Χρήστης:244wiki/πρόχειρο/Τραμ Περάματος
 |
Αυτή η σελίδα είναι ένα «πρόχειρο χρήστη» του 244wiki. Ένα «πρόχειρο χρήστη» είναι υποσελίδα της προσωπικής σελίδας του χρήστη στη Βικιπαίδεια. Εξυπηρετεί ως χώρος πειραματισμών και ανάπτυξης σελίδων και δεν είναι εγκυκλοπαιδικό λήμμα. Επεξεργαστείτε ή δημιουργήστε το δικό σας πρόχειρο εδώ ή κάνετε δοκιμές στο κοινόχρηστο Πρόχειρο Βικιπαίδειας. |
| Τροχιόδρομος Πειραιά - Περάματος | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Πληροφορίες | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Περιοχή | Πειραιάς, Κερατσίνι και Πέραμα | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Είδος | Προαστιακός Τροχιόδρομος | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Γραμμές | 3: Πειραιάς-Άγιος Γεώργιος (1936-1975) 4: Πειραιάς-Πέραμα (1936-1977) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Τερματικοί | Πειραιάς (πλατεία Λουδοβίκου) Ναυτική Βάση Περάματος | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Σταθμοί | 23 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Καθημερινή εξυπηρέτηση | Άγνωστη | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ετήσια εξυπηρέτηση | Άγνωστη | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Λειτουργία | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Έναρξη λειτουργίας | 1936 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Παύση λειτουργίας | 1977 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Διαχειριστής | Ε.Η.Σ. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Τύπος οχημάτων | 12 (No 71-82) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μήκος συρμών | 3: 13 m (1 όχημα) 4: 26 m (2 οχήματα: 1936-1975), 13 m (1 όχημα: 1975-1977) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Συχνότητα συρμών | 3: 15' 4: 15' (1936-1975), 20' (1975-1977) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Τεχνικά χαρακτηριστικά | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μήκος γραμμής | 9.7 km | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Εύρος γραμμής | κανονικό εύρος | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ηλεκτροκίνηση | 600V DC, εναέρια τροφοδοσία | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μέση ταχύτητα | 20 km/h | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Μέγιστη ταχύτητα | 50 km/h | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Επίπεδα | 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Η γραμμή "Πειραιάς-Πέραμα" ή πιο γνωστά ως Τραμ Περάματος ήταν ένας προαστιακός τροχιόδρομος κανονικού εύρους, που ένωνε το κέντρο του Πειραιά με το Πέραμα και το Ναύσταθμο της Σαλαμίνας. Η γραμμή ανήκε στον ΗΣΑΠ και λειτούργησε από το 1936 έως το 1977.
Ιστορία Επεξεργασία
Κατασκευή της γραμμής Επεξεργασία
Η κατασκευή ενός τροχιοδρόμου, που θα ένωνε το κέντρο του Πειραιά με το Πέραμα, αποφασίστηκε όταν το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό ανέπτυξε το Ναύσταθμο της Σαλαμίνας ως κύρια ναυτική εγκατάστασή του, τη δεκαετία του 1890. Αρχικά, το δικαίωμα κατασκευής αυτής της γραμμής δόθηκε στην τότε "Σ.Α.Π." (Σιδηρόδρομοι Αθηνών-Πειραιώς), όμως δεν έγινε καμία ενέργεια μέχρι το 1930, όταν η "Ε.Α.Σ." (Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι), διάδοχος της Σ.Α.Π., αποφάσισε τελικά την κατασκευή της γραμμής. Η κατασκευή αποπερατώθηκε το 1935, αλλά η γραμμή λειτούργησε για πρώτη φορά στις 20 Ιουλίου του 1936, με τροχαίο υλικό της εταιρίας Breda Costruzioni Ferroviarie.
Η γραμμή είχε κανονικό εύρος, δηλαδή οι δύο ράγες της τροχιάς απείχαν 1,435m. Η γραμμή ήταν ηλεκτροδοτούμενη με συνεχές ρεύμα (DC) 600V και τροφοδοτούνταν με εναέρια καλώδια, που στερεώνονταν σε συστοιχία πυλώνων κατά μήκος όλης της διαδρομης.
Η διαδρομή της γραμμής Επεξεργασία
Ξεκινούσε από τη πλατεία Λουδοβίκου, στο πλάι του τερματικού σταθμού "Πειραιάς" της Γραμμής 1 του Μετρό Στα πρώτα 710 μέτρα της διαδρομής από τον Πειραιά, κατά μήκος της Ακτής Κονδύλη, χρησιμοποιούνταν ταυτόχρονα από τον Τροχιόδρομο Παραλίας του Πειραιά, ο οποίος κινούνταν παραλιακά ενώνοντας το Τελωνείο (απέναντι από τον Άγιο Νικόλαο Πειραιώς), με το Σταθμό του Ε.Η.Σ.[1] και τον Σταθμό Λαρίσης [2] (απέναντι από τον Άγιο Διονύσιο Πειραιώς).
Από την οδό Θερμοπυλών και έπειτα, η γραμμή διαχωριζόταν από το κυκλοφοριακό του Πειραιά, ακολουθώντας το δικό του διάδρομο[3] προτεραιότητας (railway type right-of-way) σε μονή τροχιά τύπου Vignoles με γραμμική πυκνότητα μάζας 34 kg/m, επιτρέποντας έτσι και σε σιδηροδρομικό τροχαίο υλικό κανονικού εύρους να κάνει παράλληλη χρήση της γραμμής. Αφού η γραμμή ήταν μονή, κατασκευάστηκαν επιπλέον επτά βρόχοι προσπέρασης σε όλη τη διαδρομή, ώστε να εκτελούνται συχνές διελεύσεις των συρμών και προς τις δύο κατευθύνσεις.
Έτσι, το τραμ ξεκινώντας από τη πλατεία Λουδοβίκου, στον Πειραιά, έστριβε στην Ακτή Καλλιμασιώτη και συνέχιζε στην Ακτή Κονδύλη. Έστριβε δεξιά την οδό Θερμοπύλων και στην οδό Θεσμοφορίου διασταυρωνόταν με την γραμμή των ΣΕΚ και μετά συνέχιζε την οδό Μαρίας Κιουρή. Η διαδρομή τεμνόταν κατά σειράν με τις οδούς: Μεθώνης και Αγίου Δημητρίου, Ψαρών και
Σε όλα τα χρόνια της λειτουργίας του, δεν εγκαταστάθηκε ποτέ σύστημα σηματοδότησης και η ασφαλής κυκλοφορία των συρμών επιτύγχανε μόνο με τη χρήση αυτών των προκαθορισμένων βρόχων.
Τα τελευταία 800 μέτρα της διαδρομής διανύονταν εντός του Ναυστάθμου και μόνο το διαπιστευμένο προσωπικό του Ναυτικού, το οποίο ήταν εφοδιασμένο με ειδική άδεια διέλευσης, που ήλεγχε η Ναυτονομία, μπορούσε να συνεχίσει μέχρι τέλους τη διαδρομή.
Τροποποιήσεις της γραμμής κατά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο Επεξεργασία
Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, η γραμμή ενώθηκε με την κύρια γραμμή των Σ.Ε.Κ. με μια καμπύλη τροχιά στην οδό Μεθώνης, επιτρέποντας έτσι στις εμπορικές αμαξοστοιχίες να έχουν πρόσβαση προς το λιμάνι του Κερατσινίου. Και στο Κερατσίνι, κατασκευάστηκε μια σύντομη διακλάδωση[4], η οποία οδηγούσε σε μια από τις αποβάθρες του λιμανιού. Εξ' αιτίας των σοβαρών ζημιών σε υποδομές και τροχαίο υλικό, που προκλήθηκαν από το βομβαρδισμό των Συμμαχικών Δυνάμεων στον Πειραιά, στις 11 Ιανουαρίου 1944, η γραμμή έκλεισε μέχρι τον Απρίλιο του 1945.[5]
Λειτουργία της γραμμής Επεξεργασία
Στο μεγαλύτερο μέρος της λειτουργίας της γραμμής, εκτελούνταν δύο τακτικά δρομολόγια. Το πρώτο, είχε τον αριθμό 4. Αποτελούνταν από δύο συζευγμένα οχήματα και εκκινούσε κάθε 15 λεπτά από το λιμάνι του Πειραιά μέχρι το Ναύσταθμο και αντίστροφα. Το δεύτερο, είχε τον αριθμό 3. Αποτελούνταν από ένα μόνο όχημα και εκτελούσε μικρότερη διαδρομή, από τον Πειραιά μέχρι τον Άγιο Γεώργιο Κερατσινίου, με συχνότητα 15 λεπτών, εκκινώντας όμως 7,5 λεπτά αργότερα από το άλλο δρομολόγιο. Τα δρομολόγια επιβίωσαν και κατά τη δεκαετία του 1960, παρόλο το κλείσιμο όλων των τροχιοδρόμων μετρικού εύρους στην Αθήνα και στον Πειραιά, που ανήκαν στην Ηλεκτρική Εταιρία Μεταφορών (Η.Ε.Μ.) και του κανονικού εύρους τροχιοδρόμου της Παραλίας του Πειραιά, με τον οποίο είχαν ένα κοινό τμήμα, προφανώς προς εξυπηρέτηση της Ναυτικής Βάσης.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970, ανακοινώθηκαν σχέδια ανακαίνισης και επέκτασης της γραμμής προς την Ελευσίνα, αλλά δεν ευοδώθηκαν καθώς ποτέ δεν ανακαινίστηκε, ούτε αποκτήθηκε νέο τροχαίο υλικό. Συνεπώς, λόγω έλλειψης λειτουργικού τροχαίου υλικού, που προκλήθηκε λόγω της ηλικίας των οχημάτων (σχεδόν σαράντα χρόνια), από το 1975 η σύντομη διαδρομή της γραμμής 3 μέχρι Κερατσίνι διακόπηκε, ενώ η εκτελούνταν μόνο δρομολόγια της γραμμής 4 κάθε 20 λεπτά και με ένα μόνο όχημα. Τελικά, η γραμμή έκλεισε οριστικά στις 23 Μαρτίου 1977.[6][7] Κατά άλλες πηγές, το όχημα Νο77 στολισμένο με άνθη και σημαίες εκτέλεσε το τελευταίο δρομολόγιο από το Πέραμα μέχρι τη πλατεία Λουδοβίκου του Πειραιά το απόγευμα της Μεγάλης Δευτέρας, στις 4 Απριλίου 1977 και κατόπιν οδηγήθηκε στο παρακείμενο αμαξοστάσιο με οδηγό τον Γιάννη Κωστόπουλο.[8]
Μετά το κλείσιμο της γραμμής Επεξεργασία
Μετά το οριστικό κλείσιμο της γραμμής, το μεγαλύτερο μέρος του διαδρόμου προτεραιότητας του τροχιοδρόμου πλακοστρώθηκε και πεζοδρομήθηκε. Στην οδό Θερμοπύλων, πίσω από την εκκλησία του Αγίου Διονυσίου, οι τροχιές παραμένουν μέχρι σήμερα άθικτες. Σε αρκετές ισόπεδες διασταυρώσεις, οι τροχιές καλύφτηκαν ή αφαιρέθηκαν, ενώ σε μερικές δεν αφαιρέθηκαν και, έτσι, είναι μέχρι σήμερα ορατές. Στο Πέραμα, ένα όχημα του τραμ έχει διατηρηθεί επάνω στην παλιά τροχιά, αν και βρίσκεται σε κατάσταση αποσύνθεσης. Μεταξύ της πλατείας Τσορπατζόγλου (όπου οι πολίτες υποχρεώνονταν να αποβιβάζονται) και του Ναυστάθμου, το μεγαλύτερο μέρος των υποδομών (όπως τροχιές, αποβάθρες, υπόστεγα και πυλώνες των εναέριων καλωδίων) παραμένουν άθικτα.
Το συγκοινωνιακό κενό, που άφησε το κλείσιμο της γραμμής καλύφθηκε από τα "πράσινα λεωφορεία" του Η.Σ.Α.Π. Συγκεκριμένα πρόκειται για τις γραμμές 843: ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΠΕΡΑΜΑ και 844[9]: ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ.
Μελλοντικά σχέδια Επεξεργασία
Υπάρχουν σχέδια για αναβίωση της γραμμής και σύνδεσή της με το σύγχρονο σύστημα του Τραμ Αθήνας, όμως, λόγω της στενότητας (για εγκατάσταση διπλής τροχιάς στο οδόστρωμα) του παλαιού διαδρόμου και των συνθηκών πυκνής κυκλοφοριακής κίνησης των αυτοκινήτων στην περιοχή, οι μελέτες προσανατολίζονται σε νέα υπόγεια χάραξη.
Τροχαίο υλικό Επεξεργασία
Το τροχαίο υλικό ήταν κατασκευασμένο στην Ιταλία από την OM-CGE Breda Costruzioni Ferroviarie. Αποτελούνταν από 12 καινοτόμα ηλεκτρικά οχήματα (αριθμημένα από το 71 έως το 82), με προσαρμοσμένους παντογράφους, συζεύκτες Scharfenberg και πνευματικό σύστημα ανοίγματος/κλεισίματος των θυρών, το οποίο χειριζόταν ο οδηγός.[7]
Τα οχήματα μπορούσαν να αναπτύξουν ταχύτητα έως 50 km/h και είχαν αρκετό χώρο για σχεδόν 100 επιβάτες. Τα "τραινάκια", όπως τα έλεγαν χαϊδευτικά οι ντόπιοι, φυλάσσονταν και συντηρούνταν στο αμαξοστάσιο, που βρισκόταν στις εγκαταστάσεις των Ε.Η.Σ., δίπλα από το σταθμό του Πειραιά, που συνορεύει με την οδό Κόνωνος. Η μεγάλη σιδερένια πόρτα του αμαξοστασίου και ίχνη από τις τροχιές, που εξέρχονταν από αυτό, υπάρχουν ακόμη και σήμερα. Σήμερα, μερικά οχήματα υπάρχουν ακόμη σε διάφορες περιοχές όπως στις στάσεις του Τραμ Αθήνας "Πικροδάφνη" και "Κασομούλη", που χρησιμοποιούνται ως χώροι ανάπαυσης των οδηγών, στις παιδικές κατασκηνώσεις της ΣΤΑ.ΣΥ Α.Ε., στη Βαρυμπόμπη, στο αμαξοστάσιο του ΗΣΑΠ, στο Θησείο, στο Μουσείο Ηλεκτρικών Σιδηροδρόμων του Πειραιά, αλλά όχι σε πολύ καλή κατάσταση.
Το τμήμα μεταξύ της οδού Μεθώνης και του λιμανιού του Κερατσινίου χρησιμοποιήθηκε από μια ευρεία γκάμα φορτηγών τραίνων, που έλκονταν από ατμομηχανές ή διζελομηχανές.
Βλέπε επίσης Επεξεργασία
Αναφορές Επεξεργασία
- ↑ αργότερα Η.Σ.Α.Π. (Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών-Πειραιώς)
- ↑ των Σ.Ε.Κ. (Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους)
- ↑ Η χάραξη αυτού του διαδρόμου, μετά την οδό Θερμοπύλων, είναι η οδός Μαρίας Κιουρή
- ↑ Η χάραξη αυτής της διακλάδωσης είναι η οδός Αυξεντίου Παλλικαρίδη
- ↑ Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι 1869-1969 (2η έκδοση). Αθήνα: Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι. 1970 (2005). ISBN 960-86477-1-1. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|year=(βοήθεια) - ↑ Ι. Ζαρτουλίδης, Δ. Καρατόλος, Δ. Κουτελίδης, Γ. Ναθηνάς, Σ. Φασούλας, Α. Φιλιππουπολίτης (1997). Οι Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι. Μίλητος. σελίδες 61–64. ISBN 960-8460-07-7.
- ↑ 7,0 7,1 Γ. Ναθηνάς, Α. Κουρμπέλης, Τ. Βλαστός, Σ. Κουρουζίδης, Β. Κατσαρέας, Π. Καραμάνης, Α. Κλόνος, Ν. Κόκκινος (2007). Από τα Παμφορεία στο Μετρό. 2. Αθήνα: Μίλητος. ISBN 978-960-8460-91-1.
- ↑ http://www.stasy.gr/?id=343
- ↑ αργότερα συγχωνεύθηκε με τη γραμμή τρόλεϋ 17: ΠΕΙΡΑΙΑΣ - ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ
Πρόσθετη βιβλιογραφία Επεξεργασία
- 130 Χρόνια Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι Αθηνών-Πειραιώς Α.Ε. ΗΣΑΠ. 1999–2005. ISBN 960-86477-0-3.
- Γ. Ναθηνάς, Α. Κουρμπέλης, Τ. Βλαστός, Σ. Κουρουζίδης, Β. Κατσαρέας, Π. Καραμάνης, Α. Κλόνος, Ν. Κόκκινος (2007). Από τα Παμφορεία στο Μετρό. 2. Αθήνα: Μίλητος. ISBN 978-960-8460-91-1.
- Ι. Ζαρτουλίδης, Δ. Καρατόλος, Δ. Κουτελίδης, Γ. Ναθηνάς, Σ. Φασούλας, Α. Φιλιππουπολίτης (1997). Οι Ελληνικοί Σιδηρόδρομοι. Μίλητος. σελίδες 61–64. ISBN 960-8460-07-7.
- Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι 1869-1969 (2η έκδοση). Αθήνα: Ελληνικοί Ηλεκτρικοί Σιδηρόδρομοι. 1970 (2005). ISBN 960-86477-1-1. Ελέγξτε τις τιμές ημερομηνίας στο:
|year=(βοήθεια)