Αχλάδα Ηρακλείου
Συντεταγμένες: 35°23′43″N 24°59′31″E / 35.39528°N 24.99194°E
Η Αχλάδα είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Μαλεβιζίου στην Περιφεριακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην Επαρχία Μαλεβιζίου του νομού Ηρακλείου της Κρήτης. Είναι κτισμένη σε απόσταση 23 χιλιομέτρων ΒΔ του Ηρακλείου σε υψόμετρο 300 μέτρων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται στους 57 μόνιμους κατοίκους[1] οι οποίοι είναι ως επί το πλείστον αγρότες και κτηνοτρόφοι[2].
| Αχλάδα | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Κρήτης |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ηρακλείου |
| Δήμος | Μαλεβιζίου, τοπική κοινότητα Αχλάδας Ηρακλείου |
| Δημοτική Ενότητα | Γαζίου |
| Δημοτική Κοινότητα | Αχλάδας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Ηρακλείου |
| Υψόμετρο | 300 μέτρα |
| Έκταση | 21,87 km² |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 229 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 715 00 |
Ονομασία Επεξεργασία
Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ο οικισμός έλαβε την ονομασία του από μια μεγάλη άγρια αχλαδιά που συνάντησε ένα ανδρόγυνο το οποίο κυνηγημένο, κρύφτηκε στην ευρύτερη περιοχή[2]. Αναφέρεται ως Achladha σε βενετικά έγγραφα του 1630 ενώ λίγα χρόνια αργότερα (1671) αναφέρεται σε οθωμανική απογραφή ως Ahlada[3].
Ιστορικά στοιχεία Επεξεργασία
Κατά την περίοδο της βενετοκρατίας η Αχλάδα ήταν φέουδο της οικογένειας Μοδινού ενώ αργότερα, σύμφωνα με την απογραφή που πραγματοποιήθηκε από τους Οθωμανούς το 1671 - δύο χρόνια μετά την κατάληψη της Κρήτης από τα οθωμανικά στρατεύματα - υπαγόταν στην επαρχία Μαλεβιζίου[3].
Σύμφωνα με την ανεπίσημη μέτρηση που συνέταξε το 1875 ο υποπρόξενος της Ρωσίας, Ιωάννης Μιτσοτάκης, στην Αχλάδα κατοικούσαν 60 οικογένειες, ο πληθυσμός των οποίων ανερχόταν σε περίπου 300 άτομα[4]. Μερικά χρόνια αργότερα, η επίσημη οθωμανική απογραφή του 1881 βρήκε στον οικισμό 347 κατοίκους (168 άνδρες και 179 γυναίκες), όλους χριστιανικού θρησκεύματος[5] ενώ το 1894, σύμφωνα με εκτίμηση του αξιωματικού του ελληνικού στρατού Νικόστρατου Καλομενόπουλου, στο χωριό ζούσαν 80 ελληνικές οικογένειες[6]. Το 1900, η απογραφή που διενεργήθηκε από την Κρητική Πολιτεία βρήκε στην Αχλάδα 429 κατοίκους εκ των οποίων οι τέσσερις ήταν μουσουλμάνοι[7]. Σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής που πραγματοποιήθηκε το 1913 από το ελληνικό κράτος, στο χωριό κατοικούσαν 476 άτομα[8].
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 η Αχλάδα συμπεριλαμβανόταν μεταξύ των κυριότερων καπνοπαραγωγικών περιοχών της Κρήτης[9]. Κατά τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρείται σημαντική μείωση του πληθυσμού της Αχλάδας, γεγονός που οφείλεται στην μετοίκηση των κατοίκων προς γειτονικούς οικισμούς όπως η Αγία Πελαγία και η Λυγαριά[2].
Αξιοθέατα Επεξεργασία
Κύρια αξιοθέατα της Αχλάδας είναι ο ιερός ναός του Αγίου Ιωάννη, του οποίου η ίδρυση ανάγεται στην περίοδο της βενετικής κυριαρχίας και οι πέτρινες κρήνες στη βόρεια πλευρά του χωριού, η παλαιότερη από αυτές κατασκευάστηκε το 1746 ενώ η πιο πρόσφατη στις αρχές του 20ού αιώνα[2].
Απογραφές Πληθυσμού Επεξεργασία
| Απογραφή | 1881 | 1900 | 1913 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός | 347 | 429 | 476 | 472 | 519 | 486 | 508 | 406 | 355 | 230 | 119 | 57 |
Διοικητικά στοιχεία Επεξεργασία
Ως οικισμός αναφέρεται επίσημα το 1925 με το ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να προσαρτάται στην τότε κοινότητα Ρογδιάς με το ΦΕΚ 356Α - 14/11/1925 να ορίζεται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[10] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίησή του Κλεισθένης Ι μαζί με τους οικισμούς: Αγία Πελαγία, Αμμούδι, Λυγαριά, Μαδές, Μονοναυτής και Ξηρόκαμπος αποτελούν την κοινότητα Αχλάδας που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Γαζίου του Δήμου Μαλεβιζίου και σύμφωνα την απογραφή του 2011 έχει πληθυσμό 57 κατοίκους[11].
Δείτε επίσης Επεξεργασία
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «Αχλάδα (η) Δήμου Μαλεβιζίου Τοπική Κοινότητα Αχλάδας. Ηράκλειο – Κρήτη». dhmos.gr. Δήμοι, πόλεις και χωριά Ελλάδας. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2016.[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 «Αχλάδα - Αγία Πελαγία». silogosgaziou.gr. Πολιτιστικός Σύλλογος Γαζίου. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2016.
- ↑ 3,0 3,1 Στεργίου Γ. Σπανάκη, Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, εκδόσεις Δετοράκης, 1991, Α΄ τόμος, σελ. 168.
- ↑ Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, Ένθετο εφημερίδας Πατρίς Ηρακλείου, μέρος δεύτερο, Φεβρουάριος 2008, σελ. 121.
- ↑ Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, Β΄, 2008, σελ. 132.
- ↑ Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, Β΄, 2008, σελ. 143.
- ↑ Κρήτης Ανθρωπογεωγραφία, Β΄, 2008, σελ. 168.
- ↑ Βασίλειον της Ελλάδος. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής,Απαρίθμησις των κατοίκων των νέων επαρχιών της Ελλάδος του έτους 1913, Εν Αθήναις, 1915, σ. 80.
- ↑ Νικολάου Χρ. Σέττα, Αγροτική ανάπτυξις της Κρήτης, Αρχείον Οικονομικών και Κοινωνικών Επιστημών, έτος 43ον, τεύχος Α΄ (Ιανουάριος - Μάρτιος), 1963, σελ. 138.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10865 (σελ. 391 του pdf)
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Το Ηράκλειον και ο νομός του. Ηράκλειο: Νομαρχία Ηρακλείου. 1971.
- Gerola, Monumenti veneti, III.