Η Ιερά Μητρόπολις Αγκύρας είναι μια επισκοπή του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία ήταν ενεργή από το 325 έως το 1922 με έδρα την Άγκυρα της Μικράς Ασίας στη σημερινή Τουρκίας. Από το 2018, τον τίτλο του Μητροπολίτη Αγκύρας, υπερτίμου και εξάρχου πάσης Γαλατίας[1] φέρει ο Ιερεμίας Καλλιγιώργης, πρώτος μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922.[2]

Κειμήλια Μικρασιατών: χρυσοκέντητος ενεπίγραφος επιτάφιος του 1682 από τον μητροπολιτικό ναό Αγκύρας.

Η επισκοπή Αγκύρας ιδρύθηκε το 325, αρχικά υπό την Μητρόπολη Καισαρείας και από το 451 άμεσα υπό το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Τον 7ο αιώνα είχε 8 επισκοπές και τον 10ο αιώνα 6. Μετά την κατάληψη της περιοχής από τους Σελτζούκους, οι επισκοπές μειώθηκαν σταδιακά και τον 13ο αιώνα δεν έμεινε καμία[3].

 
Άδεια γάμου από την Μητρόπολη Αγκύρας (1903)

Η Μητρόπολη συνόρευε βόρεια με τις Μητροπόλεις Προύσης, Νικαίας και Νεοκαισαρείας, ανατολικά με την Μητρόπολη Καισαρείας, νότια με τις Μητροπόλις Ικονίου και Φιλαδελφείας, και στα δυτικά με τις Μητροπόλεις Φιλαδελφείας, Προύσης και Νικαίας. Κύριες πόλεις της Μητρόπολης ήταν οι Δορύλαιο (Eskisehir), Κοτύαιον (Kütahya), Αναστασιούπολις (Beypazarı), Ηλιούπολις (Ilahan), Ιουστινιανάπολις (Sivrihisar), Γόρδιον (Polatlı), Μιζός (Ayaş) και Κοπτόλοφος (Kırıkkale)[3].

Μετά την ήττα της Ελλάδας στον Ελληνοτουρκικό πόλεμο και την ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1922, δεν έμεινε καθόλου Ορθόδοξο ποίμνιο στο έδαφος της Μητρόπολης[3].

Επισκοπικός κατάλογος

Επεξεργασία
 
Ο Κλήμης, επίσκοπος Αγκύρας (4ος αιώνας)
Όνομα Έτη Σημειώσεις
Θεόδωρος[4][5]
Κλήμης ~ 312[6]
Παγκράτιος[7]
Μάρκελλος 314 – 335 επαύθη ως αιρετικός[5][7]
Βασίλειος 336 – 348[5][8]
Μάρκελλος 348 – 350 β΄ θητεία[8]
Βασίλειος 350 – 360 εξορίστηκε για φιλο-αρειανικές απόψεις[5][9]
Αθανάσιος 360 – 373[5][10]
Αραβιανός πριν το 394[11] – 400[5][12]
Λεόντιος ~ 404[5][13]
Θεόδοτος ~ 431 συμμετείχε στη Σύνοδο της Εφέσου, Νεστοριανός[5][14]
Ευσέβιος πριν το 446 – μετά το 451 συμμετείχε στη Σύνοδο της Χαλκηδόνας[5][15]
Αναστάσιος ~ 458[5][16]
Δωρόθεος Α΄ – 513 εκτελέστηκε το 513[5][17]
Ελπίδιος ~ 536[5][17]
Δομιτιανός ~ 537[5][18]
Δωρόθεος Β΄ ~ 550[5][19]
Φροντίνος ~ 562[17][20]
Παύλος ~ 582 – 595[21][22]
Πλάτων ~ 680 συμμετείχε στην ΣΤ΄ Οικουμενική Σύνοδο[21][23]
Στέφανος Α΄ ~ 692 συμμετείχε στην Πενθέκτη Σύνοδο[21][23]
Βασίλειος Β΄ ~ 787 συμμετείχε στην Ζ΄ Οικουμενική Σύνοδο[21][23]
Θεόδουλος ~ 869/870[21][24]
Δανιήλ Α΄ ~ 879/880[21][25]
Θεοφύλακτος ~ 892[21][25]
Γαβριήλ ~ 907 – 912[21]
Ιωάννης ~ 997[21][25]
Θεόφιλος αρχές 11ου αιώνα[26]
Μιχαήλ Α΄ ~ 1032[21][27]
Νικόλαος ~ 1037[21][28]
Νικήτας ~ 1038[29]
Μιχαήλ Β΄ ~ 1043 – 1058 επί Μιχαήλ Κηρουλάριου[21][28]
Νικήτας 1082 ή 1102[21][30] παραιτήθηκε επί Πατριάρχη Νικολάου Γ΄[31]
Στέφανος Β΄ ~ 1156[21][32]
Χριστοφόρος ~ 1232[33][34] ~ 1233
Γρηγόριος πριν τον Μάρτιο 1256[35] – 1260[36][34]
Βαβύλας πριν τον Ιούνιο 1294[37] – μετά το 1320[36][34]
Μακάριος 1397 – 1405[38]
Κωνσταντίνος ~ 1450[36][39]
Μακάριος ~ 1460[39]
Γερμανός[39][40]
Γεράσιμος ~ 1561[39]
Ματθαίος ~ 1590[39]
Σαββάτιος ~ 1596[36][39]
Παρθένιος 24 Σεπτεμβρίου 1602[41] – 1631[39]
Αρσένιος[39]
Γρηγόριος (αβέβαιος[39])
Λαυρέντιος 11 Αυγούστου 1631[42] – 1655[43][39]
Γερμανός Ιούλιος 1655[44] – 1665[39]
Γεράσιμος Β΄ 1668[39]
Σεραφείμ από το 1670[39]
Αθανάσιος 1679[43][39]
Ιωακείμ 1698[39]
Μακάριος Β΄ ~ 1710[39]
Μελέτιος ~ 1713[39]
Νεόφυτος 1721[43][39]
Ιωαννίκιος ~ 1725[45] ~ 1740[39]
Ανανίας ; – 1753[46]
Άνθιμος 1753[47] – 1765[39]
Σεραφείμ Πισιδίας 16 Δεκεμβρίου 1773[48] ~ 1783[49]
Ματθαίος Β΄ 1783[39]
Μακάριος 1788[39]
Ιωαννίκιος Β΄ 1788 – 12 Μαρτίου 1811[36][39] κατόπιν Νικαίας
Σωφρόνιος 12 Μαρτίου 1811 – 1814[36][39]
Μεθόδιος (Μπαρότσης) Ιούνιος 1814 – 13 Μαΐου 1823[39][50] φαίνεται ότι πρόκειται για τον μετέπειτα Πατριάρχη Αντιοχείας
Αγαθάγγελος Μάιος 1823 – Σεπτέμβριος 1827[39][51] κατόπιν Πατρών
Θεοδόσιος Οκτώβριος 1827 – 1834 από Ζιχνών
Γεράσιμος Γ΄ 1834 – Σεπτέμβριος 1836 από Καισαρείας, κατόπιν Εφέσου
Κύριλλος Β΄ Σεπτέμβριος 1836 – Αύγουστος 1838[39] από Άρτης, παραιτήθηκε
Νικηφόρος Αύγουστος 1838 – Ιούνιος 1845[39] από Νύσσης
Ιερόθεος Ιούνιος 1845 – Δεκέμβριος 1852[39] παραιτήθηκε
Μελέτιος Β΄ Δεκέμβριος 1852 – 16 Οκτωβρίου 1860[39] κατόπιν Φιλαδελφείας
Ιωαννίκιος Γ΄ (Οικονόμου) 17 Οκτωβρίου 1860[52] – 25 Μαΐου 1872 κατόπιν Δράμας
Χρύσανθος 25 Μαΐου 1872 – Αύγουστος 1877[39] από Κασσανδρείας
Γεράσιμος Δ΄ 3 Σεπτεμβρίου 1877 – 1 Φεβρουαρίου 1899 από Χαλεπίου
Νικόλαος (Σακκόπουλος) 1 Μαΐου 1899 – 19 Οκτωβρίου 1902[39] από Βοδενών, κατόπιν Μαρωνείας
Σωφρόνιος Γ΄ (Νηστόπουλος) 19 Οκτωβρίου 1902[39] – 27 Μαρτίου 1910 από Στρωμνίτσης, κατόπιν Καισαρείας
Γερβάσιος (Σαρασίτης) 1 Απριλίου 1910 – 17 Νοεμβρίου 1922[39] από Κορυτσάς, κατόπιν Αλεξανδρουπόλεως
Κωνσταντίνος 1922 – 1934[39]
Ιερεμίας (Καλλιγιώργης) 10 Ιουλίου 2018 – σήμερα από Ελβετίας[2]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Kiminas 2009, σελ. 97.
  2. 2,0 2,1 «Αγκύρας κ. Ἱερεμίας, Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαΐου 2021. Ανακτήθηκε στις 19 Μαΐου 2021. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Kiminas 2009, σελ. 98.
  4. Le Quien 1740, col. 457.
  5. 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 5,13 Karalevsky 1914, col. 1540.
  6. Le Quien 1740, cols. 457–458.
  7. 7,0 7,1 Le Quien 1740, col. 458.
  8. 8,0 8,1 Le Quien 1740, col. 459.
  9. Le Quien 1740, cols. 459–460.
  10. Le Quien 1740, col. 461.
  11. Πολάκης, Παρθένιος (1954). «Ἱστορικαὶ προϋποθέσεις τοῦ πρωτείου τοῦ Ἐπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως (Ζ´)». Θεολογία ΚΕ´ (1): 124. http://www.ecclesia.gr/greek/press/theologia/index.asp. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2021. 
  12. Le Quien 1740, cols. 461–462.
  13. Le Quien 1740, cols. 462–463.
  14. Le Quien 1740, cols. 463–464.
  15. Le Quien 1740, cols. 464–465.
  16. Le Quien 1740, col. 465.
  17. 17,0 17,1 17,2 Le Quien 1740, col. 466.
  18. Le Quien 1740, cols. 466–467.
  19. Le Quien 1740, col. 467.
  20. Karalevsky 1914, cols. 1540–1541.
  21. 21,00 21,01 21,02 21,03 21,04 21,05 21,06 21,07 21,08 21,09 21,10 21,11 21,12 21,13 Karalevsky 1914, col. 1541.
  22. Le Quien 1740, cols. 467–468.
  23. 23,0 23,1 23,2 Le Quien 1740, col. 468.
  24. Le Quien 1740, cols. 468–469.
  25. 25,0 25,1 25,2 Le Quien 1740, col. 469.
  26. Laurent 1963, σελ. 241.
  27. Le Quien 1740, cols. 469–470.
  28. 28,0 28,1 Le Quien 1740, col. 470.
  29. Laurent 1963, σελ. 242.
  30. Le Quien 1740, cols. 470–471.
  31. Ζήσης 1978, σελ. 253.
  32. Le Quien 1740, cols. 471–472.
  33. Karalevsky 1914, cols. 1541–1542.
  34. 34,0 34,1 34,2 Le Quien 1740, col. 472.
  35. von Miklosich, Franz Ritter· Müller, Joseph (1860). Acta patriarchatus Constantinopolitani 1315-1402 e codibus manu scriptis bibliothecae Palatinae Vindobonensis. Βιέννη: Gerold. σελ. 119. 
  36. 36,0 36,1 36,2 36,3 36,4 36,5 Karalevsky 1914, col. 1542.
  37. Failler, Albert (1993). «Un acte inédit du patriarche de Constantinople Jean XII (2 juin 1294)». Revue des études byzantines 51: 78. https://www.persee.fr/doc/rebyz_0766-5598_1993_num_51_1_1870. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2024. 
  38. Tudorie 2011, σελ. 104.
  39. 39,00 39,01 39,02 39,03 39,04 39,05 39,06 39,07 39,08 39,09 39,10 39,11 39,12 39,13 39,14 39,15 39,16 39,17 39,18 39,19 39,20 39,21 39,22 39,23 39,24 39,25 39,26 39,27 39,28 39,29 39,30 39,31 39,32 39,33 39,34 Moustakas 2002Auxiliary Catalogues.
  40. Le Quien 1740, cols. 473–474.
  41. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 228.
  42. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 392.
  43. 43,0 43,1 43,2 Le Quien 1740, col. 474.
  44. Αποστολόπουλος 1987, σελ. 334.
  45. Omont, H. Liste des métropolitains et évêques grecs du Patriarcat de Constantinople vers 1725. – Révue de l'Orient latin, 1, 1893, 314.
  46. Κατάλογος χειρογράφων κωδίκων της βιβλιοθήκης της κατά το αγιώνυμων όρος του Άθω ιεράς και μεγαλώνυμου Σκήτης της αγίας Θεομήτορος Άννης (μέρος Α') (PDF). σελ. 100. 
  47. Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Γεννάδιος (Απρίλιος 1917). «Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή του Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω». Γρηγόριος ο Παλαμάς Α: 596. http://digital.lib.auth.gr/record/139963/files/5073_1.pdf. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2022. 
  48. Χαμουδόπουλος, Μηνάς (1882). «Πατριαρχικαί πινακίδες». Εκκλησιαστική Αλήθεια Β (ΙΣΤ): 248. https://books.google.de/books?id=7EkWAAAAYAAJ&hl=el&pg=PA248#v=onepage&q&f=false. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2022. 
  49. «Δημοπρασία βιβλίου Αγκύρας Σεραφείμ - 1783». Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2023. 
  50. Karalevsky 1914, cols. 1542–1543.
  51. Karalevsky 1914, col. 1543.
  52. Καλλίφρων, Βασίλειος Δ. (1867). Εκκλησιαστικά ή Εκκλησιαστικόν Δελτίον. Κωνσταντινούπολη. σελ. 186.