Ρόζα Λίμας

Καθολική αγία

Η Ρόζα της Λίμας (γεννημένη ως Ιζαμπέλ Φλόρες ντε Ολίβα, 30 Απριλίου 1586 - 24 Αυγούστου 1617) ήταν μέλος του Τρίτου Τάγματος του Αγίου Δομίνικου στη Λίμα του Περού, η οποία έγινε γνωστή τόσο για τη σοβαρού ασκητισμού ζωή της όσο και για τη φροντίδα των απόρων της πόλης μέσω των ιδιωτικών προσπαθειών της. Ως λαϊκό μέλος της Δομινικανής Τάξης, κηρύχθηκε αγία από την Καθολική Εκκλησία, καθώς ήταν το πρώτο πρόσωπο που γεννήθηκε στην Αμερική που κανονικοποιήθηκε ως λαϊκό μέλος.[1]

Ρόζα Λίμας
Αγία Ρόζα Λίμας, από τον Κλαούντιο Κοέγιο, Μουσείο του Πράδο, Μαδρίτη, Ισπανία.
Αγία, Οσία, Παρθένα
ΓέννησηΙζαμπέλ Φλόρες ντε Ολίβα
30 Απριλίου 1586
Λίμα, Αντιβασιλεία του Περού
Κοίμηση24 Αυγούστου, 1617 (31 ετών)
Αντιβασιλεία του Περού
Τιμάται απόΚαθολική Εκκλησία
Αγγλικανική Κοινωνία
ΠροστάτηςΑμερικής, ιθαγενών Αμερικής, Περού, Σιτάρντ Ολλανδίας, Ινδίας και Φιλιππίνων

Ως άγια, η Ρόζα της Λίμα έχει οριστεί ως συν-προστάτης των Φιλιππίνων μαζί με την Αγία Πουντεντιάνα. Και οι δύο αγίες μεταφέρθηκαν σε θέση εξουσίας δεύτερης κατηγορίας τον Σεπτέμβριο του 1942 από τον Πάπα Πίο ΙΒ΄, αλλά η Ρόζα παραμένει ο κύριος προστάτης του Περού και των ντόπιων λαών της Λατινικής Αμερικής. Η εικόνα της εμφανίζεται στο υψηλότερο χαρτονόμισμα του Περού.

Βιογραφία Επεξεργασία

Γεννήθηκε ως Ιζαμπέλ Φλόρες ντε Ολίβα στην πόλη της Λίμα, και στη συνέχεια μετεγκαταστάθηκε στην Αντιβασιλεία του Περού (μια Ισπανική αυτοκρατορική επαρχιακή διοικητική περιοχή, που δημιουργήθηκε το 1542[2]), στις 30 Απριλίου 1586. Ήταν ένα από τα πολλά παιδιά του Γκασπάρ Φλόρες, ενός αρκεβούζη (στρατιώτης οπλισμένος με αρκεβούζιο) του Αυτοκρατορικού Ισπανικού Στρατού, γεννημένου στο Πουέρτο Ρίκο,[3] και της συζύγου του, Μαρία ντε Ολίβα ι Χερέρα, μίας Κρεόλας ιθαγενούς από τη Λίμα. Το μετέπειτα ψευδώνυμό της "Ρόζα" προέρχεται από ένα περιστατικό από τα βρεφηκά της χρόνια. Ένας υπηρέτης ισχυρίστηκε ότι είδε το πρόσωπό της να μετατρέπεται σε τριαντάφυλλο (rose, ρόουζ = τριαντάφυλλο). Το 1597 η Ιζαμπέλ επιβεβαιώθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο της Λίμα, Τουρίβιο του Μογκροβέγιο, ο οποίος επρόκειτο επίσης να κηρυχθεί άγιος. Πήρε επίσημα το όνομα της "Ρόζα" εκείνη την εποχή.[4]

Ως νεαρό κορίτσι, μιμούμενη τη διάσημη Δομινικανή Αικατερίνη της Σιένα, άρχισε να νηστεύει τρεις φορές την εβδομάδα και να εκτελεί μυστικά εκκλησιαστικές τιμωρίες. Όταν θαυμάστηκε για την ομορφιά της, η Ρόζα έκοψε τα μαλλιά της και έτριψε πιπέρι στο πρόσωπό της, αναστατωμένη που οι άντρες άρχισαν να την προσέχουν.[5] Απέρριψε όλους τους μνηστήρες ενάντια στις αντιρρήσεις των φίλων της και της οικογένειάς της. Παρά την επίκριση των γονιών της, πέρασε πολλές ώρες στοχασμού του Ευλογημένου Μυστηρίου (λατρευτικό όνομα που χρησιμοποιείται στη Λατινική Εκκλησία), το οποίο λάμβανε καθημερινά, μια εξαιρετικά σπάνια πρακτική εκείνη την περίοδο. Ήταν αποφασισμένη να πάρει τον όρκο της παρθενίας, κάτι το οποίο κατακρίθηκε από τους γονείς της που ήθελαν να παντρευτεί. Τελικά, λόγω εκνευρισμού του πατέρα της, ο πατέρας της τής έδωσε ένα δικό της δωμάτιο στο σπίτι της οικογένειας.[4]

Μετά από καθημερινή νηστεία, πήρε μόνιμα αποχή από την κατανάλωση κρέατος. Βοήθησε τους ασθενείς και τους πεινασμένους γύρω από την κοινότητά της, τους έφερε στο δωμάτιό της και τους φρόντιζε. Η Ρόζα πούλησε τα ωραία κεντήματά της και πήρε λουλούδια που μεγάλωνε στην αγορά, για να βοηθήσει την οικογένειά της. Δημιούργησε και πούλησε δαντέλες και κεντήματα για να φροντίσει τους φτωχούς και προσευχήθηκε και έκανε μετάνοια σε ένα μικρό σπήλαιο που είχε κατασκευάσει. Διαφορετικά, έγινε ερημίτης, αφήνοντας το δωμάτιό της μόνο για τις επισκέψεις της στην εκκλησία.[5]

Προσέλκυσε την προσοχή των μοναχών του Τάγματος των Δομινικανών. Ήθελε να γίνει μοναχή, αλλά ο πατέρας της το απαγόρευσε, οπότε μπήκε στο Τρίτο Τάγμα του Αγίου Δομίνικου ενώ ζούσε στο σπίτι των γονιών της. Στο εικοστό έτος της απέκτησε τις συνήθειες των μοναχών του Τρίτου Τάγματος και πήρε όρκο διαρκούς παρθενίας. Άφηνε τον εαυτό της να κοιμηθεί το πολύ δύο ώρες το βράδυ, έτσι ώστε να έχει περισσότερες ώρες για να αφιερώνει στην προσευχή.[6] Φορούσε ένα βαρύ στέμμα από ασήμι, με μικρές αιχμές στο εσωτερικό, σε προσομοίωση του Στέμματος των Αγκαθιών που φορούσε ο Χριστός.[7][8]

Για έντεκα χρόνια έζησε κατά αυτό τον τρόπο, με διαστήματα έκστασης, και τελικά πέθανε στις 24 Αυγούστου 1617, στη νεαρή ηλικία των 31 ετών. Λέγεται ότι προφήτευσε την ημερομηνία του θανάτου της. Η κηδεία της πραγματοποιήθηκε στον καθεδρικό ναό, την οποία παρακολούθησαν όλες οι δημόσιες αρχές της Λίμας. Εορτάζεται από την Καθολική Εκκλησία στις 23 Αυγούστου (η 30η Αυγούστου στο παραδοσιακό ημερολόγιο).[5]

Εορτασμός Επεξεργασία

 
Αγία Ρόζα Λίμας, ανακατασκευή προσώπου.

Η Ρόζα οσιοποιήθηκε από τον Πάπα Κλήμη Θ΄ στις 10 Μαΐου 1667 και κανονοποιήθηκε στις 12 Απριλίου 1671 από τον Πάπα Κλήμη Ι΄, και ήταν η πρώτη Καθολική στην Αμερική που ανακηρύχθηκε αγία.[1] Τα λείψανά της, μαζί με εκείνα των φίλων της Μάρτιν ντε Πόρρες και Τζον Μασίας, βρίσκονται επί του παρόντος μέσα στο μοναστήρι του Αγίου Δομίνικου στη Λίμα. Η Καθολική Εκκλησία λέει ότι πολλά θαύματα ακολούθησαν μετά τον θάνατό της: υπήρχαν ιστορίες για το πώς θεράπευσε έναν λεπρό και ότι, τη στιγμή του θανάτου της, η πόλη της Λίμα μύριζε τριαντάφυλλο. Επίσης ότι τριαντάφυλλα άρχισαν να πέφτουν από τον ουρανό.[4] Πολλά μέρη στον Νέο Κόσμο ονομάζονται Σάντα Ρόζα (Santa Rosa, Αγία Ρόζα) προς τιμήν της.[9]

Η λειτουργική γιορτή της εισήχθη στο Γενικό Ρωμαϊκό Ημερολόγιο το 1729 για τον εορτασμό της αρχικά στις 30 Αυγούστου, επειδή στις 24 Αυγούστου, ημερομηνία του θανάτου της, είναι η γιορτή του Αγίου Βαρθολομαίου του Αποστόλου και η 30η Αυγούστου ήταν η πλησιέστερη ημερομηνία που δεν είχε ήδη διατεθεί σε κάποιον γνωστό άγιο.[10] Η αναθεώρηση του ημερολογίου του Πάπα Παύλου ΣΤ´ έγινε στις 23 Αυγούστου[11] 1969, την ημέρα που γιορτάζεται σήμερα η γιορτή της σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, αλλά εξαιρουμένου του Περού και ορισμένων άλλων χωρών της Λατινικής Αμερικής, όπου η 30η Αυγούστου είναι επίσημη αργία προς τιμήν της.[12]

Τιμάται μαζί με τους Μάρτιν ντε Πόρρες και Τουρίβιο του Μογκροβέγιο με μια γιορτή στο λειτουργικό ημερολόγιο της Επισκοπικής Εκκλησίας (ΗΠΑ) στις 23 Αυγούστου.[13]

Υπάρχει ένα πάρκο που ονομάστηκε προς τιμήν της στο κέντρο του Σακραμέντο της Καλιφόρνια.[14] Ένα οικόπεδο δόθηκε στην Καθολική Εκκλησία από τον Πίτερ Μπάρνετ, πρώτο κυβερνήτη της Πολιτείας της Καλιφόρνια. Ο πατέρας Πίτερ Άντερσον έχτισε μια από τις πρώτες από τις δύο εκκλησίες της μητρόπολης που θα αφιερώνονταν υπό την αιγίδα της Αγίας Ρόζας.[15]

Στο νησί της Αγίας Λουκίας της Καραϊβικής υπάρχουν δύο φεστιβάλ λουλουδιών που υποστηρίζονται από τις κοινωνίες τους. Κάθε κοινωνία έχει έναν προστάτη άγιο την ημέρα της γιορτής του οποίου γιορτάζεται το grande fete (μεγάλη γιορτή). Για τα τριαντάφυλλα είναι η γιορτή της Αγίας Ρόζας της Λίμα στις 30 Αυγούστου και για τις μαργαρίτες είναι αυτή της Αγίας Μαργαρίτας στις 17 Οκτωβρίου.[16]

Το κρανίο της Ρόζας, επικαλυμμένο με ένα στεφάνι από τριαντάφυλλα, εκτίθεται δημόσια στη Βασιλική της Λίμα του Περού, μαζί με αυτό του Αγίου Μάρτιν ντε Πορς. Ήταν συνηθισμένο να κρατάνε το κορμί στη βασιλική και να περνάνε με το κεφάλι από όλη τη χώρα.[4]

Προστάτιδα Επεξεργασία

Η Αγία Ρόζα είναι η προστάτιδα της Αμερικής, των ιθαγενών της Αμερικής και του Περού, ιδίως της πόλης της Λίμα, του Σιτάρντ στις Κάτω Χώρες, της Ινδίας και των Φιλιππίνων.[4]

Κληρονομιά Επεξεργασία

Μια βαρονεία της Αγίας Ρόζας της Λίμα δημιουργήθηκε στο Βασιλικό Οίκο της Ρουάντα στις 25 Ιουλίου 2016 από τον καθολικό βασιλιά στην εξορία, τον Βασιλιά Κιγκέλι Ε´ της Ρουάντα.[17]

Γκαλλερί Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 Leonardi, Claudio· Riccardi, Andrea (2000). Diccionario de los santos. Madrid: San Pablo. σελ. 2003-2006. ISBN 84-285-2258-8. 46428107. 
  2. Cieza de León, Pedro de. The Discovery and Conquest of Peru: Chronicles of the New World Encounter. Ed. and trans., Alexandra Parma Cook and David Noble Cook. Durham: Duke University Press 1998.
  3. «Biography of Saint Rose of Lima». St. Rose of Lima Catholic Parish (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2021. 
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 «CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: St. Rose of Lima». www.newadvent.org. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2021. 
  5. 5,0 5,1 5,2 «200 Nuevos Soles 2012 Peru». www.notescollector.eu (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 
  6. Mills, Kenneth & Taylor, William B. Eds. "Colonial Latin America: A Documentary History".(2002) Oxford: SR Books. σελ. 205.
  7. Storm, Marian (1937). The Life of Saint Rose: First American Saint & Only American Woman Saint. Writer's editions. 
  8. Online, Catholic. «St. Rose of Lima - Saints & Angels». Catholic Online (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 
  9. Όπως τα: Santa Rosa de Lima, Santa Catarina, Περιφέρεια Santa Rosa, Λίμα, Santa Rosa, Κανελόνες κ.α.
  10. Calendarium Romanum (Libreria Editrice Vaticana 1969), σελ. 101
  11. «The Memorial of Saint Rose of Lima, Virgin - August 23». catholicreadings.org. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 
  12. «Saint Rose of Lima: August 30th, Let's Celebrate! - Peru Hop». www.peruhop.com. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 
  13. «Calendar of the Church Year, according to the Episcopal Church». satucket.com. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 
  14. «Downtown Sacramento Partnership». Downtown Sacramento Partnership (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 
  15. «Roman Catholic Diocese of Sacramento - History & Archives». web.archive.org. 31 Ιανουαρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 
  16. «The National Flower Festivals: La Rose and La Marguerite». archive.stlucia.gov.lc. Ανακτήθηκε στις 17 Μαρτίου 2021. 
  17. «Grace and Favor: The Foreign Honorific Peerage of the Royal House of Abanyiginya of Rwanda (1959-2019)».