Βικιπαίδεια

Η μεγάλη απόδραση των 11

(Ανακατεύθυνση από Escape to Victory)

Η μεγάλη απόδραση των 11 (πρωτότυπος τίτλος: Escape to Victory) είναι αμερικανική-βρετανική-ιταλική[11] αθλητική πολεμική ταινία του 1981 σε σκηνοθεσία Τζον Χιούστον, με πρωταγωνιστές τους Σιλβέστερ Σταλόνε, Μάικλ Κέιν, Μαξ φον Σίντοφ και Πελέ. Η ταινία μιλάει για τους συμμαχικούς αιχμαλώτους πολέμου που φυλακίζονται σε γερμανικό στρατόπεδο εγκλεισμού κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και παίζουν έναν αγώνα επίδειξης ποδοσφαίρου εναντίον μιας γερμανικής ομάδας.

Η μεγάλη απόδραση των 11
(Escape to Victory)
Κινηματογραφική αφίσα
ΣκηνοθεσίαΤζον Χιούστον[1][2][3]
ΠαραγωγήΦρέντι Φιλντς, Γκόρντον ΜακΛέντον, Μάριο Κασάρ και Andrew G. Vajna
ΣενάριοΈβαν Τζόουνς και Γιάμπο Γιαμπλόνσκι
Βασισμένο σεTwo Half Times in Hell
ΠρωταγωνιστέςΣιλβέστερ Σταλόνε[2][4][5], Μάικλ Κέιν[2][4][6], Πελέ[4][6], Μαξ φον Σίντοφ[2][4], Μπόμπι Μουρ[4][6], Ντάνιελ Μάσεϊ[4], Οσβάλντο Αρντίλες[4], Πάουλ Φαν Χιμστ[4], Καζίμιες Ντέινα[4], Χάλβαρ Τόρεσεν[4], Βέρνερ Ροθ[4], Αμίντου, Μάικ Σάμερμπι[4], Τζον Γουόρκ[4], Κο Πρινς[4], Καρόλ Λορ[4], Άντον Ντίφρινγκ[4], Άρτουρ Μπράους[4], Ζαν-Φρανσουά Στεβενάν[4], Γκάρι Γουόλντχορν[4], Κέβιν Μπίτι, Ράσελ Όσμαν[4], Κλάιβ Μέρισον[7], Μόρις Ρόβες[7], Zoltán Gera[7], Τιμ Πίγκοτ-Σμιθ[7], Μπενουά Φερό[7], Τζορτζ Μίκελ[7], Μάικλ Κόκρεϊν, Michel Drhey, Σόρεν Λίντστεντ, Werner Roth, Sándor Egervári και Ferenc Fülöp
ΜουσικήΜπιλ Κόντι
ΦωτογραφίαΤζέρι Φίσερ
Εταιρεία παραγωγήςLorimar Television
ΔιανομήParamount Pictures και Netflix
Πρώτη προβολή1981, 13  Μαΐου 1982 (Γερμανία)[8], 16  Ιουλίου 1981 (Νέα Υόρκη)[9], 31  Ιουλίου 1981 (Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής)[9], 3  Σεπτεμβρίου 1981 (Λονδίνο)[9] και 4  Σεπτεμβρίου 1981 (Ηνωμένο Βασίλειο)[9]
Διάρκεια116 λεπτά[10]
ΠροέλευσηΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής και Ουγγαρία[10]
ΓλώσσαΑγγλικά
δεδομένα (π • σ • ε )

Η ταινία έλαβε μεγάλη προσοχή μετά την προβολή της, καθώς πρωταγωνιστούσαν επίσης επαγγελματίες ποδοσφαιριστές, όπως οι Μπόμπι Μουρ, Οσβάλντο Αρντίλες, Καζίμιες Ντέινα, Πάουλ Φαν Χιμστ, Μάικ Σάμερμπι, Χάλβαρ Τόρεσεν, Βέρνερ Ροθ και Πελέ. Πολλοί παίκτες της Ίπσουιτς Τάουν πήραν επίσης μέρος στην ταινία, συμπεριλαμβανομένων των Τζον Γουόρκ, Ράσελ Όσμαν, Λόρι Σίβελ, Ρόμπιν Τέρνερ και Κέβιν Ο΄Κάλαχαν. Άλλοι παίκτες της Ίπσουιτς Τάουν υποστήριξαν τους ηθοποιούς στις ποδοσφαιρικές σκηνές – ο Κέβιν Μπίτι για τον Μάικλ Κέιν και ο Πολ Κούπερ για τον Σιλβέστερ Σταλόνε. Ο Γιάμπο Γιαμπλόνσκι έγραψε το σενάριο και η ταινία μπήκε στο 12ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μόσχας.[12]

Υπόθεση Επεξεργασία

Μια ομάδα συμμαχικών αιχμαλώτων πολέμου, με προπονητή και επικεφαλής τον Άγγλο λοχαγό Τζον Κόλμπι (Μάικλ Κέιν), επαγγελματία ποδοσφαιριστή της Γουέστ Χαμ πριν από τον πόλεμο, συμφωνεί να παίξει έναν αγώνα επίδειξης εναντίον μιας γερμανικής ομάδας, μόνο για να βρουν τους εαυτούς τους σε ένα κόλπο προπαγάνδας της Γερμανίας.

Ο Κόλμπι είναι ο αρχηγός και ουσιαστικά ο προπονητής της ομάδας και έτσι επιλέγει την ομάδα των παικτών του. Ένας άλλος αιχμάλωτος, ο Ρόμπερτ Χατς (Σιλβέστερ Σταλόνε), ένας Αμερικανός που υπηρετεί με τον Καναδικό Στρατό, δεν επιλέγεται αρχικά, αλλά τελικά γκρινιάζει στον διστακτικό Κόλμπι να τον αφήσει στην ομάδα ως γυμναστή της ομάδας, καθώς ο Χατς πρέπει να είναι με την ομάδα για να διευκολύνει την επερχόμενη απόδρασή του.

Οι ανώτεροι αξιωματικοί του Κόλμπι προσπαθούν επανειλημμένα να πείσουν τον Κόλμπι να χρησιμοποιήσει τον αγώνα ως ευκαιρία για απόπειρα απόδρασης, αλλά ο Κόλμπι αρνείται σταθερά, φοβούμενος ότι μια τέτοια απόπειρα θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα να σκοτωθούν οι παίκτες του. Εν τω μεταξύ, ο Χατς σχεδίαζε την άσχετη απόπειρά του για απόδραση και οι ανώτεροι του Κόλμπι συμφωνούν να τον βοηθήσουν, αν ανταποδώσει ως αντάλλαγμα να ταξιδέψει στο Παρίσι, να έρθει σε επαφή με τη Γαλλική Αντίσταση και να τους πείσει να βοηθήσουν την ποδοσφαιρική ομάδα να ξεφύγει.

Ο Χατς καταφέρνει να διαφύγει από το στρατόπεδο εγκλεισμού, να ταξιδέψει στο Παρίσι και να βρει την Αντίσταση. Αρχικά, η Αντίσταση αποφασίζει ότι το σχέδιο για να βοηθήσει την ποδοσφαιρική ομάδα να ξεφύγει είναι πολύ επικίνδυνο, αλλά μόλις συνειδητοποιήσουν ότι το παιχνίδι θα είναι στο Στάδιο Κολόμπ, σχεδιάζουν την απόδραση χρησιμοποιώντας μια σήραγγα από το αποχετευτικό σύστημα του Παρισιού στα ντους των αποδυτηρίων των παικτών. Πείθουν τον Χατς να αφήσει τον εαυτό του να συλληφθεί ξανά, έτσι ώστε να μεταφέρει πληροφορίες στους κορυφαίους Βρετανούς αξιωματικούς στο στρατόπεδο εγκλεισμού.

Ο Χατς πράγματι ξανασυλλαμβάνεται και μπαίνει σε απομόνωση. Εξαιτίας αυτού, οι κρατούμενοι δεν γνωρίζουν αν η επιδιωκόμενη απόδραση έχει προγραμματιστεί πραγματικά με το υπόγειο κίνημα, οπότε ο Κόλμπι λέει στους Γερμανούς ότι χρειάζεται τον Χατς στην ομάδα επειδή ο Χατς είναι ο εφεδρικός τερματοφύλακας και ο αρχικός τερματοφύλακας έχει σπάσει το χέρι του. Ο Κόλμπι πρέπει πραγματικά να σπάσει το χέρι του υπάρχοντος τερματοφύλακα γιατί οι Γερμανοί θέλουν απόδειξη του τραυματισμού του προτού συμφωνήσουν να αφήσουν τον Χατς στην ομάδα.

Στο τέλος, οι αιχμάλωτοι πολέμου μπορούν να φύγουν από το γερμανικό στρατόπεδο μόνο για να παίξουν τον αγώνα. και θα φυλακιστούν ξανά μετά τον αγώνα. Οι σήραγγες της αντίστασης διαπερνούν τα ντους στα αποδυτήρια στο ημίχρονο, σε μια διαφυγή που ηγείται ο Χατς. Αλλά η υπόλοιπη ομάδα (με επικεφαλής τον Ράσελ Όσμαν που λέει «όμως μπορούμε να το κερδίσουμε») τον έπεισε να συνεχίσει το παιχνίδι, παρά το γεγονός ότι η ομάδα ήταν πίσω με 4-1 στο ημίχρονο.

Παρά το γεγονός ότι οι διαιτητές του αγώνα ήταν πολύ μεροληπτικοί υπέρ των Γερμανών και η γερμανική ομάδα προκάλεσε αρκετούς σκόπιμους τραυματισμούς στους παίκτες των Συμμάχων, η ισοπαλία επιτυγχάνεται μετά από εξαιρετικές εμφανίσεις των Λουίς Φερνάντες (που απεικονίζεται από τον Πελέ), Κάρλος Ρέι (που απεικονίζεται από τον Οσβάλντο Αρντίλες) και Τέρι Μπρέιντι (που απεικονίζεται από τον Μπόμπι Μουρ). Ο Χατς παίζει ως τερματοφύλακας και κάνει εξαιρετικές αποκρούσεις, συμπεριλαμβανομένης μιας τελευταίας απόκρουσης από πέναλτι καθώς ο χρόνος λήγει, για να αρνηθεί τη νίκη στους Γερμανούς και να φέρουν ισοπαλία τον αγώνα με 4-4. Ένα ξεκάθαρο γκολ των Συμμάχων είχε ακυρωθεί νωρίτερα στον αγώνα, οπότε η ομάδα των αιχμαλώτων έπρεπε να είχε κερδίσει με 5-4.

Αφού ο Χατς διατήρησε την ισοπαλία, το πλήθος εισβάλλει στο γήπεδο και στριμώχνει τους παίκτες. Μέσα στο χάος, το πλήθος αρχίζει να βοηθά τους παίκτες των Συμμάχων να μεταμφιεστούν ώστε να μπορέσουν να ξεφύγουν και όλοι διέρρηξαν τις πύλες της ελευθερίας.

Καστ Επεξεργασία

Παραγωγή Επεξεργασία

Ανάπτυξη και συγγραφή Επεξεργασία

Γυρισμένη στην Ουγγαρία,[13] η ταινία βασίζεται στο ουγγρικό κινηματογραφικό δράμα Δύο ημιχρόνια στην κόλαση (πρωτότυπος τίτλος: Két félidö a pokolban), το οποίο σκηνοθέτησε ο Ζόλταν Φάμπρι και κέρδισε το βραβείο των κριτικών στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βοστώνης το 1962.[14]

Η ταινία ήταν εμπνευσμένη από την πλέον ντροπιαστική ιστορία του λεγόμενου Αγώνα του Θανάτου, στον οποίο η Ντιναμό Κιέβου νίκησε Γερμανούς στρατιώτες, ενώ η Ουκρανία είχε καταληφθεί από γερμανικά στρατεύματα στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σύμφωνα με τον μύθο, ως αποτέλεσμα της νίκης τους, όλοι οι Ουκρανοί πυροβολήθηκαν. Η αληθινή ιστορία είναι πολύ πιο περίπλοκη, καθώς η ομάδα έπαιξε μια σειρά αγώνων εναντίον γερμανικών ομάδων, βγαίνοντας νικήτρια σε όλες, πριν όλοι οι παίκτες σταλθούν στα στρατόπεδα φυλάκισης από τη Γκεστάπο. Τέσσερις παίκτες τεκμηριώθηκαν ότι σκοτώθηκαν από τους Γερμανούς αλλά πολύ μετά τις ημερομηνίες των αγώνων που είχαν κερδίσει.[15]

Προπαραγωγή Επεξεργασία

Η μεγάλη απόδραση των 11 περιείχε πάρα πολλούς επαγγελματίες ποδοσφαιριστές τόσο ως ομάδα αιχμαλώτων πολέμου όσο και ως γερμανική ομάδα. Πολλοί από τους ποδοσφαιριστές προέρχονταν από την ομάδα της Ίπσουιτς Τάουν, η οποία ήταν τότε μία από τις πιο επιτυχημένες ομάδες στην Ευρώπη.[16] Παρά το γεγονός ότι δεν εμφανίστηκαν στην οθόνη, ο Άγγλος νικητής του Παγκοσμίου Κυπέλλου Γκόρντον Μπανκς και ο Άλαν Θάτσερ συμμετείχαν στενά στην ταινία, συνεργαζόμενοι με τον Σιλβέστερ Σταλόνε στις σκηνές του ως τερματοφύλακας. Το περιοδικό Sports Illustrated ανέφερε ότι «το παιχνίδι φωτογραφίζεται υπέροχα από τον Τζέρι Φίσερ, υπό τον διευθυντή της δεύτερης μονάδας Ρόμπερτ Ρίγκερ».[17]

Δεδομένου ότι η ταινία διαδραματίζεται τα πρώτα χρόνια της γερμανικής κατοχής της Γαλλίας (πιθανώς το 1941 ή το 1942), ο χαρακτήρας του Πελέ, ο δεκανέας Λουίς Φερνάντες, προσδιορίζεται ότι είναι από το Τρινιντάντ και όχι από τη Βραζιλία. Οι Βραζιλιάνοι δεν συμμετείχαν στον πόλεμο εναντίον των Δυνάμεων του Άξονα μέχρι το 1943, με την Βραζιλιάνικη Εκστρατευτική Δύναμη να φτάνει στην Ιταλία το 1944. Ομοίως, ο χαρακτήρας του Αργεντινού αστέρα Οσβάλντο Αρντίλες, Κάρλος Ρέι, δεν προσδιορίζεται ότι προέρχεται από κάποια συγκεκριμένη χώρα.[18]

Μουσική Επεξεργασία

Σχεδόν όλες οι μουσικές παρτιτούρες της ταινίας είναι δανεικές σε μεγάλο βαθμό από τις πρώτες και τελευταίες κινήσεις της Συμφωνίας του Λένινγκραντ του Ντμίτρι Σοστακόβιτς, ιδιαίτερα το θέμα της πορείας του πρώτου κινήματος, το οποίο παρατίθεται σχεδόν κατά λέξη, μια πρακτική που ο συνθέτης Μπιλ Κόντι θα χρησιμοποιούσε αργότερα στο Οι κατάλληλοι άνθρωποι (The Right Stuff) με το κοντσέρτο για βιολί του Πιοτρ Ιλίτς Τσαϊκόφσκι. Η Συμφωνία Νο 7 του Σοστακόβιτς είχε πάντα σχέση με δευτερεύουσες έννοιες μέσα στη μουσική που στόχευε στη συντριπτική καταστολή του σταλινικού καθεστώτος του ατομικισμού και της ελευθερίας της έκφρασης, αλλά τη στιγμή της σύνθεσής του κατά τη διάρκεια του πολέμου λέγεται ότι αντιπροσώπευε την καταπίεση του ναζισμού. Στο τέλος της ταινίας, το τελευταίο μέρος της Συμφωνίας Νο 5 του Σοστακόβιτς χρησιμοποιείται επίσης για να σηματοδοτήσει το θριαμβευτικό επίλογο της ιστορίας. Ωστόσο, ενώ η μουσική μπορεί να εκπληρώσει τις τελευταίες στιγμές του θριαμβευτικού τέλους του Η μεγάλη απόδραση των 11, πιστεύεται ότι ο Σοστακόβιτς έγραψε το τέλος της συμφωνίας του για να υποδηλώσει αναγκαστική χαρά κάτω από μια αυταρχική δύναμη. Πιο κοινότυπα, η μουσική αποτίει φόρο τιμής και στη μουσική του Έλμερ Μπέρνσταϊν για το Η μεγάλη απόδραση (The Great Escape).

Το 2005, η εταιρεία Prometheus Records εξέδωσε ένα περιορισμένο άλμπουμ soundtrack της παρτιτούρας του Κόντι.

Υποδοχή Επεξεργασία

Κριτικές Επεξεργασία

Η ταινία έχει 67% «φρέσκια» βαθμολογία στο Rotten Tomatoes.[19] Στο Metacritic, η ταινία βαθμολογείται με 57 στα 100 με βάση 10 κριτικές κριτικών.[20]

Remake Επεξεργασία

Τον Μάρτιο του 2019, ανακοινώθηκε ότι ο Ζομ Κολέ Σέρα θα σκηνοθετήσει ένα remake με τίτλο Victory. Ένα προσχέδιο γράφτηκε από τους Γκάβιν Ο΄Κόνορ και Άντονι Ταμπάκης το 2017, με τον Ταμπάκη να το ξαναγράφει. Την παραγωγή θα κάνουν οι Τζιάνι Νούναρι και Μπέρνι Γκόλντμαν.[21]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=3479.html. Ανακτήθηκε στις 6  Ιανουαρίου 2016.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 stopklatka.pl/film/ucieczka-do-zwyciestwa. Ανακτήθηκε στις 6  Ιανουαρίου 2016.
  3. ↑ www.filmaffinity.com/es/film356585.html. Ανακτήθηκε στις 6  Ιανουαρίου 2016.
  4. ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 4,10 4,11 4,12 4,13 4,14 4,15 4,16 4,17 4,18 4,19 www.imdb.com/title/tt0083284/fullcredits. Ανακτήθηκε στις 6  Ιανουαρίου 2016.
  5. ↑ www.the-numbers.com/movie/Victory. Ανακτήθηκε στις 6  Ιανουαρίου 2016.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 www.allocine.fr/film/fichefilm_gen_cfilm=3479.html. Ανακτήθηκε στις 8  Απριλίου 2016.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 (Τσεχικά) Česko-Slovenská filmová databáze. 2001.
  8. ↑ www.filmdienst.de/film/details/25051/flucht-oder-sieg.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 (Αγγλικά) Internet Movie Database. www.imdb.com/title/tt0083284/releaseinfo. Ανακτήθηκε στις 24  Σεπτεμβρίου 2022.
  10. ↑ 10,0 10,1 escape-victory-1.
  11. ↑ «Menekülés a győzelembe - Budapesti Klasszikus Film Maraton». Nemzeti Filmintézet – Filmarchívum. 
  12. ↑ «12th Moscow International Film Festival (1981)». MIFF. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Απριλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 27 Ιανουαρίου 2013. 
  13. ↑ Murray, Scott. «Escape to Victory - Still the Greatest Football Movie Ever Made». thelab.bleacherreport.com. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2020. 
  14. ↑ Child, Ben (23 Μαρτίου 2010). «Vinnie Jones keen for David Beckham to slip into Bobby Moore's shoes for an Escape to Victory remake». The Guardian (Λονδίνο). https://www.theguardian.com/film/2010/mar/23/escape-to-victory-remake-david-beckham. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2011. 
  15. ↑ Dougan, Andy (28 Ιουνίου 2012). Dynamo: Defending the Honour of Kiev. Harper Collins UK. ISBN 978-0007404780. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2018. 
  16. ↑ «Escape to Victory: The Ipswich footballers who made a cult classic». BBC News. 24 Ιουλίου 2021. https://www.bbc.com/news/uk-england-suffolk-57840345. 
  17. ↑ Deford, Frank (10 Αυγούστου 1981). «P.O.W., Right In The Kisser». Sports Illustrated. https://www.si.com/vault/1981/08/10/825842/pow-right-in-the-kisser-seeking-soccer-quotvictoryquot-over-pows-the-germans-stop-playing-mr-nice-guy. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2018. 
  18. ↑ Η Αργεντινή ήταν κυρίως ουδέτερη κατά τη διάρκεια του πολέμου, δεν αντιτάχθηκε στον Άξονα μέχρι το 1944, και τελικά κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία τον Μάρτιο του 1945.
  19. ↑ «Escape to Victory (Victory) (1981)». Rotten Tomatoes. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2018. 
  20. ↑ «Victory». Metacritic. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2018. 
  21. ↑ Gonzalez, Umberto (12 Μαρτίου 2019). «Jaume Collet-Serra to Direct 'Victory' Remake at Warner Bros (Exclusive)». The Wrap. Ανακτήθηκε στις 13 Μαρτίου 2019. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Η_μεγάλη_απόδραση_των_11&oldid=10364900"