Χυμοπαθολογία

Η θεωρία της χυμοπαθολογίας ή των τεσσάρων χυμών τού σώματος διατυπώθηκε και διαδόθηκε από τους εκπροσώπους της σχολής του Ιπποκράτη και βασιζόταν στη θεωρία των τεσσάρων στοιχείων του Εμπεδοκλή.

Οι τέσσερις ιδιοσυγκρασίες. Αλληγορικός πίνακας του Άλμπρεχτ Ντύρερ

Οι τέσσερις χυμοί του σώματος

Η θεωρία των τεσσάρων χυμών διατυπώθηκε το 400 π.Χ. στη φιλοσοφική διατριβή Περί της φύσης των ανθρώπων της σχολής του Ιπποκράτη και βασιζόταν στη θεωρία των τεσσάρων στοιχείων του Εμπεδοκλή. Ο Γαληνός τη χρησιμοποίησε για να διατυπώσει τη θεωρία του περί ασθενειών και επηρέασε ιατρούς και επιστήμονες μέχρι τον Μεσαίωνα. Ακόμα και σήμερα, αν και οι θετικές επιστήμες έχουν εξελιχθεί και η θεωρία των τεσσάρων ιδιοσυγκρασιών έχει ξεπεραστεί, συνεχίζει να ισχύει στον τομέα της ψυχολογίας. Βάση της θεωρίας είναι η επίδραση που έχουν οι τέσσερις χυμοί του σώματος, οι οποίοι είναι

• το αίμα
• η μαύρη χολή
• η κίτρινη χολή
• και το φλέγμα.

Καθένας από τους χυμούς αυτούς έχει δύο ιδιαίτερα χαρακτηριστικά:

	Ζεστό	Κρύο
Ξηρό	λευκή χολή	μαύρη χολή
Υγρό	αίμα	φλέγμα

Οι τέσσερις χυμοί σχετίζονται επίσης με τέσσερα όργανα του σώματος, τα οποία παράγουν το καθένα ένα χυμό. Όταν οι τέσσερις χυμοί βρίσκονται σε ισορροπία μέσα στο σώμα, τότε πρόκειται για ευκρασία, δηλαδή ο άνθρωπος είναι υγιής όπως θα λέγαμε σήμερα. Αντίθετα, η δυσκρασία περιγράφει την κατάσταση όταν η ισορροπία των χυμών έχει χαθεί. Η δυσκρασία εκδηλώνεται με τις διάφορες ασθένειες που παρουσιάζονται.

Ο Ιπποκράτης υποστήριζε ότι οι χυμοί στο σώμα κυμαίνονται ανάλογα με τις εποχές.

• τον χειμώνα το φλέγμα αυξάνεται λόγω του κρύου
• την άνοιξη το φλέγμα ακόμα υπερισχύει, αλλά το αίμα αρχίζει να δυναμώνει επειδή οι μέρες γίνονται όλο και πιο ζεστές
• το καλοκαίρι το αίμα υπερισχύει, ενώ η χολή όλο και δυναμώνει
• το φθινόπωρο υπερισχύει η χολή.

Βιβλιογραφία

• Vivian Nutton: Humoralism. In: W.F. Bynum and Roy Porter, eds.: Companion Encyclopedia of the History of Medicine, Vol. I. Routledge, London 1993.
• Erich Schöner: Das Viererschema in der antiken Humoralpathologie. Steiner, Wiesbaden 1964.
• Rudolph E. Siegel: Galen's System of Physiology and Medicine. Karger, New York 1968.
• Wolfhart Westendorf: Erwachen der Heilkunst. Die Medizin im alten Ägypten. Artemis & Winkler, Zürich 1992.
• Jutta Kollesch, Diethard Nickel (Hrsg.): Antike Heilkunst - Ausgewählte Texte. Reclam, Stuttgart 2007, ISBN 978-3-15-009305-4.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• www.klostermedizin.de