (του γαμπρού και της νύφης) πάνω στο νιόπαντρο ζευγάρι. Αν υπήρχε μια ευστοχία, αυτό υποδήλωνε για αυτόν που την πέτυχε ότι σύντομα θα παντρευόταν. Τέλος , έκλεινα τις κουρτίνες γύρω από το κρεβάτι και άφηναν το ζευγάρι μόνο του. Υπήρχαν όμως και νεόνυμφοι, οι  όποιοι αρνήθηκαν να συμμετάσχουν σε αυτού του είδους την τελετή. Για παράδειγμα, ο Βασιλιάς Κάρολος Α της Αγγλίας (1625–1649) απαγόρευσε την είσοδο στο υπνοδωματίου του. Ωστόσο, παρά την άρνηση του ίδιου να το κάνει, το έθιμο παρέμεινε διαδεδομένο στην χώρα, για έναν ακόμα αιώνα μεταξύ όλων των κοινωνικών τάξεων, συμπεριλαμβανομένης της βασιλικής οικογένειας.

Τον 16ο αιώνα, στη σημερινή Γερμανία, το Τελετουργικό κρεβάτι συνοδευόταν από τους ήχους των αυλών, των τυμπάνων και κάποιων «άσεμνων θορύβων», μετά από τους οποίους το ζευγάρι έμεινε μόνο του και οι καλεσμένοι συνέχισαν να γιορτάζουν αρκετά δυνατά για να μην ακούγονται οι νεόνυμφοι. Επιπλέον σε πολλά άλλα μέρη, οι νεόνυμφοι φορώντας τις πιτζάμες τους, χωρίζονταν από την οικογένεια ή την κοινότητα τους, ενώ οδηγούνταν στην κρεβατοκάμαρα. Από την άλλη πλευρά, σε κάποιες άλλες περιοχές, το ζευγάρι αναμενόταν ότι θα συμμετείχε στο πάρτι. Εντούτοις, κατά την διάρκεια της Θρησκευτικής μεταρρύθμισης του 16^ου αιώνα, η ιεροτελεστία του κρεβατιού συνδέθηκε με τελετές που ανέθεταν κοινωνικοοικονομικά δικαιώματα και καθήκοντα στη νύφη ως νοικοκυρά.

Στην Σκανδιναβία πάλι, ο πιο διακεκριμένος καλεσμένος του γάμου, ήταν αυτός που οδήγησε τη νύφη στο κρεβάτι, με την συνοδεία μιας εορταστικής πομπής. Αφού έβαζαν το ζευγάρι στο κρεβάτι, οι φιλοξενούμενοι πρόσφεραν φαγητό στους νεόνυμφους και έτρωγαν γρήγορα μαζί τους προτού τους αφήσουν μόνους. Λόγω της σημασίας του τελετουργικού, τα ειδικά διακοσμημένα γαμήλια κρεβάτια δανείζονταν μερικές φορές την οικογένεια, τους φίλους ή από τους γείτονες. Η τελετή σιγά-σιγά έγινε απλώς συμβολική, με τους γονείς της νύφης να καλύπτουν τους νεόνυμφους με μια κουβέρτα και στη συνέχεια να τους ξεσκεπάζουν.

Η νομική πλευρά του εθίμου

Ο αρχικός σκοπός του τελετουργικού του κρεβατιού ήταν η νομιμοποίηση της ολοκλήρωσης του γάμου.
Ωστόσο, αυτή η πλευρά του εθίμου δεν ήταν κατανοητή από όλους, με αποτέλεσμα να προκαλούνται συχνά παρανοήσεις. Για παράδειγμα, ένας γάμος στη Βρετανία ακυρώθηκε με το πρόσχημα ότι η νύφη το έσκασε για 15 λεπτά από το τελετουργικό κρεβάτι, ενώ σε μια άλλη περίπτωση, ένας μυστικός γάμος ήρθε στο φως, όταν ανακάλυψαν μια έγκυο γυναικά να βρίσκεται ξαπλωμένη στο κρεβάτι, στο πλάι του νεκρού συζύγου της.

Είναι ενδιαφέρον όμως, ότι η τελετή αυτή στη Βρετανία του 18ου αιώνα, θεωρούνταν ως ένα μέσο για μια επιπλέον νομιμότητα στον γάμο. Στη Σκωτία, όμως ο γάμος πραγματοποιούνταν με μια απλή συγκατάθεση και δεν απαιτούσε διατυπώσεις ή ολοκλήρωση. Παρόλα αυτά, οι τελετές του κρεβατιού ήταν ευρέως διαδεδομένες ως μέρος των εθίμων του γάμου. Λόγου χάρη, ένα ανδρόγυνο, κατά την διάρκεια του τελετουργικού του κρεβατιού του, μπορούσε να καλέσει κάποιον να παρακολουθήσει τη διαδικασία, επειδή επιθυμούσε να τους δει κάποιος μαζί στο κρεβάτι.

Στη μεσαιωνική Σκανδιναβία, το τελετουργικό του κρεβατιού είχε μεγάλη νομική σημασία, εφόσον θεωρούνταν απαραίτητο για την ολοκλήρωση ενός γάμου. Ωστόσο, αυτή η σημασία -όταν η μοναρχία θέσπισε νέους νόμους- άρχισε να εξασθενεί. Στην Ισλανδία, ένας γάμος ήταν έγκυρος μόνο αν κατά την διάρκεια του τελετουργικού παρακολουθούσαν τουλάχιστον έξι άντρες ως μάρτυρες.

Βιβλιογραφία

• Bailey, Merridee· Barclay, Katie (2017). Emotion, Ritual and Power in Europe, 1200–1920: Family, State and Church. Springer. ISBN 331944185X. 
• Lucas, Katie M. (1 Απριλίου 2015). «Day 11: What Is the Bedding Ceremony?». Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2017. 
• Korpiolla, Mia (2009). Between Betrothal and Bedding: Marriage Formation in Sweden 1200–1600. BRILL. ISBN 9004173293. 
• Monger, George (2004). Marriage Customs of the World: From Henna to Honeymoons. ABC-CLIO. ISBN 1576079872. 
• Stone, Lawrence (1992). Uncertain Unions: Marriage in England, 1660–1753. Oxford University Press. ISBN 0198202539.