Γάιος Μέμμιος (πραίτωρ το 58 π.Χ.)
Ο Γάιος Μέμμιος, λατιν.: Gaius Memmius, που λανθασμένα ονομάζεται Δίδυμος, λατιν.: Gemellus (π. 99 π.Χ. - π. 49 π.Χ.) ήταν Ρωμαίος πολιτικός, ρήτωρ και ποιητής. Είναι διάσημος καθώς είναι αυτός στον οποίο αφιερώνεται το De Rerum Natura του Λουκρήτιου και για τις εμφανίσεις του στην ποίηση του Κάτουλλου.
| Γάιος Μέμμιος (πραίτωρ το 58 π.Χ.) | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Gaius Memmius (Λατινικά) |
| Γέννηση | 99 π.Χ. (περίπου) Αρχαία Ρώμη |
| Θάνατος | 46 π.Χ. (περίπου) |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός στρατιωτικός ποιητής[1] |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Φαύστα Κορνηλία |
| Τέκνα | Gaius Memmius |
| Γονείς | Lucius Memmius |
| Αδέλφια | Memmia |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Δήμαρχος των πληβείων (66 π.Χ.) Πραίτορας (58 π.Χ.) Propraetor (57 π.Χ., Βιθυνία) |
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε γύρω στο 99 π.Χ. [2], ως μέλος του εξέχοντος πληβείου γένους των Μεμμίων. Ο πατέρας του ήταν ο Λεύκιος Μέμμιος,[3] πιθανότατα ο ίδιος Λεύκας Μέμμιος που υπηρέτησε ως ένας από τους τρεις επιμελητές του νομισματοκοπείου (triumvir monetalis) το 109 π.Χ.[4]
Ο Μέμμιος εμφανίζεται για πρώτη φορά στα ιστορικά αρχεία ως τριβούνος των πληβείων για το 66 π.Χ., και με το αξίωμα αυτό δίωξε τον Μάρκο Λούκουλλο για τις πράξεις του ως ταμία του Σύλλα. Πιο σημαντικό, όταν ο Πομπήιος ο Μέγας ανέλαβε την διοίκηση των ρωμαϊκών στρατευμάτων στον Γ΄ Μεθρυδατικό Πόλεμο το ίδιο έτος, ο Μέμμιος οδήγησε την αντιπολίτευση στον αδελφό του Μάρκου Λούκουλλου, τον Λεύκιο Λικίνιο Λούκουλλο, τον οποίο ο Πομπήιος είχε αντικαταστήσει. Ο Μέμμιος, σύμμαχος του Πομπήιου τόσο πολιτικά όσο και μέσω οικογενειακών σχέσεων,[5] κατηγορούσε τον Λούκουλλο για κατάχρηση χρημάτων και ότι χωρίς να είναι ανάγκη παρατείνει τον πόλεμο, και ηγήθηκε της εκστρατείας κατά της χορήγησης θρίαμβου στον Λούκουλλο.[6] Έδωσε τουλάχιστον τέσσερις δημόσιες ομιλίες κατά του θριάμβου του Λούκουλλου·[7] μετά από τρία χρόνια εγκρίθηκε η αναγκαία νομοθεσία (η lex curiata), αλλά ο Λούκουλλος είχε αναγκαστεί να παραμείνει έξω από το όριο της πόλης (pomerium) κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, για να αποφύγει να χάσει το δικαίωμά του σε θρίαμβο εισερχόμενος στη Ρώμη, απομακρύνοντάς τον έτσι αποτελεσματικά από την πολιτική γι' αυτή την περίοδο.
Ο Μέμμιος υπηρέτησε ως πραίτωρ το 58 π.Χ., κατά τη διάρκεια του οποίου ο ίδιος και ο συνάδελφός του Λεύκιος Δομίτιος Αηνόβαρβος διεξήγαγαν έρευνα για τη συμπεριφορά του Καίσαρα κατά τη διάρκεια της υπατείας του το προηγούμενο έτος, αν και η Σύγκλητος αρνήθηκε να δράσει επάνω σε αυτό.[8] Το 57-56 π.Χ. ήταν ως προπραίτωρ κυβερνήτης στη Βιθηυία και τον Πόντη. Στο προσωπικό του συμπεριλαμβάνονταν οι νεαροί ποιητές Κάτουλλος και Έλβιος Κίννα. Στην επιστροφή του στη Ρώμη, ο Κάτουλλος έγραψε στίχους παραπονούμενος για το πώς ο Μέμμιος αρνήθηκε στο προσωπικό του τις αναμενόμενες ευκαιρίες να πλουτίσουν εις βάρος των εντοπίων. [9] Ο γιος του Γάιος Μέμμιος αργότερα εξέδωσε νομίσματα, που εορτάζουν τον μεγαλύτερο Μέμμιο ως αυτοκράτορα (imperator), ένα τίτλο που ίσως του δόθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της κυβερνητικής θητείας. [10]
Ενώ αρχικά ήταν ένας ισχυρός υποστηρικτής του Πομπήιου μέχρι το 54 π.Χ. ο Κικέρωνας περιγράφει ότι ο Μέμμιος είχε γίνει οπαδός τού Καίσαρα, του μεγάλου αντίπαλου του Πομπήιου, και "υποστηρίχθηκε από όλη την επιρροή του Καίσαρα" στην εκστρατεία του για την υπατρεία του έτους, καθώς και ότι ήταν δημοφιλής μεταξύ των στρατιωτών του Καίσαρα.[11] Ωστόσο, μετά την ήττα του από τον Λεύκιο Δομίτιο Αηνόβαρβο, που υποστηριζόταν επίσης από τον Καίσαρα, και τον Άππιου Κλαύδιο Πούλχερ, σύμμαχο του Πομπήιου, ο Μέμμιος αποκάλυψε στη Σύγκλητο μια υποτιθέμενη συμφωνία μεταξύ των νικητών υπάτων, του ιδίου και του συνάδελφου του Καίσαρα Γναίου Δομίτιου Καλβίνου, η οποία, εάν εκλεγούν, ο Δομίτιος και ο Μέμμιος θα παραμόρφωναν τη lex curiata και διάταγμα για την κατανομή των συγκλητικών επαρχιών. [12] Ο Κικέρωνας καταγράφει ότι με αυτό έπαυσε η εύνοια του Καίσαρα προς τον Μέμμιο, και ότι ο Μέμμιος συνέχισε να διώκει τον ίδιο τον Δομίτιο.[13]
Το 52 π.Χ., χωρίς πλέον ισχυρό σύμμαχο, διώχθηκε μαζί με άλλους σύμφωνα με τη lex Pompeia de ambitu για λήψη και προσφορά δωροδοκίας κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του. [14] [15] Δεδομένου ότι η ίδιος νόμος προσέφερε αμνηστία σε όποιον έκανε επιτυχημένη καταγγελία, ο Μέμμιος κατόπιν κατηγόρησε τον Μέτελλο Πίο Σκιπίωνα, τον πεθερό του Πομπήιου, για το ίδιο αδίκημα. Ωστόσο, ο Πομπήιος παρέδωσε δημόσια τη μεσολάβησή του για λογαριασμό του Μέτελλου Πίου Σκιπίωνα, κάλεσε όλους τους ένορκους προς τον εαυτό του, και φορώντας πένθιμο ένδυμα στην παραδοσιακή αίτηση συμπάθειας και υποστήριξης, οδήγησε τον Μέμμιο να αποσύρει την κατηγορία του και να πάει σε εξορία στην Αθήνα.
Το πρώτο μισό του 51 π.Χ., ενώ ήταν στην Αθήνα, ο Μέμμιος αγόρασε μια ιδιοκτησία, στην οποία βρίσκονταν τα ερείπια του σπιτιού του "Επίκουρου", και εξασφάλισε την άδεια από το Άρειο Πάγο να τα κατεδαφίσει και να κτίσει στην περιοχή.[16] Οι Επικούρειοι, μέσω του ηγέτη τους Πάτρωνα, κάλεσαν τον Κικέρωνα να μεσολαβήσει με τον Μέμμιο, έτσι ο Κικέρων του έγραψε ζητώντας από αυτόν να επιστρέψει το κατεστραμμένο σπίτι στους Επικούρειους. Ο Μέμμιος έφυγε από την Αθήνα για τη Μυτιλήνη την ημέρα πριν την άφιξη του Κικέρωνα. Μια μεταγενέστερη επιστολή του Κικέρωνα ισχυρίζεται ότι είχε επιτύχει τουλάχιστον να πείσει τον Μέμμιο να εγκαταλείψει το σχέδιό του για την κατασκευή του νέου σπιτιού.[17][18]
Σύμφωνα με τον Κικέρωνα, ο Μέμμιος παρέσυρε τη σύζυγο του Μάρκου Λούκουλλου στις αρχές του 60 π.Χ., οδηγώντας τον τελευταίο να τη διαζευχθεί..[19] Λίγο μετά την αποτυχημένη δίωξη του Μέτελλου το 52 π.Χ., προσπάθησε να παραπλανήσει την σύζυγο του Πομπήιου, την Κορνηλία, με μια επιστολή, που παραδόθηκε από τον Κουρτία Νικία,[20] την οποία η Κορνηλία αποκάλυψε στον σύζυγό της. Πριν από αυτό, μαζί με τον Πομπήιο, ο Μέμμιος είχε συμβάλει σημαντικά στην απόκτηση της ρωμαϊκής ιθαγένειας για τον Νικία, αλλά στο τέλος του συμβάντος ο Πομπήιος έδιωξε τον Νικία από το σπίτι του.[21]
Ο Μέμμιος απεβίωσε, πιθανότατα αφού είχε κληθεί στη Ρώμη και αποκατασταθεί στη Σύγκλητο το 50 π.Χ., μια πρόταση που έκανε ο τριβούνος Γάιος Σκριβώνιος Κουρίων,[22][23] γύρω στο 49 π.Χ.[24] Αν ζούσε μέχρι το 49 π.Χ., θα του είχε επιτραπεί να επιστρέψει με την ανάκληση του Καίσαρα για τους εξόριστους από το 52, αλλά δεν υπάρχει κανένα αρχείο για το αν αυτό τον επηρέασε. [25][26]
Λογοτεχνικά έργα και χορηγία
ΕπεξεργασίαΣύμφωνα με τη Θλίψη του Οβιδίου,[27] που δημοσιεύτηκε γύρω στο 10 μ.Χ., περίπου εξήντα χρόνια μετά το τέλος του Μέμμιου,[28] ο Μέμμιος ήταν ο συγγραφέας ερωτικών ποιημάτων. Κανένα δεν διασώθηκε, αλλά ο Οβίδιος ισχυρίζεται ότι "μέσα στο έργο του αναφέρει ντροπιαστικά πράγματα, και ντροπιάζεται ο ίδιος".[29] Ενώ ο Οβίδιος αναφέρει λεπτομέρειες για το τι μπορεί να έχει γράψει ο Μέμμιος, τον αποκαλεί μαζί με πολλούς άλλους ποιητές, όπως τον Κάτουλλο, τον Κάλβο και τον Τίβουλλο, των οποίων τα ποιήματα ισχυρίζονται ότι συζητούν τις δικές τους εξω-γαμικές σχέσεις, γεγονός που υποδηλώνει ότι το έργο του Μέμμιου μπορεί να είχε αντιμετωπίσει ένα παρόμοιο θέμα.
Η αναφορά του Οβίδιου στον Μέμμιο μαζί με γνωστούς και σεβαστούς ποιητές του πρόσφατου παρελθόντος, μπορεί να υποδηλώνει ότι το έργο του έγινε πολύ αξιοσημείωτο μετά το τέλος του. Ήταν σίγουρα γνωστό και αναφέρθηκε από τον Πλίνιο τον Νεότερο στα τέλη του 1ου αι. μ.Χ., ο οποίος αναφέρει το όνομα του Μέμμιου για την υπεράσπιση της δική του σύνθεσης ποιήματος, που θεωρείται χυδαία.[30] Στις αρχές του 2ου αι. μ.Χ., ο Αύλος Γέλλιος έγραψε ότι "πιο πολλοί Έλληνες" θεωρούσαν το έργο του Μέμμιου durus ('σκληρό', με την έννοια του 'ανεπεξέργαστου'), σε δυσμενή αντίθεση με εκείνη του Κάτουλλου και του Κίννα.[31]
Σύμφωνα με τη Βρετανική Εγκυκλοπαίδεια (11η Έκδοση), ο Κικέρωνος τον επαίνεσε ως κάτοχο σημαντικών ρητορικών ικανοτήτων, αλλά έκρινε ότι η περιφρόνησή του για τα λατινικά γράμματα και η προτίμησή του για τα ελληνικά πρότυπα υπονόμευαν την αποτελεσματικότητά του ως υπερασπιστή δικηγόρου. [32]
Η πιο άμεση επίδραση του Μέμμιου στη ρωμαϊκή λογοτεχνία προέρχεται από το ότι σε αυτόν αφιερώθηκε το διδακτικό ποίημα του Λουκρήτιου De rerum natura, στο οποίο ο ποιητής ισχυρίζεται ότι ο σκοπός του ήταν να μετατρέψει τον Μέμμιο στην επιικούρεια φιλοσοφία και φυσική. Η σχέση του Μέμμιου με τον Λουκρήτιο δεν είναι ξεκάθαρη: έχει θεωρηθεί με διάφορους τρόπους ως πιθανός προστάτης του ποιητή και του έργου του,[33] ως αποδέκτης για να ωφεληθεί καθώς ο Λουκρήτιος θεωρούσε "ότι ο Μέμμιος χρειαζόταν επειγόντως -από μια ζωή πολιτικής φιλοδοξίας- να μεταστραφεί σε μια ζωή φιλοσοφικής απομάκρυνσης", ή ως μια διάσημη διεφθαρμένη πολιτική μορφή, την οποία ο Λουκρήτιος επέλεξε να κάνει "τα οπίσθια των κοροϊδευτικών του προτροπών".[34][35]
Παρόμοια, η σχέση του Μέμμιου με τον Επικουρειανισμό συζητείται. Ενώ η γενική άποψη είναι ότι ο Μέμμιος ήταν ένας "απρόθυμος μαθητής" των επικουρικών ιδεών του Λουκρήτιου,[36] αν συμπαθούσε τα βασικά ιδανικά του, έχει επίσης υποστηριχθεί ότι ο Μέμμιος μπορεί να ήταν ένας πρακτικός επικούρειος, που ο καυγάς του με τους Αθηναίους επικούρειους προήλθε από μια προσωπική αντιπάθεια προς την ομάδα αυτή και την ερμηνεία της φιλοσοφίας τους.[37]
Οικογένεια
ΕπεξεργασίαΟ Γάιος Μέμμιος ήταν νυμφευμένος με τη Φαύστα Κορνηλία, κόρη του Λεύκιου Κορνήλιου Σύλλα.[38] Είχαν τουλάχιστον έναν γιο, τον Γάιο Μέμμιο, που έγινε αντικαταστάτης ύπατος το 34 π.Χ. [39] Το 55 π.Χ. ο Μέμμιος διαζεύχθηκε από την Φαύστα με την αιτία της μοιχίας, η οποία βοήθησε στην επούλωση της διαμάχης του με τον Καίσαρα.[40]
Η αδελφή του Μεμμία ήταν παντρεμένη με τον Γάιο Σκριβώνιο Κούριο.[41] Αυτό έκανε τον Μέμμιο θείο του νεότερου Γάιου Σκριβώνιου Κούριου, ο οποίος σκοτώθηκε το 49 π.Χ. πολεμώντας υπό τον Ιούλιο Καίσαρα.
Το γεγονός ότι ο Γάιος Μέμμιος δεν είχε το μικρό όνομα (praenomen) τού πατέρα του (Λεύκιος), υποδηλώνει ότι είχε τουλάχιστον έναν μεγαλύτερο αδελφό που θα ονομαζόταν Λεύκιος Μέμμιος, δεδομένου ότι ήταν σύνηθες ο μεγαλύτερος γιος μιας οικογένειας να έχει το όνομα του πατέρα. Ωστόσο αυτός ο υποτιθέμενος αδελφός δεν εμφανίζεται στο ιστορικό αρχείο, καθώς θα απεβίωσε νέος. [42]
Σημείωση
Επεξεργασία- ↑ Ανακτήθηκε στις 20 Ιουνίου 2019.
- ↑ Sumner, Graham (1973) The Orators in Cicero's Brutus: Prosopography and Chronology: Toronto: 11-27.
- ↑ Cicero, Brutus 247
- ↑ Zmeskal, K. (2009) Adfinitas: die Verwandtschaften der senatorischen Führungsschicht der römischen Republik von 218-31 v. Chr. Passau.
- ↑ Memmius was married to Fausta Cornelia, the daughter of Sulla; Pompey had, until her death in 82 BC, been married to Aemilia, Sulla's stepdaughter.
- ↑ Plutarch, Lucullus 37
- ↑ Servius, ad Aeneid I.161, quotes from a written version of the fourth.
- ↑ Suetonius, Divus Julius 23
- ↑ Catullus 10 and 28
- ↑ Grueber, Coins of the Roman Republic in the British Museum 1.495-496
- ↑ Ad Atticum 4.15.7
- ↑ Cicero, Ad Atticum 4.17
- ↑ Cicero, Ad Atticum 4.17-18
- ↑ Appian, Bellum Civile 2.24
- ↑ Kelly, G.P. (2006) A History of Exile in the Roman Republic. Cambridge, p194
- ↑ Cicero, Ad Fam. 13.1.
- ↑ Ad Atticum 5.11
- ↑ Cicero, Ad Fam. xiii. 1.
- ↑ Ad Atticum 1.18.3
- ↑ Suetonius, Lives of the Grammarians, 14.1
- ↑ Hogan 2006.
- ↑ Cicero, Ad Atticum 6.1
- ↑ Kelly, G.P. (2006) A History of Exile in the Roman Republic. Cambridge, p195
- ↑ No involvement of Memmius' is recorded in the events of Caesar's civil war, which began in 49 BC; in the Brutus, probably composed in 46, Cicero refers to Memmius in the past tense.
- ↑ Caesar, Civil War 3.1.3-5
- ↑ Farrell 2020, σελ. 235.
- ↑ Trist. ii. 433.
- ↑ Kenney, Edward (1998). «Ovid». Encyclopaedia Britannica. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ Tristia 2.433f: apud quos rebus adest nomen nominibusque pudor
- ↑ Pliny, Letters 5.3
- ↑ Aulus Gellius, Attic Nights 19.7
- ↑ Cicero, Brutus 70.
- ↑ Sedley, David (2018). «Lucretius». Stanford Encyclopedia of Philosophy. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2022.
- ↑ Farrell 2020, σελ. 240.
- ↑ Hendry, Michael (2018). «Lucretius' Dedication: Why Memmius?». Curcilio: 1757. http://curculio.org/VOP/Lucretius-Memmius.pdf.
- ↑ Katharina Volk (2002) The Poetics of Latin Didactic: Lucretius, Vergil, Ovid, Manilius, Oxford: p74
- ↑ Morgan, Llewellyn; Taylor, Barnaby (2017). «'Memmius the Epicurean'». Classical Quarterly 67 (2): 528–541.
- ↑ Lucretius (c. 99—c. 55 BCE) Internet Encyclopedia of Philosophy
- ↑ Zmeskal 2009.
- ↑ Farrell 2020, σελ. 231.
- ↑ Chester Louis, Neudling (1955). A Prosopography to Catullus. University of Virginia: Oxford. σελ. 126.
- ↑ Salway 1994, σελ. 127.
Βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Farrell, Joseph (2020). «Chapter 11: Was Memmius a Good King?». Στο: O'Rourke, Donncha. Approaches to Lucretius: Traditions and Innovations in Reading the De Rerum Natura. Cambridge University Press. σελίδες 219–240.
- Hogan, Patrick (2006). «Curtias Nicias». Lexicon of Greek Grammarians of Antiquity. Brill. Ανακτήθηκε στις 19 Νοεμβρίου 2022.
- Salway, Brent (1994). «What's In a Name? A Survey of Roman Onomastic Practice from c. 700 B.C. to A.D. 700». Journal of Roman Studies 84: 124–145. doi:. https://www.jstor.org/stable/300873.
- Zmeskal, K. (2009). Adfinitas: die Verwandtschaften der senatorischen Führungsschicht der römischen Republik von 218-31 v. Chr. Cambridge: Cambridge University Press.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- C. Μέμιος (8) στο Ψηφιακή Προσωπογραφία της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας.