Βλαχοκερασιά Αρκαδίας

οικισμός της Ελλάδας

Συντεταγμένες: 37°22′5″N 22°22′38″E / 37.36806°N 22.37722°E / 37.36806; 22.37722

Η Βλαχοκερασιά (επισήμως Βλαχοκερασέα[Σημ 1]) είναι ορεινός[1] παραδοσιακός οικισμός[2][3][4] στον δήμο Τρίπολης του νομού Αρκαδίας. Είναι έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας (η οποία περιλαμβάνει επίσης τον οικισμό Λαγκάδα) της δημοτικής ενότητας Σκιριτίδας. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 414 κατοίκους, με την τοπική κοινότητα να έχει 424[5].

Βλαχοκερασιά
Οικία στη Βλαχοκερασιά
Βλαχοκερασιά is located in Greece
Βλαχοκερασιά
Βλαχοκερασιά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
Γεωγραφία
ΝομόςΑρκαδίας
Υψόμετρο950 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος385
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας220 16
Τηλ. κωδικός271

Γενικά στοιχεία

Επεξεργασία

Η Βλαχοκερασιά βρίσκεται 22 χιλιόμετρα από την Τρίπολη, κτισμένη σε υψόμετρο 960 μέτρων[6][7], σε περιοχή με κερασιές, πουρνάρια, καστανιές και μηλιές, καρυδιές και πλατάνια. Από εδώ ξεκινά μονοπάτι πεζοπορίας στο δάσος Σκυρίτιδας[8]. Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου[9].

Ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Η ευρύτερη περιοχή αναφέρεται κατά την αρχαιότητα ως επικράτεια των Σκιριτών[1], οι οποίοι είχαν τη φήμη ικανών πολεμιστών. Τα διάφορα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχής φιλοξενούνται στο μουσείο της Τεγέας.

Σε ό,τι αφορά τον σύγχρονο οικισμό (όπως και για τη γειτονική του Κερασιά) δεν εντοπίζεται στην υπάρχουσα βιβλιογραφία κάποια πληροφορία σχετικά με το έτος ίδρυσής του[10]. Από την άλλη, καταγράφεται το 1583 σε οθωμανικά κατάστιχα με πληθυσμό 104 οικογενειών[11] και αργότερα, το 1700, στη βενετική απογραφή του έπαρχου Grimani υπό την ονομασία Vlaco Chierasia και με πληθυσμό 48 οικογενειών[12].

Την ύστερη περίοδο της δεύτερης Τουρκοκρατίας στην Πελοπόννησο, η Βλαχοκερασιά αναφέρεται ως μικτό χωριό χριστιανών και μουσουλμάνων, όπου οι δεύτεροι κατείχαν το μεγαλύτερο μέρος της γης και της παραγωγής[13]. Την ίδια εποχή, σύμφωνα με την αφήγηση του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, καταστράφηκε από επιδρομή κλεφτών ως αντίποινα για τις διώξεις που αντιμετώπιζαν οι ίδιοι από Οθωμανό αξιωματούχο ονόματι Χασεκή, του οποίου η Βλαχοκερασιά ήταν τσιφλίκι[14]. Επιπλέον, το χωριό αναφέρεται ως ο τόπος όπου την προεπαναστατική περίοδο εξοντώθηκε με δόλο ο επικηρυγμένος κλέφτης Πέτρος Μαντάς[15].

Οι κάτοικοι του χωριού συμμετείχαν ενεργά στην Ελληνική Επανάσταση με επικεφαλής τους ντόπιους καπετάνιους Μιχάλη Βλαχοκερασιώτη και Γιάννακα Αποστολόπουλο[16]. Τις πρώτες εβδομάδες μετά το ξέσπασμα της εξέγερσης, συγκροτήθηκε ανάμεσα στις λεγόμενες Κερασιές (στη Βλαχοκερασιά και τη γειτονική της Κερασιά) ελληνικό στρατόπεδο, αποτελούμενο ως επί το πλείστον από δυνάμεις Μανιατών και Λακώνων υπό τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη. Ωστόσο διαλύθηκε στις 10 Απριλίου του 1821 έπειτα από αιφνιδιαστική τουρκική επίθεση που αξιοποίησε τα ελλιπή μέτρα ασφαλείας των Ελλήνων λόγω της γιορτής του Πάσχα[17].

Το 1828 καταγράφηκε από τον Ρήγα Παλαμήδη με πληθυσμό 395 κατοίκων[18], ενώ το επόμενο έτος παρουσιάστηκε στην έρευνα της γαλλικής εκστρατευτικής αποστολής ως ένα από τα πολυπληθέστερα χωριά της επαρχίας Τρίπολης[19], με 497 κατοίκους[20]. Η Βλαχοκερασιά αναφέρεται το 1853 στον δεύτερο τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή με πληθυσμό 965 κατοίκων, κατανεμημένους σε 170 οικογένειες και παράλληλα ήταν έδρα ειρηνοδικείου[21]. Στα τέλη του 19ου αιώνα ξεκίνησε ένα μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα προς το εξωτερικό με κατεύθυνση τις ΗΠΑ[22]. Κατά τον Μεσοπόλεμο λειτουργούσαν στο χωριό δύο σχολεία και μια επαγγελματική σχολή[23], ενώ στις παραμονές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε 1576 κατοίκους[7]. Την περίοδο της Κατοχής, κάτοικοι της Βλαχοκερασιάς συμμετείχαν στην Εθνική Αντίσταση μέσα από τις τάξεις του ΕΑΜ/ΕΛΑΣ[24], ενώ στις 16 Μαρτίου το 1944 το χωριό κάηκε από τις γερμανικές δυνάμεις ως αντίποινα για την αντάρτικη δράση στην ευρύτερη περιοχή[25].

Διοικητικά, η Βλαχοκερασιά ορίστηκε το 1835 ως έδρα του δήμου Μανθυρέας, που υπαγόταν στην επαρχία Μαντινείας[26] ωστόσο, λίγο χρόνια αργότερα (το 1841) υπήχθη έπειτα από μεταρρύθμιση στον δήμο Καλτεζών[27]. Από το 1869 μέχρι και το 1914 ήταν εκ νέου έδρα του επανασυσταθέντα δήμου Μανθυρέας και έπειτα ορίστηκε έδρα της κοινότητας Βλαχοκερασιάς[28][29] της επαρχίας Μαντινείας[7]. Το διάστημα από το 1999 έως το 2010, σύμφωνα με την τότε διοικητική διαίρεση της Ελλάδας, αποτελούσε έδρα στο νεοσύστατο δήμο Σκυρίτιδας[30]. Με βάση την πιο πρόσφατη διοικητική μεταβολή, υπάγεται από το 2011 στον καλλικρατικό δήμο Τρίπολης ως έδρα τοπικής κοινότητας[5][31].

Ιστορικό πληθυσμού

Επεξεργασία
Έτος 1835 1869 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
Πληθυσμός 289 1100 1383 1440 1509 1633 1482 1576 1576 1211 783 709 676 487 481 414
Πηγές [26] [28] [32] [33] [34] [35] [36] [37] [38] [39] [40] [41] [42] [43] [44] [5]

Σημειώσεις

Επεξεργασία
  1. Στα επίσημα έγραφα συναντούμε κυρίως την γραφή «Βλαχοκερασέα, η», όπως σε όλες τις απογραφές μετά το 1940.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Στεφάνου, Αναστ. Γ. (1977). Et in Arkadia ego. O πρώτος ελλην. τεχνητός δρυμός στην αρκαδική Σκιρίτιδα. Αθήνα. σελ. 33. 
  2. «ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ» από old.domiki.gr. Αρχειοθετήθηκε 31/08/2018. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  3. «ΦΕΚ-908/Δ/98» από αναζήτηση ΦΕΚ. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  4. «ΜΕΛΕΤΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΔΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ ΕΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΚΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΜΕΧΡΙ 2000 ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΑΡΚΑΔΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Αρχειοθετήθηκε 2018-08-31 στο Wayback Machine.» από ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Αρχειοθετήθηκε 31/08/2018. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  5. 5,0 5,1 5,2 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2021-10-04 στο Wayback Machine.», σελ. 10752 (σελ. 278 του pdf), και σε μορφή Excel «Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού-Απογραφής 2011 Αρχειοθετήθηκε 2015-11-13 στο Wayback Machine.» στην ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ Αρχειοθετήθηκε 2018-07-06 στο Wayback Machine.. Αρχειοθετήθηκε 24/11/2017. Ανακτήθηκε 09/01/2018.
  6. «Βλαχοκερασιά» από buk.gr. Αρχειοθετήθηκε 16/10//2017. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  7. 7,0 7,1 7,2 Σταματελάτος, Μιχαήλ· Βάμβα-Σταματελάτου, Φωτεινή (2012). Γεωγραφικό Λεξικό της Ελλάδας. Α΄. ΤΑ ΝΕΑ. σελ. 138. 
  8. «Δάσος Σκιρίτιδας – Μονοπάτι Βλαχοκερασιάς» από hikingexperience.gr. Δημοσιεύθηκε 14/11/2014. Αρχειοθετήθηκε 31/08/2018. Ανακτήθηκε 31/08/2018.
  9. «Εκκλησίες, Εξωκλήσια και Πανηγύρια». vdm-vlahokerasia.gr. Ψηφιακό Μουσείο Βλαχοκερασιάς. 12 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  10. Στεφάνου, Αναστ. Γ. (1964). «Εποικισμός και ονομασία των Κερασιών». Στο: Στεφάνου, Αναστ. Γ. Ιστορία Κερασιάς (Αρβανιτοκερασιάς) Αρκαδίας. Αθήναι: Ένωσις Κερασιωτών. σελ. 115. 
  11. Μπαλτά, Ευαγγελία. «Η αμπελοκαλλιέργεια στον καζά της Τριπολιτσάς (16-18ος αιώνας)» (PDF). evangeliabalta.com. Evangelia Balta. σελ. 15 (PDF). Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  12. Παναγιωτόπουλος, Βασίλης (1987). Πληθυσμός και οικισμοί της Πελοποννήσου. 13ος-18ος αιώνας. Αθήνα: Ιστορικό Αρχείο-Εμπορική Τράπεζα της Ελλάδος. σελ. 244. 
  13. Γριτσόπουλου, Τάσου Αθ. (1976). Ιστορία της Τριπολιτσάς. Β΄. Αθήναι: Έκδοσις Ενώσεως Τριπολιτών Αττικής. σελ. 385. 
  14. Γριτσόπουλου, Τάσου Αθ. (1972). Ιστορία της Τριπολιτσάς. Α΄. Αθήναι: Έκδοσις Ενώσεως Τριπολιτών Αττικής. σελ. 452. 
  15. Γριτσόπουλου (1972). σελ. 430.
  16. 16,0 16,1 16,2 Χρυσανθόπουλος, Φώτιος (1888). Βίοι Πελοποννησίων ανδρών και των εξώθεν εις την Πελοπόννησον ελθόντων κληρικών, στρατιωτικών και πολιτικών των αγωνισαμένων τον αγώνα της επαναστάσεως. Εν Αθήναις: Τυπογραφείον Π. Δ. Σακελλαρίου. σελ. 222-223. 
  17. Γριτσόπουλου (1976). σελ. 48-50.
  18. «Βλαχοκερασέα». settlements-tripolis.gr. Οι Οικισμοί της Τρίπολης: Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  19. Μπελόκα, Σοφία (2017). Η πόλη της Τρίπολης 1828-1862: Διοικητική, δημογραφική, πολιτική, κοινωνική και οικονομική εξέλιξη. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών-Διδακτορική Διατριβή. σελ. 68. 
  20. de Saint-Vincent, Bory (1834). Expédition Scientifique de Morée, Section des Sciences Physiques, Géographie. II. Paris: F. G. Levrault. σελ. 93. 
  21. Ρ. Ραγκαβή, Ιακώβου. Τα Ελληνικά. ήτοι περιγραφή γεωγραφική, ιστορική, αρχαιολογική και στατιστική της αρχαίας και νέας Ελλάδος. Β΄. Εν Αθήναις: Εκ του τυπογραφείου Κ. Αντωνιάδου. σελ. 714. 
  22. Πετρόπουλος, Νίκος Π. (12 Μαΐου 2021). «Δραστηριότητες Ομογενών Βλαχοκερασιωτών». vdm-vlahokerasia.gr. Ψηφιακό Μουσείο Βλαχοκερασιάς. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2023. 
  23. Σύγχρονος Εγκυκλοπαιδεία Ελευθερουδάκη. τόμος 5ος (πέμπτη έκδοση). Αθήναι: Εγκυκλοπαιδικαί Εκδόσεις Ν. Νίκας και ΣΙΑ Ε.Ε. 1964. σελ. 332. 
  24. Μάγερ, Χέρμαν Φρανκ (2003). Από τη Βιέννη στα Καλάβρυτα. Τα αιματηρά ίχνη της 117ης μεραρχίας καταδρομών στη Σερβία και την Ελλάδα. Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας. σελ. 509. 
  25. Μάγερ (2003). σελ. 510, 541.
  26. 26,0 26,1 «ΦΕΚ Α16/1835» σελ. 104 και 107 (σελ. 4 και 7 του pdf ) από ΕΕΤΑΑ. Δημοσιεύθηκε 24/05/1835. Αρχειοθετήθηκε 30/08/2018. Ανακτήθηκε 30/08/2018.
  27. «ΦΕΚ 5Α 08/03/1841» σελ. 26, 35 και 37 (σελ. 2, 11 και 13 του pdf), από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 30/08/2018. Ανακτήθηκε 30/08/2018.
  28. 28,0 28,1 «ΦΕΚ 25Α 25/08/1869» σελ. 232 (σελ. 2 του pdf), από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 30/08/2018. Ανακτήθηκε 30/08/2018.
  29. «ΦΕΚ 252Α 24/8/1912» σελ. 1471 (σελ. 1 του pdf), από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 30/08/2018. Ανακτήθηκε 30/08/2018.
  30. «ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997» σελ. 8792 (σελ. 4 του pdf ), από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 30/03/2017. Ανακτήθηκε 27/02/2018.
  31. «ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010»σελ. 1786 (σελ. 2 του pdf ), από ΕΕΤΑΑ. Αρχειοθετήθηκε 27/02/2018. Ανακτήθηκε 27/02/2018.
  32. «Πληθυσμός 1879», Μέρος τρίτον σελ. 35 (σελ. 151 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 25/04/2017. Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  33. «Πληθυσμός: απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889», σελ. 40 (σελ. 63 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017. Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  34. «Στατιστικά αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896», σελ. 64 (σελ. 118 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017. Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  35. «Στατιστικά αποτελέσματα της γενικής απογραφής του πληθυσμού κατά την 27 Οκτωβρίου 1907», σελ. 387 (σελ. 390 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 07/11/2017. Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  36. «Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την απογραφή της 19 Δεκεμβρίου 1920», σελ. 39 (σελ. 60 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 07/06/2015. Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  37. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 15-16 Μαϊου 1928», σελ. 44 (σελ. 64 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 4/3/2016. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  38. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940», σελ. 48 (σελ. 72 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 25/4/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  39. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογαφήν της 7ης Απριλίου 1951», σελ. 30 (σελ. 30 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 4/3/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  40. «Αποτελέσματα της απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 19ης Μαρτίου 1961», Πίνακας 1, σελ. 65 (σελ. 135 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 6/3/2017. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  41. «Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971», σελ. 36 (σελ. 36 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 24/10/2014. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  42. «Αποτελέσματα απογραφής πληθυσμού - κατοικιών της 5ης Απριλίου 1981», σελ. 198 (σελ. 198 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 8/1/2018. Ανακτήθηκε 8/1/2018.
  43. «Πραγματικός πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991 κατά νομούς, επαρχίες, δήμους, κοινότητες και οικισμούς», σελ. 40 (σελ. 42 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 20/08/2017. Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  44. «Απογραφή πληθυσμού - κατοικιών της 18ης Μαρτίου 2001», σελ. 104 (σελ. 106 του pdf), από ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 29/07/2017. Ανακτήθηκε 08/01/2018.
  45. «Ιωάννα Μάνδρου». kathimerini.gr. Η Καθημερινή. Ανακτήθηκε στις 24 Σεπτεμβρίου 2023. 
  46. Ζουμπουλάκης, Γιάννης (17 Δεκεμβρίου 2023). «Πέθανε ο Βαγγέλης Σερντάρης». tovima.gr. ΤΟ ΒΗΜΑ. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2023. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία