Κολοκυνθοειδή

Κολοκυνθοειδή (Cucurbitaceae); Χρονικό πλαίσιο απολιθωμάτων:; 62–0Ma ΠροЄ Є O Σ Δ Λ Π Τ Ι Κ Πγ Ν Παλαιόκαινος εποχή έως πρόσφατα
	; Απεικόνιση τυπικού κολοκυνθοειδούς
Συστηματική ταξινόμηση
Επικράτεια:	Ευκαρυωτικά (Eukaryota);
Βασίλειο:	Φυτά (Plantae);
Υποβασίλειο:	Τραχειόφυτα (Tracheophyta);
Υπερσυνομοταξία:	Σπερματόφυτα (Spermatophyta);
Συνομοταξία:	Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta);
Ομοταξία:	Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida);
Υφομοταξία:	Διλληνιίδες (Cucurbitales);
Τάξη:	Κολοκυνθώδη (Violales);
Οικογένεια:	Κολοκυνθοειδή (Cucurbitaceae); Juss.
Γένη και Είδη
	Βλέπε κείμενο

Τα κολοκυνθοειδή (λατ.: Cucurbitaceae) είναι οικογένεια φυτών που αποτελείται από 965 είδη, τα οποία διαχωρίζονται σε 95 γένη.^[1] Όλα τα είδη είναι ευαίσθητα στην παγωνιά και γι' αυτόν τον λόγο αναπτύσσονται κυρίως σε τροπικές και υποτροπικές περιοχές. Τα περισσότερα είδη έχουν μεγάλο κίτρινο ή άσπρο λουλούδι. Το στέλεχος του φυτού του κάθε γένους είναι τριχωτό και πενταγωνικό.

Οι καρποί που παράγονται από πολλά είδη αυτής της οικογένειας είναι βρώσιμοι και συμβάλλουν στην οικονομία της περιοχής στην οποία καλλιεργούνται, μιας και υπάρχει ζήτηση αυτών των προϊόντων στην τοπική και διεθνή αγορά.

Γένη και είδη Επεξεργασία

Στην οικογένεια των Κολοκυνθοειδών ανήκουν, μεταξύ άλλων, τα εξής γένη και είδη, τα οποία είναι σημαντικά για τον άνθρωπο:^[2] ^[3]

Γένος: Citrullus (Κίτρουλλος)

Είδη: καρπούζι (Citrullus lanatus), Citrullus colocynthis κ.ά.

Γένος: Cucumis (Σικυός)

Είδη: αγγούρι (Cucumis sativus), ξυλάγγουρο (Cucumis melo var. flexuosus), πεπόνι (Cucumis melo), μελοπέπονο (Cucumis melo var.)

Γένος: Cucurbita (Κολοκύνθη)

Είδη: κοινή κολοκυθιά (Cucurbita pepo), κολοκύθα (Cucurbita maxima), γλυκιά κολοκύθα (Cucurbita moschata) κ.ά.

Γένος: Ecballium (Εκβάλλιον)

Είδος: πικραγγουριά (Ecballium elaterium)

Γένος: Lagenaria (Λαγηνάρια)

Είδος: φλασκιά ή νεροκολοκύθα ή κρεατοκόλοκο^[4] (κυπρ.) (Lagenaria siceraria, παλιές ονομασίες Cucurbita lagenaria και Cucurbita longa) και άλλα είδη που δεν είναι βρώσιμα

Γένος: Luffa

Είδη: λούφα ή ελίφη (κυπρ.) (μη βρώσιμοι ινώδεις καρποί), δύο είδη χρησιμοποιούνται για την παραγωγή του σφουγγαριού καθαρισμού

Γένος: Momordica (Μομορντίκα)

Είδη: αρκετά είδη αυτού του γένους χρησιμοποιούνται για την παρασκευή παραδοσιακών φαρμάκων

Απολίθωμα Επεξεργασία

Ένα από τα παλαιότερα απολιθώματα της οικογένειας των Κολοκυνθοειδών είναι το †Cucurbitaciphyllum lobatum, το οποίο ανάγεται στην Παλαιόκαινο εποχή. Βρέθηκε στην πολιτεία Μοντάνα των ΗΠΑ και περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1924 από τον παλαιοβοτανολόγο Frank Hall Knowlton. Το απολιθωμένο φύλλο είναι παλαμοειδές και το σχήμα του είναι παρόμοιο με τα μέλη των γενών Kedrostis, Melothria και Zehneria.^[5]

Παραπομπές Επεξεργασία

↑ Christenhusz, Maarten J. M.; Byng, James W. (2016-05-20). «Ο αριθμός των γνωστών ειδών φυτών στον κόσμο και η ετήσια αύξηση του» (στα αγγλικά). Phytotaxa 261 (3): 201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1. ISSN 1179-3163. https://www.biotaxa.org/Phytotaxa/article/view/phytotaxa.261.3.1.
↑ William T. Kemper Center for Home Gardening. «Vegetable Families–Cucurbits (Cucurbitaceae)» (PDF). missouribotanicalgarden.org (στα Αγγλικά). Missouri Botanical Garden. σελ. 3.
↑ GAIApedia (23 Σεπτεμβρίου 2013). «Κολοκυνθοειδή λαχανικά (Κολοκυθιά, Αγγουριά, Πεπονιά, Καρπουζιά, Πικραγγουριά)». gaiapedia.gr.
↑ Λαζάρου, Στάλω. «κριατοκολοτζιά, η». Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής. Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.
↑ Manchester, Steven R. (2014). Revisions to Roland Brown's North American Paleocene Flora (στα Αγγλικά). 70. Gainesville, Florida, USA: Florida Museum of Natural History, University of Florida. σελ. 153–210.

Πηγές, Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Κώτσιρας Α., Νηφάκος Κ. «Κολοκυνθοειδή» Αρχειοθετήθηκε 2020-07-12 στο Wayback Machine. Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Εργαστήριο Λαχανοκομίας
Σχολή Επιστημών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής. «Κουκούρβιτα η μεγίστη (Cucurbita maxima)» Αρχειοθετήθηκε 2020-07-12 στο Wayback Machine. Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Cucurbitaceae στο Wikimedia Commons

[1] Christenhusz, Maarten J. M.; Byng, James W. (2016-05-20). «Ο αριθμός των γνωστών ειδών φυτών στον κόσμο και η ετήσια αύξηση του» (στα αγγλικά). Phytotaxa 261 (3): 201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1. ISSN 1179-3163. https://www.biotaxa.org/Phytotaxa/article/view/phytotaxa.261.3.1.

[2] William T. Kemper Center for Home Gardening. «Vegetable Families–Cucurbits (Cucurbitaceae)» (PDF). missouribotanicalgarden.org (στα Αγγλικά). Missouri Botanical Garden. σελ. 3.

[3] GAIApedia (23 Σεπτεμβρίου 2013). «Κολοκυνθοειδή λαχανικά (Κολοκυθιά, Αγγουριά, Πεπονιά, Καρπουζιά, Πικραγγουριά)». gaiapedia.gr.

[4] Λαζάρου, Στάλω. «κριατοκολοτζιά, η». Εικονικό Μουσείο Κυπριακών Τροφίμων και Διατροφής. Πανεπιστήμιο Κύπρου. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2020.

[5] Manchester, Steven R. (2014). Revisions to Roland Brown's North American Paleocene Flora (στα Αγγλικά). 70. Gainesville, Florida, USA: Florida Museum of Natural History, University of Florida. σελ. 153–210.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]