Η Χαλίνα Κονοπάτσκα (πολωνικά: Halina Konopacka), επίσης γνωστή ως Χαλίνα Καζιμιέρα Κονοπάτσκα-Ματουσέφσκα-Στσερμπίνκσα (Halina Kazimiera Konopacka-Matuszewska-Szczerbińska[8], πατρικό όνομα: Λεονάρντα Καζιμιέρα Κονοπάτσκα [Leonarda Kazimiera Konopacka]) (26 Φεβρουαρίου 1900 – 28 Ιανουαρίου 1989),[9] ήταν Πολωνή αθλήτρια του στίβου. Κέρδισε στο αγώνισμα της δισκοβολίας στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1928, καταρρίπτοντας το δικό της παγκόσμιο ρεκόρ και έγινε η πρώτη Πολωνή Ολυμπιονίκης.[10] Μετά την απόσυρσή της από τον στίβο έγινε συγγραφέας και ποιήτρια. Μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και πέθανε εκεί.[11]

Χαλίνα Κονοπάτσκα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Halina Konopacka (Πολωνικά)
Γέννηση26  Φεβρουαρίου 1900[1][2]
Ράβα Μαζοβιέτσκα[3]
Θάνατος28  Ιανουαρίου 1989[2]
Ντεϊτόνα Μπιτς[3]
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Μπρούντνο
Χώρα πολιτογράφησηςΠολωνία
Ύψος1,8 m Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΠολωνικά[4]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταποιήτρια
αθλήτρια του στίβου
συγγραφέας
δισκοβόλος[5]
Olympic competitor[5]
ζωγράφος[5]
Οικογένεια
ΣύζυγοςΙγκνάτσι Ματουσέφσκι
ΑδέλφιαTadeusz Konopacki
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΑθλητική Προσωπικότητα της Χρονιάς της Πολωνίας (1928)
Αθλητική Προσωπικότητα της Χρονιάς της Πολωνίας (1927)
Χρυσός Σταυρός της Αξίας[6]
Ιππότης του Τάγματος της Αναγέννησης της Πολωνίας[7]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφία Επεξεργασία

Η Κονοπάτσκα γεννήθηκε στη Ράβα Μαζοβιέτσκα της Ρωσικής Αυτοκρατορίας και μεγάλωσε στη Βαρσοβία, όπου εκπαιδεύτηκε στην ιππασία, την κολύμβηση και το πατινάζ. Όλη η οικογένειά της έπαιζε επίσης αντισφαίριση, συμπεριλαμβανομένου του πατέρα της, Γιάκουμπ, της αδερφής της, Τσασουάβα και του αδελφού της, Ταντέους. Ενώ σπούδαζε στη Φιλολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας, ασχολήθηκε επίσης με το σκι και τον στίβο, αλλά σύντομα εγκατέλειψε τα χειμερινά σπορ επειδή οι εγκαταστάσεις προπόνησης ήταν πολύ μακριά από το σπίτι της. Το 1926 σημείωσε το πρώτο της παγκόσμιο ρεκόρ στη δισκοβολία, μετά από λίγους μόνο μήνες προπόνησης, που ακολούθησαν άλλα δύο ρεκόρ το 1927 και το 1928.[11][9]

Η Κονοπάτσκα είχε σκούρο δέρμα και καστανά μάτια, χάρη στους Τάταρους προγόνους της. Φορούσε πάντα κόκκινο μπερέ ενώ αγωνιζόταν και είχε το παρατσούκλι «Μις Ολυμπία». Το 1928 παντρεύτηκε τον Ιγκνάτσι Ματουσέφσκι, ο οποίος σύντομα θα γινόταν Υπουργός Οικονομικών, όπου υπηρέτησε σε πέντε διαδοχικές κυβερνήσεις της Πολωνίας. Αποσύρθηκε από τον στίβο το 1931, αλλά συνέχισε να ασχολείται με αθλήματα ψυχαγωγικά, όπως σκι, αντισφαίριση και αγώνες αυτοκινήτων. Συνέχισε να αναφέρεται ως μία από τις καλύτερες Πολωνές αθλήτριες της αντισφαίρισης μέχρι το 1937. Ήταν επίτιμη προσκεκλημένη τόσο στους Χειμερινούς όσο και στους Θερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 και το 1938-1939 ήταν επίσης μέλος της Πολωνικής Ολυμπιακής Επιτροπής.[9] Όντας μια μορφωμένη γυναίκα, με άπταιστη γνώση τριών ξένων γλωσσών, ασχολήθηκε με τη συγγραφή ποίησης. Έγραψε τον πρώτο της τόμο ποιημάτων με τίτλο Któregoś dnia (Μια μέρα) το 1929, και αργότερα δημοσίευσε στίχους της στο λογοτεχνικό περιοδικό Skamander, καθώς και στο Wiadomości Literackie, το κορυφαίο λογοτεχνικό περιοδικό της μεσοπολεμικής Πολωνίας, κερδίζοντας την αναγνώριση από καταξιωμένους συγγραφείς της εποχής, όπως οι Μιετσίσουαφ Γκριντζέφσκι, Καζίμιες Βιεζίνσκι και Αντόνι Σουονίμσκι. Σύμφωνα με την καθηγήτρια Άννα Νασιουόφσκα, τα έργα της Κονοπάτσκα εκτιμήθηκαν για τη φεμινιστική τους προσέγγιση στην ανάλυση της σχέσης μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας και για τις αναμνήσεις τους από τη νιότη και την αντιμετώπιση του θέματος της ζήλιας.[9][12]

Τον Σεπτέμβριο του 1939, κατά την έναρξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, βοήθησε τον σύζυγό της, Ιγκνάτσι Ματουσέφσκι, πρώην Υπουργό Οικονομικών στην πολωνική κυβέρνηση, να εκκενώσει τα αποθέματα χρυσού της Εθνικής Τράπεζας της Πολωνίας στη Γαλλία για να βοηθήσει στη χρηματοδότηση της πολωνικής εξόριστης κυβέρνησης. Μετά την παράδοση της Γαλλίας στη Γερμανία τον Ιούνιο του 1940, το ζευγάρι μετανάστευσε στις Ηνωμένες Πολιτείες, φτάνοντας εκεί μέσω Ισπανίας, Πορτογαλίας και Βραζιλίας τον Σεπτέμβριο του 1941. Αφού ο σύζυγός της πέθανε ξαφνικά στη Νέα Υόρκη το 1946, ίδρυσε μια σχολή σκι κοντά στην πόλη της Νέας Υόρκης, καθώς επίσης δοκίμασε τις δυνάμεις της στο σχέδιο μόδας και διατηρούσε ένα κατάστημα μπουτίκ εκεί. Το 1949 παντρεύτηκε τον Τζορτζ Στσερμπίνσκι, έναν καταξιωμένο αθλητή της αντισφαίρισης. Μετά τον θάνατο του δεύτερου συζύγου της το 1959, μετακόμισε στη Φλόριντα, όπου το 1960 αποφοίτησε από ένα κολέγιο τέχνης οπότε και έγινε ζωγράφος, δουλεύοντας με το ψευδώνυμο Έλεν Τζορτζ (Helen George). Ζωγράφιζε κυρίως λουλούδια. Πέθανε στις 28 Ιανουαρίου 1989,[9] και αμέσως μετά της απονεμήθηκε μετά θάνατον ο Χρυσός Σταυρός της Αξίας από την Πολωνική Κυβέρνηση. Οι στάχτες της αναπαύθηκαν στον τάφο των γονιών της στο νεκροταφείο Μπρούντνο της Βαρσοβίας.[9]

Έργα Επεξεργασία

  • Któregoś dnia (Μια μέρα), Βαρσοβία: Heliodor, 2008. (ISBN 9788360854242) ,OCLC 297820845
  • Χαλίνα Κονοπάτσκα, Μάρια Ροτκιέβιτς, Wznosiłam świat miłością (Μεγάλωσα τον κόσμο με αγάπη), Βαρσοβία: Spółka Wydawnicza Heliodor, 1994, (ISBN 9788386338023) ,OCLC 749660642

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 pantheon.world/profile/person/Halina_Konopacka. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Πολωνικά) Internetowy Polski Słownik Biograficzny. halina-konopacka-wlasciwie-leonarda-kazimiera-1v-matuszewska-2v-szczerbinska.
  3. 3,0 3,1 psb.33372.1.
  4. Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2017940673. Ανακτήθηκε στις 1  Μαρτίου 2022.
  5. 5,0 5,1 5,2 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. js2017940673. Ανακτήθηκε στις 17  Δεκεμβρίου 2022.
  6. Ανακτήθηκε στις 8  Μαρτίου 2021.
  7. Ανακτήθηκε στις 13  Μαρτίου 2021.
  8. «Halina (właściwie Leonarda Kazimiera) Szczerbińska z Konopackich». www.ipsb.nina.gov.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2019. [νεκρός σύνδεσμος]
  9. 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 Πολωνική Ολυμπιακή Επιτροπή. «Biografie • Polski Komitet Olimpijski». www.olimpijski.pl (στα Πολωνικά). Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2017. 
  10. «Halina Konopacka - The Joy of Life». Olympics.com. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2021. 
  11. 11,0 11,1 «Halina Konopacka Bio, Stats, and Results». Olympics at Sports-Reference.com (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Οκτωβρίου 2017. 
  12. Βίτολντ Μαλέσα, "Silna ręka i miękkie serce", ένα πρόγραμμα του Πολωνικού Ραδιοφώνου (δείτε online).

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

Ρεκόρ
Προκάτοχος
  Μαρία Βιντλάκοβα
Κάτοχος παγκόσμιου ρεκόρ δισκοβολίας γυναικών
23 Μαΐου 1926 – 22 Αυγούστου 1926
Διάδοχος
  Μίλι Ρόιτερ
Προκάτοχος
  Μίλι Ρόιτερ
Κάτοχος παγκόσμιου ρεκόρ δισκοβολίας γυναικών
4 Σεπτεμβρίου 1927 – 15 Μαΐου 1932
Διάδοχος
  Γιαντβίγκα Βάις