Γιουβέτσι

Το γιουβέτσι ή γκιουβέτσι (τουρκ. güveç) είναι τρόπος μαγειρέματος της Οθωμανικής κουζίνας που ψήνεται σε πήλινο σκεύος τουρκικής προέλευσης σε αργό ψήσιμο, το οποίο είναι γνωστό με το ίδιο όνομα, ή στη γάστρα στο φούρνο.

Ένα πιάτο κρέας με κριθαράκι γιουβέτσι.		Γιουβέτσι με γαρίδες.

Γιουβετσάκι με αρνί και λαχανικά σερβιρισμένο σε πιάτο.

Βαθύ γιουβέτσι

Συσκευή

Οι συσκευές με αυτό το όνομα είναι πάντα πήλινες & η πιο συνηθισμένη & παραδοσιακή μορφή είναι το πλατύ και χαμηλό σκεύος. Άλλες μορφές είναι το στενότερο αλλά & βαθύτερο σκεύος (βαθύ γιουβέτσι) το οποίο σε μικρότερο μέγεθος χρησιμοποιείται & ως πιάτο (γιουβετσάκι), ενώ μια τρίτη μορφή που χρησιμοποιείται πολύ σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Βουλγαρία κλπ) είναι το γιουβέτσι πουλερικών. Αυτό είναι σαν μεγάλο πιάτο με μια στήλη στο κέντρο του, όπου τοποθετείται μπύρα & επί αυτής το πουλερικό ολόκληρο.

Μαγειρική

Γιουβέτσι πουλερικών χωρίς & με μπύρα

Κοτόπουλο σε γιουβέτσι πουλερικών πριν & μετά το ψήσιμο

Το γιουβέτσι ή γκιουβέτσι (τουρκ. güveç) είναι φαγητό το οποίο παρασκευάζεται από κρέας (συνήθως από αρνί, βοδινό, κατσικίσιο, από κοτόπουλο ή θαλασσινά, όπως γαρίδες) και μικρά συνήθως ζυμαρικά (συνήθως κριθαράκι ή χυλοπίτες) ή και με σάλτσα από διάφορα λαχανικά όπως ντομάτες, κρεμμύδι, μελιτζάνες, πιπεριές, κολοκυθάκια ή καρότο – παραλλαγή γνωστή και ως sebzelı güveç. Ανάλογα με την περιοχή, μπορεί να διαφοροποιείται το είδος του κρέατος, π.χ. στην Τουρκία χρησιμοποιείται συνήθως αρνί, ενώ στην Ελλάδα, την Κύπρο και την Αίγυπτο μοσχάρι (χωρίς να αποκλείεται το αρνί). Η συνταγή δεν είναι πολύπλοκη, αλλά χρειάζεται κάποια προετοιμασία και πάρα πολύ χρόνο μαγειρέματος. Αρχικά τα κομμάτια του κρέατος σιγομαγειρεύονται σε χαμηλή φωτιά συνήθως με σάλτσα ντομάτας, αρωματισμένη με φύλλα δάφνης και μαϊντανό ή και πικάντικα μπαχαρικά όπως μπούκοβο, ενώ μπορεί να προστεθεί και σκόρδο για πιο ιδιαίτερη και έντονη γεύση. Ύστερα συνήθως το κρέας τοποθετείται με τη σάλτσα σε κεραμικό ή πυρίμαχο σκεύος ή σε γάστρα, προστίθενται ζυμαρικά και ανάλογο νερό και το φαγητό ψήνεται στο φούρνο. Όταν δεν χρησιμοποιούνται ζυμαρικά, κατά κανόνα δεν προστίθεται καθόλου νερό και ψήνεται με την υγρασία του κρέατος και των λαχανικών. Αν το φαγητό περιέχει ζυμαρικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί το βαθύ γιουβέτσι αντί του παραδοσιακού ενώ για ολόκληρα πουλερικά χρησιμοποιείται το ειδικά κατασκευασμένο γιουβέτσι πουλερικών. Στη στήλη του, τοποθετείται μπύρα & επί αυτής το πουλερικό. Στο πιάτο τοποθετούνται τα συνοδευτικά (πατάτες κλπ). Στον φούρνο η μπύρα εξατμίζεται αρωματίζοντας το πουλερικό & όση υγροποιείται επί αυτού καταλήγει στα συνοδευτικά, ενώ το λίπος του λιώνει & καταλήγει & αυτό στα συνοδευτικά, κάνοντας έτσι περιττό το λάδι ή το βούτυρο.

Πηγές

• Gil Marks, Encyclopedia of Jewish Food (John Wiley & Sons, 2010), σσ. 242 και 243.
• Clifford A. Wright, Bake Until Bubbly (John Wiley & Sons, 2011), σελ. 113.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Kathy Hamilton, Güveç is a satisfying meal that is surprisingly easy to make, εφημερίδα Today's Zaman 22 Δεκεμβρίου 2008.
• Καραβίδες γιουβέτσι (Σάμος) Αρχειοθετήθηκε 2009-02-26 στο Wayback Machine. – (eliasmamalakis.gr, ιστότοπος του Ηλία Μαμαλάκη)
• Κατσικάκι γιουβέτσι (Κάρυστος) Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine. – (eliasmamalakis.gr)
• Νένα Ισμυρνόγλου, Γιουβέτσι στην κατσαρόλα με δεντρολίβανο, εφημερίδα Η ΚαΘημερινή 13 Φεβρουαρίου 2010.
• Αρνάκι γιουβέτσι - Lovecooking.gr