Συντεταγμένες: 31°31′41″N 34°28′59″E / 31.52806°N 34.48306°E / 31.52806; 34.48306

Η Τζαμπάλια (αραβικά: جباليا‎) είναι παλαιστινιακή πόλη που βρίσκεται 4 χιλιόμετρα της Γάζας. Είναι υπό τη δικαιοδοσία του Κυβερνείου Βόρειας Γάζας, στη Λωρίδα της Γάζας. Σύμφωνα με το Παλαιστινιακό Κεντρικό Γραφείο Στατιστικής, η Τζαμπάλια είχε πληθυσμό 82.877 κατοίκους στα μέσα του 2006.[1] Ο προσφυγικός καταυλισμός της Τζαμπάλια είναι δίπλα στην πόλη, στα βόρεια. Η κοντινή πόλη Ναζλά είναι μέρος του δήμου Τζαμπάλια. Η πόλη κυβερνάται επί του παρόντος από μια διοίκηση της Χαμάς.

Τζαμπάλια
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Τζαμπάλια
31°31′41″N 34°28′59″E
ΧώραΚράτος της Παλαιστίνης
Διοικητική υπαγωγήΚυβερνείο Βόρειας Γάζας
Έκταση25 km²
Υψόμετρο40 μέτρα
Πληθυσμός82.877
Ταχ. κωδ.00972
Ζώνη ώραςUTC+02:00
UTC+03:00
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Αρχαιολογία Επεξεργασία

Ένα μεγάλο νεκροταφείο που χρονολογείται στον 8ο αιώνα μ.Χ. βρέθηκε κοντά στην Τζαμπάλια. Η κατασκευή υποδηλώνει ότι η χριστιανική κοινότητα στη Γάζα υπήρχε ακόμη σε μεγάλο βαθμό στην πρώιμη ισλαμική εποχή της κυριαρχίας στην Παλαιστίνη, και ικανή για καλλιτεχνικά επιτεύγματα. Τα υπολείμματα του πεζοδρομίου που γλίτωσαν οι εικονομάχοι δείχνουν απεικονίσεις άγριων θηραμάτων, πουλιών και σκηνές εξοχής. Η όψιμη χρονολόγηση του ψηφιδωτού πεζοδρομίου αποδεικνύει ότι η παρέμβαση των εικονομάχων, μετά το 750, είναι μεταγενέστερη από τι πιστεύαμε και συνδέεται με τους Αββασίδες συντηρητικούς.

Ενώ εργάζονταν στον δρόμο Σαλάχ αλ Ντιν, εργάτες αποκάλυψαν κατά λάθος ένα μοναστήρι από τη βυζαντινή περίοδο. Ο χώρος ανασκάφηκε από το Παλαιστινιακό Τμήμα Αρχαιοτήτων. Τώρα τα εντυπωσιακά βυζαντινά ψηφιδωτά του μοναστηριού καλύπτονται με άμμο για να τα προστατεύουν από τη διάβρωση που προκαλείται από την άμεση πρόσκρουση της χειμερινής βροχής.[2] Έχουν βρεθεί και βυζαντινά κεραμικά.[3]

Το 2022 ολοκληρώθηκε η αναστήλωση μιας βυζαντινής εκκλησίας του 5ου αιώνα που πραγματοποιήθηκε από τον γαλλικό οργανισμό Première Urgence Internationale και το Βρετανικό Συμβούλιο. Ο ναός είναι διακοσμημένος με ψηφιδωτά και θρησκευτικά κείμενα γραμμένα στα ελληνικά.[4]

Ιστορία Επεξεργασία

Η Τζαμπάλια ήταν γνωστή για το εύφορο έδαφος και τα εσπεριδοειδή της. Ο Μαμελούκος Κυβερνήτης της Γάζας, Σανιάρ αλ Τζαουλί, κυβέρνησε την περιοχή στις αρχές του 14ου αιώνα και προίκισε μέρος της γης της Τζαμπάλια στο Τζαμί Αλ Σαμάχ που έχτισε στη Γάζα. Στην Τζαμπάλια υπάρχει και το μεσαιωνικό Τζαμί Ομάρι. Δεν υπάρχουν κατασκευές από το αρχαίο τμήμα του τζαμιού, εκτός από τη στοά και τον μιναρέ. Το υπόλοιπο τζαμί είναι σύγχρονης κατασκευής. Η στοά αποτελείται από τρεις στοές που στηρίζονται σε τέσσερις πέτρινους κίονες. Οι στοές έχουν οξυκόρυφα τόξα και η στοά καλύπτεται από διασταυρούμενες καμάρες.

Οθωμανική περίοδος Επεξεργασία

Η Τζαμπάλια ενσωματώθηκε στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1517 με όλη την Παλαιστίνη και εμφανίστηκε στα φορολογικά μητρώα του 1596 ως ναχιγές της Γάζας. Είχε πληθυσμό 331 νοικοκυριών, όλοι Μουσουλμάνοι, που πλήρωναν φόρους στο σιτάρι, το κριθάρι, τα αμπέλια και τα οπωροφόρα δέντρα. συνολικά 37.640 ακτσές. Τα 2/3 των εσόδων πήγαν σε ένα βακούφι.[5]

Το 1838, ο λόγιος Έντουαρντ Ρόμπισνον σημείωσε την Τζαμπάλια ως ένα μουσουλμανικό χωριό, που βρίσκεται στην περιοχή της Γάζας.[6]

Το 1863, ο Γάλλος εξερευνητής Βικτόρ Γκερά βρήκε στο τζαμί θραύσματα παλαιών κατασκευών και στο πηγάδι μερικούς σπασμένους κιόνες.[7] Ένας κατάλογος οθωμανικών χωριών από το 1870 περίπου βρήκε ότι το χωριό είχε πληθυσμό 828 κατοίκους, σε σύνολο 254 κατοικιών, αν και ο πληθυσμός περιλάμβανε μόνο άνδρες.[8][9]

Στην Έρευνα της Δυτικής Παλαιστίνης του 1883 του Ταμείου Εξερεύνησης της Παλαιστίνης, η Τζαμπάλια περιγράφηκε ως ένα μεγάλο πλίθινο χωριό, με κήπους και ένα πηγάδι στα βορειοδυτικά. Είχε ένα τζαμί με το όνομα Αμπού Μπεριάς.[10]

Εποχή βρετανικής εντολής Επεξεργασία

Στην απογραφή της Παλαιστίνης το 1922 που διεξήχθη από τις αρχές της Βρετανικής Εντολής, η Τζαμπαλία είχε πληθυσμό 1.775 κατοίκων, όλοι Μουσουλμάνοι,[11] αυξάνοντας στην απογραφή του 1931 σε 2.425, ακόμα όλοι Μουσουλμάνοι, σε 631 σπίτια.[12]

 
Τζαμπάλια το 1931, 1:20.000
 
Τζαμπάλια το 1945, 1:250.000

Στα στατιστικά στοιχεία του 1945, η Τζαμπάλια είχε πληθυσμό 3.520 κατοίκων, όλων των Μουσουλμάνων,[13] με 11.497 σκάλες γης, σύμφωνα με επίσημη έρευνα γης και πληθυσμού.[14] Από αυτά, 138 σκάλες ήταν για εσπεριδοειδή και μπανάνες, 1.009 για φυτείες και αρδευόμενες εκτάσεις, 1.036 για δημητριακά,[15] ενώ 101 σκάλες ήταν δομημένη γη.[16]

Μετά το 1948 Επεξεργασία

Κατά τους πρώτους μήνες της Πρώτης Ιντιφάντα, στις 27 Μαρτίου 1989, ο Φαρές Σαΐντ Φάλτσα, ηλικίας 50 ετών, ξυλοκοπήθηκε από Ισραηλινούς στρατιώτες. Πέθανε 3 εβδομάδες αργότερα στο Νοσοκομείο Μακάσεντ. Συντάχθηκε έκθεση από τους ανακριτές της Στρατιωτικής Αστυνομίας του Ισραήλ και οι λεπτομέρειες διαβιβάστηκαν στον Προϊστάμενο Στρατιωτικό Εισαγγελέα.[17]

Στα τέλη του 2006, η Τζαμπάλια ήταν το σκηνικό μαζικών διαδηλώσεων κατά των αεροπορικών επιδρομών σε σπίτια μαχητών. Το Ισραήλ έφτασε στις κατοικίες πολλών μελών της Χαμάς που εκτόξευσαν πυραύλους εναντίον Ισραηλινών πολιτών από τα σπίτια, προειδοποιώντας τους για αεροπορική επιδρομή μέσα στα επόμενα 30 λεπτά. Οι γείτονες απάντησαν σχηματίζοντας ανθρώπινη ασπίδα και σταμάτησαν με επιτυχία την κατεδάφιση.[18]Μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ ο Ισραηλινός στρατός εισέβαλε στη Λωρίδα της Γάζας και η συγκεκριμένη πόλη αποτελεί επί του παρόντος σημείο μαχών με χιλιάδες αμάχους να χάνουν την ζωή τους.

Δημογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Η Τζαμπάλια έχει πάνω από το μέσο ποσοστό γεννήσεων αρσενικών ψευδοερμαφρόδιτων. Ο Τζεχάντ Αμπουντάια, ένας Καναδός-Παλαιστίνιος παιδίατρος και ουρολόγος, έχει προτείνει ότι η συγγένεια λόγω γάμου εξαδέλφων ευθύνεται για τον επιπολασμό των γεννήσεων ψευδοερμαφρόδιτων. Στη Λωρίδα της Γάζας, οι παθήσεις των ψευδοερμαφρόδιτων συχνά μένουν απαρατήρητες για χρόνια μετά τη γέννηση λόγω των χαμηλότερων προτύπων ιατρικής θεραπείας και διάγνωσης της περιοχής.[19]

Αδελφοποιημένες πόλεις Επεξεργασία

Η Τζαμπάλια είναι αδελφοποιημένη με:[20]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Projected Mid-Year Population Αρχειοθετήθηκε 2012-02-12 στο Wayback Machine. για το Κυβερνείο Γάζας από Locality 2004-2006 Παλαιστινιακό Κεντρικό Γραφείο Στατιστικής
  2. Jabalya Mosaic Αρχειοθετήθηκε 2009-03-27 στο Wayback Machine. Programme of Assistance to the Palestinian People. σελ. 6. 2004.
  3. Dauphin, 1998, σελ. 883
  4. «Restored Byzantine church re-opens in Gaza». www.hurriyetdailynews.com. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2023. 
  5. Hütteroth and Abdulfattah, 1977, σελ. 144
  6. Robinson and Smith, 1841, vol 3, Appendix 2, σελ. 118
  7. Guérin, 1869, pσελ. 175-176; as referred by Conder and Kitchener, 1883, SWP III, σελ. 251
  8. Socin, 1879, σελ. 153
  9. Hartmann, 1883, σελ. 129, noted 253 houses
  10. Conder and Kitchener, 1883, SWP III, σελ. 236
  11. Barron, 1923, Table V, Sub-district of Gaza, σελ. 8
  12. Mills, 1932, σελ. 4
  13. Department of Statistics, 1945, σελ. 31
  14. Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Quoted in Hadawi, 1970, σελ. 45
  15. Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Quoted in Hadawi, 1970, σελ. 87
  16. Government of Palestine, Department of Statistics. Village Statistics, April, 1945. Quoted in Hadawi, 1970, σελ. 137
  17. Talmor, Ronny (translated by Ralph Mandel) (1990) The Use of Firearms - By the Security Forces in the Occupied Territories. B'Tselem. download σελ. 75 MK Yair Tsaban to defence ministers Yitzhak Rabin & Yitzhak Shamir, σελ.81 Rabin's reply
  18. Conal Urquhart in Tel Aviv (2006-11-20). «Palestinians use human shield to halt Israeli air strike on militants' homes | World news». London: The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2006/nov/20/israel. Ανακτήθηκε στις 2010-05-08. 
  19. Watson, Ivan. "Rare Gender Identity Defect Hits Gaza Families." CNN. December 17, 2009. Ανακτήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου 2009.
  20. «Ümraniye Municipality and Palestine Jabalia Al Nazlah Municipality Has Become 'Sister Municipalities' With a Ceremony». umraniye.bel.tr. Ümraniye. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2020. 

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία