Άγρων της Ιλλυρίας

Ο Άγρων της Ιλλυρίας ήταν περίφημος Ιλλυριός βασιλιάς των Αρδιαίων τον 3ο αιώνα π.Χ. (250 π.Χ. - 231 π.Χ.). Ο πατέρας του Πλευράτος Β΄ είχε ανακαταλάβει ολόκληρη την νότια Ιλλυρία, βρισκόταν υπό τον έλεγχο της Ηπείρου από όταν ήταν βασιλιάς ο Πύρρος της Ηπείρου. Το βασίλειο του περιείχε πολλές περιοχές γύρω από την Αδριατική Θάλασσα, σε αυτό ανήκαν η Κέρκυρα, η Επίδαμνος και η νήσος Χβαρ. Ο Άγρων έμεινε διάσημος για την νίκη του απέναντι στην πανίσχυρη Αιτωλική Συμπολιτεία, που είχε κατακτήσει την δυτική Ιλλυρία. Πέθανε αιφνίδια μετά την νίκη του στους Αιτωλούς (231 π.Χ.), τον διαδέχθηκε ο γιος του Πίννης που απέκτησε από την πρώτη του σύζυγο Τριτεύτα αλλά την πραγματική εξουσία ασκούσε η δεύτερη σύζυγος του Άγρων Τεύτα. Τον Άγρων αναφέρουν πολλοί διάσημοι αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Αππιανός στο έργο του "Ξένοι Πόλεμοι" και ο Πολύβιος στο έργο του "Ιστορίες". Ο Πολύβιος γράφει "ο Άγρων γιος του Πλευράτου, πανίσχυρος σε ξηρά και σε θάλασσα περισσότερο από κανένας άλλος βασιλιάς των Ιλλυριών πριν από αυτόν". Μερικές φορές αναφέρεται σαν γιος άλλου βασιλιά, αυτό υποδηλώνει ότι προσπάθησε με κάθε μέσο να επεκτείνει τα εδάφη που κληρονόμησε από τους προκατόχους του.

Αγκρόν της Ιλλυρίας
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος	230 π.Χ. Ιλλυρία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Τεύτα Triteuta
Τέκνα	Πίννης
Γονείς	Πλευράτος Β΄
Αδέλφια	Σκερδιλαΐδας
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία

Ο Άγρων επεκτάθηκε σε όλες τις γειτονικές φυλές, κατέκτησε τμήματα της Ηπείρου την Κέρκυρα και την νήσο Φάρο ή Χβαρ, τοποθέτησε παντού φρουρές. Το κράτος του επεκτεινόταν από την Ναρώνα στην Δαλματία μέχρι τον ποταμό Αώο και την Κέρκυρα. Οι Αρδιαίοι έφτασαν στην εποχή του στο μέγιστο της ισχύος τους, ο στρατός του και ο στόλος του ήταν οι ισχυρότεροι στα Βαλκάνια και σε ολόκληρη την νότια Αδριατική. Με τις Λέμβους του είχε στην κατοχή του ολόκληρη την Αδριατική, μια θάλασσα που παλιότερα κατείχαν οι Λίβυρνοι. Την νήσο Φάρο την παρέδωσε στον Δημήτριο, την κυβέρνησε σαν υποτελής βασιλιάς. Η βασιλική δυναστεία της Ηπείρου έληξε (234 π.Χ.) και η περιοχή ανακηρύχτηκε Δημοκρατία, στα νότια η Ακαρνανία αποσχίσθηκε. Οι Αιτωλοί ενοχλήθηκαν από αυτό και άρχισαν να πολιορκούν περιοχές γύρω από τον Αμβρακικό και την παλιά πρωτεύουσα της Ηπείρου Αμβρακία, οι Ηπειρώτες μετά την απώλεια μετέφεραν την πρωτεύουσα τους βόρεια στην Φοινίκη. Την εποχή που οι Αιτωλοί πολιορκούσαν την Μεδεών Ακαρνανίας οι Ακαρνάνες κάλεσαν σε βοήθεια τον βασιλιά της Μακεδονίας Δημήτριο Β΄ τον Αιτωλικό που βρισκόταν συνεχώς σε πόλεμο τόσο με την Αιτωλική όσο και με την Αχαική Συμπολιτεία. Ο Μακεδόνας βασιλιάς ζήτησε με την σειρά του από τον Άγρων να πολεμήσει για λογαριασμό του μαζί με τους Ακαρνάνες, ο Ιλλυριός βασιλιάς ανταποκρίθηκε θετικά (232 π.Χ. - 231 π.Χ.), ο Πολύβιος συγκεκριμένα γράφει :

"προσπλέουσιν της νυκτός εκατό λέμβοι προς την Μεδωνίαν κατά τους έγγιστα τόπους της πόλεως, εφ΄ ών ήσαν Ιλλυριοί πεντακισχίλιοι, καθορμίσαντες δε και της ημέρας επιγενόμενης ενεργόν και λαθραίαν ποιησάμενοι την απόβασιν και χρησάμενοι τη παρ΄αυτοίς ειθίσμενη τάξει προήγαν κατά σπείρας επί την των Αιτωλών στρατοπεδείαν. οι δ΄Αιτωλοί συνέντες το γινόμενον επί μεν τω παραδόξω και την τόλμη των Ιλλυριών ήσαν εκπλαγείς, πεφρονηματισμένοι δ΄εκ πολλού χρόνου και καταπιστεύσαντες ταις ιδίαις δυνάμεσιν κατά ποσόν ευθαρσώς είχον. το μεν ούν πολύ μέρος των οπλιτών και των ιππέων αυτού προ της στρατοπεδείας εν τοις επιπέδοις παρενέβαλλον, μέρει δε τίνι της ίππου και τοις ευζώνοις τους υπερδεξίους και προ του χάρακος ευφυώς κειμένους τόπους προκατελάμβανον. οι δ΄Ιλλυριοί τους μεν ελαφρούς εξ΄εφόδου προσπεσόντες τω τε πλήθει και τω βάρει της συντάξεως εξέωσαν, τους δε μετά τούτων ιππείς συγκινδυνεύοντας ηνάγκασαν αποχωρήσαι προς τα βαρέα των όπλων. λοιπόν εξ υπερδεξίου ποιούμενοι την έφοδον επί τους εν τω πεδίω τεταγμένους ταχέως ετρέψαντο, συνεπιθεμένων τοις Αιτωλοίς άμα και των Μεδιωνίων εκ της πόλεως. και πολλούς μεν αυτών απέκτειναν, έτι δε πολλούς αιχμαλώτους έλαβον των δ΄όπλων και της αποσκευής εγένοντο πάσης εγκρατείς, οι μεν ουν Ιλλυριοί πράξαντες το συνταχθέν υπό του βασιλέως και διακομίσαντες την αποσκευήν και την άλλην ωφέλειαν επί τους λέμβους ευθέως ανήγοντο, ποιούμενοι το πλούν εις την οικείαν. οι δε Μενδώνιοι τετευχότες ανέλπιστου σωτηρίας, αθροισθέντες εις την εκκλησίαν, εβουλεύοντο περί τε των άλλων και περί της των όπλων επιγραφής. έδοξεν ούν αυτοίς κοινήν ποιήσειν την επιγραφήν από τε του την αρχήν των Αιτωλών έχοντος και των εις το μέλλον προπορευομένων κατά το των Αιτωλών δόγμα, της τύχης ώσπερ επίτηδες και τοις άλλοις ανθρώποις επί των εκείνοις συμβαινόντων ενδεικνυμένης την αυτής δύναμιν, α γαρ υπό των εχθρών αυτοί προσεδόκων όσον ήδη πείσεσθαι, ταύτα πράττειν αυτοίς εκείνοις παρέδωκεν εν πάνυ βραχεί χρόνω κατά των πολεμίων. Αιτωλοί δε τη παραδόξω χρησάμενοι συμφορά πάντας εδίδαξαν μηδέποτε βουλεύεσθαι περί του μέλλοντος ως ήδη γεγονότος, μηδέ προκατελπίζειν βεβαιουμένους υπέρ ων ακμήν ενδεχόμενον έστιν άλλως γενέσθαι, νέμειν δε μερίδα τω παραδόξω πανταχή μεν ανθρώπους όντας, μάλιστα δ΄ εν τοις πολεμικοίς.

Η ήττα των πανίσχυρων Αιτωλών που είχαν νικήσει πριν από μια γενιά τους Γαλάτες προκάλεσε τεράστια αίσθηση στην Ιλλυρία, ο Άγρων ήρθε σε κατάσταση εκτός εαυτού από την χαρά του όταν έμαθε την νίκη των στρατηγών του. Στο συμπόσιο που διοργάνωσε ο Άγρων ήπιε τόσο πολύ που αρρώστησε από Πλευρίτιδα στα πνευμόνια, θα τον οδηγήσει στον θάνατο σε λίγες μέρες τον χειμώνα του 231 π.Χ.. Οι Ελληνικές πόλεις της Ιλλυρίας κατακτήθηκαν στο σύνολο τους από τις στρατιωτικές δυνάμεις του Άγρων. Το νησί Βις ζήτησε βοήθεια από την Ρώμη αλλά οι απεσταλμένοι δεν μπόρεσαν να φτάσουν επειδή δέχτηκαν επίθεση από τα Ιλλυρικά πλοία, ένας από αυτούς βρήκε τον θάνατο. Οι Ρωμαίοι εξοργίστηκαν με την επίθεση και προετοιμάστηκαν για στρατιωτική επέμβαση στην Ιλλυρία, αυτή θα γίνει τελικά μετά τον θάνατο του Άγρων, κλήθηκε να τους αντιμετωπίσει η δεύτερη σύζυγος του Τεύτα. Τον διαδέχτηκε ο γιος του Πίννης από την πρώτη σύζυγο του Τριτεύτα με την οποία είχε χωρίσει και βασίλευσε 13 χρόνια, αντιβασίλισσα ήταν η θετή του μητέρα Τεύτα, δεύτερη σύζυγος του πατέρα του.

Πηγές

• Astin, A. E. (1998). The Cambridge Ancient History: Rome and the Mediterranean to 133 B.C., Volume 8. Cambridge University Press.
• Berranger, Danièle; Cabanes, Pierre; Berranger-Auserve, Danièle (2007). Épire, Illyrie, Macédoine: Mélanges offerts au Professeur Pierre Cabanes. Presses Universitaire Blaise Pascal.
• Edwards, Iorwerth Eiddon Stephen; Gadd, C. J.; Hammond, Nicholas Geoffrey Lemprière; Seltman, Charles Theodore; Boardman, John; Bury, John Bagnell; Cook, Stanley Arthur; Adcock, Frank *Ezra; Charlesworth, M. P.; Walbank, F. W.; Ling, Roger; Astin, A. E. (1977). The Cambridge Ancient History, Volume 7, Issue 1. Cambridge University Press.
• Hammond, Nicholas Geoffrey Lemprière; Walbank, F. W. (1988). A History of Macedonia: Volume III: 336-167 B.C. Oxford University Press, USA.
• Hammond, Nicholas Geoffrey Lemprière (1967). Epirus: The Geography, the Ancient Remains, the History and Topography of Epirus and Adjacent Areas. Clarendon Press.
• Hammond, Nicholas Geoffrey Lemprière (1993). Studies concerning Epirus and Macedonia before Alexander. Hakkert.
• Mesihović, Salmedin; Šačić, Amra (2015). Historija Ilira [History of Illyrians] (in Bosnian). Sarajevo: Univerzitet u Sarajevu [University of Sarajevo].
• Šašel Kos, Marjeta (2014). "Agron, Illyrian". The Encyclopedia of Ancient History. Wiley-Blackwell.
• Wilkes, John (1969). Dalmatia. Routledge & K. Paul.
• Wilkes, John (1995). The Illyrians. Wiley-Blackwell.