Ωρικός κύκλος ή ωριαίος κύκλος ή ουράνιος μεσημβρινός ονομάζεται κάθε μέγιστος κύκλος της ουράνιας σφαίρας που έχει ως διάμετρο τον άξονα του κόσμου και που προσδιορίζεται για κάθε τόπο από το μεσημβρινό επίπεδο του συγκεκριμένου τόπου.

  • Οι ωρικοί κύκλοι ή ουράνιοι μεσημβρινοί είναι άπειροι και είναι αντίστοιχοι των μεσημβρινών της Γης.
  • Από κάθε ουράνιο σώμα διέρχεται ένας ωρικός κύκλος, ενώ από το Ζενίθ ενός τόπου ένας "ουράνιος μεσημβρινός", εκείνος του τόπου*.
Η ορθή αναφορά (πράσινο), μετριέται πάνω στον ουράνιο ισημερινό από το εαρινό σημείο μέχρι τον ωρικό κύκλο του αστέρα και η απόκλιση (πορτοκαλί) από τον ουράνιο ισημερινό πάνω στον ωρικό κύκλο

Αν ένα τυχαίο σημείο Σ στην ουράνια σφαίρα δηλώνει το ίχνος (θέση) ενός αστέρα τότε το ημικύκλιο (ορατό) του ωρικού κύκλου που περιέχει το σημείο Σ (τον αστέρα) και έναν από τους ουρανιους πόλους (βόρειο ή νότιο, ανάλογα από το σημείο παρατήρησης) ονομάζεται ωρικός ή ωριαίος του αστέρα ή ωριαίο σημείο του αστέρα. Και αυτός προσδιορίζεται με την διόπτρα.

Ο Ωρικός κύκλος ονομάζεται επίσης και κύκλος απόκλισης ή αποκλιτικός, από το γεγονός ότι επ΄ αυτού μετράται η απόκλιση ενός αστέρα, δια του τόξου αυτού που περιλαμβάνεται από τη θέση του αστέρα μέχρι τον ισημερινό.

Σημειώνεται επίσης ότι στα περισσότερα ισημερινά τηλεσκόπια ο κύκλος αυτός αντί αποκλίσεων παρέχει πολικές αποστάσεις προς αποφυγή σύγχυσης κατά τις σκοπεύσεις μεταξύ θετικών και αρνητικών αποκλίσεων.

(*)Για τα επίγεια σημεία (τόπους) χρησιμοποιείται ο όρος ουράνιος μεσημβρινός που ανάγεται πάντα σε κάποιον τόπο, ενώ για τα ουράνια σώματα χρησιμοποιείται ο όρος ωρικός κύκλος. Η διάκριση αυτή γίνεται διότι θεωρητικά εκ της φαινομένης κίνησης της ουράνιας σφαίρας ο ουράνιος μεσημβρινός ενός τόπου "παραμένει" πάντα ακίνητος.

Ιδιότητες ουράνιου μεσημβρινού

Επεξεργασία
1) Ο Ουράνιος μεσημβρινός τέμνει καθένα των παράλληλων κύκλων, που διαγράφουν οι αστέρες κατά διάμετρο, όπου πέρατά της είναι τα σημεία της άνω και κάτω μεσουράνησης του καθενός.
2) Ο Ουράνιος μεσημβρινός διχοτομεί τόσο τα ημερήσια όσο και τα νυκτερινά τόξα των αστέρων.

Δείτε επίσης

Επεξεργασία