Καλαμάκι Ωλενίας Αχαΐας
- Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Αχαΐα, δείτε: Καλαμάκι Αχαΐας
- Για οικισμούς με ίδιο όνομα στην Ελλάδα, δείτε: Καλαμάκι
Συντεταγμένες: 38°06′05″N 21°37′14″E / 38.10139°N 21.62056°E
Το Καλαμάκι της Ωλενίας, γνωστό και με την πρώην ονομασία του Χαρμπιλαίικα, είναι οικισμός του Νομού Αχαΐας σε υψόμετρο 70 μέτρων[1], και σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από 1/1/2011 ανήκει στο Δήμο Δυτικής Αχαΐας.
| Καλαμάκι | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Δυτικής Αχαΐας |
| Δημοτική Ενότητα | Ωλενίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 66 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Χαρμπιλαίικα |
Την περίοδο 1997-2010, βάσει του Σχεδίου Καποδίστριας, ανήκε στον πρώην Δήμο Ωλενίας ως τμήμα και έδρα του δημοτικού διαμερίσματος της πρώην κοινότητας Αγίου Νικολάου Κράλη[2][3].
Τοποθεσία Επεξεργασία
Πολύ κοντά του είναι η ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας. Βρίσκεται σε σταυροδρόμι-κομβικό σημείο, στο δρόμο από τα Λουσικά, έδρα του πρώην δήμου Ωλενίας, προς τα χωριά Θωμαίκα, Κουνελαίικα και Χαϊκάλι, και στο δρόμο από τα Καμίνια του πρώην Δήμου Βραχναίικων προς τη ΒΙ.ΠΕ. Πάτρας και από εκεί προς τα χωριά Αυγεραίικα, Άνω Σουδεναίικα, Ζησιμαίικα, Πηγάδια (Τζάϊλο), Σαντομέρι, Πόρτες του πρώην Δήμου Ωλενίας και την τεχνητή λίμνης Πηνειού στην Ηλεία.
Ιστορία Επεξεργασία
Το όνομα του χωριού είναι ανθρωπωνυμικό και προήλθε από το επίθετο της οικογένειας Χαρμπίλα, που ήταν και οι πρώτοι οικιστές, η οποια καταγόταν από το Βραχνί Καλαβρύτων[4].
Ίσως οι κάτοικοι της περιοχής να κατάγονται από τη Ζουμπάτα, αφού από εκεί, ήδη από το 1830, κατέβαιναν με τα κοπάδια τους στα πεδινά εδάφη της περιοχής και δημιούργησαν στην πορεία μόνιμους οικισμούς[5].
To 1879 απογράφεται για πρώτη φορά όχι αυτοτελώς αλλά μαζί με το Χαϊκάλι[6]. Στα 1885 αναφέρεται απλά ως θέση "Χαρμπαλέϊκα" που απέχει τότε δύο ώρες δρόμο από την Κάτω Αχαΐα, την έδρα του τότε Δήμου Δύμης στον οποίο ανήκε διοικητικά[7].
Αναγνωρίστηκε ως οικισμός με το όνομα Χαρμπελέϊκα με το ΦΕΚ της 18/12/1920 και υπήχθη στην τότε κοινότητα Κραλίου. Με το ΦΕΚ 287Α της 10/10/1955 μετονομάστηκε από Χαρμπελέϊκα σε Καλαμάκι. Με το ΦΕΚ 174Α της 13/11/1984 έγινε η έδρα της κοινότητας Αγίου Νικολάου Κράλη[2].
Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία
Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[8][9] είναι η εξής:
| 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 73[6] | 70[6] | 91[6] | 118[6] | 118[6][10] | 109[6][11] | 152[6][12] | 171[6] | 147[6][13] | 109[14] |
Λοιπά στοιχεία Επεξεργασία
Δεν πρέπει να ταυτίζεται με τον ομώνυμο οικισμό του πρώην Δήμου Μόβρης και τον ομώνυμο οικισμό στα Καλάβρυτα. Υπάρχει, επίσης, θέση με όνομα "Χαρμπιλαίικα" στο χωριό Σπαρτιά στην Τριταία Αχαΐας.
Οικογενειακά επίθετα που απαντούν σήμερα στο χωριό: Θανόπουλος, Θεοδωρόπουλος, Καρβουνιάρης, Κλωνής, Κολοβούρης, Κουνέλης, Λέτσος, Μητρόπουλος, Μουγκογιάννης, Μπούνιας κλπ.
Παραπομπές και υποσημειώσεις Επεξεργασία
- ↑ Στο Τριανταφύλλου 1995, τ. Β', σελ. 2241 αναφέρεται και ως Χαρμελαίικα.
- ↑ 2,0 2,1 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Καλαμακίου Ωλενίας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 31/10/2017.
- ↑ Υπήρξε έδρα της Κοινότητας Αγίου Νικολάου Κράλη από το 1984 έως το 1997.
- ↑ Παπαγιαννόπουλος 2009, σελ. 125.
- ↑ Λουλούδης 2010, σελ. 298-299.
- ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 Λουλούδης 2010, σελ. 298.
- ↑ Νουχάκης 1885, σελ. 61.
- ↑ Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
- ↑ Επειδή η απογραφή εκτυπώνεται τόσο στα ελληνικά όσο και στα γαλλικά, όλοι οι οικισμοί έχουν δίπλα τους και το όνομά τους στο λατινικό αλφάβητο. Το Καλαμάκι εδώ αναφέρεται ως Calamaki (Kharbéléica).
- ↑ Βλ. και Τριανταφύλλου 1995, τ.Α', σελ. 926.
- ↑ Αναφέρεται ξανά ως Calamaki (Kharbéléica).
- ↑ Μόνιμος πληθυσμός: 146 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
- ↑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
Πηγές Επεξεργασία
- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Νέος χωρογραφικός πίναξ. Συνταχθείς και εκδοθείς εγκρίσει του Υπουργείου των Στρατιωτικών υπό Ιωάννου Εμ. Νουχάκη ανθυπασπιστού του Πεζικού, Εκ του Τυπογραφείου του Υπουργείου των Στρατιωτικών, Εν Αθήναις 1885.
- Κώστας Παπαγιαννόπουλος, "Η δημιουργία των χωριών" στο Κώστας Παπαγιαννόπουλος (επιμ.), Βραχναίικα και Μονοδένδρι. Αρχαιολογία του τοπίου και τοπική ιστορία, πρόλογος: Βασίλης Τογαντζής, Μιλτιάδης Γούτας, Λάζαρος Κολώνας, Έκδοση Δήμος Βραχναίικων-Δημοτική Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Βραχναίικων, Πάτρα 2009, σελ. 105-134. ISBN 978-960-99129-0-7.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
- Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμοι Α'-Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Καλαμακίου Ωλενίας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 31/10/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Αγίου Νικολάου Κράλη Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 29/10/2017.
- Καλαμάκι (Χαρμπιλαίικα). wikimapia.org