Αφανιίδες

οικογένεια ψαριών της τάξεως κυπρινοδοντόμορφα

Οι αφανιίδες (επιστημονική-λατινική ονομασία Aphaniidae) είναι οικογένεια ψαριών, που ανήκει στην τάξη κυπρινοδοντόμορφα. Τα 42 σημερινά είδη της οικογένειας ζουν σε ποτάμια και λιμνοθάλασσες. Η γεωγραφική κατανομή τους εκτείνεται από το σύνολο της Λεκάνης της Μεσογείου μέχρι τις χώρες που έχουν ακτές στην Ερυθρά Θάλασσα και τον Περσικό Κόλπο. Ωστόσο αρκετά είδη έχουν πολύ μικρές κατανομές και απειλούνται με εξαφάνιση.[1][2]

Αφανιίδες
Το είδος Aphanius fasciatus
Το είδος Aphanius fasciatus
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Ζώα
Συνομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
Ομοταξία: Ακτινοπτερύγιοι (Actinopterygii)
Κλάδος: Τελεόστεοι (Teleostei)
Τάξη: Κυπρινοδοντόμορφα
(Cyprinodontiformes)

Οικογένεια: Αφανιίδες (Aphaniidae)
Sethi, 1960

Χαρακτηριστικά

Επεξεργασία

Τα περισσότερα είδη των αφανιιδών φθάνουν σε μήκος από 3 έως 15 εκατοστόμετρα. Τα σώματά τους είναι μετρίως επιμήκη και μόνο ελαφρώς πεπλατυσμένα. Το στόμα είναι βραχύ και τα δόντια τους τραπεζοειδή με τρεις κορυφές. Τα λέπια είναι πλήρη, αλλά σε κάποια είδη είναι υποανεπτυγμένα ή και απουσιάζουν. Τα πτερύγια είναι όλα στρογγυλευμένα, με το ραχιαίο και το πρωκτικό να είναι παρόμοια και σχεδόν συμμετρικά. Συνήθως υπάρχει φυλετικός διμορφισμός, με τα θηλυκά να είναι συνήθως μεγαλύτερα από τα αρσενικά και να φέρουν κηλίδες πάνω στο κατά τα άλλα μονόχρωμο σώμα, ενώ τα αρσενικά έχουν συχνά οριζόντιες λωρίδες. Μπορεί επίσης να υπάρχει σημαντικός χρωματικός διαχωρισμός μέσα στο ίδιο είδος, που οφείλεται στην πλήρη απομόνωση πληθυσμών μεταξύ τους.[3]

Ταξινομική και γένη

Επεξεργασία

Το γένος Aphanius, που δίνει την ονομασία του και χαρακτηρίζει την οικογένεια, ορίσθηκε το 1827 από τον Ιταλό φυσιοδίφη Τζοβάννι Ντομένικο Νάρντο. Τον επόμενο αιώνα ο Αμερικανός ιχθυολόγος Λυν Ρ. Παρέντι (Lynne R. Parenti) το τοποθέτησε μαζί με το γένος Orestias των ποταμών των Άνδεων στην οικογένεια κυπρινοδοντίδες.[3] Εξαιτίας της αποδειχθείσας πολυφυλετικότητας των κυπρινοδοντιδών, το γένος μεταφέρθηκε στην ανεξάρτητη οικογένεια αφανιίδες το 2017 από τον Γερμανό ιχθυολόγο Jörg Freyhof και δύο Τούρκους συναδέλφους του, αλλά η ονομασία της οικογένειας επινοήθηκε σε μια διδακτορική διατριβή[4] το 1960.


Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Jörg Freyhof; Baran Yoğurtçuoğlu (13 July 2020). «A proposal for a new generic structure of the killifish family Aphaniidae, with the description of Aphaniops teimorii (Teleostei: Cyprinodontiformes)». Zootaxa 4810 (3): 421-451. doi:10.11646/zootaxa.4810.3.2. PMID 33055730. 
  2. «Family Aphaniidae - Oriental killifishes». FishBase. 
  3. 3,0 3,1 Lynne Parenti (Ιανουάριος 1981). «A Phylogenetic and Biogeographic Analysis of Cyprinodontiform Fishes (Teleostei, Atherinomorpha)». Bulletin of the American Museum of Natural History 168 (4): 335-557. https://www.researchgate.net/publication/37892644. 
  4. Sethi R.P. (1960). Osteology and phylogeny of oviparous cyprinodont fishes (order Cyprinodontiformes) (Διδακτορική διατριβή). University of Florida.