Χρυσή Πέλλας

Η Χρυσή είναι χωριό που υπάγεται διοικητικά στον Νομό Πέλλας και συγκεκριμένα στον Δήμο Αλμωπίας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 αριθμεί 281 κατοίκους, κύρια ασχολία των οποίων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία. Ανατολικά του χωριού είναι χτισμένο κάστρο από την εποχή του Βασιλείου του Βουλγαροκτόνου.

Χρυσή
Χρυσή
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας
Περιφερειακή Ενότητα	Πέλλας
Δήμος	Δήμος Αλμωπίας
Δημοτική Ενότητα	Εξαπλάτανου
Γεωγραφία και στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Μακεδονία
Νομός	Νομός Πέλλης
Έκταση	13 τ.χλμ χλμ2
Υψόμετρο	120
Πληθυσμός	281 (2011)
Άλλα
Παλαιά ονομασία	Ζλάτενα έως το 1926
Ονομασία κατοίκων	Χρύσες
Ταχ. κωδ.	58400
Τηλ. κωδ.	23840

Το χωριό αυτό είναι η πατρίδα της νεομάρτυρος Αγίας Χρυσής, που εορτάζεται στις 13 Οκτωβρίου εκάστου έτους και από την οποία προφανώς πήρε το όνομά του. Προηγουμένως ονομαζόταν Σλάτενα.

Γεωγραφία

Το χωριό βρίσκεται νοτιοανατολικά της Αριδαίας, στο σταυροδρόμι Εδέσσης-Αριδαίας-Φούστανης. Το χωριό έχει υψόμετρο 120 μέτρα. Το χωριό βρίσκεται 5 χιλιόμετρα νότια του Εξαπλατάνου, στην κοιλάδα Αλμωπίας.

Ιστορία

Αρχαιότητα και Μεσαίωνας

Ο οικισμός είναι τα ερείπια ενός μεσαιωνικού κάστρου, το οποίο καταστράφηκε από τις δυνάμεις του Βασιλείου Β΄ κατά το 1015. Το φρούριο ανακηρύχθηκε αρχαιολογικός χώρος το 1980. Νότια του χωριού υπάρχουν υπολείμματα αρχαίου οικισμού που συνδέονται με μία αρχαία πόλη.

Οθωμανική Αυτοκρατορία

Τον 18ο αιώνα γεννήθηκε και έζησε η Αγία Χρυσή η Νεομάρτυς όπου και δολοφονήθηκε από τις οθωμανικές δυνάμεις το 1795.

Σύμφωνα με τις στατιστικές Vasil Kanchov («Μακεδονία. Εθνογραφία και στατιστικά στοιχεία») το 1900 ζούσαν στο χωριό 950 Βούλγαροι μουσουλμάνοι.

Στην Ελλάδα

Κατά τη διάρκεια του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου το 1912 το χωριό καταλήφθηκε από τα ελληνικά στρατεύματα και παρέμεινε στην Ελλάδα και μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους. Κατά την ανταλλαγή πληθυσμών το 1923 ο μουσουλμανικός πληθυσμός μετανάστευσε στην Τουρκία και τη θέση του αναπλήρωσαν Έλληνες της Ανατολίας και του Πόντου. Το 1926 το χωριό μετονομάστηκε σε Χρυσή. Σύμφωνα με την απογραφή του 1928 το χωριό είχε 664 κατοίκους.

Ασχολίες

Το έδαφος είναι πολύ γόνιμο και μερικώς αρδευόμενο. Ο πληθυσμός παράγει σιτηρά, καπνό, φρούτα και άλλα γεωργικά προϊόντα. Επίσης, η κτηνοτροφία είναι μερικώς ανεπτυγμένη.

Αυτοδιοίκηση

Το 1930, το χωριό αναγνωρίστηκε ως Κοινότητα που κάλυπτε έκταση 15 τ.χλμ. Το 1999 η Κοινότητα συγχωνεύθηκε στο νεοσύστατο Δήμο Εξαπλάτανου και αποτέλεσε Δημοτικό Διαμέρισμα του δήμου. Από το 2011 το χωριό αποτελεί Τοπική Κοινότητα του Δήμου Αλμωπίας.

Δημογραφία.

• 1920:641.
• 1928:664.
• 1940:825.
• 1951:813.
• 1961:834.
• 1971:613.
• 1981:450.
• 1991:461.
• 2001:395.
• 2011:281.