Άντον Πρόκες φον Όστεν

Ο Άντον Πρόκες φον Όστεν (γερμ. Anton Graf Prokesch von Osten, 1795 - 1876) υπήρξε αυστριακός συνταγματάρχης, διπλωμάτης και συγγραφέας οδoιπορικών έργων.

Άντον Πρόκες φον Όστεν
Ο Άντον Πρόκες φον Όστεν το 1855, σε ηλικία 60 ετών
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	10  Δεκεμβρίου 1795 Γκρατς
Θάνατος	26  Οκτωβρίου 1876 Βιέννη
Τόπος ταφής	Friedhof St. Leonhard
Χώρα πολιτογράφησης	Αυστροουγγαρία Αυστριακή Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσες	Γερμανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	διπλωμάτης συγγραφέας πολιτικός νομισματολόγος scientific explorer
Οικογένεια
Σύζυγος	Ιρένε Κίζεβέττερ φον Βίσενμπρουν (1832–άγνωστη τιμή)
Τέκνα	Άντον Πρόκες φον Όστεν ο νεώτερος
Γονείς	Maximilian Franz Prokesch
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Βαθμός/στρατός	field marshal-lieutenant/Αυστροουγγρικός Στρατός
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	ambassador to the German Confederation (1853–1855) Μέλος της Αυτοκρατορικού Συμβουλίου των Λόρδων (Αυστρο-ουγγαρία) (από 1861) ambassador of Austria-Hungary to the Ottoman Empire (1867–1871) Ambassador of Austria to Greece (1834–1849) Envoy of the Austrian Empire to Prussia
Βραβεύσεις	Ιππότης του Τάγματος του Παναγίου Τάφου
Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικό

Πρόκες φον Όστεν (1871)

Γεννήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου του 1795 στο Γκρατς της Αυστρίας. Η καταγωγή του ήταν από στρατιωτική οικογένεια. Πήρε μέρος στους πολέμους με τη Γαλλία. Έδειξε ιδιαίτερο ζήλο στις στρατιωτικές και διπλωματικές επειχειρήσεις και απέκτησε φήμη επιτυγχάνοντας σημαντικές συμφωνίες με τους οθωμανούς προς όφελος των χριστιανών.

Απεστάλη το 1834 στην Αθήνα όπου έμεινε ως το 1849. Ήταν ο πρώτος πρεσβευτής της Αυστρίας στην απελευθερωμένη Ελλάδα. Υπήρξε ο μόνος εκπρόσωπος των Μεγάλων Δυνάμεων που λάτρευε την Ελλάδα και ως διπλωμάτης και ιστορικός επηρέασε σημαντικά την πολιτική πορεία του νέου ελληνικού βασιλείου. Ο Πρόκες φον Όστεν ήταν ενθουσιώδης φιλέλληνας. Στη διάρκεια της παραμονής του στην Ελλάδα, είχε γνωρίσει προσωπικά τους ηγέτες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και τους πολιτικούς της εποχής του, καθώς και τον βασιλιά Όθωνα. Τα ημερολόγιά του και τα ταξιδιωτικά απομνημονεύματά του από την Ελλάδα αποτελούν πολύτιμη πηγή της νεοελληνικής ιστορίας.

Στα 1867 - 1868 δημοσίευσε σε έξι τόμους το έργο Ιστορία της Επαναστάσεως των Ελλήνων και η ίδρυση του Ελληνικού Κράτους, βασισμένο σε διπλωματικά έγγραφα και προσωπικές εμπειρίες.

Αποφθέγματα

Ο Δανός συγγραφέας Χανς Κρίστιαν Άντερσεν μας δίνει στο "Οδοιπορικό" του από την Ελλάδα μια λεπτομερή προσωπογραφία του Πρόκες φον Όστεν:

Ο πιο ενδιαφέρων απ' τους διπλωμάτες της Αθηναϊκής Αυλής ήταν ένας πρώην Αυστριακός υπουργός, ο Πρόκες - Όστεν... Ο Άντον Πρόκες γεννήθηκε στο μικρό κτήμα του πατέρα του στο Γκρατς... Η θάλασσα του άνοιξε την όρεξη για ταξίδια, κι αφού ενδιαφερόταν πάντα τόσο πολύ για τον ελληνικό λαό, πήγε στην Ελλάδα... Μετά την απελευθέρωση των Ελλήνων κάλεσαν τον Πρόκες πίσω στη Βιέννη. Ο αυτοκράτορας του έδωσε έναν τίτλο ευγενείας και πρόσθεσε στο όνομά του το Όστεν (Osten), μια που τα κατορθώματά του στην Ανατολή του χάρισαν αυτή τη διάκριση.

Στις 29 Ιουλίου 1833, ο Πρόκες - Όστεν διορίζεται πρεσβευτής της Αυστρίας στην ελευθερωμένη Ελλάδα. Και μένει σ' αυτήν ως τους πρώτους μήνες του 1849, οπότε μεταφέρθηκε στο Βερολίνο. Στις 16 Σεπτεμβρίου 1834, αφού είχε φθάσει στην Ελλάδα, σημείωνε στο ημερολόγιό του:

Εγώ, εγώ που θα έδινα την ψυχή μου για την ανάσταση της Ελλάδας, ελπίζω λίγα από από τον λαό αυτόν...Αλλά γνωρίζω πως ο δρόμος για τη βελτίωση περνάει από την ανεξαρτησία, και μόνο μεσ' απ' αυτήν.

Και όταν φθάνει στην Αθήνα, η εμφάνιση της πόλης, όπως σημειώνει, τον απογοητεύει:

Η Αθήνα δεν είναι παρά ένας σωρός βρώμικα συντρίμμια, αραδιασμένα γύρω από μερικά μεγαλόπρεπα κατάλοιπα, που διακόπτονται από καμιά εκατοπενηνταριά προχειροχτισμένα σπίτια.

Όταν όμως συναντήθηκε αργότερα με τον βασιλιά Όθωνα, απευθύνθηκε σ' αυτόν με τα παρακάτω λόγια:

Βλέπω τη Μεγαλειότητά σας να κατοικεί ανάμεσα σ' ερείπια, θαυμάσια κάποτε, μα πρόσφατα φτωχικά...Η μεγαλειότητά σας όμως καλείται να χρησιμοποιήσει το κατάλληλο υλικό που υπάρχει στον ελληνικό λαό για να ανοικοδομήσει τη νέα χώρα και να εξαλείψει τα θλιβερά ίχνη των βάρβαρων εποχών.

Μέγαρα του Άντον Πρόκες - Όστεν

Το Μέγαρο Πρόκες - Όστεν στην Αθήνα το 2004

Στην Αθήνα υπάρχει το Μέγαρο Πρόκες - Όστεν, στην οδό Φειδίου 3, όπου εγκαταστάθηκε στα νεότερα χρόνια το Ελληνικό Ωδείο. Το μέγαρο του Πρόκες - Όστεν στην ελληνική πρωτεύουσα, που στέγαζε και την αυστριακή πρεσβεία, ήταν ένα γνωστό σαλόνι της εποχής που συγκέντρωνε με πρωτοβουλία του την κοινωνική, πολιτική και καλλιτεχνική αφρόκρεμα της νεοσύστατης πρωτεύουσας. Το μέγαρο έκτισε το 1836 ο Γερμανός αρχιτέκτονας Gustav Adolf Lueders, χρησιμοποιώντας σχέδια του Βιεννέζου Carl Roesner (1804-1869) και το 1996 κρίθηκε ως οίκημα που έχει ανάγκη από Ειδική Κρατική Προστασία

Παλάτι Πρόκες - Όστεν, Γκρατς, Αυστρία

Στο Γκρατς, αγόρασε το 1949 και επέκτεινε ένα μέγαρο στην Elisabethstraße 38, με σχέδια του αρχιτέκτονα Θεόφιλου Χάνσεν, το οποίο και αυτό είναι διατηρητέο μνημείο της Αυστρίας και αποκαλείται Παλάτι Πρόκες - Όστεν (Palais Prokesch-Osten)..

Προσωπική ζωή

Στις 25 Νοεμβρίου 1832 παντρεύτηκε την Ιρένε Κίζεβέττερ του Βίσενμπρουν (Irene Kiesewetter von Wiesenbrunn) (1811-1872), πιανίστρια, κόρη του Αυστριακού ιστορικού της μουσικής Raphael Georg Kiesewetter (1773-1850) και της Jacobine Cavallo (? -1846)

Έκαναν τέσσερα παιδιά με την Ιρένε, τρεις γιούς και μια κόρη:

• τον Julius, ο οποίος γεννήθηκε το 1833 και πέθανε δυο ετών, το καλοκαίρι του 1835, στην Αθήνα
• τον Karl (δεύτερο παιδί τους) ο οποίος πέθανε στις 6 Φεβρουαρίου 1864 με ηρωικό θάνατο, στο Oeversee του Schleswig-Holstein
• τον Anton (ίδιο όνομα με τον πατέρα του), το 1837, μετέπειτα Anton Graf Prokesch von Osten 1837–1910, στρατιωτικό και διπλωμάτη που παντρεύτηκε τη Friederike Goßmann (1836-1906), ηθοποιό
• την Irene (μετέπειτα Irene von Reyer), η οποία η οποία γεννήθηκε το 1840 στην Αθήνα - αλλού αναφέρεται ότι γεννήθηκε το 1841 στη Σμύρνη - (ίδιο όνομα με τη μητέρα της), η οποία παντρεύτηκε τον Franz von Reyer (Franz Freiherr von Reyer, Φραντς, βαρόνο του Ρέγιερ), σύμβουλο διπλωματικής αποστολής (Legationsrath) και αργότερα υπουργό στο κρατίδιο της Καρίνθιας (k. k. Ministerpräsident und Landstand in Kärnten)

Ο Άντον Πρόκες - Όστεν πέθανε στις 26 Οκτωβρίου του 1876, σε ηλικία 81 ετών στη Βιέννη και ενταφιάστηκε στο κοιμητήριο του Αγίου Λεονάρδου στο Γκρατς, δίπλα στη γυναίκα του, στο ταφικό παρεκλήσσι, ένα από τα πιο σημαντικά μνημεία του κοιμητηρίου, που είχε κατασκευάσει για λογαριασμό του ο αρχιτέκτων Θεόφιλος Χάνσεν το 1872 όταν πέθανε η γυναίκα του.

Συγγράμματα

• Über den Feldzug 1814. Βιέννη 1823
• Erinnerungen aus Ägypten und Kleinasien. Βιέννη 1829–1831, 3 τόμοι
• Das Land zwischen den Katarakten des Nils. Βιέννη 1831.
• Reise ins Heilige Land. Βιέννη 1831.
• Denkwürdigkeiten und Erinnerungen aus dem Orient. Στουτγκάρδη 1836–1837, 3 τόμοι.
• Geschichte des Abfalls der Griechen vom türkischen Reich im Jahre 1821. Στουτγκάρδη 1867, 6 τόμοι.
  • Ιστορία της επαναστάσεως των Ελλήνων κατά του Οθωμανικού κράτους εν έτει 1821 και της ιδρύσεως του Ελληνικού βασιλείου : Διπλωματικώς εξεταζομένη /Συγγραφείσα μεν υπό Αντ. Πρόκες-Όστεν, μεταφρασθείσα δ' εκ του Γερμανικού πρωτοτύπου υπό Γ. Εμ. Αντωνιάδου. Anton Graf von Prokesch Osten, Αθήνησι :Εκ του Τυπογραφείου της Αθηνάς, 1868-1869.
• Mehmed Ali, Vizekönig von Ägypten, aus meinem Tagebuch 1826–1841. Στουτγκάρδη 1877.
• Kleine Schriften. Στουτγκάρδη 1842–1844, 7 τόμοι.
• Αι μετά του Δουκός του Ράϊχσταδ σχέσεις μου / Υπό Πρόκες 'Oστεν, μετάφρασις εκ του γαλλικού υπό Σ. Δάτσικα, (Prokesch Osten, Anton), 1880.

Πηγές

• Franz Gall: Österreichische Wappenkunde. Handbuch der Wappenwissenschaft. 2η έδκοση, Βιέννη 1992, S. 339.
• Daniel Bertsch: Anton Prokesch von Osten (1795–1876). Ein Diplomat Österreichs in Athen und an der Hohen Pforte. Beiträge zur Wahrnehmung des Orients im Europa des 19. Jahrhunderts. Diss. Münster (Westfalen) 2002. München: Oldenbourg 2005 (= Südosteuropäische Arbeiten, 123). ISBN 3-486-57737-9
• Prokesch-Osten, Anton Graf von. In: Constantin von Wurzbach: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich. Band 23, Seite 349, k.k. Hof- und Staatsdruckerei, Wien 1872.
• Hermann von Pückler-Muskau: Südöstlicher Bildersaal. Zweiter Band: Griechische Leiden. Erster Theil. Stuttgart 1840. S. 256f.; 287-299; 350-362.

Επιπλέον βιβλιογραφία

• Π. Κ. Ενεπεκίδης "Αθηναϊκά - Αττικοβοιωτικά - Δωδεκανησιακά 1815 - 1980", Εκδόσεις Ωκεανίδα, Αθήνα, 1991.
• Βολφ Ζάιντλ " Βαυαροί στην Ελλάδα" (με πρόλογο Παναγιώτη Κανελλοπούλου),΄Έκδοση "Ελληνική Ευρωεκδοτική" ΕΠΕ, Αθήνα, 1984.
• Χριστιάνα Λυτ " Μια Δανέζα στην Αυλή του Όθωνα", Εκδόσεις "ΕΡΜΗΣ", Αθήνα, 1988.
• Εγκυκλοπαίδεια "Πάπυρος - Λαρούς - Μπριτάνικα", λήμμα "Πρόκες-Όστεν, Άντον", τόμ. 50, Εκδόσεις Πάπυρος, Αθήνα, 1996.
• Anton Graf Prokesch von Osten: Philhellenismus und absolustisches Staatsbild, Ariadni Moutafidou, σελ. 203-218 στο Das Bild Griechenlands Im Spiegel Der Voelker (17. Bis 18. Jahrhundert), Evangelos Konstantinou, εκδ. Peter Lang, 2008, ISBN 3631582307, 9783631582305

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αλληλογραφία του Πρόκες-Ώστεν στα Γενικά Αρχεία του Κράτους