Το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη[1] είναι μουσείο τέχνης. Βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη και στεγάζεται στο κτήριο της Μονής Λαζαριστών στη Σταυρούπολη (Δήμος Παύλου Μελά). Ιδρύθηκε το 1997 και μέχρι το 2018 ήταν γνωστό ως Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Κ.Μ.Σ.Τ.).[2]

MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη
Άποψη της Μονής Λαζαριστών στη Σταυρούπολη, όπου στεγάζεται το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης
Ίδρυση1997
ΠεριοχήΘεσσαλονίκη
Έκταση3,270 τ.μ.
Επισκέπτεςάνω του 800.000 επισκεπτών το διάστημα 1997-2015
Ιστότοποςhttps://www.momus.gr/
ΔιεύθυνσηΚολοκοτρώνη 21, Μονή Λαζαριστών, Σταυρούπολη, 56430, Θεσσαλονίκη

Το Μουσείο είναι αφιερωμένο στη μοντέρνα τέχνη. Στις συλλογές του περιλαμβάνει τη Συλλογή Κωστάκη με έργα καλλιτεχνών της Ρωσικής πρωτοπορίας όπως και έργα ζωγραφικής και γλυπτικής Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών.[1]

Ιστορικό

Επεξεργασία

Ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 1997[3] με πρώτο πρόεδρο και διευθυντή τους Δημήτρη Φατούρο και Μιλτιάδη Παπανικολάου αντίστοιχα. Το Μουσείο εμπλουτίστηκε σημαντικά όταν με ενέργειες του ελληνικού κράτους μεταφέρθηκε το 1998 στις εγκαταστάσεις του και αποκτήθηκε επισήμως το 2000 η Συλλογή του Γεωργίου Κωστάκη, η οποία περιλαμβάνει 1277 έργα καλλιτεχνών της ρωσικής πρωτοπορίας.[3][4][5] Από τότε εξελίσσεται και αποτελεί ένα από τα κύρια μουσεία στον τομέα του.

Το 2018 ολοκληρώθηκε η συνένωση των πέντε εικαστικών μουσείων της Θεσσαλονίκης υπό την ονοµασία Μητροπολιτικός Οργανισµός Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης (MOMus). Σε αυτό το πλαίσιο το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης μετονομάστηκε σε Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη. [6] [7]

Το μουσείο διοργανώνει εκθέσεις τόσο από τη μόνιμη συλλογή όσο και άλλες περιοδικές εκθέσεις μοντέρνας τέχνης. Ταυτόχρονα, διοργανώνει ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα, παράλληλες εκδηλώσεις λόγου, θεάτρου και μουσικής και έχει πλούσια εκδοτική δραστηριότητα. Το μουσείο έχει αναπτύξει διεθνείς συνεργασίες και συμπαραγωγές με μεγάλα μουσεία όπως η Tate Modern, το Martin Gropius Bau, το Μουσείο Μαγιόλ, η Πινακοθήκη Τρετιάκοφ, το Κρατικό Μουσείο Αρχιτεκτονικής της Μόσχας, η Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου κ.ά.

Μόνιμη Συλλογή

Επεξεργασία
Κύριο λήμμα: Συλλογή Κωστάκη
 
Καζιμίρ Μαλέβιτς, Μαύρο Ορθογώνιο (αχρονολόγητο)

Η συλλογή Κωστάκη στο MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης

Επεξεργασία

Η συλλογή Κωστάκη απαρτίζεται από 1275 έργα τέχνης: πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, κατασκευές, κεραμικά σημαντικών καλλιτεχνών της ρωσικής πρωτοπορίας όπως οι Καζιμίρ Μαλέβιτς (Kazimir Malevich), Βασίλι Καντίνσκι (Vasilii Kandinsky), Λιουμπόβ Ποπόβα (Liubov Popova), Βλαντιμίρ Τάτλιν (Vladimir Tatlin), Αλεξάντρ Ρόντσενκο (Aleksandr Rodchenko), Ιβάν Κλιουν (Ivan Kliun), Σολομόν Νικρίτιν(Solomon Nikritin), Όλγα Ροζάνοβα(Olga Rozanova), Βαρβάρα Στεπάνοβα (Varvara Stepanova), Ναντέζντα Ουντάλτσοβα (Nadezhda Udaltsova), Μιχαήλ Ματιούσιν (Mikhail Matiushin), Γκούσταβ Κλούτσις(Gustav Klutsis). Η συλλογή είναι αντιπροσωπευτική όλων των ρευμάτων και των τάσεων της ρωσικής πρωτοπορίας, μίας από τις πιο ενδιαφέρουσες περιόδους της παγκόσμιας τέχνης που άνθισε στις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Η αγορά της Συλλογής Κωστάκη έγινε από το ελληνικό δημόσιο το Μάρτιο του 2000, μετά από πολιτική απόφαση του υπουργού πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου ο οποίος εξασφάλισε τη συλλογή για το νεοϊδρυθέν τότε Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Η συμφωνία υπογράφηκε ανάμεσα στην οικογένεια Κωστάκη και στη διοίκηση του Μουσείου αφού προηγήθηκε η σύσταση διεθνούς επιτροπής ειδικών, η οποία εκτίμησε την οικονομική και καλλιτεχνική αξία της συλλογής αφού τόνισε την αυθεντικότητα και τη μοναδικότητά της.

Εγκαταστάσεις

Επεξεργασία
 
Άποψη από το εσωτερικό του Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης.

Το MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στεγάζεται στη βορειοανατολική πτέρυγα του συγκροτήματος της Μονής Λαζαριστών στη Σταυρούπολη, σε ένα χώρο συνολικής έκτασης 3.300 τ.μ, ειδικά διαμορφωμένο σύμφωνα με τις διεθνείς αρχές λειτουργίας των μουσείων[8]. Οι εκθεσιακοί χώροι της Μονής Λαζαριστών φιλοξενούν εκθέσεις με τα έργα της μόνιμης συλλογής του μουσείου, της Συλλογής Κωστάκη αλλά και τις περιοδικές εκθέσεις σύγχρονης τέχνης. Οι εκθεσιακοί χώροι του Μουσείου αναπτύσσονται στο υπόγειο, το ισόγειο και τους δύο ορόφους, με συνολική έκταση 1.400 τ.μ. Στο υπόγειο εκτός από τους εκθεσιακούς χώρους (8 συνολικά αίθουσες), υπάρχουν και αποθηκευτικοί χώροι. Στο ισόγειο υπάρχει χώρος υποδοχής, το πωλητήριο, το γραφείο ελέγχου των συστημάτων ασφάλειας, εκθεσιακοί χώροι, το εργαστήρι συντήρησης και γραφεία διοίκησης. Στον πρώτο όροφο βρίσκονται η βιβλιοθήκη του Μουσείου με εκτεταμένη βιβλιογραφία σχετική με τη νεότερη και σύγχρονη ευρωπαϊκή και ελληνική τέχνη αλλά και με τη Ρωσική Πρωτοπορία. Υπάρχουν επίσης γραφεία διοίκησης και ένας μεγάλος εκθεσιακός χώρος. Στον δεύτερο όροφο βρίσκεται ένας μεγάλος εκθεσιακός χώρος, γραφεία διοίκησης και τα γραφεία του επιστημονικού προσωπικού.

 
Διάφορα εκθέματα του μουσείου από τη συλλογή Κωστάκη.

Το MOMus περιλαμβάνει και το MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών, στην Αποθήκη Β1 στο λιμάνι Θεσσαλονίκης, όπου φιλοξενούνται περιοδικές εκθέσεις. Από τις 8 Ιουνίου 2001 η Αποθήκη Β1 παραδόθηκε από τον Οργανισμό Λιμένα Θεσσαλονίκης στο τότε Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης για την αποκλειστική εξυπηρέτηση και στέγαση εκδηλώσεων πολιτιστικού χαρακτήρα, με κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργών Εμπορικής Ναυτιλίας και Πολιτισμού. Το Κ.Μ.Σ.Τ. μετέτρεψε την Αποθήκη σε εκθεσιακό χώρο. Για την προσαρμογή της πραγματοποιήθηκαν οι επιβεβλημένες παρεμβάσεις σε ζητήματα ασφάλειας, φωτισμού, εγκατάστασης συστημάτων παρακολούθησης και όλων γενικά των μηχανισμών, σύμφωνα με τις διεθνείς αρχές λειτουργίας των μουσειακών χώρων. Η Αποθήκη Β1 που βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του επιβατικού σταθμού του Λιμένα Θεσσαλονίκης, διαθέτει συνολική έκταση 700 περίπου τ.μ. Οι εκθεσιακοί χώροι αναπτύσσονται στο ισόγειο, στον όροφο και στους διαδρόμους, συνολικής έκτασης 651 τ.μ. Στο ισόγειο βρίσκεται, επίσης, ο χώρος υποδοχής, το πωλητήριο και το control room. Στον όροφο βρίσκονται τα γραφεία διοίκησης του MOMus-Πειραματικού Κέντρου Τεχνών και χώρος συνεδριάσεων.

Σημαντικοί καλλιτέχνες συλλογής

Επεξεργασία
 
Λιουμπόβ Ποπόβα, Κατασκευή Χωρικής Δυναμικής, 1920-21.

Έκθεση Φωτογραφιών

Επεξεργασία

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 «MOMUS». www.momus.gr. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2023. 
  2. «Η Ίδρυση του ΚΜΣΤ». www.greekstatemuseum.com. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2023. 
  3. 3,0 3,1 «Η ίδρυση του Μουσείου». greekstatemuseum.com. Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. 6 Μαΐου 2008. Ανακτήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2015. 
  4. «Στη Μονή Λαζαριστών η Συλλογή Κωστάκη». ΤΟ ΒΗΜΑ. 24 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2023. 
  5. Πουρνάρα, Μαργαρίτα (30 Ιουνίου 2018). «Η Συλλογή Κωστάκη: Ενα ρωσικό παραμύθι με αίσιο τέλος στη Θεσσαλονίκη». Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ (στα greek). Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2023. 
  6. Η Θεσσαλονίκη θα αποκτήσει το δικό της MOMus με συνένωση Μουσείων, άρθρο στον ιστότοπο της εφημερίδας «Voria», 8 Μαρτίου 2017.
  7. Μοντέλο για το μέλλον MOMus, Εφημερίδα Έθνος, 17.12.2018
  8. Γιάννης Μπόλιας (επιμ), Διαδρομές της Ρωσικής Πρωτοπορίας, Έργα από τη συλλογή Κωστάκη του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης, 2007, σ. 10.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία