Ιταλική εισβολή στην Αλβανία

Ιταλική εισβολή στην Αλβανία
	Μεσοπόλεμος
Χρονολογία	7 Απριλίου 1939 - 12 Απριλίου 1939
Τόπος	Αλβανία
Αίτια	Άρνηση του Ζόγκ Α για Ιταλοαλβανική Ένωση
Στόχοι	Ιταλοαλβανική Ένωση
Κατάσταση	Ιταλική Νίκη
Αντιμαχόμενοι
Ιταλία	Αλβανία
Ηγετικά πρόσωπα
Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ; Μπενίτο Μουσολίνι; Αλφρέδο Γκουζζόνι	Ζόγκ Α; Βασίλισσα Τζεραλντίνε Αππόνουι; Αμπάζ Κουρί; Μουξό Ουλτζινάκου
Δυνάμεις
100.000 στρατιώτες; 137 ναυτικές μονάδες; 600 αεροπλάνα	15.000 στρατιώτες
Απολογισμός
Άγνωστο	Άγνωστο

Η ιταλική εισβολή στην Αλβανία (7 Απριλίου 1939 - 12 Απριλίου 1939) ήταν μια σύντομη στρατιωτική εκστρατεία που διεξήγαγε το Βασίλειο της Ιταλίας εναντίον του Βασιλείου της Αλβανίας. Η σύγκρουση ήταν αποτέλεσμα της ιμπεριαλιστικής πολιτικής του Ιταλού δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι. Η Αλβανία ηττήθηκε γρήγορα (μέσα σε 5 ημέρες). Ο βασιλιάς της Αλβανίας, Ζογ Α΄, αυτοεξορίστηκε στην Ελλάδα και η χώρα έγινε μέρος της ιταλικής αυτοκρατορίας ως ξεχωριστό βασίλειο σε προσωπική ένωση με το ιταλικό στέμμα.

Ιστορικό Επεξεργασία

Η Αλβανία είχε από καιρό μεγάλη στρατηγική σημασία για την Ιταλία. Οι Ιταλοί ναύαρχοι είχαν επιδείξει σημαντικό ενδιαφέρον για το λιμάνι του Αυλώνα καθώς και για την νήσο Σάσωνα στην είσοδο του κόλπου του Αυλώνα, διότι με τον έλεγχό τους η Ιταλία θα έλεγχε την είσοδο στην Αδριατική Θάλασσα. Επιπλέον, η Αλβανία θα μπορούσε να παρέχει στην Ιταλία προγεφύρωμα για μελλοντική επέκταση στα Βαλκάνια. Πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο η Ιταλία και η Αυστροουγγαρία διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου αλβανικού κράτους.^[1] Με το ξέσπασμα του πολέμου, η Ιταλία βρήκε την ευκαιρία να καταλάβει το νότιο μισό της Αλβανίας, προκειμένου να μην καταληφθεί από τους Αυστροούγγρους. Η επιτυχία αυτή δεν κράτησε για πολύ όμως διότι η αλβανική αντίσταση και τα εσωτερικά προβλήματα μετά το τέλος του πολέμου ανάγκασαν την Ιταλία να αποχωρήσει από τη χώρα το 1920. Η επιθυμία να αντισταθμίσει αυτήν την ενοχλητική αποτυχία ήταν ένα από τα βασικά κίνητρα του Μπενίτο Μουσολίνι κατά την εισβολή στην Αλβανία.

Όταν ο Μουσολίνι κατέλαβε την εξουσία στην Ιταλία επέδειξε ανανεωμένο ενδιαφέρον για την Αλβανία. Η Ιταλία ξεκίνησε την οικονομική της διείσδυση στην Αλβανία το 1925, όταν η Αλβανία συμφώνησε να επιτρέψει στην Ιταλία να εκμεταλλευτεί τον ορυκτό της πλούτο. Ακολούθησε η Πρώτη συνθήκη των Τιράνων το 1926 και η Δεύτερη συνθήκη των Τιράνων το 1927, με τις οποίες οι δύο χώρες σύναψαν αμυντική συμμαχία. Η αλβανική κυβέρνηση και η οικονομία επιδοτήθηκαν από ιταλικά δάνεια, ο αλβανικός στρατός εκπαιδεύτηκε από ιταλικούς στρατιωτικούς εκπαιδευτές και ο ιταλικός αποικισμός ενθαρρύνθηκε. Παρά την ισχυρή ιταλική επιρροή, ο βασιλιάς Ζογ Α΄ αρνήθηκε να ενδώσει πλήρως την ιταλική πίεση. Το 1931 εναντιώθηκε ανοιχτά στους Ιταλούς, αρνούμενος να ανανεώσει τη συνθήκη των Τιράνων του 1926. Το 1934 η Αλβανία υπέγραψε εμπορικές συμφωνίες με τη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα, ενώ ο Μουσολίνι έκανε μια αποτυχημένη προσπάθεια να εκφοβίσει τους Αλβανούς στέλνοντας στόλο από πολεμικά πλοία στην Αλβανία.

Όπως η ναζιστική Γερμανία που ενσωμάτωσε την Αυστρία και κινήθηκε εναντίον της Τσεχοσλοβακίας, η Ιταλία είδε να γίνεται το μικρότερο μέλος του συμφώνου του χάλυβα. Η επικείμενη γέννηση του Αλβανού πρίγκιπα εν τω μεταξύ, απείλησε να δώσει στον Ζογ μια διαρκή δυναστεία. Αφού ο Αδόλφος Χίτλερ εισέβαλε στην Τσεχοσλοβακία (15 Μαρτίου 1939), χωρίς να ενημερώσει εκ των προτέρων τον Μουσολίνι, ο Ιταλός δικτάτορας αποφάσισε να προχωρήσει με την προσάρτηση της Αλβανίας. Ο Ιταλός βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ΄ επέκρινε το σχέδιο να λάβει την Αλβανία ως περιττό κίνδυνο. Η Ρώμη, ωστόσο, που διατυπώθηκε στο τελεσίγραφο των Τιράνων στις 25 Μαρτίου 1939, ζητώντας να προσχωρήσει στην κατάληψη της Αλβανίας. Ο Ζογ αρνήθηκε να δεχτεί χρήματα σε αντάλλαγμα για μία πλήρη ιταλική εξαγορά και τον εποικισμό της Αλβανίας.

Η αλβανική κυβέρνηση προσπάθησε να κρατήσει μυστική την είδηση του ιταλικού τελεσιγράφου. Ενώ το Ράδιο Τιράνων επίμονα μετέδιδε ότι δεν συνέβαινε τίποτα, οι άνθρωποι έγιναν καχύποπτοι και η είδηση του ιταλικού τελεσιγράφου διαδόθηκε από ανεπίσημες πηγές. Στις 5 Απριλίου γεννήθηκε ο γιος του βασιλιά και η είδηση ανακοινώθηκε με κανονιοβολισμούς. Οι άνθρωποι που χύθηκαν έξω στους δρόμους ανησυχώντας, αλλά η είδηση του νεογέννητου πρίγκιπα τους καθησύχασε. Οι άνθρωποι ήταν καχύποπτοι ότι κάτι συνέβαινε, οδηγώντας σε μια αντιιταλική διαδήλωση στα Τίρανα την ίδια ημέρα. Στις 6 Απριλίου υπήρξαν αρκετές διαδηλώσεις σε μεγάλες πόλεις της Αλβανίας. Το ίδιο απόγευμα 100 ιταλικά αεροσκάφη πέταξαν πάνω από Τιράνα, Δυρράχιο και Αυλώνα και έκαναν ρίψη φυλλαδίων που έδιναν εντολή στους ανθρώπους να υποταχθούν στην ιταλική κατοχή. Οι άνθρωποι εξαγριώθηκαν από αυτή την επίδειξη δύναμης και ζήτησαν από την κυβέρνηση να αντισταθεί και να απελευθερώσει τους Αλβανούς που συνελήφθησαν ως «κομμουνιστές». Το πλήθος φώναζε "Δώστε μας τα όπλα! Μας πρόδωσαν!". Ενώ ξεκίνησε η επιστράτευση των εφεδρειών, πολλοί υψηλόβαθμοι αξιωματικοί εγκατέλειψαν τη χώρα. Επίσης, η κυβέρνηση κατέρρευσε. Ο υπουργός Εσωτερικών, Μούσα Τζούκα, εγκατέλειψε τη χώρα για τη Γιουγκοσλαβία την ίδια μέρα. Ενώ ο βασιλιάς Ζογ απευθύνθηκε στο έθνος υποσχόμενος ότι θα αντισταθεί στην ιταλική κατοχή, οι άνθρωποι αισθάνθηκαν ότι είχαν εγκαταλειφθεί από την κυβέρνησή τους.

Εισβολή Επεξεργασία

Τα αρχικά σχέδια των Ιταλών για την εισβολή προέβλεπαν δύναμη έως και 50.000 ανδρών που θα υποστηρίζονταν από 137 ναυτικές μονάδες και 400 αεροπλάνα. Τελικά, η δύναμη εισβολής αυξήθηκε σε 100.000 άνδρες που υποστηρίζονταν από 600 αεροπλάνα. Στις 7 Απριλίου τα ιταλικά στρατεύματα, με επικεφαλής τον στρατηγό Αλφρέντο Γκουτσόνι εισέβαλαν στην Αλβανία και επιτέθηκαν σε όλα τα λιμάνια ταυτόχρονα. Υπήρχαν 65 μονάδες στους Αγίους Σαράντα, 40 στον Αυλώνα, 38 στο Δυρράχιο, 28 στο Σενγκίν και 8 ακόμα στο Παλές.

Από την άλλη πλευρά, ο τακτικός στρατός της Αλβανίας αριθμούσε 15.000 ανεπαρκώς εξοπλισμένους άνδρες που είχαν για ινστρούχτορες τους Ιταλούς αξιωματικούς. Το σχέδιο του βασιλιά Ζογ ήταν να αντισταθεί ο στρατός στα βουνά, αφήνοντας τα λιμάνια και τις κύριες πόλεις ανυπεράσπιστες, αλλά Ιταλοί πράκτορες που είχαν τοποθετηθεί στην Αλβανία ως στρατιωτικοί σύμβουλοι σαμποτάρισαν αυτό το σχέδιο. Οι Αλβανοί ανακάλυψαν ότι τα κομμάτια πυροβολικού είχαν υποστεί δολιοφθορά και ότι δεν υπήρχαν πυρομαχικά. Κατά συνέπεια, την κύρια αντίσταση πρόσφεραν χωροφύλακες και μικρές ομάδες πατριωτών.

Στο Δυρράχιο, μια δύναμη μόλις 360 Αλβανών, ως επί το πλείστον χωροφύλακες και οι αστοί, με επικεφαλής τους Αμπάζ Κουρί, διοικητή της χωροφυλακής της πόλης και τον Μουξό Ουλτζινάκου προσπάθησαν να σταματήσουν την ιταλική εισβολή. Εξοπλισμένοι μόνο με μικρά όπλα και τρία πολυβόλα, πέτυχαν να καθηλώσουν τους Ιταλούς στον κόλπο για αρκετές ώρες μέχρι που ένας μεγάλος αριθμός ελαφρών αρμάτων αποβιβάστηκε από τα ιταλικά πλοία. Μετά από αυτό, η αντίσταση κατέρρευσε και μέσα σε πέντε ώρες η πόλη είχε καταληφθεί.

Μέχρι τις 1:30 μ.μ. της πρώτης ημέρας, όλα τα αλβανικά λιμάνια ήταν σε ιταλικά χέρια. Την ίδια μέρα ο βασιλιάς Ζογ Α΄, η σύζυγός του βασίλισσα Τζεραλντίνε Απόνουι και ο γιος τους Λέκα έφυγαν για την Ελλάδα, παίρνοντας μαζί τους μέρος των αποθεμάτων χρυσού της Κεντρικής Τράπεζας της Αλβανίας. Στο άκουσμα της είδησης, ένας οργισμένος όχλος επιτέθηκε στις φυλακές, απελευθέρωσε τους αιχμαλώτους και λεηλάτησε την κατοικία του βασιλιά. Στις 9:30 π.μ. της 8ης Απριλίου, ιταλικά στρατεύματα εισήλθαν στα Τίρανα και γρήγορα κατέλαβαν όλα τα κυβερνητικά κτίρια. Ιταλικές φάλαγγες βάδισαν προς τις κατευθύνσεις της Σκόδρας, του Φιέρι και του Ελμπασάν. Τα Σκόδρα παραδόθηκαν το βράδυ μετά από 12 ώρες μάχη. Ωστόσο, δύο αστυνομικοί στο κάστρο της Ροζάφας αρνήθηκαν να υπακούσουν τη διαταγή κατάπαυσης του πυρός και συνέχισαν να πολεμούν μέχρι που εξαντλήθηκαν τα πυρομαχικά τους. Τα ιταλικά στρατεύματα απέδωσαν φόρο τιμής στα αλβανικά στρατεύματα της Σκόδρας, που είχαν ανακόψει την προέλαση τους για μια ολόκληρη ημέρα. Κατά τη διάρκεια της ιταλικής απονομής τιμής στα Σκόδρα ο όχλος πολιόρκησε την φυλακή και απελευθερώθηκαν περίπου 200 κρατούμενοι.

Ο αριθμός των απωλειών σε αυτές τις μάχες αμφισβητείται. Για παράδειγμα, οι ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις υποστήριξαν ότι στο Δυρράχιο σκοτώθηκαν 25 Ιταλοί και τραυματίστηκαν άλλοι 97 όπως επίσης ότι σκοτώθηκαν 160 Αλβανοί και εκατοντάδες τραυματίστηκαν, ενώ οι κάτοικοι του Δυρραχίου δήλωσαν ότι περίπου 400 Ιταλοί είχαν σκοτωθεί. Για να καλύψουν τις απώλειες τους οι Ιταλοί αμέσως πήραν όλα τα πτώματα και έπλυναν το λιμάνι και τους δρόμους της πόλης.

Στις 12 Απριλίου, το αλβανικό κοινοβούλιο ψήφισε να καθαιρεθεί ο Ζογ και να ενωθεί το έθνος με την Ιταλία "σε προσωπική ένωση", προσφέροντας το αλβανικό στέμμα στον Βίκτωρα Εμμανουήλ Γ΄. Το κοινοβούλιο εξέλεξε πρωθυπουργό τον μεγαλύτερο γαιοκτήμονα της Αλβανίας, τον Σεφκέτ Μπέξ Βερλάσι. Ο Βερλάσι υπηρέτησε επιπλέον ως επικεφαλής του κράτους για πέντε ημέρες μέχρι ο Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ΄ επίσημα αποδέχθηκε το αλβανικό στέμμα σε μια τελετή στο βασιλικό παλάτι στη Ρώμη. Ο Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ΄ διόρισε τον Φρανσέσκο Τζακομόνι Ντι Σαν Σαβίνο, πρώην πρέσβη στην Αλβανία, για να τον εκπροσωπήσει στην χώρα ως "αντιστράτηγος του βασιλιά" (ουσιαστικά αντιβασιλέας).

Μετά την εκστρατεία Επεξεργασία

Κύρια άρθρα: Βασίλειο της Αλβανίας (1939-1943) και η Αλβανική αντίσταση του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου

Ιταλία

Αλβανία

Η αλβανική σημαία κατά τη διάρκεια της ιταλικής κατοχής

Η Αλβανία και τα εδάφη που προσαρτήθηκαν σε αυτήν κατά την διάρκεια της Ιταλοκρατίας

Στις 15 Απριλίου 1939, η Αλβανία αποχώρησε από την Κοινωνία των Εθνών, από την οποία η Ιταλία είχε παραιτηθεί το 1937. Στις 3 Ιουνίου 1939, το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών συγχωνεύθηκε στο ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών, και στον Αλβανό υπουργό Εξωτερικών, Χέμιλ Ντίνο, δόθηκε το αξίωμα του Ιταλού πρεσβευτή. Μετά την κατάληψη της Αλβανίας, Μπενίτο Μουσολίνι κήρυξε την επίσημη δημιουργία της ιταλικής αυτοκρατορίας και ο βασιλιάς Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ΄ στέφθηκε βασιλιάς των Αλβανών, ενώ ήταν ήδη αυτοκράτορας της Αιθιοπίας, χώρας που είχε καταληφθεί από την Ιταλία τρία χρόνια πριν. Ο αλβανικός στρατός τέθηκε υπό ιταλική διοίκηση και συγχωνεύθηκε επίσημα με τον ιταλικό το 1940. Επίσης, οι Ιταλοί μελανοχιτώνες σχημάτισαν τέσσερις λεγεώνες της αλβανικής πολιτοφυλακής, όπου προσλάμβαναν αρχικά Ιταλούς αποίκους που ζούσαν στην Αλβανία αλλά αργότερα και Αλβανούς.

Η Αλβανία ακολούθησε την Ιταλία σε πόλεμο με τη Βρετανία και τη Γαλλία στις 10 Ιουνίου 1940. Χρησίμευσε ως βάση για την ιταλική εισβολή στην Ελλάδα τον Οκτώβριο του 1940 στην οποία συμμετείχαν και αλβανικά στρατεύματα, αλλά εγκατέλειψαν μαζικά την πρώτη γραμμή. Νότιες περιοχές της χώρας (συμπεριλαμβανομένων των πόλεων του Αργυροκάστρου και της Κορυτσάς) καταλήφθηκαν προσωρινά από τον ελληνικό στρατό κατά τη διάρκεια αυτής της εκστρατείας, αλλά η Ιταλία, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι δεν κέρδισε καμιά μάχη εναντίον του ελληνικού στρατού, τελικά ανέκτησε τον έλεγχο ολόκληρης της Αλβανίας, λόγω της βοήθειας της Γερμανίας και την επακόλουθη κατοχή της Ελλάδας από το γερμανικό και τον ιταλικό στρατό. Τα σύνορα της Αλβανίας διευρύνθηκαν τον Μάιο του 1941 με την προσάρτηση του Κοσσυφοπεδίου και μέρη του Μαυροβουνίου και της Βαρντάρ Μπανοβίνα, σε μια προσπάθεια για την υλοποίηση των εθνικιστικών αιτημάτων για μια "Μεγάλη Αλβανία". Όταν η Ιταλία συνθηκολόγησε τον Σεπτέμβριο του 1943, τα γερμανικά στρατεύματα κατέλαβαν την Αλβανία αμέσως μετά από μια σύντομη εκστρατεία, με σχετικά ισχυρή αντίσταση.

Αντίσταση Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, οι Αλβανοί παρτιζάνοι, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων σποραδικών αλβανικών εθνικιστικών ομάδων, πολέμησαν εναντίον των Ιταλών (μετά το φθινόπωρο του 1942) και, στη συνέχεια εναντίον των Γερμανών. Μέχρι τον Οκτώβριο του 1944 οι Γερμανοί είχαν αποσυρθεί από τα νότια Βαλκάνια εξαιτίας της συντριβής των δυνάμεων του Άξονα από τον Κόκκινο Στρατό, την κατάρρευση της Ρουμανίας και την επικείμενη πτώση της Βουλγαρίας. Μετά την αποχώρηση των Γερμανών, λόγω της ταχείας εξέλιξης των αλβανικών κομμουνιστικών δυνάμεων, οι Αλβανοί παρτιζάνοι σύνθλιψαν την εθνική αντίσταση και ο ηγέτης του Αλβανικού Κομμουνιστικού Κόμματος, Ενβέρ Χότζα, έγινε πρωθυπουργός και αργότερα δικτάτορας της χώρας.

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραμπομπές Επεξεργασία

↑ Hall, Richard C. (17 Οκτωβρίου 2014). Consumed by War: European Conflict in the 20th Century (στα Αγγλικά). Kentucky: University Press of Kentucky. σελ. 12. ISBN 978-0-8131-5995-9. As a result of the Ottoman collapse, a group of Albanians, with Austrian and Italian support, declared Albanian independence at Valona (Vlorë) on 28 November 1912.

Πηγές Επεξεργασία

Fischer, Β. J:. Αλβανία at War, 1938-1945, σελ. 5 Hurst, 1999
Αλβανία: Μελέτη Χώρα: αναβίωση της Αλβανίας μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο , Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.
Jump up to: α β Αλβανία: Μια μελέτη χώρας: η ιταλική διείσδυση, Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου
Fischer, Β. J:. Αλβανία at War, 1939-1945, σελ. 7 Hurst, 1999
Αλβανία: Μελέτη Χώρα: Ζογκ Βασίλειο, Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου
Αλβανία: Μελέτη Χώρα: Ιταλοκρατία, Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου
Owen Pearson, την Αλβανία και ο βασιλιάς Zog: Ανεξαρτησία, Δημοκρατία και μοναρχία, 1908-1939, Έκδοση εικονογραφημένη Εκδότης IBTauris, 2004 ISBN 1-84511-013-7 , ISBN 978-1-84511-013-0 p. 429
Pearson, p. 439
Jump up to: α β γ Pearson, p. 444
Pearson, p. 444 έως 445
Pearson, p. 454
Fischer, Β. J:. Αλβανία at War, 1939-1945, σελ. 36 Hurst, 1999
Fischer, Β. J:. Αλβανία at War, 1939-1945, σελ. 189 Hurst, 1999
Fischer, Β. J:. Αλβανία σε πόλεμο, 1939-1945, σελ. 223 Hurst, 1999
Αλβανία: Μια μελέτη χώρας: Το Κομμουνιστικό και το Εθνικιστικό Αντίσταση - Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου.

Αναφορές Επεξεργασία

Fischer, Bernd Jürgen (1999). Albania at War, 1939–1945. Hurst. ISBN 1-85065-531-6.
Library of Congress Country Study of Albania

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Comando Supremo: Εισβολή της Αλβανίας (1939) - Ιταλική διάταξη μάχης (Αγγλικά)

[1] Hall, Richard C. (17 Οκτωβρίου 2014). Consumed by War: European Conflict in the 20th Century (στα Αγγλικά). Kentucky: University Press of Kentucky. σελ. 12. ISBN 978-0-8131-5995-9. As a result of the Ottoman collapse, a group of Albanians, with Austrian and Italian support, declared Albanian independence at Valona (Vlorë) on 28 November 1912.

[1]