Γεώργιος Σκληρός

Ο Γεώργιος Κωνσταντινίδης (Τραπεζούντα, 1878 - Κάιρο, 1919), ο αποκαλούμενος Σκληρός, ήταν πρωτοπόρος Έλληνας σοσιαλιστής, που προσπάθησε να αποτυπώσει ρεαλιστικά την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του στη βάση της ταξικής διάρθρωσης της κοινωνίας και να αναλύσει την ελληνική κοινωνία με μαρξιστικά εργαλεία, προκαλώντας συζητήσεις και προστριβές ανάμεσα στους τότε προοδευτικούς κύκλους. Θεωρείται ως ο "εισηγητής" του μαρξισμού και της κοινωνιολογίας στην Ελλάδα.

Γεώργιος Σκληρός
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1878 Σουχούμ
Θάνατος	24  Δεκεμβρίου 1919 Αλεξάνδρεια
Εκπαίδευση και γλώσσες
Σπουδές	Πανεπιστήμιο της Ιένας
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	δημοσιογράφος

Βιογραφία

Ο Γεώργιος Σκληρός γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του οθωμανικού Πόντου. Ήταν γιος του πλούσιου εμπόρου και λογίου Ηλία Κωνσταντινίδη. Μετά την αποπεράτωση των γυμνασιακών σπουδών του μετέβη στην Οδησσό της Ρωσίας για να ασχοληθεί με το εμπόριο κοντά σ' ένα συγγενικό του πρόσωπο. Σύντομα έφυγε για τη Μόσχα, όπου γράφτηκε στην Ιατρική Σχολή. Το 1905 εγκατέλειψε τη Ρωσία, πιθανότατα επειδή ενεπλάκη στα επαναστατικά γεγονότα της εποχής και κατέληξε στην Ιένα της Γερμανίας, όπου και συνέχισε τις πανεπιστημιακές του σπουδές κι έλαβε το πτυχίο του το 1909.

Εκεί, ως εκπρόσωπος της μαρξιστικής σκέψης συνδέθηκε με τον Δημήτρη Γληνό στην ίδρυση του φοιτητικού και σοσιαλιστικής κατεύθυνσης συλλόγου "Φιλική Προοδευτική Ένωση". και έγραψε το πρώτο βιβλίο του, το περίφημο Κοινωνικόν μας ζήτημα.

Ο Σκληρός μετά το τέλος των σπουδών του, μολονότι επιθυμούσε να εγκατασταθεί στην Αθήνα, επέλεξε για λόγους υγείας -έπασχε από φυματίωση- να πάει να ζήσει στο Κάιρο της Αιγύπτου. Πέθανε το 1919.

Εργογραφία

Αυτοτελείς εκδόσεις

• Το κοινωνικόν μας ζήτημα (1907)
• Η φιλοσοφία του πολέμου και της ειρήνης (1917)
• Τα σύγχρονα προβλήματα του ελληνισμού (1919)

Αρθρογραφία (επιλ.)

• "Στους δημοτικιστάς" (Ο Νουμάς, 1907)
• "Διαλεκτικός υλισμός" (Ο Νουμάς, 1908)
• "Το ζήτημα της Ανατολής" (Ο Νουμάς, 1909)
• "Μεθοδολογία: υποκειμενική και αντικειμενική κοινωνιολογία" (Γράμματα Αλεξάνδρειας, 1919)

Εκτενή καταγραφή των κειμένων του Σκληρού παραθέτει ο Μπουμπούς (1996), σελ.409-410. Συνολική μεταθανάτια έκδοση των δημοσιευμάτων του κυκλοφόρησε από τον Λουκά Αξελό: Γεώργιος Σκληρός (1976). Εργα. Αθήνα: Επικαιρότητα. ISBN 960-205-183-3. 

Πηγές

• Σκληρός, Γεώργιος (1971). Το κοινωνικόν μας ζήτημα (PDF). Αθήνα: Διεθνής Επικαιρότητα. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015. 

• Σκληρός, Γεώργιος (1971). Κριτικές σελίδες (PDF). Εισαγωγή - επιμέλεια: Θανάσης Αντωνόπουλος. Αθήνα: Διεθνής Επικαιρότητα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015. 

• Σκληρός, Γεώργιος (1919) (7 Μαρτίου 2008). «Το ζήτημα της Ανατολής». Πόντος και Αριστερά. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (html) στις 25 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2015. 

• Ηλιού, Φίλιππος (2000-02-08). «Δημήτρης Γληνός: από την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στην κοινωνική επανάσταση». Τα Νέα. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304223739/http://www.vlioras.gr/Personal/Interests/Education/Persons/2000_02_08_Nea_Glinos.htm. Ανακτήθηκε στις 2015-11-05. 

• Καραδήμας, Ευάγγελος (2006). Σοσιαλιστική σκέψη και σοσιαλιστικές κινήσεις των φοιτητών των αθηναϊκών ΑΕΙ (1875-1922). Ιωάννινα: Διδακτορική διατριβή - Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. doi:10.12681/eadd/17745. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2015. 

• Μόσχου, Δώρα (2007-11-25). «90 χρόνια ΚΚΕ: η σφραγίδα του στη λογοτεχνία». Ριζοσπάστης: ένθετο "Ριζόχαρτο". http://www.rizospastis.gr/page.do?publDate=25/11/2007&id=9119&pageNo=1. Ανακτήθηκε στις 2015-11-05. 

• Μπουμπούς, Γεώργιος Δ. (1996). Η Ελληνική κοινωνία στην πρώιμη μαρξιστική σκέψη: Γ. Σκληρός - Γ. Κορδάτος (1907-1930). Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο. doi:10.12681/eadd/7914. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 5 Νοεμβρίου 2015. 

• Νούτσος, Παναγιώτης (2013-05-19). «Κ.Π. Καβάφης και Γεώργιος Σκληρός». Η Αυγή: ένθετο "Αναγνώσεις". Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-23. https://web.archive.org/web/20150923181345/http://www.avgi.gr/article/314959/k-p-kabafis-kai-georgios-skliros. Ανακτήθηκε στις 2015-11-14. 

• Σταυρίδη-Πατρικίου, Ρένα (1985). Σοσιαλισμός και μεταρρύθμιση: ο Ο Γ. Σκληρός στην Αίγυπτο. Διδακτορική διατριβή. Αθήνα: Πάντειο Πανεπιστήμιο. doi:10.12681/eadd/3597. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 13 Νοεμβρίου 2015. 

Πρόσθετη βιβλιογραφία

• Αξελός, Λουκάς (1976). Γ. Σκληρός: σταθμοί και όρια στη διαμόρφωση της κοινωνικής συνείδησης στην Ελλάδα. Αθήνα: Στοχαστής. 

• Καραμπελιάς Γιώργος, επιμ. (1998). Η Αριστερά και το Ανατολικό Ζήτημα. Αθήνα: Εναλλακτικές Εκδόσεις. ISBN 960-427-058-3. 

• Λαμψίδης, Οδυσσέας (1995). «Γ. Σκληρός και μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος Φιλιππίδης». Τα Ιστορικά 23 (Δεκέμβριος): 351-368. 

• Σταυρίδη-Πατρικίου, Ρένα (1999) [1988]. Ο Γ. Σκληρός στην Αίγυπτο: σοσιαλισμός, δημοτικισμός και μεταρρύθμιση. Αθήνα: Θεμέλιο. ISBN 960-310-039-0.  Δημοσιευμένη μορφή του Σταυρίδη-Πατρικίου (1985).

• Τέζας, Χρίστος Α. (2012). Γεώργιος Σκληρός: συμβολή στήν ερμηνεία της πρώιμης σκέψης του (Β΄ αναθ. έκδοση). Θεσσαλονίκη: Αφοί Κυριακίδη. ISBN 960-467-414-5. 

Διαβάστε επίσης

• Αλεξάνδρα Δεληγιώργη, Τρυφερός σύντροφος, Άγρα: Αθήνα, 1998. ISBN 978-960-325-959-6. Μυθιστόρημα βασισμένο στη ζωή και το θάνατο του Γ. Σκληρού.

Δείτε επίσης

• Γλωσσικό ζήτημα
• Εκπαιδευτικός Όμιλος