Ο Ζωρζ Μουστακί (γαλ. Georges Moustaki, 3 Μαΐου 193423 Μαΐου 2013) ήταν Γάλλος τραγουδιστής με Ελληνική καταγωγή και συνθέτης, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Η οικογένειά του ήταν Έλληνες Σεφαραδίτες Εβραίοι από την Κέρκυρα[ασαφές] και το αρχικό του όνομα ήταν Τζουζέππε (Giuseppe Mustacchi).

Ζωρζ Μουστακί
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Georges Moustaki (Γαλλικά)[1]
ΨευδώνυμοGeorges Moustaki[2]
Γέννηση3  Μαΐου 1934[3][4][5]
Αλεξάνδρεια[6][7][2]
Θάνατος23  Μαΐου 2013[3][4][5]
Νίκαια[8][7][2]
Αιτία θανάτουεμφύσημα
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςΚοιμητήριο του Περ-Λασαίζ
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[1]
Γαλλία[1]
Ιδιότητασυνθέτης[1], τραγουδιστής-τραγουδοποιός[1], τραγουδιστής[1], ζωγράφος[1], σεναριογράφος και μουσικός ηχογραφήσεων[9]
ΣύζυγοςYanick Varech
ΤέκναPia Moustaki
ΓονείςNessim Moustaki
ΑδέλφιαÉlisabeth Moustaki
Marcelle Rosnay
Όργανακιθάρα και φωνή
Είδος τέχνηςΣανσόν
ΒραβεύσειςΔιοικητής του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων (30  Μαΐου 1996)[10] και Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής
ΙστοσελίδαΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Ο Ζωρζ Μουστακί γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια και πέθανε στη Νίκαια. Οι γονείς του ονομάζονταν Νεσίμ και Σάρα και κατάγονταν από την Κέρκυρα. Στην κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια είχαν ένα βιβλιοπωλείο και έρχονταν σε επαφή με πολλές κουλτούρες. Στο σπίτι μιλούσαν κατά κανόνα ιταλικά, αλλά στους δρόμους με τα άλλα παιδιά μιλούσε αραβικά. Οι γονείς του έδωσαν στον μικρό Μουστακί και στις αδελφές του γαλλική παιδεία, βάζοντάς τον σε γαλλικό σχολείο. Όμως, δεν απαρνήθηκε τις ελληνικές ρίζες του αν και δεν έμαθε τη γλώσσα. Ο ίδιος λέει για την καταγωγή του σε συνέντευξή του:

 

«Έχω γεννηθεί στην Αλεξάνδρεια και έτσι έχω μια ιδιαίτερη ευαισθησία σε ό,τι ελληνικό έφεραν και έσπειραν οι Πτολεμαίοι στη γενέτειρά μου. Είμαι Έλληνας από πατέρα, μητέρα και παππού, με ρίζες στη Μικρά Ασία, τα Ιωάννινα, τη Ζάκυνθο και την Κέρκυρα. Η Αλεξάνδρεια, αν και μου χάρισε τον κοσμοπολιτισμό των Πτολεμαίων, με απομάκρυνε από την ελληνικότητά μου. Η Αίγυπτος ζούσε τότε σ' ένα κοσμοπολίτικο, πολύγλωσσο παζάρι. Οι άνθρωποι επικοινωνούσαν σε πολλές γλώσσες - αραβικά, αγγλικά, γαλλικά. Η Αλεξάνδρεια με άνοιξε στον κόσμο… Οι πρόγονοί μου μιλούσαν όλοι ελληνικά. Η θεία μου η Ροζάντι μέχρι τα πέντε χρόνια της αρνιόταν να μιλήσει, έως τη μέρα που ήρθαν στο σπίτι συγγενείς από την Ιταλία. Από τότε, η θεία άρχισε να μιλάει, αλλά μόνο στα ιταλικά. Έτσι, εξαιτίας της επιλεκτικής αλαλίας της θείας μου, τα ελληνικά απαγορεύτηκαν στην οικογένειά μου και η γλώσσα του Δάντη έγινε η μητρική μου γλώσσα.» [11]

Το 1951 πήγε στο Παρίσι και εντυπωσιάστηκε από τον τραγουδοποιό Ζωρζ Μπρασέν (Georges Brassens) σε τέτοιο βαθμό ώστε άλλαξε το όνομά του από «Γιουσέφ» σε «Ζωρζ». Ο Μουστακί παντρεύτηκε πολύ νέος, σε ηλικία 20 ετών, και έχει μια μεγάλη οικογένεια, μέλη της οποίας ζουν σε Γαλλία, Ισραήλ, Βραζιλία και Βενεζουέλα.

Καριέρα Επεξεργασία

Ο Μουστακί τραγούδησε σε πολλές γλώσσες: γαλλικά, ιταλικά, ελληνικά, πορτογαλικά, ισπανικά, αγγλικά και αραβικά. Τα εκατοντάδες τραγούδια του έχουν ρομαντικό ύφος και οι στίχοι του είναι ποιητικοί. Οι μελωδίες του είναι απλές και εύκολα αφομοιώσιμες από το κοινό.

Εκτός από τον ίδιο, τα τραγούδια του έχουν τραγουδήσει σπουδαίοι τραγουδιστές και τραγουδίστριες, όπως η Εντίτ Πιάφ (μεταξύ άλλων το περίφημο: Μιλόρντ - Milord), η Δαλιδά (όπως τη μεγάλη επιτυχία: Τζίτζι λ’ αμορόζο - Gigi l'amoroso), η Μπαρμπαρά (Barbara), η Μπριζίτ Φοντέν (Brigitte Fontaine), ο Χέρμπερτ Παγκανί (Herbert Pagani), η Φρανς Γκαλ (France Gall) και η Σίντι Ντανιέλ (Cindy Daniel).

Τη δεκαετία του 1960 μετέφρασε στα γαλλικά και τραγούδησε τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι. Έτσι ξανασυνδέεται με την ελληνική του ρίζα και το 1966 επισκέπτεται την Ελλάδα για πρώτη φορά. Αργότερα θα πει πολλά τραγούδια του Χατζιδάκι, μεταξύ άλλων την «Πορνογραφία».

Το 1970 πρωταγωνίστησε με τον Μίκη Θεοδωράκη στην ταινία μικρού μήκους (διάρκειας 20΄) του Ροβήρου Μανθούλη: «ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΥΟ» («NOUS SOMMES DEUX»), στην οποία τραγουδά στα γαλλικά τα τραγούδια που είχε γράψει στη φυλακή ο Μίκης[12].

Στην Ελλάδα έγιναν μεγάλες επιτυχίες τα τραγούδια του:[13]

Τα δύο αυτά τραγούδια μαζί με άλλα, σε ελληνική απόδοση του Δημήτρη Χριστοδούλου, ερμήνευσε το 1979 ο Αντώνης Καλογιάννης στο δίσκο:

Δισκογραφία Επεξεργασία

  • 17 ans
  • Adolescence
  • Alexandrie
  • Amandes
  • Aphorisme
  • As-tu brisé un coeur ?
  • Ave Maria
  • Bahia
  • Balance
  • Ballade en fumée
  • Ballade pour cinq instruments
  • Ballade de nulle part
  • Blessure
  • Blue jeans blues
  • Boucle d'oreille
  • Bye bye Bahia
  • Bye bye Bahia
  • Chanson
  • Calix Bento
  • Cantique
  • Ce soir mon amour
  • C'est là
  • Chanson cri
  • Chanson de Patsy
  • Chanson du mois de juin
  • Chanson pour elle
  • Chansons
  • Chante ta nostalgie
  • Chanter tout haut
  • Chaque instant est une vie
  • Dans mon Hamac
  • Danse
  • De Shanghai à Bangkok
  • Déclaration
  • Donne du rhum à ton homme
  • Eden Blues
  • Eldorado
  • En Méditérranée
  • En voyage
  • Et pourtant dans le monde
  • Flamenco des Flandres
  • Gardez vos filles
  • Gaspard
  • Gestes
  • Grand-pere
  • Heureusement qu'il y a de l'herbe
  • Hiroshima
  • Il faudra mourir un jour
  • Il est trop tard
  • Il y avait un jardin
  • Images
  • J'ai vu des rois serviles
  • Je m'appelle Daisy
  • Je ne sais pas où tu commences
  • Je suis un autre
  • Joseph
  • Kaimos (anglais)
  • Kaimos (grec)
  • La carte du tendre
  • L'acteur
  • La dame brune
  • La ligne droite
  • La philosophie
  • La pierre
  • La Pinzutu
  • L'eau, de l'eau
  • Le facteur
  • Le maraudeur
  • Le mauvais larron
  • Le métèque
  • Le passager clandestin
  • Le petit homme et le grand homme
  • Le temps de vivre
  • Les amandes
  • Les amours finissent un jour
  • Les eaux de mars
  • Les enfants d'hier
  • Les amis
  • Les marchands
  • Les musiciens
  • Les orgues de barbarie
  • Les orteils au soleil
  • L'homme au coeur blessé
  • L'île habitée
  • Ma liberté
  • Marteau d'or
  • Ma solitude
  • Marche de Sacco et Vanzetti
  • Matin
  • Mendiant
  • Milord (for Édith Piaf)
  • Mon île de France
  • Nous n'étions pas pareils
  • Où mènent ces routes?
  • Pourquoi mon Dieu?
  • Requiem pour n'importe qui
  • Reveline
  • Rien n'a changé
  • Sans la nommer
  • Sarah
  • Tu m'attendais
  • Un jour tu es parti
  • Votre fille a vingt ans
  • Voyage

Συγγραφέας Επεξεργασία

Μια λιγότερο γνωστή ιδιότητά του είναι η συγγραφική. Έχει εκδώσει τέσσερα βιβλία, από τα οποία τρία έχουν κυκλοφορήσει και στα ελληνικά:

  1. Question la chanson, 1973.
  2. Τα κορίτσια της μνήμης, 1989.
  3. Ο γιος της ομίχλης, 2001.
  4. Η μικρή οδός των κρεοπωλών, 2001.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: «BnF catalogue général». (Γαλλικά) general catalog of BnF. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. Παρίσι. Ανακτήθηκε στις 16  Φεβρουαρίου 2024.
  2. 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: «BnF catalogue général». (Γαλλικά) general catalog of BnF. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας. Παρίσι. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  4. 4,0 4,1 (Αγγλικά) SNAC. w6sx6kxp. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  5. 5,0 5,1 filmportal.de. 367b59993c3f49dfba49f8324296ff69. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  6. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 13  Δεκεμβρίου 2014.
  7. 7,0 7,1 «Fichier des personnes décédées». Fichier des personnes décédées. Ανακτήθηκε στις 3  Νοεμβρίου 2021.
  8. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά, Αγγλικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  9. Ανακτήθηκε στις 14  Ιουνίου 2019.
  10. www.siv.archives-nationales.culture.gouv.fr/siv/rechercheconsultation/consultation/ir/pdfIR.action?irId=FRAN_IR_026438. Ανακτήθηκε στις 25  Απριλίου 2019.
  11. Μαρίνας Γ. Βήχου «Ζωρζ Μουστακί: ένας Πτολεμαίος Ελληνας», εφημ. Καθημερινή (10/7/2001) και http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_civ_1_15/07/2001_5003502 Αρχειοθετήθηκε 2012-07-11 at Archive.is
  12. ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ - ΖΩΡΖ ΜΟΥΣΤΑΚΙ: ΕΙΜΑΣΤΕ ΔΥΟ (1970) - ΤΕΧΝΗ + ΖΩΗ[νεκρός σύνδεσμος]
  13. «ΖΩΡΖ ΜΟΥΣΤΑΚΙ-ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ:"Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΑΓΟΥΔΑ ΜΟΥΣΤΑΚΙ" (POLYDOR 2421128)». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2009. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία